Para Politikası

1. Para Politikası Para politikası ekonomi politikasının çeşitli amaçlarına ulaşmak için kullanılan ekonomi politikası araçlarındandır. Para politikasını, ekonomide belli amaçlara ulaşmak için paraya ilişkin olarak alınan önlemlerin tümü olarak tanımlayabiliriz. Para politikası aynı zamanda kredi politikasını da kapsayan bir kavramdır. Para politikasının başlıca amacı ekonomik istikrarı, yani para arzı ile ekonomide üretilen mal ve hizmet miktarı arasındaki dengeyi kurmaktır. Para politikasının aşağıdaki araçları vardır:

2. Reeskont Politikası Reeskont politikasının yürütücüsü Merkez Bankası”dır. Merkez Bankası dışındaki diğer bankalar, kendilerine iskonto edilmek için kişi ve şirketler verilen ticari senetleri Merkez Bankası”na götürerek iskonto ettirirler. İşte bu işleme senetlerin reeskontu diyoruz. Merkez Bankası reeskont oranını yükselterek, ya da düşürerek piyasaya az veya çok para çıkmasını etkileyebilecektir.

3. Yasal Karşılıklar (Munzam Karşılıklar) Politikası Ticaret bankaları topladıkları mevduatın belli oranındaki bir kısmını yürürlükteki yasalar gereğince Merkez Bankasına yatırmak üzere kasalarında saklamak zorundadırlar. Yasal karşılıklar politikası reeskont politikasına benzer, yalnız bu araç bankaların yarattığı kaydi para üzerine etkili olan bir araçtır.

4. Açık Piyasa İşlemleri Açık Piyasa İşlemleri, Merkez Bankası kanalı ile piyasadaki mevcut para miktarını azaltmaya veya çoğaltmaya yönelik bir para politikası aracıdır. Merkez Bankası bu işlevini, eğer dolanımda satın alma gücü fazlalığı varsa, elinde bulunan tahvilleri satışa çıkararak piyasadaki fazla parayı çekmek, ya da aksine piyasada para kıtlığı varsa, piyasadan tahvil alarak ekonomiye ek para enjekte etmek şeklinde gerçekleşir.

5. Selektif Kredi Politikası Para miktarını etkileyen politikalar yanında, para politikasını yürüten yetkili organlar, istedikleri ekonomi politikası amaçlarına ulaşabilmek için, para ve kredinin sektörler arasında ne şekilde dağıldığını ve hangi amaçlarla kullanıldığını da izlemek isterler. İşte selektif kredi politikası bu olanağı sağlayan araçlardan birisidir. Bu politikada, mevcut kredilerin sektörler arasında hangi oranlarda dağıtılacağı konusunda öncelikler saptanır.