SİGARANIN ZARARLARI

1. SİGARANIN ZARARLARI Dr. Hasalettin DELİGÖZ

2. SİGARA NEDİR ?Zehirli bir bitki olan tütünün ince bir kağıt içine sıkıştırılarak sarılmış halidir

3. Sigara • Tütün • Kağıt • Filtre kısımları • Katkılar • Ayrıca olasılıkla kalıntılar: • Pestisid (böcek zehiri) • Fertilizer (gübre) • Fumigants (buharla dezenfekte eden ajanlar) • Fabrikasyon sırasında işlem ajanları ASH sources of information Updated February 2001

4. Kurutulmuş Tütün • Büyük oranda karbohidratlar ve proteinlerden oluşur. • Alkaloidler: %0.5-5 >> %95’i nikotin • Terpenler: %0.1-3 • Polifenoller: %0.1-2.5 • Karboksilik asitler: %0.1-0.7 • Alkanlar: %0.1-0.4 • Alkali nitratlar: %0.01-5 • Aromatik hidrokarbonlar • Aldehidler • Ketonlar • Aminler • Nitriller • N- ve O- heterosiklik bileşiklikler, • Pestisidler • 30’dan fazla metalik bileşik US. Surgeon General, 1989

5. Sigara ve İçeriği • Binlerce kimyasal maddeden oluşan bir kokteyldir. • Yaklaşık 4000 farklı toksin madde içerir. Bunlardan 55 adedinin kanserojen olduğu ispatlanmıştır.

7. Sigara ve İçeriği Sigara da bulunan bazı zehirli maddeler + + Siyanür ; Öldürücü zehirdir. Amonyak ; Temizlik malzemelerinde kullanılan bir kimyasaldır. Arsenik ; Fare zehri yapımında kullanılır.

8. Sigara ve İçeriği Sigara da bulunan bazı zehirli maddeler + + Kadmiyum ; Pil yapımında kullanılır Naftalin ; Güve ilacında bulunur Kurşun ; Zehirlidir, yüksek dozu ölümcüldür.

9. Sigara ve İçeriği Sigara da bulunan bazı zehirli maddeler + + Fenol ; Dezenfektan olarak kullanılır Metanol ; Roketlerde de kullanılan Kuvvetli bir yakıttır. DDT ; Yasaklanmış bir böcek Zehiridir.

10. En tehlikeli maddelerNİKOTİN KARBONMONOKSİT KATRAN

11. Uyarıcıdır Enerjiyi arttırır nikotin İnsana keyif verici etkiler oluşturur Konsantrasyonu arttırır El - göz koordinasyonunu artırır İştahı azaltır NİKOTİN

12. Kanser yaptığı kanıtlanmıştır. %70 oranda akciğerde birikir. Akciğerleri tahrip eder Parmak ve dişlerdeki sarı renkten sorumludur. KATRAN

13. Hemoglobine bağlanır Kanın %15’i oksijen yerine karbon monoksit taşır Kalp, beyin ve diğer organlara daha az oksijen gider KARBONMONOKSİT

14. Dünya sigara üretimi 5.771 milyar adet olup, Türkiye yaklaşık 110 milyar adetlik (5,5 milyar paket) üretim ve tüketim miktarları ile 7 nci sırada yer almaktadır. Tütün mamulleri tüketimi, özellikle sigara tüketimi çok yaygın bir bağımlılık çeşidi olmasının yanı sıra, dumanında bulunan maddelerin insan sağlığı üzerine yaptığı olumsuz etkiler nedeniyle nedeniyle dünyanın ve Türkiye’nin en önemli halk sağlığı sorunlarından biridir. Dünya genelinde yılda 4 milyon kişi sigara nedeniyle ölmektedir. Türkiye’de 1984 sonrası dönemde sigara tüketimi %80 oranında artmıştır.Oysa, aynı dönemde ABD’de sigara tüketimi %30 oranında azalmıştır. Bugün dünyada, 800 milyonu gelişmekte olan ülkelerde olmak üzere toplam 1,1 milyar kişi sigara içmektedir. Sigara Bilgi Notu

15. Dünya Sağlık Örgütünün (WHO) kabul ettiği hesaplamayla, yaklaşık olarak her bir milyar adetlik sigara tüketimi, 1.000 kişinin vakitsiz ölümüne yol açmaktadır. Sağlık Bakanlığının raporlarına göre, tütün mamulleri tüketimi Türkiye’de yılda sağlık, işgücü vb. yaklaşık 2,72 milyar ABD Doları ekonomik kayba ve yaklaşık olarak 110.000 kişinin zamansız ve erken ölmesine neden olmaktadır. Bu sayı Türkiye’de bir yılda ölen anne, bebek ve çocuk sayısının yaklaşık iki katıdır. Trafik kazalarında oluşan can kaybını yıllık 3.000 kişi kabul ettiğimizde bu rakamın da yaklaşık 37 katıdır. Raporlarda, ayrıca sigaraya başlama yaşının 12’ye kadar indiği ve sigara içmeyen akciğer kanserli hastaların yüzde 33'ünün sigara içen bir kişiyle birlikte yaşadığı ifade edilmektedir. Sigara Bilgi Notu

16. Başkalarının içtiği tütün mamullerinden dolayı kişinin tütün içeriğine maruz kalması “pasif maruziyet” olarak adlandırılmaktadır.Ayrıca, annenin aktif veya pasif içimine bağlı olarak fetüsün tütün içeriğine maruz kalması da “pasif maruziyet” olarak tanımlanmaktadır.Ülkemizde halka açık alanlarda pasif maruziyet yaygındır ve kontrol problemleri vardır. Bu yerler özellikle, kamu kurum ve kuruluşları, eğitim kurumları, özel ve tüzel iş yerleri, toplu taşıma araçları (tren, taksi, feribot, vapur, vb.), lokanta, bar, pastane, kafe, kıraathane, kulüpler, alışveriş merkezleri, oteller ve diğer konak-lama tesisleri, kültür hizmeti veren yerler (sinemalar, tiyatrolar, konser salon ve alanları), terminaller (otobüs, tren, havaalanı), spor alanlarıdır. Bu alanlarda sigara kullanmayasağına -özellikle- çalışanlar ve görevliler tarafından uyulmamaktadır. Ne yazık ki, ülkemiz sigara içme konusunda kötü bir üne sahiptir. Özellikle Avrupa’da “Türk gibi sigara içmek” deyimi pek çok dile yerleşmiştir. Örneğin İtalyanca’da “Türk gibi sigara içmek,” anlamında “Fumare come un Turco” tabiri kullanılmaktadır. Sigara Bilgi Notu

17. AB Komisyonu, kamuya açık yerlerde sigara yasağı uygulayan ülkeleri desteklemekte ve diğer üye ülkelerin de bu tür uygulamaya yönelmesini teşvik etmektedir. Ürettiği ve ihraç ettiği purolar, önemli gelir kaynağı olan Küba’da bile kamuya açık yerlerde tütün mamullerinin tüketilmesi 07 Şubat 2005 den itibaren yasaklanmıştır. Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi ve 5261 sayılı Yasa Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) 21 Mayıs 2003 tarihinde yapılan 56 ncıDünya Sağlık Asamblesi toplantısında kabul edilen ve Türkiye adına 28 Nisan 2004 tarihinde New York’ta imzalanan “Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi”; 30/11/2004 tarih ve 25656 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanıp yürürlüğe giren 5261 sayılı Kanun’la onaylanmıştır. Sigara Bilgi Notu

18. 4207 sayılı Yasa Türkiye, “…kişileri tütün ve tütün mamullerinin zararlarından, bunların alışkanlıklarını özendirici reklam, tanıtım ve teşvik kampanyalarından koruyucu tertip ve tedbirler almak…” amacıyla 07/11/1996 tarihinde çıkardığı 4207 sayılı“Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanun” sayesinde uygulamada on senede epey mesafe katetmiştir. Hatta, bu Kanundan da önce Ocak 1988’de, dünyada ilk defa Türk Hava Yollarının uçaklarında tütün mamulleri tüketimi yasaklanmıştır. Havayollarında Türkiye’nin başlattığı bu ilk uygulama 1989’da Fransa’da, 1990’da ABD’de örnek alınıp uygulanmaya başlanmıştır. Sigara Bilgi Notu

19. 5326 sayılı Yasa Ülkemizde önemsenmesi gereken bir başka yasal düzenleme de 30/03/2005 tarihinde kabul edilen 5326 sayılı“KabahatlerKanunu”dur. Kanunun 39 uncu maddesi; kamu hizmet binalarının kapalı alanlarında, toplu taşıma araçlarında ve özel hukuk kişilerine ait olan ve herkesin girebileceği binaların kapalı alanlarında tütün mamullerinin tüketimi halinde elli Türk Lirası idarî para cezasını öngörmektedir. Yasanın uygulanmasına ilişkin Başbakanlık ve İçişleri Bakanlığının Genelgeleri 2005 yılında yayınlanmıştır. Sigara Bilgi Notu

20. 4733 sayılı Yasa 03/01/2002 tarih ve 4733 sayılı “Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Yeniden Yapılandırılması ile Tütün ve Tütün Mamullerinin Üretimine, İç ve Dış Alım ve Satımına, 4046 Sayılı Kanunda ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”, 9/1/2002 tarih ve 24635 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanunun “Kurulun çalışma esasları, görev ve yetkileri” başlıklı3 üncü maddesi d bendi, “4207 sayılı Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanunda yer alan hükümler saklı kalmak kaydıyla, tütün ve alkol tüketiminden kaynaklanan kamusal, toplumsal ya da tıbbi nitelikteki her türlü zararlı etkileri önleyecek düzenlemeleri yapmak, bunlarla ilgili kararları almak.” şeklinde düzenlenmiştir. Sigara Bilgi Notu

21. SİGARA İÇMEYİ ÖNLEMEK İÇİN NELER YAPILMALIDIR? • * Çocukların ve gençlerin tütün mamulleri kullanmalarını önlemek, • * Kullananların bırakmalarını sağlayacak tedbirlerin alınmasını sağlamak, • * Pasif maruziyetin (içiciliğin) oluşturduğu sağlık risklerine dikkat çekilerek insanların temiz hava soluma haklarını korumak, • * Bütün bu konularda toplumsal bilinç oluşturulmasını sağlamak. • Bu da; • -Öncelikle tütün mamulü tüketmeye başlamamış veya yeni başlamış onlu yaşlarını süren gençleri bilgilendirip bilinçlendirerek; • Her yaştan tütün mamulleri tüketen kişileri ya da kendisi Tüketmeyip ancak çevresindeki tüketicileri içmemeleri konusunda etkileyebilecek bilinçli kişileri harekete geçirerek • sağlanabilir. Sigara Bilgi Notu

22. Aşağıdaki anlatım, artık bilimsel olarak kabul edilmektedir: Tütün mamulleri, insan sağlığına zarar veren maddelerin başında gelmektedir. Gelişmiş toplumlar bunun farkındadır. Aklı başında her insan tütün mamullerinden uzak durmalıdır. İnsan vücudu da, toplum da artık sigarayı reddetmektedir. İnsan sağlığı ve hayat kalitesi çok önemlidir. Tütün mamulleri tüketimi bireylerin kendi kendilerine verdiği zararın ötesinde toplum sağlığını ve toplumun geleceğini doğrudan ilgilendirmektedir. Tütün ve tütün mamullerinde; arsenik, benzen, hidrojensiyanid, kadmiyum, toluene, amonyak, propilen, glikol gibi 4.000 civarında kanserojen ve toksik madde olduğu bilinmektedir. Tütün mamullerinin insan vücudunda zararının dokunmadığı organ yok gibidir. Özellikle hamileler, çocuklar ve hastalar tütün mamullerini kendileri tüketmeseler de yanlarında içildiği takdirde pasif olarak etkilenmektedirler. Sigara Bilgi Notu

23. Tütün mamullerinin kullanımı (özellikle sigara), gençler için diğer uyuşturuculara bir basamak teşkil etmektedir. Başta akciğer kanseri ve çeşitli hastalıkların nedenleri arasında tütün mamullerinin hatırı sayılır bir yeri vardır. Bu da bir gerçektir ki; Tütün mamulleri tüketiminin sağlığa ilişkin zararlarının yanı sıra ülkemizde ciddi boyutta yangın ve çevre kirliliğine neden olduğu bilinmektedir: Mesela,İstanbul’da 2005 yılında çıkan yangınların yüzde 38’i sigara kaynaklıdır ve 2005 yılında ülkemizde sigaranın neden olduğu 90 orman yangınında toplam 1964 hektar orman yanmıştır. Sigara Bilgi Notu

24. Sigaranın zararlarını bildiğinizi düşünmenize rağmen sigara içmeye devam ediyorsunuz. • Belki de şöyle düşünüyorsunuz; • Günde bir kaç sigara içiyorum, bu da tehlikeli • değil. • * Sigarayı bırakamayacak kadar tiryakiyim. • * Sigara strese dayanmamı kolaylaştırıyor. • * Kilo almamı engelliyor. • * Herkes bu kadar karışmasa bırakabilirim.

25. NEDEN SİGARA İÇMEYE DEVAM EDİYORSUNUZ ? Fiziksel Bağımlılık :Sigaradaki nikotin; alkol, kokain ve eroinden daha fazla bağımlılık yapan bir maddedir. Her soluktan 7 saniyesonra nikotin beyninize ulaşıp "iyi hissetmenizi" ve daha fazla "nikotin istemenizi" sağlıyor. Fiziksel Alışkanlık :Sigaradan çekilen her nefes el ve ağız alışkanlığınızı kuvvetlendiriyor. Eğer günde 1 paket sigara içiyorsanız ve her sigaradan 10 nefes çekiyorsanız, günde 200 defa, yılda 73 000 defa bunu tekrarlıyorsunuz ve gittikçe güçlenen bir alışkanlık ortaya çıkıyor. NEDEN SİGARA İÇMEYE DEVAM EDİYORSUNUZ ?

26. NEDEN SİGARA İÇMEYE DEVAM EDİYORSUNUZ ? Sigara Endüstrisi : Sigara üreticisi firmalar, sigara ile soğuk- kanlılık, kararlılık, incelik, güç ve öfkenin kontrol altına alınması arasında ilişki olduğuna insanları inandırmak için milyonlarca dolarlık reklam yapmakta, filmlerde önemli karakterlerin kendi sigaralarını içmeleri için yüz binlerce dolar ödemektedirler. "Amerika gibi ülkelerde sigara içmek iyice kontrol altına alındığından, sigaralarını gelişmekte olan ülkelerde pazarla- makta ve insanların genç yaşta sigaraya başlayıp, devam etmeleri için her yolu denemektedirler. " Sigaraya alıştırdıkları kişinin bütçe- sinden her ay düzenli bir bölüme el koymaktadırlar. NEDEN SİGARA İÇMEYE DEVAM EDİYORSUNUZ ?

27. Kaynak: SS Hecht. Tobacco smoke carcinogens and lung cancer. • J Natl Cancer Inst; 1999; 91 (14): 1194-1210.

28. Sadece tütünden alınabilen kanserojen hangisidir? • Nitrozaminler • Benzo(a)piren • Katekol • Hidrazin • Vinil klorid

29. Nitrozo aminler

30. Benzo(a)piren

31. Katekol

32. Asimetrik Dimetil Hidrazin

33. Vinil Klorid

34. Tütüne-özel nitrosaminler NNN, NNK, NAT ve NAB, tütün bitkisinin doğal komponentleridir. Bu ajanların metabolik aktivasyonu DNA bozulmalarına, gen mutasyonuna ve kansere giden olaylara yol açabilir. Detoksifikasyon ve metabolik aktivasyon smoker’ın kansere duyarlılığını belirleyici etkenlerden birisidir. nicotine-derived nitrosoamineketone

35. VÜCUDA ETKİLERİ • BAŞ VE YÜZE ETKİLERİ • AKCİĞER VE BRONŞLARA ETKİLERİ • KALBE ETKİLERİ • ORGANLARA ETKİLERİ

36. BAŞ VE YÜZE ETKİLERİ Bir sigara bağımlısı olarak, ağız kanserine yakalanma riskiniz çok yüksek. Ayrıca tütün duman diş eti hastalıklarına yol açar, diş çürümesine ve nefesinizin kötü kokmasına sebep olur. Bunların yanı sıra sigara bağımlılarında kronik baş ağrılarında rastlanır. Beyne giden oksijende azalma olur bu da beyin damarlarının daralmasında neden olur. Bu durum kişiyi felce kadar götürür

37. AKCİĞER VE BRONŞLARA ETKİLERİ Soluk borunuzdan ve bronşlarınızdan geçen duman göğsünüze iner. Sigara dumanındaki hidrojen siyanid, bronşlarınızın çeperini yakar ve kronik öksürük ortaya çıkar. Bronşlar zayıfladıkça, bu bölgede pek çok hastalık oluşur. Akciğer salgılarında azalma olur ve bu da kronik öksürüklere yol açar. Sigara içenler, içmeyenlere on kat daha fazla akciğer kanseri olma riski taşırlar.

38. KALBE ETKİLERİ Sigaranın kalbe verdiği zararlar tek kelimeyle yıkıcıdır. Nikotin kan basıncını yükseltir ve kanın daha çabuk pıhtılaşmasına sebep olur. Sigarada bulunan karbon monoksitin kandaki oksijeni yok etmesiyle damarlarda kolesterol depolanır ve bu da kalp krizi riskini arttırır. Bunun yanı sıra, kan dolaşımı bozukluklarına bağlı olarak, felç, parmaklarda kangren ve iktidarsızlık, sigara içenlerde çok sıklıkla görülen hastalıklardır.

39. ORGANLARA ETKİLERİ Sigaranın sindirim sistemine pek çok kötü etkisi bulunmaktadır. Sigara tüketimine bağlı olarak, midede asit salgılanması artar, mide yanmaları ve ülser başlar. Sigara bağımlılarında pankreas kanseri çok sıklıkla ortaya çıkar, büyük ölçüde ölümle sonuçlanır. Sigaranın ihtiva ettiği kanserojen maddeler, idrarla dışarı atılır ancak bu maddelerin vücuttaki varlığı mesane kanserine yol açar. Sigara yüzünden oluşan yüksek kan basıncı ise böbreklere büyük zarar verir

40. PASİF İÇİCİLİK VE AKTİF ZARAR GÖRME

41. PASİF İÇİCİLİK VE AKTİF ZARAR GÖRME RİSK ALTINDAKİ BEBEKLER VE ÇOCUKLAR Ne yazık ki, çocuklar için risk çok daha ciddidir. Çünkü, akciğerleri henüz gelişmekte olup, yetişkinlerden daha fazla ve daha hızlı nefes alıp veririler. Sigara dumanına maruz bırakılarak pasif içici durumuna düşürülen çocuklarda kulak-burun-boğaz enfeksiyonları, bronşit ve zatürree sıklıkla görülen hastalıklardır. ABD’deki California Üniversitesi’nde görevli bilim adamı Manuela Martins -Green ve ekibi, sigara dumanına maruz kalan hücrelerin yaralanan bölgelere doğru gitmekte zorlandığını ifade ederek, yaraların iyileşmesine yardım eden fibroblast hücrelerin duman nedeniyle yapışkan hale geldiğini ve hareket etmekte zorluk çektiğini kaydetti.

42. PASİF İÇİCİLİK VE AKTİF ZARAR GÖRME Fareler üzerinde bir dizi araştırma yaptıklarını ifade eden bilim adamları, deney için kullanılan fareleri iki gruba ayırdıklarını ve birinci gruptakileri 6 ay süreyle sigara dumanına maruz bıraktıklarını bildirdi. Farelerde 5 milimetre çapında yaralar açan bilim adamları, sigarasız ortamda yaşayan farelerin yaralarının 7 gün sonra yüzde 95 oranında kapandığını,pasif sigara içen farelerin yaralarının aynı süre içinde sadece yüzde 85 oranında kapandığını saptadılar.

44. VÜCUDUNUZ KÜLLÜK OLMASIN!!!!!

45. SİGARANIN ESİRİ OLMAYIN !...

46. SAĞLIKLI VE UZUN BİR YAŞAM İÇİN SİGARAYI BIRAKALIM