1.4k likes | 1.52k Vues
Geschiedenis foe Zendings Wroko. Dr. Robert Patton Zendeling na Suriname, Zuid America. Advanced Bijbel Instituut. Module 9 Les 8. George Grenfell.
E N D
Geschiedenis foe ZendingsWroko Dr. Robert Patton Zendelingna Suriname, Zuid America
Advanced BijbelInstituut Module 9 Les 8
George Grenfell • He had worked as a mechanic early in life. When an offer was made for a steamship, he assembled it in England, tested it, broke it into several hundred pieces weighing 65 lbs, shipped it to Congo, carried it to the interior, and reassembled it with the help of an accompanying engineer
Grenfell • Foeroezendeling ben dede; hem egioemapikindede. • A ben sidem native doe toemoesiogrisaninatrawan. Da Belgian lantiook toe ben de wan probleem, en dem ben doe ogri toe • Ma a ben si success & wan opwekkingna hem station naBolobo
George Grenfell • A ben wakafoeroena da Congo liba basin & bergilontoe, en dem ben gi hem wan medaal foe da Royal Geographic Society baka hem dede
William Sheppard • Blaka American zendelingdisikisiboeneducatieleki Presbyterian. A ben go Congo nanga wan wetizendelingLapsey, disi ben dedesjatoebaka da bigin foe demwroko. • A ben tjarihemsrefiboen, en dem African ben teki hem leki dignitary. • A ben sori da ogri foe Belgian Congo pedem ben kapoeanoepoeroe
William Sheppard • Soema ben lobidati a ben de agensiKownoe Leopold • A ben wakalontoefoeroe, en a ben lobi da art foe Africa • A ben doe soetananga wan African, ma a ben aksi pardon en dem ben poti hem bakalekipreikimannanga hem famirinaini VS
Johann Krapf • Deutszendeling, koni foe leritongolekijongoeman, en kisiopleidingleki wan preikiman; ben go naEthiopielekizendeling. Hem bigin ben de moeilijk, spesroetoenanga da owroe style foe Kristen geloof drape. A ben leri Amharic. Dan dem ben jagialazendelingpoeroe foe da kondre
Johann Krapf • A ben froisina Kenya, en a ben si Mt. Kenya nanga Mt. Kilimanjaro. A ben bigin wan mission in Mombasa, ma baka da dede foe hem wefi en pikin, a ben froisina wan moroheipresi. • A ben mekifoeroe dictionary en vertaalpisi foe da Bijbelnaini wan aantaltongo
Alexander MacKay • Wan engineer foe Schotlandnangaboeneducatie. A ben komnanga 8 zendeling – toe dede foe malaria, 2 demmoord, 2 ben go bakasiki • A ben opo 230 mijlpasina Lake Victoria • A ben go na Uganda, en a ben doe foeroevertaling drape
Alexander Mackay • Lomsoe & Arabiersoema ben proberi foe kiri hem. A ben vertaal da Buganda tongo – KownoeMtesa ben kibri hem. Ma hem boi ben opoagensi hem. • Wan boen engineer. Dem ben jagi hem komopo foe Uganda, en a ben go na Lake Victoria, Tanganyika
Alexander Mackay • FetinamindriLomsoe en Protestant ben prati da kondre. Da Catholic Lavargarie ben de zeereffectief • Wan bischop ben kom foe jepi Mackay, ma KownoeMwanga ben kiri hem. A ben taigidem man “Taigi da kownoe mi ben bai da pasidisinanga mi egibroedoe.” Te foe kabaMwangajagi Mackay, en a ben dede foe malaria age 40
Alexander Mackay - • \Alfred R. Tucker, wan geestelijkboen Anglican bischop ben tekipresi foe Mackay, en a ben bribialaras de equal. 65,000 soemabribi. • Wan foe demAfricaan, ApoloKivebulaya, ben wrokoboen en no ben soekoebiginem foe hemsrefi
Mary Slessor • Hem tata ben de wan sopiman; a ben di foe toe foe 7 pikin. A ben wroko foe steun hem mama nangafamiri, en a ben de actiefnaini da Presbyterian kerki. • Di a tapoe 27, a ben go naCalabarleki wan zendeling. A ben wrokonaini Duke Town lekileerkracht. Baka 3 jari, a ben froisi go na Old Town naini da binnenland. A ben libiboenkopoe, en seni hem salarisnaoso
Mary Slessor • A ben leriskoropikin, sorgoedem, fetifademkiritweelingnangabonoe. Di a ben go bakanaEngeland, a ben tjari Jamie nanga hem. Bakadati, hem mama nanga hem sisadede, en dan wan trasisa ben dede. • A ben go morofarana da binnenlandnaOkoyongnanga da jepi foe KownoeEyo. A ben jepidem tribe horivredenangademsrefi
Mary Slessor • Britain meki hem wan vice-consul • Charles Morrison, morojongoeleki hem, ben wanitrow. Ma a ben takidati a satrowsosoefoe a tan naOkoyong, en hem gesontoe no ben de so boen, so demnoiti ben trow.
Mary Slessor • A ben de bezignaat’oso en wroko foe kibritweeling. Dan a ben wrokonainiOkoyong 25 jarilangaleki wan kroetoeman toe. Bakadati, a ben froisi go nadem Ibo nangasom foe dempikindisi a adopteer, en da wroko ben go boenteleki a ben dede 66 jariowroe.
Africa evaluatie – demproblemen • Burial – kiriwefi & slafoe • Cannibalism • Tweelingdede • Kroetoedorotesi (ordeal) • Slavernij • bonoe
Afrikaevaluatie • Kostoeheinangazendeling • Moord • Metikiridemj • Malaria & trasikikiridem • Progress ben bigin slow, ma morolati a ben go morosnel • Now moroleki 50% zuid Africa de bribiwan
Verreoostmissie • Dem no go so boen- Japan, China & Korea ben horidemsrefi apart en dem no ben lobisoemabemoeinangadem • Dem abicultuur 4000 jariowroe, en dem ben aanbegidemgranavoo • Dan dem ben moksinanga Confucianism, Taoism, Buddhism, Shinto. • Dem ben trots op demegikondre
Fositemverreoost • Nestorian wrokona China 7-14e eeuwalwasivervolgoe de • Lomsoenanga Friar John 13e eeuw, ma vervolgoe • Lomsoe 16e eeuw – Jesuits leki Francis Xavier ben lobidopoepikinnnegre
Verreoostmissie • Opium oorlog- East India Company mekifoeroemoni foe seri hem. Da emperor foe China tapoealasani foe komnaini China – agensi smuggle • Oorlognanga Britain opo 5 haven • Baka 2e oorlog, demtakidati opium kanserifri. • Zendingsorganizatie ben komnaini
Robert Morrison • Moro jongoe foe 8 pikinwani de zendeling; a pramisi hem mama a no sagowefosi a dede. A ben dede di a ben de 20 jariowroe. A ben de moeilijk foe go na China – en a ben go baka 5 jarina da VS en kisibrifi foe da buitenlandse minister James Madison. A ben wrokogi da East India Company.
Morrison • A ben meki dictionary kibrifasi. A ben miti hem frow en trow, en 6 moen a libinanga hem naini Macao. A ben meki 2 pikin, en hem frow ben go naEngeland wan pisi tem en a dede di a kombaka. Morrison vertaal da NjoenTestamenti en da East India Company mandi en wanigi hem ontslag.
Morrison • Competitienamindri foe Morrison & Marshman foe vertaal da Bijbel. Morrison ben de moroboenalwasiMarshmankabafosi • Morrison ben go bakanaEngeland, trow, fenizendelinginclusiefoema, en a ben kombakananga Elizabeth nanga 2 pikin. A mekiete 5 pikin
Morrison • A ben feni hem moeilijknaini China. Dem snesi ben meki hem doodstraaf foe vertaal Christian boekoenaini Chinese, agensi hem vertaling. Lomsoe ben de agensi hem. Da opium oorlog ben bigin. Ma tokoe a ben wrokodoro.
Robert Morrison – first Protestant missionary to China • Morrison ben jepilekimindrimanna da volgendeoorlog, ma a ben dedenaini 1834, da srefijarileki William Carey
Liang Afa • Gebore 1789 leki Buddhist drukker, en a ben jepi Milne en drai hem libi 1817 • Hem frow ben drailibi en dopoe toe • Foeroeleisidem ben fon hem, sroto hem, ma a ben go doro foe preiki en druk literature. Dem skrifi ben invloedfoeroesoema
Karl F A Gutzlaff • A ben go na Indonesia naondro Nederland missie board. A ben proberi foe bereik Chinese. A ben go na Bangkok, Thailand en tekidemgwenti. Hem frow en oemapikindede. • Na da Opium oorlog, a ben wakalanga da Chinese kustnanga literature. A ben opo wan instituut foe seni national wrokoman go na China
Karl Gutzlaff • Dem wrokoman ben kori hem en seri da literature bakana hem foe drukbaka; dem ben lei abradopoe. Dem ben tekidemwinst foe mekimoninanga opium. • Gutzlaff ben vertaal foe som smugglers, en a ben de moeilijk foe sabifa a wroko. Dus a pori da nem foe foeroezendeling
Gutzlaff • A gersi hem ben sabifademwrokoman ben doe nanga hem ma a sjem foe taki • A ben wani Chinese foe bereik Chinese nanga da boennjoensoe • Te foe kaba, a dedenaini China
J. Hudson Taylor • Hem tata ben de wan potimannanga wan sortoepreikiman. A ben lobizendingwrokoleki wan pikinnengre, spesroetoe China, ma a no ben drailibiteleki 17; hem mama ben begigi hem 75 mijlafstand. • A ben leridatrawroko foe jepiwrokonaini China
Taylor • A ben lerifa foe wrokonangabegi foe doe Gadowroko. A ben leri toe fa foe vertrouwGado foe san a ben abifanowdoe. A ben taigiabrafa a ben gi hem laastimonina wan potifamiri en Gado ben gi hem baka da volgendedei • Toe leisi a ben wanitrownanga Ms. V, ma a no ben wanitronzendeling
Taylor • Di a tapoe 21, LMS ben seni hem go na China. A ben abiproblemen foe leri da tongo en a ben brokohededati da international community abigrontapoefasi, alwasi a no ben libi hem wawanna wan boenfasi. A ben wakanaini da dabinnenland, pe a ben loekoevreemdegidemsoema
Taylor • A bigin foe weri Chinese krosi, disitrazendeling no ben lobi. A ben wrokonanga William Burns, disi ben de wan evangelist foe Schotland & Engeland. Baka 3 jari, a tekiontslag foe CES. Elizabeth Sisson no wanitrownanga hem x2; a ben bigin foe lobi Mary Dyer
Taylor • Mary Dyer komopo foe Engelandlekileerkracht. Miss Aldersey & Pastor Russell no ben wani Taylor, ma demkomondertrowkibri-fasi en bakawantoemoen a kisipermissie foe wan omoe. • Taylor ben de hede foe Ningpoat’oso 3 jarilanga, ma a ben go bakanaEngeland foe moroopleiding. A ben revise da Chinese NT en a ben bigin China Inland Mission
Taylor • CIM ben kisisteun foe gewoonwrokoman. Dem zendeling no ben aksimoni en dem ben libitapoefri-waniofrandi. Fosifoeroestree ben de nanga 15 zendelingdisi ben komnangadem.Djaroesoe en opstandagensi Chinese krosi ben tjariproblemen
Taylor • Baka da dede foe hem 8 jarioemapikin en wan echtpaar en toe oema ben tekiontslag, da missietron wan & pratitapoe. • Soema ben valdemaanna Yangchow, disi ben meki wan internationaal incident en soema foe Britain no gi gem steun. • A ben kom depressive, ma a ben leri foe vertrouw da Santa Jeje en hem libikenki