การสรุปผลการดำเนินงาน โครงการเบาหวาน อำเภอยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์ ปี 2551

1. การสรุปผลการดำเนินงานโครงการเบาหวานอำเภอยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์ ปี 2551

2. สภาพปัญหาเดิม • 1. ผู้ป่วยส่วนมากไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ • 2. มีผู้ป่วยใหม่เพิ่มขึ้นทุกปี • 3.พบภาวะแทรกซ้อนในผู้ป่วยเบาหวานเพิ่มมากขึ้นทั้งทาง ไต ตา และเท้า

3. ข้อมูลสภาพปัญหา

4. ข้อมูลจำนวนกลุ่มเสี่ยงเบาหวานและความดันโลหิตสูงปี 51(จากการคัดกรองฯ) • อำเภอยางตลาด มีจำนวน 15 ตำบล มีประชากรทั้งสิ้น 126,525 คน • จำนวนประชากรอายุ 35 ปีขึ้น 58,242 คน • ผลการคัดกรองประชากรอายุ 35 ปีขึ้นไป - คัดกรองได้ทั้งสิ้น 52,466 คน คิดเป็นร้อยละ 90.08 -มีจำนวนผู้ที่มีความเสี่ยงน้อย-ปานกลาง 4,084 คน(ร้อยละ 7.78) -มีจำนวนผู้ที่มีเสี่ยงสูง 316 คน (ร้อยละ 0.54 )

5. การดำเนินการเดิม • มีการคัดกรองผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยง 40 ปีขึ้นไป ร้อยละ 75 • ออกติดตามเยี่ยมบ้านสำหรับผู้ป่วยโรคเรื้อรังทั่วไป

6. การดำเนินการใหม่ในปี 51 • 1. คัดกรองกลุ่มเสี่ยงอายุ 35 ปีขึ้นไป ร้อยละ 70 • 2.จัดกิจกรรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในกลุ่มเสี่ยงสูงร้อยละ80 • 3.ออกติดตามประเมินผลกลุ่มที่ผ่านการอบรมที่มีปรับเปลี่ยนพฤติกรรมได้ร้อยละ 20 • 4. ในตำบลต้นแบบลดโรคเบาหวาน( ม.10 ต. อิตื้อ) เพิ่มกิจกรรมตามโครงการสร้างสุขภาพแบบทางเลือก

7. ผลการดำเนินงานในพื้นที่ทั่วไปผลการดำเนินงานในพื้นที่ทั่วไป • -ตรวจคัดกรองกลุ่มเป้าหมายอายุ 35 ปีขึ้นไปทุกคน (ดำเนินการแล้ว) • -คัดเลือกกลุ่มเสี่ยงสูงเข้าอบรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมร้อยละ80โดยใช้หลัก 5 อ. (ดำเนินการแล้ว) • -ประเมินพฤติกรรมผู้ผ่านการอบรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและสามารถปรับเปลี่ยนได้ร้อยละ 20 (ผลการประเมินยังไม่เห็นผลชัดเจนต้องรอเวลาต่อเนื่องอีกสักระยะหนึ่ง)

8. ในพื้นที่ตำบลต้นแบบลดโรคเบาหวานในพื้นที่ตำบลต้นแบบลดโรคเบาหวาน • -มีการดำเนินการเหมือนพื้นที่ทั่วไปทุกกิจกรรม • แต่มีการต่อยอดดังนี้ • 1. มีภาคีเครือข่ายในการดูแลผู้ป่วยเบาหวาน(โดยมีวิทยากรจาก วสส.ขอนแก่น) 1.1 ทางร่างกาย เป็นการผสมผสานพฤติกรรมการกินธัญพืช/ น้ำผักที่หาได้ง่ายในชุมชนเช่นใบย่านาง/ใบบัวบก/ใบกระติบข้าวเพื่อช่วยในการลดระดับน้ำตาลในเลือด การขับสารพิษของร่างกายโดยใช้โยเกิตย์+น้ำผึ้ง+น้ำมะนาว (ตามสูตร)

9. ต่อยอด.. • 1.2 ทางจิตใจ เสริมวิธีการบริหารทางจิตโดยใช้วิธีทำสมาธิ,โยคะเพื่อลดความเครียดและลดระดับน้ำตาลในเลือด(วิทยากรวสส. ขอนแก่นและได้รับความเมตตาจากพระครูปลัดเดชา อาสโภ จากวัดสวนป่าดอนยานาง ต.ดอนสมบูรณ์ อ.ยางตลาด จ.กาฬสินธุ์) • 2.มีการตั้งกลุ่มเบาหวาน เพื่อเชื่อมประสานการพัฒนาสุขภาพกับเครือข่ายอื่นในชุมชนเช่น อสม/ผู้สูงอายุ/ผู้ป่วยพิการเพื่อจัดการสุขภาพในพื้นที่ • 3. มีการกำหนดกิจกรรมและเวลาเข้าร่วมกิจกรรมของกลุ่ม คือในทุกวันพระโดยใช้สถานที่คือวัดบ้านแก ตำบลอิตื้อ

10. การวิเคราะห์ปัจจัยความสำเร็จปัญหาและอุปสรรคของการดำเนินงานการวิเคราะห์ปัจจัยความสำเร็จปัญหาและอุปสรรคของการดำเนินงาน • จุดแข็ง • -มีนโยบายชัดเจน ผู้บริหารเห็นความสำคัญ/สนับสนุน • มีงบประมาณเพียงพอ • จนท.มีองค์ความรู้ในเรื่องเบาหวาน • มีทีมสหวิชาชีพ,จนท.เวชปฎิบัติ,และทีมที่ปรึกษา • มีกลุ่ม/ชมรม/เครือข่าย เบาหวานทุกตำบล • ชุมชนองค์กรท้องถิ่นมีความพร้อมในการสนับสนุนการดำเนินงาน • มีภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสมุนไพร

11. การวิเคราะห์ปัจจัยความสำเร็จปัญหาและอุปสรรคของการดำเนินงานการวิเคราะห์ปัจจัยความสำเร็จปัญหาและอุปสรรคของการดำเนินงาน • โอกาสในการพัฒนา -จนท. ส่วนใหญ่ที่ไม่ใช่พยาบาลวิชาชีพยังขาดองค์ความรู้และทักษะในการติดตามดูแลผู้ป่วยที่บ้านและการให้คำปรึกษา -ชุมชนและองค์กรปกครองท้องถิ่นมีส่วนร่วมในการดูแลและสนับสนุนช่วยเหลือในด้านสวัสดิการและจัดสรรงบประมาณด้านการดูแลผู้ป่วยเบาหวาน -พัฒนาระบบข้อมูลให้มีความเชื่อมโยงทุกภาคส่วน

12. การวิเคราะห์ปัจจัยความสำเร็จปัญหาและอุปสรรคของการดำเนินงานการวิเคราะห์ปัจจัยความสำเร็จปัญหาและอุปสรรคของการดำเนินงาน • พัฒนาศักยภาพกลุ่ม/ชมรม/เครือข่ายเบาหวานเพื่อนำการเปลี่ยนแปลงและแก้ไขปัญหาสุขภาพร่วมกับเครือข่ายสุขภาพภาคประชาชน(อสม.) • จัดเวทีสะท้อนข้อมูลกลับคืนสู้ชุมชนเพื่อแก้ไขและพัฒนาสุขภาพผู้ป่วยเบาหวาน • สอ. ปรับปรุงและพัฒนาระบบบริการเชิงรุก (เยี่ยมบ้านปกติ,เยี่ยมผู้ป่วยเรื้อรัง)ให้ได้คุณภาพตามมาตรฐานมากยิ่งขึ้น

13. สรุปผลการดำเนินงาน • 1. กลุ่มผู้ป่วยเบาหวานในหมู่ที่10 ต.อิตื้อ (ตำบลต้นแบบลดโรค) จำนวน 10 คน หลังดำเนินการได้ติดตาม จำนวน 4 ครั้ง(เดือนละ 1 ครั้ง) พบว่าผู้ป่วยเบาหวาน สามารถควบคุมระดับน้ำตาลให้คงที่ได้ • 2.กลุ่มเป้าหมายอายุ 35 ปีขึ้นไปจำนวน 256 คน กลุ่มเสี่ยงจำนวน 30 คนมีความรู้ความเข้าใจในการปฎิบัติตัวตามวิถีชีวิตชาวบ้านและไม่มีผู้ป่วยใหม่เกิดขึ้น • 3. กลุ่มผู้ป่วยทั้ง 10 คน ไม่มีภาวะแทรกซ้อน • 4 .กลุ่มเสี่ยงและผู้ป่วยเบาหวาน สามารถถ่ายทอดความรู้พร้อมทักษะในการปฎิบัติตัวสู่ญาติ, ผู้ป่วยเบาหวานด้วยกัน,เพื่อนบ้านทั้งในและนอกชุมชนได้เป็นอย่างดี

14. ข้อเสนอแนะ • ข้อเสนอแนะ • 1. ขยายกิจกรรมหมู่บ้านต้นแบบลดโรคเบาหวานสู่ตำบลอื่นในอำเภอยางตลาดทุกตำบล • 2. สนับสนุนงบประมาณในการดำเนินกิจกรรมให้พียงพอ • 3. ขยายภาคี เครือข่ายให้เห็นความสำคัญของปัญหาเบาหวานและสนับสนุนงบประมาณ • 4. พัฒนาระบบสุขภาพให้ต่อเนื่องสู่ความยั่งยืน

15. ภาคผนวก

16. การดำเนินงานของตำบลต้นแบบการดำเนินงานของตำบลต้นแบบ ลดโรคเบาหวาน หมู่ที่ 10 ต.อิตื้อ อำเภอยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์