Your partner in innovation

1. Your partner in innovation Goedemorgen!

2. Hedenochtend Doel of Middel? Elektrische auto stoot evenveel CO2 uit' Hoe groen is de elektrische auto? Maasvlakte II, duurzaam bereikbaar ‘Volvo V70 met een kaboutertank vol aardgas’ Bossen de klos door biodiesel • People • Planet • Profit

4. About Altran • SWAFEA: Onze aanpak • CLIMO & InterCT: Voorbeeld van een businesscase • Biodiesel B30: Meer dan de directe geldstromen • Samenvattend

5. Mission We bring customers’ ideas to life and power their performance through technology and innovation

6. Facts & Figures

7. SustainableSolutions

8. AltranSustainableSolutions Our five key areas of expertise: • ECO – Technologies • ECO – MobilityThe road towards sustainable mobility has multiple transition pathways. Altran has sound knowledge in different fuel and engine technologies and supports its clients in choosing the most suitable options both for short, and longer term. • ECO – Energy • ECO – Buildings • ECO – Fuel

9. About Altran • SWAFEA: Onze aanpak • CLIMO & InterCT: Voorbeeld van een businesscase • Biodiesel B30: Meer dan de directe geldstromen • Samenvattend

10. SWAFEA Sustainable Way for Alternative Fuels and Energy for Aviation • Over SWAFEA • Goal is to investigate the feasibility and the impact of the use of alternative fuels in aviation • European Commission DG Transport and Energy, Directorate F: Air Transport • Coordinator: ONERA Focus: • Technical Feasibility Study on the use of alternative fuels for aviation • Environmental Impact Assessment on the use of alternative fuels for aviation • Business case and strategies for implementation • Study towards demonstration • Roadmap OnzeBijdrage: • Business case and strategies for implementation • State of the art on renewable sources of energy (solar cells, fuel cells, hydrogen and others) • Study on other renewable energy sources • Environmental Impact Assessment • Website “ Door ervoor te zorgen dat de we ook de business case definieren en uitwerken brengen we de technologie dichter bij de beleidsmakers“

11. SWAFEA Onze aanpak voor de macro-economische analyse (business case) • Structuur van de aanpak: • In kaartbrengen van de 4 belangrijkstecomponenten: • - 1. Cost 2. Benefits 3. Contribution (added value) 4. and Risk • Voor 3 brandtsofoplossingen: HRJ, BTL, W2F; die wordengetoetstaan 4 scenarios • - 3 fuels × 4 scenarios = 12 business case assessments (Value) Scores e.g., HRJ, BTL, etc. Net Present Value

12. SWAFEA Een ketengeïntegreerde benadering gericht op een gehele industrie Een geïntegreerde aanpak in de complete waardeketen: • De belangrijkste onderdelen in de waardeketen: • Tijdspanne 2010 – 2050 • Analyse houdt rekening / wordt beïnvloed door data beschikbaarheid • Geen onderzoeksproject: niet creëren van nieuwe data, maar synthetiseren van gevolgen op basis van beschikbare informatie • Voorspellingen zullen moeten worden gemaakt, deze worden gebaseerd op beschikbare data • Getoetst aan 4 scenarios. Ieder scenario geeft een ander toekomst beeld weer (environmental legislation & integration in the fuel supply)

13. SWAFEA Verwachtingen van het resultaat 2010 2050 Definieve resultaten: • Resultaten van de macro-Economische analyse worden verwacht in februari 2011 • Afronding studie april 2011

14. SWAFEA De kern van deze aanpak is gebaseerd op: Belangrijke aspecten: • Koppeling financiële en NIET financiële aspecten; • Ketengeintegreerde aanpak; • Toetsen van gegevens aan verschillende scenario's. • In perspectief plaatsen van Profit, meenemen van Planet voor effect op People.

15. About Altran • SWAFEA: Onze aanpak • CLIMO & InterCT: Voorbeeld van een businesscase • Biodiesel B30: Meer dan de directe geldstromen • Samenvattend

16. Binnenvaart & vrachtverkeer op CNG NO2 concentrate in Europe- 17 November 2008 2 praktijk cases: CLIMO en InterCT Gebruik van gasvormige brandstoffen voor goederentransport over weg- en water: • Milieu & Klimaat effecten European Environmental Agency Fuelswitch, gebaseerd op: TNO, EPA, IPPC e.d.

17. Binnenvaart & vrachtverkeer op CNG 2 praktijk cases: CLIMO en InterCT Gebruik van gasvormige brandstoffen voor goederentransport over weg- en water: • Milieu & Klimaateffecten • Transitiepaden;

18. Binnenvaart & vrachtverkeer op CNG 2 praktijk cases: CLIMO en InterCT Gebruik van gasvormige brandstoffen voor goederentransport over weg- en water: • Milieu & Klimaateffecten • Transitiepaden; • Begin op een logische plaats Inland shipping Road transportation Light polution

19. Binnenvaart & vrachtverkeer op CNG 2 praktijk cases: CLIMO en InterCT Amsterdam Utrecht Gebruik van gasvormige brandstoffen voor goederentransport over weg- en water: • Milieu & Klimaateffecten • Transitiepaden; • Begin op een logische plaats • Maak gebruik van bestaande infrastructuur

20. Binnenvaart & vrachtverkeer op CNG Aanpak van de business case Een geïntegreerde aanpak in de complete waardeketen: • Focus op 3 onderdelen in de waardeketen: • Infrastructuur: focus op de CNG prijs en aantal gebruikers voor en rendabel openbaar vulstation; • Gebruiker: focus op de kosten per kilometer en de terugverdientijd • Beleidsmakers: focus op kosteneffectiviteit van de emissiereductie. • Voor twee typen voertuigen: • Vrachtwagen (trekker oplegger) • Binnenvaartschip (Rijn-Herne-Kanaalschip) • Getoetst aan 3 scenario’s met meerdere variabelen: initiële investering en restwaarde, motorefficiëntie, brandstofkosten & onderhoudskosten Beleidsmakers

21. Binnenvaart & vrachtverkeer op CNG Korte case beschrijving Uitgegaan van een impulsproject, om grote schaal de technische- en financiële haalbaarheid te bevestigen: • Voertuigen • Tanken van voertuigen op een openbaar vulpunt. • Of, tanken van voertuigen op eigen terrein, met een vulpunt in eigen beheer. Hierbij is uitgegaan van een installatie waarmee een 5-tal voertuigen, met elk een capaciteit van 150kg CNG, gedurende 14 uur (tussen 17.00 en 07.00) afgevuld kunnen worden. Het gaat hierbij om een slow-fill systeem, met een compressor van 75m3/uur en een 4 bar netwerkaansluiting. • Vaartuigen • Op basis van een ‘dedicated’ schip, met een tankinhoud van 25 m3, wat dagelijks een vaste route vaart en ’s avonds binnen 10 uur op hetzelfde punt afgetankt kan worden. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een slow-fill systeem bestaande uit een compressor van 500 m3/uur en een 40 bar netwerkaansluiting.

22. Binnenvaart & vrachtverkeer op CNG Resultaten

23. Binnenvaart & vrachtverkeer op CNG Focus op Profit & Planet McKinsey RBB3 - 2007

24. Binnenvaart & vrachtverkeer op CNG Deze aanpak laat zien dat: Belangrijke aspecten: • Ketengeїntegreerde aanpak; • Koppeling financiële en NIET financiële aspecten; • Scenario's verschaffen inzicht in de bendoigde randvoorwaarden; • Koppelen en In perspectief plaatsen van People, Planet en Profit; • ECO-nomics: De initiële investering is hoger, Terugverdientijd moet afgestemd worden op de investering, TCO is lager, de ROI is hoger.

25. About Altran • SWAFEA: Onze aanpak • CLIMO & InterCT: Voorbeeld van een businesscase • Biodiesel B30: Meer dan de directe geldstromen • Samenvattend

26. Rotterdam Biodiesel B30 Eerste grootschalige praktijkproef met biodiesel B30 • Over het project • Zo’n 9-tal bedrijven werken samen om het wegtransport te verduurzamen door 2 vulpunten in de regio Rotterdam te realiseren en met ruim 60 zware voertuigen gedurende 2 jaar op biodiesel B30 te rijden; • De duurzame diesel (FAME B30) bestaat voor 30% uit biodiesel geproduceerd uit restvetten en 70% uit minerale diesel. Hiermee wordt een CO2 besparing van 24% gerealiseerd. Dit komt neer op een besparing van ongeveer 9 kton CO2 per jaar. • Bij opschaling bedraagt het marktpotentieel in Rotterdam 150 miljoen liter en 109 kton CO2 per jaar OnzeBijdrage: • Ontwikkelen van visie t.a.v duurzame mobiliteit • Identificeren en uitwerken van biodiesel B30 project • Bijelkaarbrengen van marktpartijen, vormen van consortium en uitwerken business case en financieirng

27. Rotterdam Biodiesel B30 Niet op het eerste gezicht direct een positieve business case

28. Rotterdam Biodiesel B30 Eerste grootschalige praktijkproef met biodiesel B30

29. Rotterdam Biodiesel B30 Ondanks de op eerste inzicht negatieve kosten is het project wel gerealiseerd! Ook de indirecte (non-financial) waardestormen dienen meegenomen te worden: • Gemeente Rotterdam / RCI: • Bijdrage aan klimaat (CO2) en luchtkwaliteit (fijnstof) • Ambitie om • Fabrikanten / Dealers: • Investeren in klantrelatie • Informatie opdoen in praktijkcase • Eindgebruikers: • Anticiperen op veranderingen in de brandstof/vervoersmarkt • Intensiveren klantrelatie (bijdrage leveren aan CSR doelstelling van eindklant) • Borgen toekomstige klanten (i.r.t. duurzaam inkopen) • Marketing • Infrastructuur: • Investeren in kennisopbouw alternatieve brandstoffen • Marketing

30. Rotterdam Biodiesel B30 Nog enkele andere indirecte waardestromen: • Intern showcase project (cultuurverandering) • Gebruik van duurzame brandstof kan bijvoorbeeld in combinatie met zuinig rijden programma’s uitgevoerd worden. • Wat gebeurt er wanneer de ETS van kracht gaat? • Hoe zien de transportkosten eruit wanneer er betaald moet worden voor de CO2 emissies? • Betere benutting van de venstertijden: • Gasmotoren zijn stiller en schoner. Hierdoor is het in sommige gevallen mogelijk om ook buiten de venstertijden te leveren. Dit betekend een hogere bezettingsgraad en een lager aantal (nieuwe) in te zetten voertuigen. Dit resulteert in oftewel een grotere flexibiliteit of lagere (kapitaal)kosten. • Vergroten van de voorspelbaarheid van de brandstofkosten en onafhankelijkheid van derden • Door een koppeling te maken met de productie van de brandstof - een samenwerking met een lokale agrariër, of een het omzetten van je afval in brandstof - kan de voorspelbaarheid van de brandstofkosten worden vergroot.

31. Binnenvaart & vrachtverkeer op CNG Deze aanpak laat zien dat: Belangrijke aspecten: • Ketengeintegreerde aanpak; • Koppeling financiële en NIET financiële aspecten • ECO-nomics: De initiële investering is hoger, Terugverdientijd moet afgestemd worden op de investering, TCO is lager, de ROI is hoger. • In perspectief plaatsen van People, Planet en Profit.

32. About Altran • SWAFEA: Onze aanpak • CLIMO & InterCT: Voorbeeld van een businesscase • Biodiesel B30: Meer dan de directe geldstromen • Samenvattend

33. Samenvattend • Ketengeintegreerde aanpak; • Koppeling financiële en NIET financiële aspecten; • ECO-nomics: De initiële investering is hoger, Terugverdientijd moet afgestemd worden op de investering, Total Cost of Ownership is lager, de ROI is hoger; • Samenbrengen van People, Planet en Profit. Op deze manier kan duurzame mobiliteit inderdaad een motor voor economisch groei zijn!

34. www.altran.com Sustainable Solutions drs. Sven Pluut + 31 (0)6 45949449 Sven.Pluut@altran.nl HendrikWalaardtSacrestraat 405 1117BM Schiphol Oost, Netherlands