TÜRKİYE’DE İKLİM

1. TÜRKİYE’DE İKLİM • Geniş alanlarda görülen atmosfer olaylarının uzun yıllar ortalamasına (30 – 50 yıl )iklim denir. Bir Bölgenin ikliminde etkili olan faktörler: - Enlem - Yükselti - Denize göre – Konum - Eğim - Bakı - Karasallık - Basınç merkezleri - Dağların uzanış doğrultusu

2. Türkiye’nin iklimini etkileyen faktörler: • Özel Konum • Etrafındaki denizlerin etkisi • Yeryüzü şekillerinin etkisi • * Yükselti • * Dağların Uzanışı • * Bakı • .Etrafındaki kara kütlelerinin etkisi • .Etrafındaki Basınç Merkezlerinin etkisi Matematik Konum • Güneş ışınları hiçbir zaman dik gelmez • Dört mevsim koşulları yaşanır. • Ilıman kuşakta bulunur • Batı rüzgarları kuşağındadır. • Kuzey yönlü hava kütleleri sıcaklığı düşürür, güney yönlüler arttırır. • Yağışlar çoğunlukla cepheseldir.

3. TÜRKİYE’DE İKLİM ELEMANLARI Türkiye’de sıcaklık: Sıcaklığı etkileyen faktörler: Enlem , Yükselti , Denizellik – Karasallık • İndirgenmiş sıcaklık yükseltinin 0 m kabul edilmesiyle bulunur. • Türkiye’de don Olayı: Akdeniz Bölgesi 1 – 2 gün Ege Bölgesi 9 gün Marmara Bölgesi 21 gün Karadeniz Bölgesi 12 gün • Don olayı batıdan doğuya doğru artmaktadır(yükselti nedeniyle) Afyon 70,Konya 86,Kars 180 gün

4. Türkiye’de Güneşlenme Süresi:

5. Türkiye’de Basınç ve rüzgarlar: • Atmosferi oluşturan gazların yeryüzüne yaptığı etkiye hava basıncı denir. • Basıncı etkileyen faktörler: • Sıcaklık • Yükselti • Yerçekimi • Yoğunluk

6. SİBİRYA Y.B. İZANDA A.B. YILDIZ POYRAZ KARAYEL GÜN DOĞUSU GÜNBATISI LODOS SAMYELİ ASOR Y.B. KIBLE BASRA A.B. KaYıPSaKaL

7. Sibirya Yüksek Basıncı: Termik kökenlidir. Kışın etkilidir. • Asor Yüksek Basıncı Dinamik kökenlidir.Daha çok yazın etkilidir. Yazların kurak geçmesine neden olur. • Basra Alçak Basıncı: Termik kökenlidir. Yazın etkilidir. Özellikle güneydoğu’da • İzlanda Alçak: Dinamik kökenlidir. Daha çok kışın etkilidir. Kışları yağışlı ve ılık geçirmemizi sağlar.

8. Fön rüzgarı: 200 m de 1° sıcaklık düşer 100 m de 1 ° sıcaklık artar. Kurutucu etki yapar. Nem açığı oluşur. Karlar erken erir. Ülkemizde Doğu Karadeniz ( Rize çevresi ) ve Toroslar’da görülür.

9. Türkiye’de Nemlilik ve yağış: Atmosferdeki su buharına nem denir. • Mutlak Nem: 1 m³ havada var olan nemdir. • Maksimum Nem: 1 m³ havanın alabileceği en fazla nem miktarıdır. • Bağıl Nem: Mutlak nemin maksimum neme oranıdır. % olarak ifade edilir.

10. Yaz aylarında bağıl nemin yüksek olduğu yerler. • Yaz aylarında bağıl nemin en düşük olduğu yerler. • Yıl boyunca mutlak nemin en yüksek olduğu yerler.

11. Yamaç yağışlarının en yaygın görüldüğü yerler. • Konveksiyonel yağışların görüldüğü yerler Cephe yağışlarının görüldüğü yerler. Ülkemizde en yaygın görülen yağışlardır.

12. ERZURUM-KARS TİPİ SERT KARASAL İKLİMİ SONBAHAR İLKBAHAR İÇ ANADOLU TİPİ KARASAL İKLİMİ KIŞ G.D.A. TİPİ KARASAL İKLİMİ AKDENİZ İKLİMİ ÜLKEMİZDE GÖRÜLEN İKLİM TİPLERİ YAZ KIŞ

13. Yazlar sıcak ve kurak kışlar ılık ve yağışlı. Yağışların mevsimlere dağılımı KIŞ , sonbahar, ilkbahar, yaz • Yazları serin, kışları ılık dört mevsim yağışlıdır. • Yağışların mevsimlere dağılımı SONBAHAR, kış,yaz,ilkbahar İÇ ANADOLU TİPİ KARASAL İKLİMİ • GÜNEYDOĞU TİPİ KARASAL İKLİM • Yazlar sıcak ve kurak , kışlar serin ve yağışlıdır. • Yağışların mevsimlere dağılımı KIŞ , sonbahar , ilkbahar, yaz • Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlıdır. • Yağışların mevsimlere dağılımı İLKBAHAR , kış, sonbahar, yaz ERZURUM-KARS TİPİ SERT KARASAL İKLİM AKDENİZ İKLİMİ KARADENİZ İKLİMİ • Yazları serin ve yağışlı , kışları soğuk ve kar yağışlı. • Yağışların mevsimlere dağılımı YAZ , İlkbahar , sonbahar , kış

14. SORU- Aşağıda Türkiye'nin iklim özellikleri ile ilgili verilen bilgilerden hangisi matematik konum ile açıklanamaz? A) Türkiye'nin kıyı bölgeleri arasında görülen sıcaklık farkı B) Yazın Sinop'tan Mersin'e gidildikçe sıcaklığın artması C) Türkiye'de Akdeniz iklim özelliklerinin görülmesi D) Kış mevsiminde cephe yağışlarının etkisinde kalması E) Türkiye'nin iç kesimlerinde yağışın az olması

15. Bu haritalardaki bilgilerle ilgili olarak aşağıdaki yorumlardan hangisi doğrudur? • A) Güneşlenme süresi ile sıcaklık arasında ters orantı vardır. • B) Güneşlenme süresi azaldıkça sıcaklık artmaktadır. • C) Güneşlenme süresi arttıkça sıcaklık azalmaktadır. • D) Güneşlenme süresi kıyılarda fazla iç kesimlerde azdır. • E) Sıcaklık dağılışı dağların uzanış yönünden etkilenmiştir. SORU- Aşağıdaki haritalarda, Türkiye'de yıllık güneşlenme süreleri ile indirgenmiş yıllık ortalama sıcaklıkların dağılışı gösterilmiştir.

16. SORU- Bir ülkede iklimin çeşitli olmasında özel konumun doğrudan etkisi vardır. Türkiye'nin tamamında karaların deniz seviyesinde ve engebesiz olduğu düşünülürse aşağıdakilerden hangisi yanlış olur? A) Gerçek alan ile izdüşüm alan arasındaki fark az olur. B) Tropik ürünler yaygın olarak yetiştirilir. C) Ulaşım ağı daha fazla gelişir. D) Ekili dikili alanlar daha geniş olur. E) Güneyden kuzeye doğru sıcaklıklar azalır.

17. SORU- Aşağıda Türkiye'nin Temmuz ayı indirgenmiş izoterm haritası verilmiştir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenirse yanlış olur? • A) En düşük sıcaklıklar kuzey kıyılarda görülür. • B) En yüksek sıcaklıklar Güneydoğu Anadolu'da görülür. • C) Türkiye'nin doğusunda sıcaklık değerlerinin dağılışı enleme uyar. • D) Türkiye'nin güneyi ile kuzeyi arasında yaklaşık 10°C lik sıcaklık farkı vardır. • E) Doğu Anadolu'da sıcaklık değerlerinin dağılışında yükseltinin etkisi önemlidir.

18. MUZAFFER ADEM COĞRAFYA ÖĞRETMENİ