TUTORIAL I ćwiczenia (materiał wyjściowy)

TUTORIAL Ićwiczenia(materiał wyjściowy) Przygotowali: Łukasz Błąd, Karolina Pado, Barbara Przywara, Andrzej Rozmus, Anna Siewierska-Chmaj

SZKOLNICTWO WYŻSZE W POLSCE I W INNYCH KRAJACH (EUROPA ZACHODNIA I USA) PODOBIEŃSTWA I RÓŻNICE

Szkolnictwo wyższe w Europie OGÓLNY ZARYS „Szkolnictwo wyższe w Europie podlega gruntownym przemianom, które wiążą się ściśle z realizacją idei budowania europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego, z terminem ukończenia wyznaczonym na rok 2010. Ustanowienie tego obszaru stanowi najważniejszy cel Procesu Bolońskiego. Szkolnictwo wyższe odgrywa również ważną rolę w realizacji Strategii Lizbońskiej mającej na celu stworzenie w Unii Europejskiej najbardziej konkurencyjnej i dynamicznej gospodarki opartej na Wiedzy.” Źródło: http://eurydice.org.pl/files/kd_he_2007.pdf

Najważniejsze trendy w edukacji europejskiej: Źródło: Key Data on Education in Europe 2005 (Kluczowe dane o edukacji w Europie 2005), wydanie 6 Wzrost liczby dzieci korzystających z różnych form edukacji przedszkolnej; Wzrost liczby studentów w szkołach wyższych; Coraz powszechniej stosowane procedury oceny jakości kształcenia; Zbliżone formy organizacji i zarządzania systemami edukacji w „starej piętnastce” oraz w nowych państwach członkowskich Unii Europejskiej; Stopniowe zmniejszanie się różnic między szkołami europejskimi w dostępie do sprzętu komputerowego i Internetu.

Procent absolwentów według kierunków studiów NAUKI HUMANISTYCZNE I ARTYSTYCZNE ROLNICTWO WETERYNARIA ZDROWIE I OPIEKA SPOŁECZNA EDUKACJA INŻYNIERIA PRODUKCJA BUDOWNICTWO NAUKI SPOŁECZNE, ZARZĄDZANIE I PRAWO NAUKI ŚCISŁE USŁUGI

Kto płaci za studia? Jaki odsetek funduszy pochodzi ze środków publicznych? • Studia wyższe są w przeważającej części finansowane z funduszy publicznych, dotyczy to ponad 70% studentów w całej Unii Europejskiej. • Sektor prywatny w szkolnictwie wyższym silnie rozwiną się m.in. w Polsce, Portugalii, Niemczech, Holandii i Rumunii. • W większości krajów dominuje model bezpośredniego finansowania uczelni, a przeważająca część środków jest przeznaczona na pokrycie kosztów procesu dydaktycznego. FINANSOWANIE UCZELNI Z FUNDUSZY PUBLICZNYCH, 2006/07 Subwencja ogólna połączona z szeroką autonomią instytucji Subwencja ogólna połączona z proponowanym budżetem zatwierdzanym przez władze krajowe Różne rozwiązania stosowane przez władze regionalne Subwencja w podziale na kategorie budżetowe Źródło: http://www.eurydice.org/ressources/eurydice/pdf/countryspecificpressdos/PR094PL.pdf

W kilkunastu krajach studia wyższe można określić jako bezpłatne. Źródło: Informacje prasowe sieci Eurydyce

Proces Boloński - podstawowe informacje 19 czerwiec 1999r. - ministrowie edukacji 29 krajów podpisali Deklarację Bolońską. Dziś jest już 46 państw zaangażowanych w realizację tego procesu. Deklaracja Bolońska to dokument zawierający zadania prowadzące do zbliżenia systemów szkolnictwa wyższego krajów europejskich. Głównym celem Deklaracji Bolońskiej jest stworzenie do 2010 roku Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego.

Realizacja Procesu Bolońskiego: Główne obszary działań: • Mobilność studentów i pracowników • Trójstopniowy system studiów • Wzmocnienie szans absolwentów na rynku pracy • Uznawalność wykształcenia w ramach EOSW • Struktury Kwalifikacji – europejska i krajowa • Kształcenie przez całe życie – LLL(kształcenie przez całe życie) • Zapewnienie jakości kształcenia • Wymiar społeczny szkolnictwa wyższego

Proces Boloński- zadania na „teraz” Zapewnienie absolwentom „zatrudnialności” i przygotowania do kształcenia przez całe życie Opracowanie i wprowadzenie Krajowej Struktury Kwalifikacji Proces Boloński - Wyzwania „na dziś” Zwiększenie mobilności studentów i pracowników Wprowadzenie studiów trójstopniowych Wprowadzenie wewnętrznych systemów zapewnienia jakości kształcenia Prawidłowe wprowadzenie ECTS

Wdrażanie procesu Bolońskiego w poszczególnych krajach (porównanie TRENDS III z TRENDS V) Źródło: Trends V: UNIVERS ITIES SHAPING THE EUROPEAN HIGHER EDUCATION AREA by David Crosier, Lewis Purser & Hanne Smidt, EUA Publications 2007.

Sytuacja poszczególnych państw odnośnie realizacji strategii LLL, struktur kwalifikacji, systemu formalnego i nieformalnego nauczania oraz narodowych celów tworzących Europejski obszar Szkolnictwa Wyższego. Źródło: Komunikat Komisji Europejskiej do Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów. Uczenie się przez całe życie na rzecz wiedzy, kreatywności i innowacji.

CHARAKTERYSTYKA SZKOLNICTWA WYŻSZEGO W WYBRANYCH KRAJACH

POLSKA

Polskie szkolnictwo wyższe – WŁADZE I FINANSOWANIE • Za szkolnictwo wyższe w Polsce odpowiada Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (prof. Barbara Kudrycka) • Źródłem finansowania państwowych szkół wyższych są dotacje z budżetu państwa a także przychody własne pozyskiwane z działalności badawczej oraz odpłatności za studia zaoczne (studia w trybie dziennym są bezpłatne). • W szkołach niepaństwowych od roku akademickiego 2004/05 studenci (także zaoczni) mogą liczyć na pomoc finansową ze strony państwa w formie stypendiów naukowych i socjalnych.

Polskie szkolnictwo wyższe – STRUKTURA I ORGANIZACJA STUDIÓW Rok akademicki składa się z dwóch semestrów: rozpoczyna się 1 października i trwa z reguły do końca czerwca. WARUNKI PRZYJĘCIA NA STUDIA: Od roku akademickiego 2004/05 punktem wyjścia do przyjęcia na studia kandydatów są wyniki uzyskane przez nich na tzw. nowej maturze. Na niektóre kierunki studiów uczelnie mogą organizować egzaminy.

USTAWAz dnia 27 lipca 2005 r.Prawo o szkolnictwie wyższym(Dz. U. z dnia 30 sierpnia 2005 r.) Art. 169 ust. 3. Podstawę przyjęcia na studia pierwszego stopnia lub jednolite studia magisterskie stanowią wyniki egzaminu maturalnego. Senat uczelni ustala w trybie określonym w ust. 2, jakie wyniki egzaminu maturalnego stanowią podstawę przyjęcia na studia. Uczelnia może za zgodą ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego przeprowadzić dodatkowe egzaminy wstępne, w trybie określonym w ust. 2, tylko w przypadku konieczności sprawdzenia wiedzy lub umiejętności niesprawdzanych w trybie egzaminu maturalnego lub gdy osoba ubiegająca się o przyjęcie na studia posiada świadectwo dojrzałości uzyskane za granicą.

Polskie szkolnictwo wyższe – STRUKTURA I ORGANIZACJA STUDIÓW OPŁATY ZA STUDIA I WSPARCIE FINANSOWE STUDENTÓW: Polska należy do grupy krajów, gdzie system finansowania szkolnictwa jest podwójny „dualny” (dotacje państwowe, czesne) • Szkolnictwo państwowe (tryb dzienny) jest w Polsce bezpłatne - wyj. powtarzanie semestru oraz dodatkowe miejsca. Szkolnictwo niepaństwowe jest zaś w pełni płatne (chociaż z całym zestawem różnorodnych stypendiów) • W r.ak. 1998/99 wprowadzono system niskooprocentowanych pożyczek, udzielanych na okres max. 6 lat, z których mogą korzystać wszyscy studenci, którzy nie ukończyli 25 lat. • Przydział środków finansowych ze strony państwa zależy od liczby studentów i ich sytuacji finansowej (stypendia socjalne, stypendia na zakwaterowanie i wyżywienie), a także od ich osiągnięć w toku studiów (stypendia naukowe).

Polskie szkolnictwo wyższe- DANE STATYSTYCZANE • W roku akademickim 1990/1991w Polsce na studiach wyższych uczyło się ok. 400 tys. osób na 112 uczelniach, tylko cztery lata później już prawie 800 tys. znajdowało swoje miejsce w 179 szkołach. Dziś liczba studentów przekracza 1,9 mln studiujących w ponad 445 uczelniach. Polska jest krajem boomu edukacyjnego! Liczba 500 studentów na 10 tys. mieszkańców naszego kraju, sytuuje Polskę na 6 miejscu na świecie!

Na początku roku akademickiego 2007/2008 w szkołach wyższych wszystkich typów kształciło się 1937,4 tys. studentów, tj. o 0,2 % mniej niż w roku poprzednim. Kobiety stanowiły 56,4% wszystkich studiujących. Na polskich uczelniach studiuje coraz więcej studentów cudzoziemców. W roku 2007/2008 było ich 13,7tys., czyli o 1,9 tys. osób więcej niż w roku akademickim 2006/2007.

Polskie szkolnictwo wyższe– PROCES BOLOŃSKI W ramach dostosowywania polskiego szkolnictwa wyższego do zaleceń Procesu Bolońskiego wprowadzono: • dwustopniowy system kształcenia, • suplement do dyplomu (obowiązkowy we wszystkich uczelniach począwszy od stycznia 2005 roku), • system zapewniania jakości kształcenia i udzielania akredytacji (Państwowa Komisja Akredytacyjna).

WIELKA BRYTANIA

Szkolnictwo wyższe w Wielkiej Brytanii • W Wielkiej Brytanii nadzór nad szkolnictwem wyższym (także finansowy) sprawują odpowiednie Rady ds. Finansowania Szkolnictwa Wyższego (Higher Education Funding Council for England (HEFCE), Higher Education Council – ELWa, Scottish Higher Education Funding Council (SHEFC)). • Oprócz publicznych środków (fundusze rządowe, w formie grantów) szkoły wyższe Wielkiej Brytanii utrzymują się także z czesnego płaconego przez studentów WŁADZE I FINASOWANIE

Szkolnictwo wyższe w Wielkiej BrytaniiSTRUKTURA I ORGANIZACJA STUDIÓW Wielkiej Brytanii czekają na Was uniwersytety, college wyższe i inne wyższe szkoły zawodowe. Brytyjski system stopni jest podzielony standardowo na trzy etapy: • bachelor (3-4 lata studiów), • master (1-2 lata) • doctor (zwykle 3,5 roku). O wstęp na studia doktoranckie mogą ubiegać się nie tylko absolwenci drugiego, ale także pierwszego, tzw. stopnia z wyróżnieniem (honours degree), jeśli wykazują się bardzo dobrymi wynikami w nauce.

Studiowanie w Wielkiej Brytanii ma nieco inny charakter niż w Polsce. • więcej zajęć praktycznych, • mniej wykładów, • w dużym stopniu uczenie się w domu. Rok akademicki rozpoczyna się na przełomie września i października, a kończy pod koniec czerwca. Chociaż tradycyjnie był on podzielony na trzy semestry, w ostatniej dekadzie wypróbowywano także inne podziały, włącznie z dwoma semestrami. Pełnowymiarowy kurs obejmuje do 20 godzin zajęć tygodniowo. W systemie oceniania nie używa się ocen w postaci liczb tylko liter alfabetu (od +A do –D). Każdy przedmiot tzw. moduł ma wartość 15 punktów kredytowych. By uzyskać stopień Bachelor student musi zaliczyć przedmioty na co najmniej 200 pkt.

Szkolnictwo wyższe w Wielkiej Brytanii WARUNKI PRZYJĘCIA NA STUDIA W Anglii, Walii i Północnej Irlandii każda uczelnia dyktuje swoje własne warunki przyjęcia na studia. Jednym z nich jest ukończenie szkoły średniej drugiego stopnia (level 3). Mieszkańcy innych krajów UE chcący podjąć tu studia wyższe muszą wykazać równoważne kwalifikacje oraz przedstawienie certyfikatu potwierdzającego bardzo dobrą znajomość języka angielskiego. Dalsze warunki, zarówno dla obywateli Wielkiej Brytanii, jak i innych krajów, zależą od kierunku i jego atrakcyjności (liczby kandydatów na 1 miejsce). W Szkocji o przyjęciu na studia decydują także egzaminy, po których otrzymuje się szkocki certyfikat kwalifikacji.

Szkolnictwo wyższe w Wielkiej Brytanii OPŁATY ZA STUDIA W Anglii, Walii i Północnej Irlandii wszystkie uczelnie pobierają czesne, przy czym obywatele Wielkiej Brytanii i krajów UE płacą niższe stawki, tzw. home fees. Koszty studiowania w Wielkiej Brytanii – za jeden rok – studia licencjackie i magisterskie Źródło: Opracowanie na podstawie raportu rocznego Universieties UK 2007

Szkolnictwo wyższe w Wielkiej Brytanii WSPARCIE FINANSOWE STUDENTÓW • Aby opłacić część czesnego, studenci (także z krajów UE) mogą ubiegać się o granty (tzw. Maintenance Grant) i pożyczki, przydzielane w zależności od dochodów w ich rodzinie programy rządowe • Specjalnie dostosowane prawo podatkowe i bankowe • Programy uniwersyteckieBursaries – jednorazowe stypendia, Internal Scholarshipstzw. lojalnościówka, wewnętrzne nagrody uczelniane. • Fundacje i prywatne organizacje Obecnie w Wielkiej Brytanii działa ponad 400 programów rządowych, 120 wyższych uczelni oraz 2 700 organizacji i fundacji prywatnych zajmujących się dofinansowaniem brytyjskich studentów.

Szkolnictwo wyższe w Wielkiej BrytaniiSTATYSYKI Całkowita liczba studentów w UK wzrosła z 2,480,145 w 2004/05 do 2,522,035 w roku akademickim 2005/06. Źródło: http://www.hesa.ac.uk/index.php?option=com_content&task=category&sectionid=1&id=1& Itemid=161

Szkolnictwo wyższe w Wielkiej Brytanii - STATYSYKI Źródło:http://www.hesa.ac.uk/dox/pressOffice/sfr117/sfr117_1.pdf

FRANCJA

Studia we Francji WŁADZE I FINASOWANIE • Organem nadzorującym szkolnictwo wyższe we Francji jest Ministerstwo Szkolnictwa Narodowego, Szkolnictwa Wyższego i Badań Naukowych (większość szkół policealnych, uniwersytety, grandes écoles) oraz inne ministerstwa (pozostałe szkoły wyższe i grandes écoles). Uczelnie prywatne we Francji cieszą się pełną autonomią, ale chcąc nadawać liczące się stopnie, muszą zdobyć akredytację ze strony państwa. • Poza finansowaniem uczelni publicznych, państwo udziela także wsparcia szkołom prywatnym.

Studia we Francji STRUKTURA I ORGANIZACJA STUDIÓW • We Francji, podobnie jak w Polsce, istnieje podział na szkolnictwo państwowe i prywatne. Przyszli studenci mają do wyboru ok. 400 szkół wyższych w całym kraju. Dzielą się one na uniwersytety oraz tzw. Grandes Ecoles. Te drugie, uważane za najbardziej prestiżowe francuskie szkoły, kładą nacisk na praktyczne przygotowanie do przyszłej kariery. • Studia uniwersyteckie są dwustopniowe: po pierwszym, 3-letnim etapie uzyskuje się tytuł licencjata, po drugim - trwającym kolejne 2 lata - magistra. • Są dwa rodzaje dyplomów magisterskich: master proffesionnel (dyplom wyższej uczelni + kwalifikacji zawodowych) i master recherche (który otwiera drogę do kariery akademickiej i studiów doktoranckich). Studia doktoranckie natomiast, trwają minimum 3 lata. Rok akademicki trwa od października do czerwca.

Studia we Francji WARUNKI PRZYJĘCIA NA STUDIA Warunkiem przyjęcia na większość uczelni jest posiadanie certyfikatu ukończenia szkoły średniej (baccalauréat lub DAEU). Kandydaci do grandes écoles i na niektóre kierunki w innych szkołach muszą dodatkowo zdać egzaminy wstępne. Grandes écoles mają ograniczoną liczbę miejsc i stosują bardzo surową selekcję swoich przyszłych studentów. Mieszkańców innych państw europejskich, chcących studiować we Francji, obowiązują te same warunki, przy czym muszą się dodatkowo wykazać dobrą znajomością francuskiego.

NIEMCY

Niemieckie szkolnictwo wyższe Edukację w Niemczech można podjąć na jednym z ponad stu uniwersytetów, kolegiach oraz tzw. Fachhochschulen (uniwersytety nauk stosowanych). Ze względu na dużą autonomię poszczególnych landów nie istnieje jeden spójny system szkolnictwa. W każdym rejonie nauka przebiega według nieco innych zasad i programów. W ostatnich latach liczba szkół wyższych gwałtownie wzrastała. Szkoły państwowe i oficjalnie uznane szkoły niepaństwowe mają te same prawa, jeśli chodzi o zapewnienie jakości i akredytowanie kwalifikacji. Rok akademicki jest podzielony na dwa semestry. Zajęcia rozpoczynają się od października, zaś w Fachhochschulen od września i trwają do połowy lipca.Studia trwają generalnie 5-6 lat. Po trzech lub czterech latach (w zależności od wybranego kierunku) uzyskujemy dyplom licencjata, a po kolejnym roku lub dwóch - magistra.

Niemieckie szkolnictwo wyższe WARUNKI PRZYJĘCIA NA STUDIA • Wstęp na studia wyższe mają absolwenci szkół średnich, którzy zdali odpowiednie egzaminy końcowe. • Liczba miejsc na uczelniach jest ograniczona, więc o przyjęciu decyduje się na podstawie wyników z egzaminu maturalnego (Abitur), zdolności kandydata i czynników społecznych. Obcokrajowcy muszą wykazać się poza tym znajomością języka niemieckiego na egzaminach organizowanych przez uczelnie lub okazując odpowiedni certyfikat (TestDaf). OPŁATY ZA STUDIA I WSPARCIE FINANSOWE STUDENTÓW Niemieckie uczelnie (poza niektórymi prywatnymi) nie pobierają czesnego na studiach do pierwszej kwalifikacji włącznie. Obowiązkowa jest jednak tzw. składka społeczna. Na pozostałych poziomach obowiązuje już czesne. Studenci którzy nie mają środków na opłacenie nauki mogą ubiegać się o pomoc finansową z budżetu państwa. Obcokrajowcy otrzymują stypendia w ramach niemieckich programów stypendialnych

WŁOCHY

Szkolnictwo wyższe we Włoszech • Za szkolnictwo wyższe odpowiedzialne jest Ministerstwo Edukacji, Uniwersytetów i Badań Naukowych (MIUR). Szkoły wyższe są finansowane z budżetu państwa, lecz mogą otrzymywać także wsparcie ze strony władz lokalnych i prywatnych organizacji. • Studia w tym kraju dzielą się na sektor uniwersytecki (także uniwersytety dla obcokrajowców) i nieuniwersytecki, do którego zalicza się wyższe szkoły techniczne (Istruzione e Formazione Tecnica Superiore), wyższe szkoły artystyczne (plastyczne i muzyczne), szkoły policyjne i wojskowe oraz krótkie kursy zawodowe.Po trzech latach nauki na uniwersytecie można zdobyć tytuł laurea (licencjata), po kolejnych dwóch – laurea specialistica (magistra). Studiować można w dwóch systemach: frequentate (na zajęcia uczęszcza się regularnie) i non frequentate (do egzaminów uczysz się samodzielnie). Podział na semestry jest różny zależnie od uczelni. Rok akademicki zaczyna się zwykle pomiędzy wrześniem a listopadem.

Szkolnictwo wyższe we WłoszechSTRUKTURA I ORGANIZACJA STUDIÓW Obok państwowych uniwersytetów istnieją także prywatne uczelnie wyższe. Zaliczyć do nich możemy min. szkoły przyznające dyplomy w dziedzinach artystycznych oraz instytuty szkolenia mediatorów i tłumaczy. WARUNKI PRZYJĘCIA NA STUDIA Możliwość wstępu na studia wyższe uzyskuje się poprzez zdobycie certyfikatu ukończenia szkoły średniej. Kandydaci spoza Włoch muszą okazać świadectwa ukończenia szkoły średniej w swoim kraju a także muszą zdać egzamin z języka włoskiego, organizowanego we wrześniu przez wszystkie uniwersytety. OPŁATY ZA STUDIA I WSPARCIE FINANSOWE STUDENTÓW Nie ma jednej, ustalonej kwoty czesnego. Jego wysokość jest indywidualna dla każdego studenta i zależy od dochodów w jego rodzinie. W pewnych okolicznościach istnieje nawet możliwość całkowitego zwolnienia z opłat. Oprócz czesnego płaconego uczelni, studenci są także obowiązania płacić specjalny podatek regionalny na potrzeby studenckie. Każdy student, także cudzoziemiec, może ubiegać się o granty, które są rozdzielane według dochodu w rodzinie studenta, a także jego dotychczasowych osiągnięć.

STANY ZJEDNOCZONE

System szkolnictwa wyższego w USA • INFORMACJE OGÓLNE W USA znajduje się ponad 3 700 college-ów i uniwersytetów gdzie można studiować na wielu kierunkach. Liczba osób w grupach jest bardzo mała, więc studenci mogą aktywnie uczestniczyć w lekcjach i brać udział w dyskusjach. Rok akademicki zaczyna się we wrześniu a kończy w maju lub czerwcu. W USA możemy wyróżnić trzy typy studiów undergraduate (4 lata), gdzie uzyskujemy tytuł Bachelor Degree, graduate – studia Master trwające od 1 do 2 lat i Doctoral, trwają 3 i więcej lat.

System szkolnictwa wyższego w USA • W USA nie funkcjonuje egzamin będący odpowiednikiem naszej polskiej matury. Stosuje się tu system bazujący na ocenach uzyskiwanych przez ucznia przez cały okres jego nauki, uwieńczony uzyskaniem w 12 klasie dyplomu ukończenia szkoły średniej. Uczniowie, którzy chcą kontynuować naukę na wyższej uczelni w przeciągu ostatnich dwóch lat nauki w szkole średniej zdają testy, które mają na celu określić ogólny stan wiedzy ucznia, jego umiejętność formułowania wniosków jak również poziom wiedzy matematycznej. Na pierwszym i drugim roku studenci wybierają sobie przedmioty kierunkowe w ich przyszłej specjalizacji. Przez cały okres nauki studenci zdobywają tzw. kredyty. Liczba kredytów jest równa liczbie godzin lekcji w tygodniu i jest to zwykle od trzech do pięciu kredytów za jeden przedmiot. Studenci mogą przenosić się z jednego uniwersytetu do drugiego zabierając ze sobą wszystkie dotychczasowe kredyty. WARUNKI PRZYJĘCIA NA STUDIA:

System szkolnictwa wyższego w USA OPŁATY ZA STUDIA I WSPARCIE FINANSOWE STUDENTÓW W Stanach Zjednoczonych koszty nauki na wyższych uczelniach są zróżnicowane. Koszty utrzymania także różnią się od siebie; najwięcej za utrzymanie płaci się w dużych miastach, na Wybrzeżu Wschodnim i w Kalifornii. Na uczelniach państwowych w USA zazwyczaj nie są przyznawane stypendia studentom zagranicznym. Szkoły prywatne czasami przyznają stypendia, które pokrywają część opłat za naukę. Kandydat może starać się o przyznanie częściowego dofinansowania kosztów nauki jeżeli on lub jego rodzina może pokryć przynajmniej połowę kosztów nauki. Stypendia, które w całości pokryłyby koszty nauki stanowią wyjątek.

BIBLIOGRAFIA: • A. Ordon, A. Rozmus, Bramy uniwersytetów. Szkolnictwo w Europie. Kompendium, Zakład Badań nad Szkolnictwem Wyższym WSIiZ, Rzeszów 2005. • Informacje prasowe sieci Eurydyce • Szkoły wyższe i ich finanse w 2006 r., GUS • Notatka informacyjna GUS: Studenci szkół wyższych w Polsce w roku akademickim 2007/2008 • Key Data on Education in Europe 2005 • Raport roczny: Universieties UK 2007 • www.hesa.ac.uk • http://www.study.com.pl/st_travel/studia/usa_system.html • http://portalwiedzy.onet.pl/7081,1258521,,1394772,,szkolnictwo_wyzsze_we_francji,tematyczne.html

ETOS AKADEMICKI O społecznej funkcji wyższych uczelni

Funkcje szkół „O ile szkoły powszechne przez wieki przysposabiały, i ciągle w istocie przysposabiają, nowych członków do funkcjonowania w społeczeństwie, a szkoły średnie kształciły w zawodach, które do tego funkcjonowania były konieczne, to szkoły wyższe przygotowywały wąskie kręgi osób do dwóch najważniejszych kategorii zadań: przywództwa i twórczości. Absolwenci uniwersytetów tworzyli w społeczeństwach industrialnych elity społeczne. Jedną z najważniejszych funkcji owych elit było inicjowanie i nadzorowanie określonych zmian społecznych”. prof. Kazimierz Z. Sowa

ETOS S AKADEMICKI Zasadnicze składniki etosu akademickiego to trzy uniwersyteckie wartości: prawda, dobro i piękno. Od czasów Platona przyjęło się uważać, że prawda i dobro są ze sobą ściśle zespolone, bo poznanie prawdy jest niezbędnym warunkiem czynienia dobra. Piękno zaś, zgodnie z ideami starożytnych, może być uznane za estetyczny wyraz dobra.

PRAWDA Dążenie do prawdy jako podstawowy cel działalności uniwersyteckiej. W takim samym stopniu powinien to być cel wykładowców, jak i studentów – nauka ma wartość tylko wtedy, gdy przyświeca jej ten właśnie cel. Wiedza pozbawiona refleksji, odarta z wartości prawdy i dobra staje się wręcz niebezpieczna. „Bezużyteczną rzeczą jest uczyć się lecz nie myśleć, a niebezpieczną myśleć, a nie uczyć się niczego”. Konfucjusz „Spróbuj zapalić świeczkę, zamiast przeklinać ciemność”. Konfucjusz

TUTORIAL I ćwiczenia (materiał wyjściowy)