Download
1 / 21
210 likes | 343 Vues
Samskiptamiðstöð heyrnarlausra og heyrnarskertra. Máltaka tvítyngdra barna – dæmi frá táknmálsumhverfinu. Svandís Svavarsdóttir 17. mars 2006. Efnið í dag. Máltaka – hvað er það? Næmiskeið máltökunnar Venjuleg máltaka Máltaka heyrnarlauss barns Máltaka heyrnarskerts barns – tvítyngi
E N D
Máltaka tvítyngdra barna – dæmi frá táknmálsumhverfinu Svandís Svavarsdóttir 17. mars 2006
Efnið í dag • Máltaka – hvað er það? • Næmiskeið máltökunnar • Venjuleg máltaka • Máltaka heyrnarlauss barns • Máltaka heyrnarskerts barns – tvítyngi • Hlutverk skólans • Lykill að menntun og samfélagsþátttöku
Máltaka – hvað er það? • Meðfæddur hæfileiki • Án kennslu • Lærist af umhverfinu • Málfyrirmyndir • Leiðréttingar? • Heilinn • Rannsóknir
Næmiskeið máltökunnar • Fram á unglingsár • Næmast fram til u.þ.b. 5 ára • Dýrmætur tími • Lærist eftir það á meðvitaðan og skipulagðan hátt • Máltaka nám/þjálfun
24 mánaða 15 mánaða 6 mánaða nýfætt
Venjuleg máltaka • Hjal • Babl – tvöföldun • Tveggja orða setningar (50 orð) • Alhæfingar í orðaforða og málfræði • Framburðarvillur • Flóknari setningar • Endurtekningar
Máltaka heyrnarlauss barns • Þrep líkt og við venjulega máltöku • Samsvarandi þrep • Sömu skilyrði til að ná valdi á máli • Málumhverfi og málörvun • Nánar um þrepin
0-9 mánaða – hjal – babl 9-12 mánaða – bendingar 1-1 ½ árs – alhæfingar 1 ½-2 ára – orðaröð til að sýna vensl 2-2 ½ árs – einfölduð handform – einfaldar sagnir – óbeygjanlegar sagnir fá beygingu – flest tákn mynduð á andliti og líkama 2 ½-3 ára – vantar háttar-beygingu – fyrstu merkin um rétta áttbeygingu sagna í frjálsu tali 3-6 ára – vald á frásögn Villur og frávik allt til 9 ára Skref fyrir skref
Sterkt mál er grunnur • ... að samskiptum • ... að menntun • ... að vitsmunaþroska • ... að skilningi á heiminum • ... að tilfinningaþroska
Máltaka heyrnarskerts barns – tvítyngi • Tvö mál – táknmál og íslenska • Táknmálsfærni – náttúruleg máltaka • Læsi • Þjálfun út frá þörfum og getu hvers og eins • Stöðug meðvitund um aðgreiningu málanna
Hugmyndafræði • Markmiðið er að sérhvert barn öðlist færni í þessum tveimur málum þannig að það nýtist í skólagöngunni og daglegu lífi. Ferlið byggir á markvissri kennslu í og á báðum málunum.
Hugmyndafræði frh. • Viðurkenning á máli og menningu heyrnarlausra. • Viðurkenning á fjölbreytileika að því er varðar mál og menningu. • Markmiðið er koma í veg fyrir undirokun og valdaleysi heyrnarlausra/heyrnarskertra og tryggja áhrif þeirra.
Hugmyndafræði frh. • Jöfn tækifæri óháð máli, kynþætti, kyni eða fötlun. • Viðurkenning á nauðsyn skýrrar sjálfsmyndar og hlutverki máls, menningar og fyrirmynda.
Tvö hlutverk máls • Félagslegt hlutverk – til daglegra samskipta • Námslegt (akademískt) hlutverk – til þess að fá skilning á flóknari hugtökum, samhengi hlutanna og heiminum
Valið • Hver velur? • Út frá hinu félagslega hlutverki? • Velur það sem umhverfið velur • Velur málið sem hefur hærri félagslega stöðu • Velur íslensku ef það „getur“ • Velur táknmál ef það „þarf“ • Hið námslega hlutverk máls vill gleymast • Barnið þarf bæði málin
Hvert er hlutverk skólans? • Að gefa barninu tæki til að nálgast menntun • Aðgangur að tveimur málum • Þjálfun í túlkanotkun • Félagatengsl • Öryggi • Heildarhugsun varðandi menntunarmöguleika
Framhaldsnám? • Fullt vald á íslenskum texta • Fullt vald á táknmáli • Öryggi í að nota rittúlk • Öryggi í að nota táknmálstúlk
Lykill að menntun og samfélagsþátttöku • Tvítyngi er eina raunhæfa leiðin til að tryggja heyrnarlausu og ekki síður heyrnarskertu barni fullan aðgang að samfélaginu og menntun í framtíðinni.
