Sağlıkta Dönüşüm Sürecinin İlaç Sektörüne Etkileri

1. Sağlıkta Dönüşüm Sürecinin İlaç Sektörüne Etkileri Dr. Ali Rıza Üçer Tıp Kurumu Genel Sekreteri

2. Sosyal Güvenlik ve Sağlık Reformu Küresel Bir Planın Parçası SSK Hastanelerinin Devri KYTK ile Tüm Kamu Hastanelerinin Yerel Yönetimlere Devri Aile Hekimliği Yasası Genel Sağlık Sigortası Bireysel Sigortacılığın Yaygınlaştırılması

3. Sağlıkta Dönüşüm’ün Rotası Küresel Güç Odaklarınca Belirleniyor Temel Referansı: Neo Liberalizm -UPF (IMF) -Dünya Bankası -Dünya Ticaret Örgütü -ABD, AB gibi Küresel Devler -Ulus Ötesi Şirketler

4. Türkiye’de GSS’nin Açmazları İşsizlik Artıyor Gelir Dağılımı Daha Bozuluyor Yoksulluk Yaygınlaşıyor Gerçek Ücretler Geriliyor Sanayii Az İşgücü Kullanıyor Kayıt Dışı İstihdam % 50’ye Varıyor Vergi Yükü Yoksulların Üzerinde (% 75’i Dolaylı Vergi)

5. GSS Kumaşından Elbise Dikmek Olanaksız 2004 yılında Türkiye; Nüfus : 72 milyon Yeşil Kartlı Nüfus : 13 milyon (% 18) Bağ-Kur Kapsamı : 16,5 milyon (% 23) Bağ-Kur Sağlık Karnesi İptal Edilen : 5,5 Milyon (Bağ-Kur’un: % 36’sı Nüfusun: %8’i)

6. Milyonlarca Bağ-Kur’lu Prim Ödeyemiyor 2004 Yılında 1479 Kapsamındakilerin: % 65’i % 44’ü primini düzensiz ödeyebilmiş % 21’i hiç ödeyememiş 2926 Kapsamındakilerin: % 80’i % 37’si düzensiz prim ödeyebilmiş % 43’ü hiç ödeyememiş

7. ►13 Milyon Yeşil Kartlı ►5,5 Milyon Karnesiz Bağ-Kur’lu(18,5 Milyon Kişi, Nüfusun % 26’sı ) Yoksul yurttaşlar nereden fonlanacak? 38 Milyon Kişiyi Kapsayan SSK’nın % 95’i Özel Sektör ve Yerel Yönetimlerden Kaynaklanan Prim Alacağı: ►6 katrilyon Lira

8. GSS Kumaşından Elbise Dikilemez ! GSS ile Dimyat’a Pirince Giderken Evdeki Bulgurdan Olmak Kaçınılmazdır

9. Sağlıkta Dönüşüm Sürecininİlaç Sektörüne Etkileri İlaçtaki Ur: Dışa Bağımlılık

10. Gelişmiş Ülkeler İlaç Pazarına Hakim • 2004 yılında dünyada üretici fiyatlarıyla toplam ilaç satışları 550 milyar $. • ABD ve Kanada (Kuzey Amerika pazarı) toplam pazarın % 45’ini oluşturmuştur (248 milyar $). • Avrupa, dünya pazarının % 26’sını(144 milyar$) Japonya ise % 11’ini (58 milyar$) oluşturmuştur. • Kuzey Amerika, Avrupa ve Japonya toplam ilaç tüketiminin % 82’ sini gerçekleştirmiştir. Kaynak:IMS: Information Medical Statistics 9 Mart 2005 Raporu

11. Avrupa Ülkeleri İlaç Tüketiminde İkinci Sırada • EFPIA üyesi 17 ülkenin 2003 yılında üretici fiyatlarıyla toplam ilaç harcaması 111.5 milyar €’dur. (144 milyar $) • Türkiye’nin 2003 yılında üretici fiyatlarıyla toplam ilaç harcaması 4,3 milyar $dır. • Türkiye ilaç tüketimi dünya ilaç tüketiminin % 0.75’i, EFPIA üyesi 17 ülkenin ilaç tüketiminin % 3’üdür. Kaynak: Avrupa İlaç Endüstrileri ve Birlikleri Federasyonu (EFPIA) 2004 Raporu Avrupa İlaç Endüstrileri ve Birlikleri Federasyonu (EFPIA) üyesi ülkeler:; Almanya, Avusturya, Belçika, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, Luksemburg, Norveç, Portekiz ve Yunanistan’dır.

12. Kişi Başına İlaç Tüketiminde de ABD ve Japonya Önde Ülkeler Üretici Fiyatlarıyla Kişi Başına İlaç Tüketimi $ (2001) Kuzey Amerika 670 Japonya 377 Fransa 284 İsviçre 281 Belçika 250 İsveç 240 İngiltere 227 Finlandiya 223 Almanya 221 Portekiz 208 Avusturya 207 İtalya 207 İrlanda 199 İspanya 182 Yunanistan 163 Hollanda 159 Macaristan 101 Polonya 80 Çekoslavakya 77 Litvanya 56 Türkiye 38 Bulgaristan 24 Kaynak: İEİS Türkiye’de İlaç 2003. Türkiye’de 2003 yılında kişi başı ilaç tüketimi 60 $

13. Danimarka % 9 İrlanda % 9.5 İsviçre % 11 ABD % 12 Hollanda % 12 Almanya % 13.5 Belçika % 15 Finlandiya % 15.5 Yunanistan % 18 Fransa % 20 İtalya % 23 Çek Cumhuriyeti % 25 Türkiye % 32 Sağlık Harcamamız İçinde İlaç Harcamamız Başat Konumda Üretici fiyatlarıyla ilaç tüketiminin toplam sağlık harcamalarına oranı (2000 yılı) Kaynak: OECD Health Data 2002, EFPIA 2002, İEİS 2002, DPT

14. Türkiye’de İlaç Tüketiminin GSMH’ya Oranı Gelişmiş Ülkelerden Fazla Ülkeler (2000 Yılı) Üretici Fiyatlarıyla İlaç Tüketimi ($) / GSMH ($) Portekiz 1.85 Kuzey Amerika (ABD+Kanada) 1.49 Türkiye* 1.37 Fransa 1.22 Japonya 1.21 İspanya 1.20 Belçika 1.08 İtalya 0.99 İsveç 0.92 Almanya 0.91 Finlandiya 0.88 İngiltere 0.85 Avusturya 0.80 İsviçre 0.77 İrlanda 0.70 Hollanda 0.64 Danimarka 0.60 Norveç 0.51 *2001 yılında Türkiye’de Üretici Fiyatlarıyla İlaç Tüketiminin GSMH’ye oranı 1.69’a yükselmiştir. Kaynak: EFPIA ve OECD verileri

15. İlaç Tüketimimizin GSMH’ya Oranı Artıyor Kaynak: İEİS-EFPIA-DİE-DPT-Hazine Müsteşarlığı Verileri

16. Ulusal Pazarımızın Cazibesi • İlaç tüketimimizin son on yılda yaklaşık 4 kat artış göstermesi, ulusötesi ilaç tekellerinin dikkatini çekmektedir. • Türkiye ilaç pazarının büyüme eğilimi 1960’lı ve 70’li yılların Amerikan ilaç pazarıyla benzerlik göstermektedir. • Türkiye ilaç pazarıulusötesi şirketleriçinparlak bir gelecek vaat etmektedir.

17. İlaç Endüstrisinde Hızlı Bir Tekelleşme Dikkati Çekiyor • Dünyada ilaç endüstrisinde 1985-1999 yılları arasında 34 şirket evliliği gerçekleşmiştir. Birleşen şirketler, kısa sürede başka şirketlerle de birleşerek büyümesini hızlandırmıştır. • Dünya ilaç endüstrisindeki hızlı tekelleşme süreci, ilaç harcamalarımızın artmasında önemli bir rol oynamaktadır. Türkiye pazarında perakende satışlara göre en büyük 10 ilaç şirketinden 5’i ulusötesi ilaç şirketleridir. Kaynak: Amerikan İlaç Araştırma ve Üreticileri Birliği: PhRMA, Pharmaceutical Industry Profile 2000 ve IMS Verileri

18. İlaç Endüstrisinde AR-GE Yaşamsal Önemde • AR-GE faaliyetleri tüm sektörlerde olduğu gibi ilaç endüstrisinde de büyük önem taşır. • Yeni bir kimyasal maddenin bulunup ilaca dönüştürülmesi 10-15 yıl sürmektedir. • AR-GE çalışmalarının 1990 yılında ilaç başına maliyeti 200-400 milyon $ olduğu savunuluyordu. • Araştırmaya Dayalı İlaç Şirketleri 2004 Yılında bu maliyetin 600-900 milyon $ olduğunu savunuyor. (EFPIA) • Oysa ki Tufts Üniversitesi gibi kaynaklara göre AR-GE maliyetleri 200 milyon $

19. ABD-Avrupa-Japonya Rekabeti • Avrupa’da1990 yılında 8 milyar € olan ilaç AR-GE harcaması 2003 yılında 21 milyar €’ya yükseldi (2.5 kat artış) • ABD, 1990 yılında ilaç AR-GE harcamalarında 5 milyar € ile Avrupa’nın gerisindeyken 2003 yılında bu harcamalarını 29 milyar €’ya yükseltti (6 kat artış) • Japonya’da ilaç AR-GE harcamaları 1990’da 2.8 milyar € iken 2001 yılında 7.5 milyar €’ya yükseldi. (2.5 kat artış) Kaynak :EFPIA, PhRMA, JPMA 2004

20. Türkiye AR-GE’de Yok ! • AR-GE yatırımlarına koşut olarak 1999-2003 dönemindegeliştirilen yeni kimyasal ve biyolojik antitelerin 73’ü ABD, 62’si Avrupa, 28’i Japonya, 8’i diğer ülkelere ait • Türk ilaç endüstrisinin AR-GE yatırımı ise yok denecek kadar azdır. EFPIA 2004

21. İlaç Endüstrisinde AR-GE Kârlı Alana Yöneliyor • İlaç endüstrisinde de AR-GE harcamaları yüksek kâr getirecek olan alanlara yönelmektedir. • ABD’de merkezi sinir sistemi ve duyu organları, anti-kanser, endokrin sistem, metabolizma ve kalp-damar sistemi ilaçları için 1999 yılı tahmini AR-GE harcaması 13.9 miyar $’dır. • Bu gruptaki ilaçlar için yapılan harcama toplam AR-GE harcamasının% 58’idir. • Bu gruptaki ilaçların toplam satışlar içerisindeki payı % 61’dir.

22. İlaçta Küresel Fikri Mülkiyet Hakları mı Ulusal Çıkarlar mı? • AB, ABD ve Dünya Ticaret Örgütü gibi küresel güç odakları Türkiye’nin de arasında olduğu ülkelere patent, veri imtiyazı-veri koruması gibi konularda ağır baskı uyguluyor ! • 1 Ocak 2005'ten itibaren geçerli olan küresel mevzuat gereği 20 yıllık patent koruması olan ilaçların jenerikleri (eşdeğerleri) 6 yıl daha üretilemeyecek ! • Türkiye'nin ilaç harcamaları 3-4 yıl içerisinde en az 1 milyar $ artacak ! • Zaten gerileyen yerli ilaç sektörü küresel rekabete dayanamayarak yok olacak !

23. AB Ülkeleri İlaç Ticaretinde Kazançlı • 1990-2003 döneminde EFPIA üyesi ülkelerde ilaç ihracatı 23 milyar €’dan 144 milyar €’ya çıkmıştır. (6 kat artış). • 1990 yılında Avrupa ülkelerinin ilaç ticaret fazlası 7 milyar € iken, 2003 yılında yaklaşık 40milyar €’ya ulaşmıştır (6 kat artış). EFPIA A key asset tothe €pan economy, Key Figures 2004

24. Serbest Ticaret Dönemi ve Sonuçları • Hizmet sektörünün liberasyonuna ilişkin Hizmet Ticareti Genel Anlaşması (GATS) çerçevesindeki TRIPS Anlaşması; • AB ile Gümrük Birliği çerçevesinde malların serbest dolaşımının teşviki yönündeki gelişmelerle; • İthalata getirilen sınırlamalar gevşemiştir. • İthal ilaçlar için fiyatlar güncel olarak belirlenmektedir. • Türkiye’de pazarlama şirketi kuran ulusötesi şirket sayısı artmıştır. • Mamul ilaç ithalatında artış olmuştur. Kaynak: Türk İlaç Sanayiinin AB Çerçevesinde SWOT Analizi, Prof. Dr. İlker Kanzık, İEİS Aylık Rapor Dergisi, Nisan 2001

25. İthal İlaçlar Ulusal Pazarımıza Hakim Oluyor • 1990’da Türkiye’de ithal ilaçların payı toplam pazarın % 6’ sıydı. • 2003 yılında ithal ilaçların payı toplam pazarın % 30’ u oldu . Kaynak: Türkiye’de İlaç 1990-2003, İlaç Endüstrisi İşverenleri Sendikası (İEİS)Yayını

26. Hammadde ve Mamul İlaç İthalatımız Sürekli Artıyor • 1988 yılında Türkiye’de hammadde ve mamul ilaç ithalatı: 293 milyon $. • 2003yılında Türkiye’de hammadde ve mamul ilaç ithalatı: 1,7 milyar $.(6 kat artış) • 2003yılında toplam ithalatımız üretici fiyatlarıyla toplam ilaç tüketimimizin % 57’ sidir. Kaynak: İlaç Endüstrisi İşverenleri Sendikası Yıllık İstatistikleri (1988-2003)

27. İlaç Hammaddesi ÜretimimizSürekli Geriliyor • 1995 yılında hammadde üretimimiz: 12.600 ton • 2003 yılında hammadde üretimimiz: 3.900 ton (% 70 gerileme) Kaynak: İlaç Endüstrisi İşverenleri Sendikası Yıllık İstatistikleri (1995-2004)

28. Türk İlaç Endüstrisinin İstihdam Profili de Artan Dışa Bağımlılığı Teyid Ediyor 2003 yılında Türkiye ilaç sektöründe toplam çalışan sayısı: 22.000 Sektörde çalışanların; % 50’si pazarlama % 25’i yönetim % 25’i üretim ve hammadde Kaynak: İlaç Endüstrisi İşverenleri Sendikası 2004 Yılı İstatistikleri

29. İlaç Endüstrimizde AR-GE İstihdamı Yok • 2003 yılında EFPIA üyesi Avrupa ülkelerinde; - İlaç endüstrisinde toplam çalışan : 590.000 - AR-GE alanında çalışan : 100.000 (% 17) • Türkiye’de ilaç endüstrisinde AR-GE alanında çalışanların sayısı ise yok denecek kadar azdır. Kaynak: EFPIA 2004 Raporu

30. Biyoteknolojik İlaç Çağı • Moleküler biyoloji- gen teknolojisi-modern biyoteknolojiye dayalı yeni ilaçlar biyoteknolojik (biyotek) ilaçlar olarak tanımlanmaktadır (Biyofarmasötikler) Biyofarmasötikler iki ana guruba ayrılır: • Küçükmoleküllü : Kimyasal ilaçlar • Daha büyük moleküllü : Terapötik proteinler

31. Dünya Biyotek Pazarı Hızla Büyüyor • Dünyada biyoteknolojik ilaçlar içinde eritropoietinler, interferonlar, insan insülini ve analogları büyüme hormonları, koloni uyarıcı faktörler ve monoklonal antikorlar gibi terapötik proteinlerin pazarı hızla büyümektedir.  • Dünya biyotek ilaç pazarı 2000 yılında 20 milyar $ • 2010 yılında yeni ruhsatlandırılan ilaçların % 50 sinin biyofarmasötikler olacağı tahmin edilmektedir.

32. Gelecek Biyotek İlaçta • 2005 yılında 500 milyar $ olması beklenen dünya ilaç pazarının % 10’u • 2009 yılında 650 milyar $ olması beklenen dünya pazarının da % 15’i biyofarmasötik ilaçlara ait olacaktır IMS Health-BioGeneriX-2005

33. Biyotekte Fırsatlar • Biyotek ilaç şirketleri monopolistik-oligopolistik yapıdadır. (tekel konumunda) • Patent süresi 2001-2004 arasında dolan 4 biyofarmasötik ilacın 2002 yılındaki toplam satışı 10 milyar $’ın üzerindedir. • Önümüzdeki 5 yıl içerisinde çok satışlı 15 kadar biyofarmasötiğin patent süresi dolmaktadır. Bu da biyojenerikler konusunda fırsatlar yaratmaktadır. IMS Health-BioGeneriX-2005

34. Biyotekte Lobi Faaliyetleri • Innovatör (Buluşçu) firmalar ilaçlarının patent süresi dolduktan sonra da pazardaki monopol özeliklerini devam ettirmek istemektedir. • Bu konuda bir lobi oluşturan innovatör firmaları biyojeneriklerin ruhsatlandırma aşamasının zorlaştırılmasında rol oynuyor.

35. İlaçta ve Biyotek İlaçta Dışa Bağımlılık Süreci • Ulusal ilaç üretimimiz gerilerken çok uluslu ilaç tekelleri Türk ilaç pazarındaki payını hızla artırmaktadır. • Ulus ötesi ilaç şirketlerinin payı pazarın % 60‘ına yaklaşmıştır ve her geçen yıl bu oran artmaktadır. • Türkiye ilaç sektöründe ihracatın ithalatı karşılama oranı % 10'un altına düşmüş ve ilaç ticaret açığı yıllık 2 milyar $'ın üzerine çıkmıştır.

36. Biyotekte Dışa Bağımlılık Kıskacı • 2004 yılında tümüyle dışa bağımlı olduğumuz biyofarmasötik ilaç harcamamız 400 milyon $'dır. • Aynı yıl yalnızca Eritropoietin harcamamız 75 milyon $’ın üzerindedir. • Biyofarmasötik ilaç harcamamız 2010 yılında 1 milyar $'ı geçecektir. IMS Health 2004 Verileri

37. Biyotekte Önyargılar • Innovatör firmaların yönlendirmesi sonucunda "biyofarmasötik ilaçlarda jenerik olmaz" şeklinde bir görüşü benimsemiş bir akademisyen grubu mevcuttur. • Sağlık Bakanlığı “Biyoteknolojik İlaç Komisyonları” yaklaşık 7 yıldır bu önyargılı tutumlarıyla mevcut biyofarmasötiklere göre çok ucuz (beşte bir fiyata) biyojeneriklerin ithal edilerek ruhsatlanmasını engelleyici bir tutum almaktadır.

38. Biyotekte Kaçan Fırsatlar • Temel sorun patent koruması biten ya da patent yükümlülüğü olmayan biyofarmasötik ilaçların yerine çok ucuza mal edebileceğimiz yerli jenerik ilaçları üretmememizdir. • Hindistan, Çin, Arjantin, Güney Kore, Brezilya ve Küba gibi ülkelerin yaptığını neden Türkiye yapamamaktadır? Sağlık Bakanlığı ve ilaç sektörü temsilcilerinin bu soruya net bir yanıt vermesi gerekir. • Biyotek bir ürün olan Hepatit B aşılarını Hindistan, Güney Kore ve Küba gibi ülkelerden toplu alımla 70 sente ithal ederken ulusötesi şirketlerin bu aşıları eczanelerde 17 $’a pazarlanıyor. (25 kat)

39. Ulusal Biyotek Stratejisi • Biyotek ilaçların ülke ve dünya pazarındaki önemi ve pazarın hızlı büyümesi orta ve uzun vadede kendi biyoinnovatif ilaçlarımızı geliştirmemizi zorunlu kılmaktadır. • Bu hedefin gerçekleştirilmesi için “Ulusal Biyoteknolojik Sanayi Geliştirme Planı”nın yapılması ve uygulamaya geçirilmesi gerekmektedir. • Bu planın kısa, orta ve uzun erimli (30-50 yıla yayılan) aşamaları ayrıntılı biçimde ortaya konmalıdır.

40. İlaç Harcamalarımız Hızla Yükseliyor • Ülkemizde sağlık harcamaları içinde başat bir konumda olan ilaç harcamaları her geçen yıl artmaya devam ediyor. • 2003 Yılında İlaç Harcamamız Üretici fiyatlarıyla : 4,3 milyar $ Tüketici fiyatlarıyla : 6,0 milyar $ • Sosyal güvenlik kurumlarının sağlık harcamalarının yarıdan fazlasını ilaç harcamaları oluşturmaktadır.

41. Sosyal Güvenlik Kurumlarının (SGK) İlaç Harcamaları Hızla Artıyor • 2004 Yılında SGK toplam sağlık harcaması 9 milyar $, toplam ilaç harcaması 4,4 milyar $ (yarısı ilaç) • SSK Toplam Sağlık Harcaması: 4,5 milyar $ SSK İlaç Harcaması :1,7 Milyar $ (% 38) • Bağ-Kur Toplam Sağlık Harcaması: 2,5 milyar $ Bağ-Kur Toplam İlaç Harcaması: 1,6 milyar $ (% 63) • Emekli Sandığı Toplam Sağlık Harcaması: 2 milyar $ Emekli Sandığı Toplam İlaç Harcaması: 1,1 milyar $ (% 55) Kaynak: SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandiğı 2005 Yılı Verileri, TCMB Ortalama Döviz Kuru (!$ =1 419 398 TL)

42. Konsolide Bütçe ve Yeşil Kart Sağlık Harcamaları 2003 Yılında: • Konsolide Bütçe (devlet memurları ve bakmakla yükümlü oldukları) Sağlık Harcamaları : 1,5 milyar $ İlaç Harcamaları : 780 milyon $ • Yeşil Kart Sağlık Harcaması : 650 milyon $ Yeşil Kart Tedavi (Bütçeden):465 milyon $ Yeşil Kart İlaç (SYDF) : 185 milyon $ Kaynak. Maliye Bakanlığı BUMKO 2004

43. SSK Sağlık ve İlaç Harcamalarında Avantajlı 2004 Yılında: • SSK 38 Milyon Kişiyi Kapsıyor (Nüfusun % 52’si) SSK Sağlık Karnesi Sahibi: 27 Milyon Kişi SSK İlaç Harcaması / SGK İlaç Harcaması: % 38 • Bağ-Kur 16 Milyon Kişiyi Kapsıyor (Nüfusun % 22’si) Bağ-Kur Karne Sahibi: 9,8 Milyon Kişi Bağ-Kur İlaç Harcaması / SGK İlaç Harcaması: % 36 • Emekli Sandığı 2,5 Milyon Kişiyi Kapsıyor (Nüfusun % 3,5’u) Emekli Sandığı İlaç Harcaması / SGK İlaç Harcaması: % 25

44. SSK İlaç Alım Modeli Çok Avantajlı • SSK Kapsamı (38 Milyon) Bağ-Kur ve Emekli Sandığı Kapsamının (19 Milyon) 2 Katı • SSK Sağlık Kapsamı (27 Milyon), Bağ-Kur ve Emekli Sandığı Sağlık Kapsamının (13 milyon) 2 Katı • SSK İlaç Harcaması (1,7 Milyar $) Bağ-Kur ve Emekli Sandığı İlaç Harcamasının (2,7 Milyar $) Neredeyse Yarısı

45. SSK İlaçta Neden Avantajlıydı? • SSK toplu alım gücünü kullanıyordu. • İmalatçı-İthalatçı-Depocu fiyatı üzerinden kıran kırana pazarlık yapılarak büyük oranlı indirimler sağlanabiliyordu. • Yargıya intikal eden SSK ihale skandalında bile SSK, NeoRocormon adlı biyotek ilacı “0” iskonto ile 230 milyon liraya alırken, aynı tarihte Emekli Sandığı ve Bağ-Kur serbest eczanelerden bu ilacı 330 milyon liraya almaktaydı.

46. Ruhsatlandırılmamış İthal İlaçlarda SSK-TEB Farkı SSK TEB Prolastin 1000 mg 210 $ 525 € Natulan kapsül 9 € 49 € Lysodren 500 mg tb 215 € 434 € Esidrex 25 mg tb 9 € 27 € Myocholin 11 € 20 € Resonium Powder 32 € 71 € Efudix pomad 7 € 67 €

47. Kamu İlaç Alım Protokolü İle SSK Gümüş Tepsi İçinde Piyasaya Sunuldu • Neyin karşılığında? Emekli Sandığı ve Bağ-Kur'u da kapsayan sosyal güvenlik kurumlarına yapılacak % 7-14 arası indirim karşılığında. • SSK ve Bağ-Kur eski rejimde zaten % 2,5 iskonto (eczacılardan) alıyordu. Dolayısıyla sağlanan gerçek iskonto oranı % 4,5 ile % 11,5 arasında, pazarlama ruhsatı 6 yaşından küçük olan pahalı, bu nedenle de pazar payı yüksek ithal ilaçlarda yalnızca % 4,5. • Oysa ki Emekli Sandığı ve Bağ-Kur'un da tıpkı SSK gibi toplu alım gücü var, SSK modelini gümüş tepsi içinde sunmadan da bu kurumlar için pazarlık yapılabilirdi, neden yapılmadı?

48. SSK’nın Tasfiyesiyle Neler Olacak? • SSK'nın 1,7 milyar $ olan ilaç harcaması iyimser tahminle 2 katına çıkacak. • Yeşil kart faktörü de göz önüne alındığında Türkiye'nin 7 milyar $ (2004)olan harcaması kutu bazında ilaç tüketiminin sabit kalacağını varsayan iyimser senaryoya göre 10 milyar $a çıkacak • Her geçen yıl  Türkiye ilaç harcaması daha da artacak.

49. Erken Veriler Tıp Kurumu’nun Tahminlerini Doğruluyor SSK’da 10 Şubat 2005-3 Mayıs 2005 Arasında İlaç Harcaması 830 Trilyon TL 900 x 4 =3,6 Katrilyon TL (1 Katrilyon TL Artış=1.5 Kat) 900 x 6= 5,4 Katrilyon TL (3 Katrilyon TL Artış=2,3 Kat)

50. Erken Veriler Emekli Sandığı İlaç Harcamasında da Alarm Veriyor 2004 Yılı E.S. İlaç Harcaması :1,5 Katrilyon Lira 2005 Yılı İlk Üç Ay Harcaması = 490 Trilyon TL 490 X 4 = 1,95 2005 Yılı Beklenen E.S İlaç Harcaması : 1,95 Katrilyon Lira 1.3 Kat Artış (0,5 Katrilyon TL)