หน่วยที่ 7 คุณภาพชีวิต

1. หน่วยที่ 7คุณภาพชีวิต

2. ความหมายของคุณภาพชีวิต (Quality of Life) คุณภาพชีวิต หมายถึง สภาวะความพร้อมของบุคคลทั้งในด้าน ร่างกาย จิตใจ และด้านอื่นๆ ที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตที่จะสามารถส่งผลให้ เขาดำรงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข กระทรวงศึกษาธิการได้ให้ความหมายของคุณภาพชีวิตว่า คุณภาพ ชีวิต หมายถึง ชีวิตที่มีสุขภาพสมบูรณ์ทั้งร่างกายและจิตใจ สามารถปรับตัว ให้เข้ากับสภาวะแวดล้อมและสังคมที่ตนอยู่ได้อย่างดี ในขณะเดียวกันก็ สามารถดำรงชีวิตที่เป็นประโยชน์ให้ตนเอง สังคม และประเทศชาติด้วย

3. ความหมายของการพัฒนาคุณภาพชีวิตความหมายของการพัฒนาคุณภาพชีวิต การพัฒนาคุณภาพชีวิต เป็นการพัฒนาคนในทุกๆ ด้านไม่ว่าจะ เป็นด้านสุขภาพอนามัย การศึกษา จิตใจ คุณธรรม ความพร้อมในการ ดำรงชีวิตในสังคม ความสามารถในการประกอบอาชีพ รวมถึงการ พัฒนาในทุกขั้นตอนของชีวิตนับตั้งแต่วัยเด็กจนถึงวัยสูงอายุเพื่อ ประโยชน์ในการดำรงชีวิตที่ดีขึ้น ทั้งส่วนบุคคล สังคม และ ประเทศชาติ

4. ลักษณะของผู้ที่มีคุณภาพชีวิตที่ดีลักษณะของผู้ที่มีคุณภาพชีวิตที่ดี ดัชนีชี้วัดที่ใช้ในการเปรียบเทียบว่าคนในสังคมใดมีคุณภาพชีวิตที่ ดีกว่ากันเรียกว่า “ข้อมูลความจำเป็นพื้นฐาน (จปฐ)” ข้อมูลความจำเป็นพื้นฐาน คือ ข้อมูลในระดับครัวเรือนที่แสดงถึง ความจำเป็นของคนในครัวเรือนในด้านต่างๆ เกี่ยวกับคุณภาพชีวิตที่กำหนด มาตรฐานขั้นต่ำเอาไว้ เครื่องชี้วัดความจำเป็นพื้นฐาน กำหนดขึ้นเพื่อใช้ในการชี้วัดว่า คน ในแต่ละครัวเรือนมีคุณภาพชีวิตขั้นต่ำในเรื่องนั้นๆ ในช่วงเวลาหนึ่ง โดย ปกติแล้วจะกำหนด 5 ปี ตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ

5. เครื่องชี้วัดความจำเป็นพื้นฐานที่กำหนดขึ้นเพื่อใช้จัดเก็บข้อมูล เครื่องชี้วัดความจำเป็นพื้นฐานที่กำหนดขึ้นเพื่อใช้จัดเก็บข้อมูล ในช่วงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 8 (พ.ศ. 2540-2544) ประกอบไปด้วย 8 หมวด 37 ตัวชี้วัด หมวดที่ 1 สุขภาพดี (ประชาชนมีสุขภาพอนามัยดี) หมวดที่ 2 มีบ้านอาศัย (ประชาชนมีที่อยู่อาศัยและสภาพแวดล้อมที่ เหมาะสม) หมวดที่ 3 ศึกษาถ้วนทั่ว (ประชาชนเข้าถึงบริการสังคมขั้นพื้นฐาน ที่จำเป็นแก่การดำรงชีวิต) หมวดที่ 4 ครอบครัวสุขสบาย หมวดที่ 5 รายได้มาก (ประชาชนมีการประกอบอาชีพ และมีรายได้ พอเพียงต่อการดำรงชีวิต)

6. หมวดที่ 6 อยากร่วมพัฒนา (ประชาชนมีส่วนร่วมในการพัฒนา ความเป็นอยู่และกำหนดชีวิตของตนเองและชุมชน) หมวดที่ 7 พาสู่คุณธรรม (ประชาชนมีการพัฒนาจิตใจของตนเอง ได้ดีขึ้น) หมวดที่ 8 บำรุงสิ่งแวดล้อม (ประชาชนมีจิตสำนึก และร่วมกัน อนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม)

7. ปัจจัยในการพัฒนาคุณภาพชีวิตปัจจัยในการพัฒนาคุณภาพชีวิต 1. ปัจจัยด้านประชากร คือ ขนาดหรือจำนวนประชากร โครงสร้างการกระจายตัว ความ หนาแน่น คุณลักษณะและสถานภาพของประชากรรวมถึงการเปลี่ยนแปลง ภาวะประชากร ทำให้ประชากรมีชีวิตที่มีความสมบูรณ์ทั้งร่างกายและจิตใจ มีโอกาสเข้าถึงการบริการขั้นพื้นฐานที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิต

8. 2. ปัจจัยด้านการศึกษา เป็นปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชากร เนื่องจากการศึกษาเป็นส่วนหนึ่งของการพัฒนาสติปัญญา และสุขภาพของ บุคคลที่ดีอยู่แล้วให้เจริญยิ่งขึ้น

9. 3. ปัจจัยด้านเศรษฐกิจ การที่ผลผลิตหรือรายได้ของประชากรจะสูงขึ้นหรือต่ำ ย่อมขึ้นอยู่กับปัจจัย ทางเศรษฐกิจ ดังต่อไปนี้ 1) กำลังแรงงาน หมายถึง จำนวนประชากรวัยแรงงาน อายุระหว่าง 15 – 59 ปี ถ้ามี จำนวนมากก็จะทำให้ผลงานหรือผลผลิตมีปริมาณมาก 2) คุณภาพของแรงงาน เป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดปริมาณและคุณภาพของผลผลิตที่น่าพอใจ 3) เทคโนโลยีที่ใช้ในการผลิต หมายถึง เครื่องจักร เครื่องทุ่นแรง

10. การออม การอุปโภคบริโภค การลงทุน การผลิต ปัจจัยที่สัมพันธ์กันในวงจรเศรษฐกิจ แผนภูมิองค์ประกอบสำคัญในวงจรเศรษฐกิจ จากแผนภูมิจะเห็นได้ว่าประเทศใดประชากรมีการประกอบอาชีพ มีงานทำและสร้างผลผลิตได้ปริมาณมาก ย่อมมีผลผลิตเหลือจากการอุปโภคและบริโภค ซึ่งจะสามารถนำไปเก็บออมไว้

11. 4. ปัจจัยด้านทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม สิ่งแวดล้อมทางกายภาพมีคุณประโยชน์ต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์ ที่นำมาใช้เป็นอาหาร ยารักษาโรค เครื่องนุ่งห่ม ที่อยู่อาศัย ฯลฯ 5. ปัจจัยด้านคุณธรรมจริยธรรม เป็นปัจจัยสำคัญและมีอิทธิพลต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต คุณธรรม จริยธรรม หมายถึง คุณงามความดีที่บุคคลควรปฏิบัติ และเป็นตัวกำหนด พฤติกรรมการแสดงออกของบุคคลในด้านการตัดสินใจโดยหลักความ ถูกต้อง ความผิด ความดี ความชั่ว การทำบุญหรือการทำบาป

12. ความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีกับคุณภาพชีวิตความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีกับคุณภาพชีวิต 1. ความสำคัญของวิทยาสาสตร์และเทคโนโลยีกับคุณภาพชีวิต ความรู้ทางวิทยาสาสตร์และเทคโนโลยีปัจจุบันได้ก่อให้เกิดประโยชน์ใน ด้านต่างๆ มีการนำเอาเทคโนโลยีสมัยใหม่มาใช้ในการพัฒนางานด้านต่างๆ ดังนี้ 1) ด้านคอมพิวเตอร์ในประเทศไทย 2) ด้านงานธรณีวิทยา อยู่ในรูปของการแสวงหา ขุดค้น นำขึ้นมาใช้ 3) ด้านการเกษตร และด้านอุตสาหกรรมเกษตร 4) ด้านวิชาชีพเภสัชศาสตร์ 5) ด้านทันตแพทย์ศาสตร์ เป็นต้น

13. 2. เจตคติทางวิทยาศาสตร์กับคุณภาพชีวิต บุคคลที่มีเจตคติทางวิทยาศาสตร์จะต้องประกอบด้วยคุณลักษณะต่อไปนี้ 1) เป็นบุคคลที่มีเหตุผล 2) อยากรู้อยากเห็น มีความสงสัย 3) รับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น 4) มีความกระตือรือร้น อยากคิด อยากทำ 5) มีความมานะ พากเพียร 6) มีความซื่อสัตย์ ใจเป็นกลาง 7) มีความรับผิดชอบ 8) มีความถ่อมตน 9) มีมนุษยสัมพันธ์ที่ดี