Ürün Geri Kazanım Yönetimi ve İadelerin Kalite Bilgisinin Değeri

1. Ürün Geri Kazanım Yönetimi ve İadelerin Kalite Bilgisinin Değeri Altan ATABARUT, Yard. Doç. Dr. Pelin BAYINDIR, YAEM2010

2. Kapsam • Ürün geri dönüşleri • Kurtarma kararları • Gerikazanımın ekonomisi • Tüketici elektroniği çerçevesi • Kalite bilgisi ve bilginin değeri

3. “Müşteri ürünü aldı ve memnun kaldı mı? Bizim sorumluluğumuz orada biter...” Büyük Hatalar mi?

4. Bakım, servis – 2 yıl Garanti Ani geri dönüşler – Toyota Kanuni zorlamalar – WEEE Kar imkanı, “value recovery”

5. Büyük Hatalar “İadeler, geri dönen ya da toplanan ürünler değersizdir (çöp)…” acaba?

6. > Biraltın madeninden çıkarılan 17 ton toz toprak altın cevherinde bulunan altın miktarı...* Bilgisayar atıklarının 1 tonunda bulunan altın miktarı *USGS Fact Sheet FS‐060‐01 July 2001

7. Büyük Hatalar “Yeni ürün imalatı öncelikli, eskiler, iadeler envanterde beklese de olur...” mu?

8. Büyük Hatalar Aynıenvanter, aynıfırsatmaaliyetleri, Birinci el, ikinci el ve yedek parça fiyatlarında hızlı düşüşler

9. Büyük Hatalar “Tersine tedarik zinciri kurmak ve ürün geri kazanımıyla rekabette öne çıkmak olacak şey değil...” mi?

10. Nokia, HP, IBM, Toshiba…

11. “... hammadde, yarı mamül, nihai ürünler ve bunlarla alakalı bilginin tüketim noktasından menşeine yeniden değerlendirmek ya da uygun bir şekilde bertaraf amacı ile yaptığı yolculuk...” Rogers and Tibben-Lembke (1999)

12. Hammadde İmalat Dağıtım Satış İadeler Kullanım Kullanım Sonu İade Ömür Sonu İade

13. Hukuki konular Directive for Waste Electrical and Electronic Equipment,(WEEE) Kanun hukumleri; “sattığının belli kısmı kadar topla” Senelik geri kazanım planlaması yap bakanlık denetlesin

14. Durum Geri dönüşler çoğunlukla kontrolsüz – leasing? Geri kazanılmışların fiyatı ne, talep ne kadar? En önemlisi de “limon” mu? “Information on the quality condition and residual life of returned products are often not available or inadequate.”

15. Asimetrik Bilgi Araba 2. el piyasası ile iade edilen ya da gerI kazanılabilecek ürünler arasın bir fark yok… Akerlof (1970) der ki Asimetrik bilgi ilgili piyasanın çökebileceği anlamınagelmektedir.

16. Derecelendirme Fleischmann (2003), “…farklı kalitelere göre ayırım ve buna göre geri kazanım yöntemlerinin seçimi.” “Islanmış” mı? Bu bilgi geri kazanım kararlarımızla ilgili hassas bir bilgi...

17. Ön Eleme İade edildikleri halleri ile yeniden kullanılabilir ürünler geri kazanım yerine direk raflarda yerini alabilir, bunun için yapılan test ve yeniden paketleme işine, “Gate keeping”, “ön eleme“ denebilir...

18. Literatür Genelde tek yada çok kısa dönemlik problemler Sadece iyi ve kötünün bulunduğu sistemler Geri kazanılacak her ürün “yeni gibi” ... Tüm testler tek paket, bir test yap herşeyi öğren… Geri kazanım tesis kaynak kısıtları irdelenmiyor

19. Hızla Azalan Fiyatlar Hızla azalan fiyatların etkileriaz incelenmiş Ürünün yaşına göre doğrusal azalan fiyatlar Teknoloji veya moda sebebiyle indirim

20. Amaç “Mevzuatların öngördüğü detayda geri kazanım, toplama, ayrıştırma, test ve yeniden imal süreçlerini basit bir network olarak modellemek” Farklı fiyat, talep, kapasite durumlarında eniyileme yapıp, farklı senaryoları değerlendirmek Modellerde ufak değişiklikler yaparak ön elemenin (gate keeping) etkisini analiz etmek, sensörlerin maliyet etkinliğine bakmak…

21. Geri kazanılmış ürünlerin zamana duyarlılığını, Farklı kalite dereceleri olduğunu, Geri kazanım tesislerinde kapasite kısıtlarını dikkate aldık…

22. Operasyonlar 1.El ürünler Piyasa Paketleme Yenileme Parça toplama Toplama Ayırma ve test Geri kazanım

23. Geri kazanım aşamaları Toplama Lojistik Test aşamaları Test edilmemiş ürünler

24. Tahripli testler; ya da politika sonucu testlerden herhangi birinin yapıldığı ve başarısız olan ürünün bertaraf edildiği örnek

25. Sıralı testler; Ekonomik olmaktan çıkana kadar testlere devam edilir…

26. Ön elemenin yapılabilmesi için temel bilgileri sağlayabilecek sensörler mevcut Tüm prosese etkilerini inceleyen farklı araştırmalar ise sürdürülmekte

27. Eniyileme • Maks (Kârımızın bugünkü değeri) • Varsayımlar; • Kalite dağılımları sabit • Firmanın fiyatlara, talep ve dönüşlere müdahale imkanı yok. • Farklı seviyelerde geri kazanılmış ürünler birbirlerinin taleplerini etkilemez • Parça seviyesinde talep yeterince boldur... • Karşılanmayan talepler kaybedilir • Ölçek ekonomisi a da ölçeğe balı maliyet artışları göz ardı edilmiştir. • Dönem sonu değerler dikkate alınmıştır

28. 6 Faktör, 3x3x3x4x3x2 deney • Zamana duyarlılık • Ürün dönüş periyodu • Lojistik maliyeti • Kapasite • Geri dönüş kalitesi • Kaliteli ürün talebi

30. Fiyatların zamana duyarlılığı Ürünün aşamaları

31. İki Performans kriteri • Karlılık ve atık azaltımı Ön elemenin getirdiği göreceli katkı:

32. Summary Statistics Relative Gain in Profit Fragmented Over Life Cycles Fiyatların en hızlı azaldığı, ürünün piyasada yeni olduğu dönemlerde ciddi kazançlar söz konusu Benchmark Summary Statistics of perfect information case profit margin improvement overall cycles

33. Summary Statistics for Relative Quantity of Resold Items Fragmented Over Life Cycles Summary Statistics for Relative Gain in Quantity of Refurbished Items Fragmented Over Life Cycles Yeniden kullanım ya da tamir artarken, tasfiye edilen ürünler minimize oluyor Summary Statistics for Relative Gain in Quantity of Salvaged Items Fragmented Over Life Cycles

34. Geri kazanım emeğe dayalı, karşılaşılan kısıtlar ve fiyatın zamana duyarlılığı arttıkça ön elemenin getirdiği önem artıyor 200% 160% Kar artışı 120% 80% 40% 0% 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 İşçilik Zamana az duyarlı Duyarsız Zamana çok duyarlı

35. Kaliteli ürünlerin dönüşü durumunda da ön elemenin getirdiği faydalar artıyor 80% 70% 60% Kar artışı 50% 40% 30% 20% 10% 0% 20 25 30 35 40 45 50 55 60 İşçilik Yüksek kalite dönüşler Orta kalite dönüşler Düşük kalite dönüşler

36. Sonuçta • Bir planlama modeli ve spesifik senaryolar ile ön elemeye ilişkin araştırmada; • Karda, tüm süreçte ortalama 17% artış, en yüksek artış büyüme döneminde %22. • İşleme maliyetlerinde dönemsel olarak 21%’e varan azalma… • Bertaraf edilen miktarda azalma ~3%

37. İleride Mükemmel bilgi ile mükemmel olmayan bilginin karşılaştırılması Fiyatlamanın, geri alma kampanyalarının etkilerinin incelenmesi. Geri dönüşlerdeki yüksek belirsizliğin hesaplanması ve alternatifi olan leasing, kiralama gibi durumların analizi.

38. Teşekkürler Sorular, Eleştiri ve Öneriler...