بسیج کاهش مصرف نمک در کشور

1. بسیج کاهش مصرف نمک در کشور دفتر بهبود تغذیه جامعه 1393

2. مقدمه • بیماری‌های قلبی عروقی شایع ترین علت مرگ و میر در جهان است • از طرفی حدود 80 درصد مرگ و میرها در بیماری های قلبی-عروقی ناشی از پرفشاری خون، مصرف سیگار و کلسترول بالا می‌باشد. • از میان این سه علت پرفشاری خون مهمترین علت مستقیم در مرگ و میر در کل دنیاست . شیوع پرفشاری خون در ایران حدود 18 درصد مي‌باشد. نمك علت اصليپرفشاري خون مي‌باشد. • براساس برآوردهاي موجود میزان دریافت روزانه نمک در کشور 15-10 گرم (2 برابر مقادير توصيه شده سازمان جهانی بهداشت، 5 گرم در روز، می‌باشد).

3. همچنين براساس آخرين گزارش سازمان جهاني بهداشت متوسط ميزان مصرف نمك در اكثر كشورهاي منطقه EMRO بيش از 12 گرم در روز براي هر فرد مي‌باشد. • در كشورهاي توسعه يافته بيشتر از 80% نمك مصرفي نمك‌هاي پنهان در مواد غذايي مي‌باشد ولي در كشور ما با توجه به الگوي مصرف مواد غذايي ، بيشترين منبع نمك غذاهاي خانگي مي‌باشد. • مطالعات سازمان جهاني بهداشت بيشترين منبع نمك دركشورهاي منطقه EMRO را نمك موجود در نان‌ها بيان مي‌كند

4. تجارب کشورها • بر اساس بررسی متون انجام شده کشورهای انگلیس، فنلاند، استرالیا، نیوزلند و کانادا موفق ترین کشورها در امر کاهش نمک دریافتی می باشند. دلایل موفقیت این کشورها انجام فعالیت های اموزشي در سیستم های بهداشتی، جلب حمایت سیاستگذاران و همکاری با صنایع غذایی در این خصوص بوده است. • در انگلیس، رمز موفقیت، جلب حمایت صنایع غذایی و تولید کنندگان غذا و در استرالیا انجام سیاستگذاری و در برخی از کشورها اقدامات انجام شده بر روی نان دلیل موفقیت ذکر شده است. • میانگین مصرف نمک در بیشتر کشورهای منطقه ای اروپا در حدود 8 تا 12 گرم در روز براورده شده است .

5. برنامه کاهش مصرف نمک در ترکیه از سال 2011 شروع شده است. اولین بررسی در ترکیه به نام SaltTukدر سال 2008 نشان داد که مصرف نمک در ترکیه حدود 18 گرم در روز توسط یک فرد بالغ می باشد. این مطالعه در سال 2012 دوباره تکرار شد و به 15 گرم در روز رسید. • مهمترین بخش موفق در ترکیه شامل: • کاهش نمک در نان و بعضی از غذاهای فرایند شده مثل رب گوجه فرنگی و سس قرمز، • مقررات در برابر فروش چیپس و محصولات شور در مغازه های نزدیک مدارس از سال 2011 ، • مقررات برچسب گذاری برای محصولات غذایی ، • کاهش نمک در پنیر و زیتون تا سال 2013 3. • فعالیتهایی برای افزایش آگاهی که این فعالیت ها تهیه فیلم های آموزشی برای کاهش نمک

6. ادامه • در آمریکای شمالی (کانادا و ایالات متحده ) مقدار توصیه شده کمتر از 6 گرم است • در بین کشورهای آمریکای جنوبی برزیل تنها کشوری است که نمک کمتر از 5 گرم را توصیه کرده است و سایر کشورهای این منطقه فقط به کاهش مصرف نمک اکتفا کرده اند. در برخی کشورها روشهای ویژه ای برای ارزیابی نمک مصرفی به کار رفته است مثلاً: • - میزان نمک بطور دقیق در برچسب ها قید شود. • - برگزاری بسیج همگانی برای افراد جامعه نسبت به کاهش مصرف نمک. • - شناساندن محصولات کم نمک در جامعه. • - جلب همکاری صاحبان صنایع غذایی برای تولید محصولات با نمک کمتر • - پایش مقدار نمک محصولات غذایی

7. گروههاي هدف برنامه عبارتند از: معلمين ، مربيان مهد كودك ها ، دانش اموزان ، كاركنان ادارات ، كاركنان بهداشتي ، .... اجرای بسیج در هفته اول دیماه 1393

8. اهداف کلی: كاهش مصرف نمك • اهداف ويژه : • ارتقا آگاهي ، نگرش وعملكرد عموم مردم بويژه معلمين ،مربیان مهدکودک ، دانش اموزان و كاركنان در محيط هاي كار به ميزان 30% وضع موجود • ارتقاء آگاهي ، نگرش وعملكرد كاركنان بهداشتي درماني ، رابطین بهداشتی و رابطین مدارس به ميزان 70% وضع موجود • افزايش تنوع و تعداد برنامه هاي صدا و سيما براي كاهش مصرف نمك به ميزان 30% وضع موجود

9. ادامه • افزايش آگاهي سياستگذاران و مسئولان مرتبط با سلامت تغذيه اي جامعه در بخش هاي ذيربط به ميزان 50% وضع موجود. • حساس سازي وترغيب صنايع غذايي براي توليد محصولات غذايي كم نمك • حساس سازي وترغيب نانوايان براي كاهش ميزان نمك مصرفي در نان به ميزان 10% وضع موجود • حساس سازي وجلب همكاري رسانه اي جمعي براي اموزش مردم وفرهنگسازي تغذيه صحيح

10. درسطح وزارت بهداشت : • تهيه وتوزيع مطالب آموزشي مناسب براي رده هاي مختلف بهدشتي درماني درزمينه كاهش مصرف نمك واهميت مصرف نمك يددار • آموزش و بازآموزي كاركنان بهداشتي درماني • نظارت بر هر نوع تبليغ كالاهاي خوراكي از تمامي رسانه هاي موجود و صدور مجوز براي تبليغ مواد غذايي براساس قوانين موجود . • جلب همكاري صنايع غذايي براي توليد غذاهاي كم نمك وبدون نمك

11. جلب همكاري صنعت نان براي كاهش مصرف نمك در نان • بكارگيري كارشناس تغذيه در شبكه جامع خدمات سلامت درقالب پروژه هاي تحول نظام بهداشت كشور • برنامه هاي آموزشي براساس غذاهاي بومي وسنتي دانشگاههاي علوم پزشكي كشور. • ارائه الگوي استاني براي ميان وعده هاي غذايي كم نمك وبدون نمك براي دانش آموزان

12. تدوين و ارسال مطالب آموزشي (پمفلت، پوستر و ...) براي آموزش عموم مردم و گروههاي هدف • آموزش مردم از طرق توسعه اموزش هاي ديجيتالي از جمله ارسال پيامك ، كتاب نرم افزار موبايل ، دورهاي اموزش الكترونيك ، ..... • برگزاري همايش علمي يكروزه براي پزشكان ، كارشناسان تغذيه ، اموزش سلامت ، غيرواگير و سلامت خانواده

13. در سطح مدارس : • برگزاري مسابقات ( نقاشي ، مقاله نويسي ، تهيه روزنامه ديواري....) • تهيه وتوزيع پوستر اموزشي در مدارس • برگزاري روز عاري از نمك در مدرسه • آموزش معلمين ، مراقبين بهداشت ، مسئولين بوفه هاي مدارس ، انجمن هاي اوليا ومربيان ، دانش آموزان • همكاري با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي در اطلاع رساني خانوار.

14. در سطح مهد كودك ها: • آموزش مربيان مهد كودكها ( پوستر آموزشي ، بروشور ، پمفلت و..) • تهيه و ارسال دستور عمل تغذيه در مهد كودك ها با همكاري بهزيستي • تهيه واستفاده از انيميشن هاي كاهش مصرف نمك براي كودكان در مهد كودكها

15. در سطح شهرداري ها: • پخش تيزر هاي آموزشي در ايستگاههاي مترو ، ترمينال هاي مسافري • برگزاريكلاسهايآموزشي در سطح خانه هاي سلامت براي مردم • برگزاريجشنوارهايغذاي سالم از طريق فرهنگسرا ها نهضت سواد آموزي : • همكاري با وزرات بهداشت در تدوين مطالب آموزشي براي نوسوادان • آموزش نوسوادان درزمينه مصرف زياد نمك وپيامد هاي آن

16. در محيط هاي كار ( كارخانه ها، ادارات ، بيمارستان ها ،...) • تهيه وتوزيع مطالب آموزش مناسب • برگزاري جلسات آموزشي براي كاركنان • نظارت بر اجراي دستور عمل تغذيه در مراكز جمعي ابلاغ شده از سوي وزارت بهداشت

17. منابع : • 1. Hypertension 2008 (Berlin, June 14‐19), Proceedings. Presentation by Dr. Richard Horton, editor‐in‐chief of The Lancet. • http://www.eshonline.org/education/congresses/2008/esh/18_june_art4.php. The reference is to Lawes CMM et al. for the International Society of Hypertension (2008), Global burden of blood‐pressure‐related disease, 2001. Lancet 2008;371:1513‐8. • 2. Mac Gregor G. Report of WHO Forum and Technical Meeting. Reducing salt intake in population UK p 17-18. • 3. Cappuccio FP, reduction overview and evaluation of national policies dietary recommendation and programs around the world aiming at reducing salt intake in the population uk . p 14. • 4. Hignett r, Report of WHO Forum and Technical Meeting Reducing Salt Intake in population. Food Standards Agency and salt reduction ,p 15. • 5. www.actiononsalt.org.uk. • 6. http//guidance.nice.org.uk/ph25 • 7. World Health Organization (2007) Reducing salt intake in populations: Report of a WHO forum and technical meeting, Paris 2006. p 3. • 8. www.who.int/dietphysicalactivity/Salt_Report_VC_april07.pdf. • 9. Scientific Advisory Committee on Nutrition (UK). (2003). Salt and Health. p 23. • 10. Turkey Salt Action Summary (2008). http://www.worldactiononsalt.com/ action/europe.htm • 11. World Health Organization (2008). Salt as a vehicle for fortification. Report of a WHO Expert Consultation, Luxembourg, 21‐22 March 2007. • http://whqlibdoc.who.int/publications/2008/9789241596787_eng.pdf. • 12. For example, the lifetime probability of developing hypertension in the USA approaches 90%. Havas, S., et al. (2007). The urgent need to reduce sodium consumption. JAMA, 298(12), 1439‐1441. • 13. Appel, L. J. (2006). Salt reduction in the United States. BMJ, 333, p 562. • 14. http://www.euro.who.int/en/about-us/whd/past-themes-of-world-health-day/world-health-day-2013-focus-on-high-blood-pressure

18. از امیر المومنین حضرت علی (ع) فرصت ،زود می رود و دیر باز می گردد .