Download
1 / 13
E N D
Tajga- ogólne wiadomości • Tajga, borealne lasy iglaste – lasy szpilkowe występujące w północnej części Azji (Syberia, Sachalin, Kamczatka, Hokkaido) oraz Ameryki Północnej (Alaska i Kanada), Europy (Półwysep Skandynawski, Karelia, północno-wschodnia część Niziny Wschodnioeuropejskiej), w obrębie klimatu umiarkowanego chłodnego na półkuli północnej. • Termin "tajga" stosowany bywa w odniesieniu do całej formacji roślinnej na wszystkich kontynentach lub tylko dla lasów borealnych Eurazji. W takim ujęciu lasy Ameryki Północnej określane są mianem borealnego lasu iglastego. • Tajgę w większości porastają lasy iglaste oraz, w niewielkim stopniu, lasy liściaste. Gatunki liściaste są częstsze na obrzeżach lasów, pożarzyskach, nad brzegami rzek i na bagnach. Większy udział gatunków liściastych daje się zauważyć także na obszarach przymorskich, gdzie klimat jest znacznie łagodniejszy. Na północy tajga sąsiaduje przez obszar zwany lasotundrą z tundrą, a na południu z lasami liściastymi albo ze strefą stepową. Dosyć rozległy obszar Europy Środkowej i Wschodniej zajmuje boreo-nemoralna strefa przejściowa, charakteryzująca się mozaikowatością formacji leśnych. Strefa ta ciągnie się od południowej Szwecji, poprzez kraje nadbałtyckie, aż po góry Uralu. W jej południowych rejonach przeważają lasy liściaste, natomiast na północy dominują lasy iglaste. W rejonie zachodnim, gdzie występują lepsze gleby, występują głównie drzewostany dębowe z domieszką buka. W Europie Wschodniej dominującą rolę w składzie lasów borealnych odgrywa natomiast sosna. Podobnie mieszany charakter mają formacje na Dalekim Wschodzie. W zachodniej części Ameryki Północnej borealne lasy iglaste przechodzą w iglaste lasy górskie lub nadmorskie (deszczowe lasy strefy umiarkowanej). W uproszczonych klasyfikacjach formacji roślinnych wszystkie te lasy iglaste bywają łączone jako jeden biom, mimo znacznych różnic klimatycznych. • Tajga Eurazji rozciąga się 9000 km z zachodu na wschód, od półwyspu Skandynawskiego do Oceanu Spokojnego. Występuje tam krótkie, ciepłe lato i długa, mroźna, śnieżna zima. W większej części strefy lasów iglastych występuje wieczna zmarzlina. Grunt jest bardzo głęboko zamarznięty i tylko latem rozmraża się na głębokość 1 m. Wieczna zmarzlina uniemożliwia odpływanie wód opadowych, co sprzyja tworzeniu się rozległych obszarów bagiennych.
Występowanie • Tajga występujące w północnej części Azji (Syberia, Sachalin, Kamczatka, Hokkaido) oraz Ameryki Północnej (Alaska i Kanada), Europy (Półwysep Skandynawski, Karelia, północno-wschodnia część Niziny Wschodnioeuropejskiej), w obrębie klimatu umiarkowanego chłodnego na półkuli północnej.
Gleby w Tajdze • Na obszarach wiecznej zmarzliny występują bielice, gleby darniowo-bielicowe i gleby płowe. W tajdze północnej występują bielice oraz gleby iluwialno humusowe. • W tajdze środkowej występują głównie bielice, natomiast w tajdze • południowej spotykane są gleby płowe oraz gleby darniowo-bielicowe
Flora • Na obszarach tajgi rosną głównie drzewa iglaste: świerki, sosny, sosny limby, jodły syberyjskie, modrzewie, lecz także – najczęściej drobnolistne – liściaste: brzozy, osiki, olsze, jarzęby. Drzewa szpilkowe są bardzo dobrze przystosowane do panujących tu warunków klimatycznych. Mogą rosnąć aż do tych obszarów, na których zaledwie przez 30 dni w roku średnia temperatura przekracza 10 °C, a w dwóch następnych miesiącach nie ma mrozu. Gruba, woskowa okrywa szpilek chroni je przed mrozami. Drzewostany w borealnej strefie lasów iglastych półkuli północnej są z reguły jednowarstwowe, zwarte, ciemne, albo też zbudowane dość luźno. Im dalej na północ, tym są one bardziej luźne i bardziej ubogie gatunkowo. Luźna forma tych lasów związana jest przede wszystkim ze zmianą pokroju koron drzew, które na tych szerokościach geograficznych są węższe, bardziej strzeliste. Ma to swoje ekologiczne uzasadnienie, gdyż wąskie i wysokie korony pozwalają na lepsze wykorzystanie promieni słonecznych podczas niskiego położenia słońca. Takie, a nie inne ukształtowanie koron drzew nie powoduje także szkód okiścią śnieżną. • Warstwa krzewów w borealnych lasach iglastych jest bardzo słabo wykształcona. Składają się na nią przeważnie pojedyncze egzemplarze młodych drzewek, ale najczęściej reprezentowany jest jałowiec. • W runie występują liczne gatunki grzybów, mszaków, mchów oraz rośliny z rodziny wrzosowatych: borówka, żurawina błotna, gruszyczka.
Przykłady drzew występujących w tajdze Świerk Sosna Olsza
Fauna • W ciągu krótkiego lata w lasach tajgi pojawiają się duże ilości komarów. Poza wieloma gatunkami owadów żyją tam także liczne ptaki: sikory, jemiołuszki, głuszce, krogulce i jastrzębie. Niektóre z nich, np. jemiołuszki, uciekają przed zimą, odlatując na południe, do strefy lasów liściastych. Na obszarze tajgi spotyka się wędrujące stada reniferów. Występuje tam także wiele innych gatunków ssaków, takich jak łosie, łasice, gronostaje, wiewiórki, rosomaki, borsuki, rysie, lisy, wilki, niedźwiedzie i kuny. Niektóre z nich, np. rosomaki i niedźwiedzie brunatne, na okres zimy zapadają w stan odrętwienia.
Zwierzęta występujące na obszarze tajgi Borsuk Łoś Ryś Rosomak Wiewiórka Niedźwiedź
