Download
1 / 18
E N D
Używki Używki to produkty spożywcze nie mające właściwości odżywczych, zawierające substancje, które działają pobudzająco na układ nerwowy. Najczęściej stosowane używki to: kawa, herbata, tytoń, napoje alkoholowe, narkotyki. Należy pamiętać o tym że większość używek po pewnym czasie zażywania uzależnia.
Używki - Kawa • Palone ziarna kawy głównie zawierają wodę, garbniki tłuszcze oraz kofeinę. Najważniejszą substancją czynną odpowiedzialną za działanie kawy jest właśnie kofeina - alkaloid obecny także w wielu innych surowcach roślinnych, m.in. liściach herbaty i orzeszkach coli. W jednej filiżance kawy w zależności od gatunku znajduje się ok. 70-140 mg kofeiny. • Picie kawy pomaga usunąć oznaki zmęczenia, senność oraz “rozjaśnić” umysł dzięki pobudzeniu kory mózgowej, a przez to całego centralnego układu nerwowego. • Długotrwałe spożywanie w dużych ilościach kofeiny z kawy uzależnia organizm podobnie jak nikotyna i alkohol. Stwierdzono, że stałe dawki kofeiny zwiększają tolerancję organizmu na tę substancję. Jest to tzw. efekt wzmocnienia, czyli konieczność zwiększenia dawek.
Kawa Kopi luwak, kawa luwak - gatunek kawy pochodzący z południowo-wschodniej Azji, wytwarzany z ziaren kawy, które wydobywane są z odchodów zwierzęcia z rodziny łaszowatych, łaskuna muzanga nazywanego popularnie cywetą, a lokalnie luwak. Łaskun chętnie zjada owoce kawowca, ale nie trawi jego nasion, a jedynie miąższ. Po nadtrawieniu przez enzymy trawienne i lekkim sfermentowaniu przez bakterie produkujące kwas mlekowy ziarna przechodzą przez przewód pokarmowy i są wydalane. Zwierzę zjada tylko najlepsze owoce, a przez przejście przez przewód pokarmowy łaskuna ziarna kawy tracą gorzki smak i kawa z nich wytwarzana zyskuje nowy, łagodny aromat. Ten gatunek zbierany jest przez ludność z wysp indonezyjskich. Kopi luwak jest najdroższą kawą na świecie - kilogram kosztuje około tysiąca euro. Wynika to z faktu, że światowe "zbiory" tego gatunku kawy wynoszą zaledwie 300-400 kg rocznie.
Używki - Herbata • Napar z liści herbaty wywiera działanie pobudzające na układ nerwowy. Liście herbaty zawierają: pektyny, olejki eteryczne, garbniki oraz kofeinę zwaną teiną – także nie jest zbyt zdrowy. Usuwa senność i zmęczenie, pobudza akcję serca i wentylację płuc, dzięki rozszerzeniu naczyń krwionośnych w mózgu, narządach i mięśniach. Nie zawiera żadnych witamin ani soli mineralnych. Picie herbaty powoduje lekkie podwyższenie ciśnienia krwi, a po wypiciu mocnego naparu nie chce się spać. Usprawnia również procesy myślowe i poprawia nastrój.
Używki – Tytoń • Zażywanie tytoniu, który jest używką (najczęściej w postaci papierosa), jest szkodliwe dla zdrowia. Palenie papierosów jest niebezpieczne dla zdrowia ze względu na tlenek węgla i inne toksyczne związki powstające w procesie spalania, może prowadzić do uzależnień. • Nikotyna działa najpierw pobudzająco, a następnie porażająco na połączenia w zwojach nerwowych, zwłaszcza autonomiczny układ nerwowy. Poraża też nerwowe zakończenia ruchowe i ośrodki (depresja ośrodkowa) rdzenia przedłużonego. Śmierć przy zatruciu następuje wskutek porażenia oddechu (depresja oddechowa). Dawka śmiertelna od 50 mg, co odpowiada 2-3 papierosom przyjętym doustnie.
Używki - Tytoń • Dym tytoniowy zawiera toksyczną nikotynę oraz zawiera substancje smoliste, które mogą wywołać raka. Jest również niebezpieczny dla osób, które znajdują się w pomieszczeniu, gdzie ktoś pali (tzw. "bierne palenie"). Badania dostarczyły naukowych dowodów, że bierne palenie jest przyczyną tych samych schorzeń jak w przypadku bezpośredniego palenia, między innymi raka płuc, chorób układu krążenia oraz układu oddechowego, takich jak zapalenie oskrzeli czy astma
Używki - Narkotyki • Są to środki odurzające pochodzenia roślinnego lub syntetycznego, powodujące w zależności od dawki uspokojenie, zniesienie bólu, odurzenie, euforię lub sen. Wielokrotne stosowanie prowadzi do przyzwyczajenia i tzw. głodu narkotycznego, a w konsekwencji do narkomanii czyli całkowitej zależności od nich. • Przerwanie używania narkotyku powoduje głód narkotyczny z dolegliwościami fizycznymi i psychicznymi. Dłuższa narkomania powoduje zmiany osobowości, nastroju, głownie w układzie nerwowym, wyniszczenie organizmu.
Podział narkotyków ze względu na ich szkodliwość • narkotyki miękkie, np. marihuana, haszysz, LSD, grzyby halucynogenne, ecstasy, • narkotyki twarde, np. amfetamina, kokaina, opiaty.
Podział narkotyków ze względu na ich pochodzenie • opioidy pozyskiwane ze słomy makowej (opium, morfina, heroina, metadon, kodeina); • narkotyki pozyskiwane z konopi indyjskich (marihuana i haszysz); • narkotyki pozyskiwane z liści koki (kokaina).
Podział narkotyków ze względu na ich działanie • narkotyki uspokajające, przeciwbólowe i nasenne (wszystkie opioidy) – spowalniają reakcje, zmniejszają nawet bardzo silny ból; • stymulanty (np. amfetamina, metamfetamina, ecstasy) – silnie pobudzają, wywołują przypływ energii i mocy; • halucynogeny (np. grzyby halucynogenne, LSD, a w większych ilościach także marihuana i ecstasy) – ich działanie zależy od stanu osoby je zażywającej; zwykle wywołują omamy, w niektórych przypadkach powodują poczucie paniki.
Podział narkotyków ze względu na formę przyjmowania • w formie do wciągania przez nos (kokaina); • w formie tzw. „skrętów” do palenia (marihuana, haszysz); • w formie tabletek (ecstasy); • w formie do wstrzykiwania bezpośrednio do żył (heroina).
Używki – Leki psychotropowe Niektóre leki również prowadzą do uzależnienia. Mowa tu o każdym leku który działa na psychikę człowieka. Najczęściej są to właśnie leki psychotropowe które działają leczniczo na zaburzone funkcje psychiczne. Najczęściej ludzie nadużywają: środków nasennych, przeciwbólowych, uspokajających, przeciwgorączkowych oraz pobudzających co prowadzi do uzależnienia.
Dziękuję Arkadiusz Mroczyk
