Venture capital jako forma finansowania innowacji w Polsce

1. Venture capital jako forma finansowania innowacji w Polsce Fundusze venture capital w Polsce Ogólna analiza innowacyjnego przedsięwzięcia w ramach venture capital

2. Rynek venture capital w Polsce charakteryzuje się znacznymi różnicami w funkcjonowaniu w stosunku do krajów wysokorozwiniętych. Ma na to wpływ szereg czynników, ale decydujące znaczenie ma nieodpowiednia polityka gospodarcza państwa. Powoduje to, że rynek venture capital nie rozwija się tak dynamicznie, jak powinien. Niedostrzeganie przez polityków istotnej roli venture capital w rozwoju gospodarki, a przede wszystkim jej unowocześnianiu, nie daje szans na szybką poprawę w tym zakresie. Na polskim rynku aktualnie jest około 40 funduszy Venture Capital 71 procent wszystkich inwestycji venture capital w Polsce dotyczyło faz ekspansji Fundusze venture capital w Polsce

3. Ogólna analiza w ramach Venture Capital

4. Ogólna analiza wniosków jakie napłynęły do funduszu venture capital ma o tyle istotne znaczenie, że wynikające z nich łączne zapotrzebowanie na kapitał jest większe niż możliwości finansowe. Dokonywana na tym etapie ostra selekcja musi być prowadzona w taki sposób, aby zminimalizować prawdopodobieństwo wyeliminowania projektów, które mogłyby przynieść wysoki dochód.

5. Ogólna analiza wniosków o finansowanie ma pozwolić na szybkie wyrobienie sobie przez fundusz venture capital opinii o projekcie o podjęcie na tej podstawie decyzji, czy wniosek odrzucić, czy też zajmować się nim dalej. Analizie tej można ze względu na dużą liczbę wniosków, poświecić stosunkowo mało czasu.

6. Na podstawie pobieżnej oceny należy zatem wyselekcjonować projekty najbardziej interesujące dla funduszu. Wymaga to sformułowania precyzyjnych kryteriów wyboru, obejmujących podstawowe cechy projektów inwestycyjnych i dużego doświadczenia w ich ocenie.

7. Czy przedsiębiorstwo potrzebujące kapitału pochodzi z preferowanej branży? Nie Tak Czy biznes plan jest przekonywujący? a)Czy prawdopodobieństwo sukcesu jest dostateczne duże? b)Czy popyt na produkt jest możliwy do oszacowania a rynek określony? Nie Tak Czy zarząd przedsiębiorstwa ma niezbędne przygotowanie Zawodowe i doświadczenie? Nie Tak Czy przedsiębiorstwo zapewnia potencjał wzrostu w wysokości 20 mln dol. W ciągu 5-7 lat? Nie Tak Czy produkt przedsiębiorstwa jest chroniony patentem i nie ma Konkurenta na rynku? Nie Tak Czy potrzebny przedsiębiorstwu kapitał mieści się w granicach przyjętych w strategii funduszu venture capital? Nie Tak Czy przedsiębiorstwo jest podmiotem krajowym? Nie Tak Rozmowa z przedsiębiorcą

8. Dla szybkiej wstępnej selekcji projektów fundusze venture capital stosują formularze, w których dokonuje się krótkiego opisu projektu z punktu widzenia stosowanych w danym funduszu venture capital kryteriów oceny. Kryteria stosowane w ramach analizy ogólnej można podzielić na dwie grupy: kryteria specyficzne dla danego funduszu venture capital, wynikające z przyjętej przez niego polityki inwestycyjnej oraz kryteria powszechnie stosowane przez fundusze odnoszące się do charakterystyki przedsiębiorstw.

9. Na podstawie pierwszego rodzaju kryteriów podejmowana jest decyzja, czy projekt w ogóle może być brany pod uwagę jako obiekt inwestycyjny. Rozstrzyga się przykładowo, czy potencjalne przedsiębiorstwo udziałowe jest zlokalizowane w rejonie, w którym prowadzi działalność fundusz venture capital, czy pochodzi z branży preferowanej przez fundusz, czy znajduje się w fazie rozwoju, w której fundusz jest skłonny dokonywać inwestycji itp.

10. Selekcja projektów z tych punktów widzenia ma o tyle istotne znaczenie, że fundusz venture capital podejmuje się udziału w zarządzaniu przedsiębiorstwem udziałowym. Konieczny jest zatem ich dobór z punktu widzenia możliwości udzielenia im pomocy przez menedżerów spółki zarządzającej. W grę wchodzą tutaj nie tylko wykształcenie i doświadczenie menedżerów, ale także lokalizacja przedsiębiorstw i intensywność opieki jaka jest niezbędna w danej fazie ich rozwoju.

11. Druga grupa kryteriów oceny projektów jest zbliżona w większości funduszy venture capital, gdyż służą one do udzielania odpowiedzi na temat menedżerów odpowiedzialnych za projekt, jego parametrów ekonomicznych, szans rynkowych przedsięwzięcia oraz renomy ewentualnych współinwestorów.

12. W większości funduszy venture capital jako podstawowy instrument służący do ogólnej oceny projektu stosowany jest sporządzany przez wnioskodawców biznes-plan. Musi się w nim znaleźć krótki opis planowanego przedsięwzięcia eksponujący jego specyficzne cechy. Dla funduszu venuture capital szczególne znaczenie ma ocena zapotrzebowania na wyroby (usługi) oferowane przez przedsiębiorstwo i oszacowanie możliwego wzrostu wartości przedsiębiorstwa.

13. Biznes plan powinien wskazywać w jaki sposób zamierza się wykorzystać potencjał rynku za pomocą kapitału zewnętrznego. Ocenie podlegają nie tylko wskaźniki i informacje zawarte w planie, ale także jego strona formalna. Na tej podstawie fundusz venture capital może sobie bowiem wyrobić wstępny pogląd na temat kompetencji menedzerów kierujących przedsiębiorstwem. Dlatego też fundusze venture capital mają z reguły ściśle sprecyzowane wymagania jakim powinien odpowiadać biznes-plan.

14. Doświadczony menedżer funduszu venture capital jest w stanie w stosunkowo krótkim czasie na podstawie biznes planu stwierdzić, czy przedsiębiorstwo odpowiada wymogom przyjętym przez inwestora i podjąć decyzję o kontynuacji procedury oceny bądź odrzuceniu wniosku. • Sukces dobrze zapowiadającego się projektu zależy w dużym stopniu od kadry menedżerów jakimi dysponuje przedsiębiorstwo. W ramach oceny ogólnej fundusz venture capital nie może sobie jeszcze pozwolić ze względów czasowych na kontakt z kierownictwem przedsiębiorstwa. Dlatego analiza jakości managementu dokonywana jest w oparciu o wykształcenie i przebieg dotychczasowej kariery zawodowej osób zaangażowanych w realizację projektu

15. Menedżerowie powinni posiadać doświadczenie zawodowe w dziedzinie, w której ma być realizowany projekt. Powinien to być zespół o komplementarnych kwalifikacjach obejmujący zarówno specjalistów od produkcji, jak i od marketingu z danej branży. Właśnie te dwie dziedziny zarządzania są decydujące, gdyż związane są ze specyfiką wyrobu lub usługi). Natomiast posiadanie menedżera finansowego jest o tyle mniej istotne, że fachowcy w tej dziedzinie mają bardziej uniwersalne kwalifikacje i mogą być dokbierani do zespołu. Preferowane są zespoły menedżerów, które już wcześniej pracowały w takim samym bądź zbliżonym składzie i odnosiły sukces.

16. Dla zapewniania dostatecznego potencjału wzrostu istotne jest, czy technologia bądź wyrób, który ma być produkowany przez przedsiębiorstwo korzysta z ochrony patentowej. Możliwość jego naśladownictwa przez konkurencję zmniejsza szanse na osiągnięcie dużego przyrostu wartości przedsiębiorstwa. Jeżeli brak jest ochrony patentowej, to należy wskazać na czym polega oryginalność idei i jak można się zabezpieczyć przed jej naśladownictwem.

17. W ramach ogólnej oceny projektu fundusz venture capital stara się także wyrobić sobie zdanie czy środki finansowe, jakimi już dysponuje przedsiębiorstwo oraz jakie zamierza pozyskać od inwestorów zewnętrznych, będą wystarczające do realizacji projektu. O wielkości zaangażowania kapitałowego funduszu i wymaganym przez niego potencjale wzrostu przedsiębiorstwa udziałowego decyduje własny potencjał finansowy.

18. Większe fundusze venture capital są w stanie dostarczyć większego kapitału udziałowego, a jednocześnie akceptować niższy oczekiwany wzrost wartości przedsiębiorstwa. Gdy projekt jest finansowany przez kilka funduszy venture capital, ocenie podlega dobór inwestorów, a zwłaszcza tej firmy, która podejmuje się roli inwestora wiodącego. Wcześniejsze pozyskanie jako inwestora cieszących się dobra opinią funduszy venture capital może być istotną zachętą do przyłączenia się do finansowania projektu innych partnerów. Fundusze venture capital nie są natomiast z reguły skłonne dokonywać inwestycji w przedsięwzięcia, w których finansowaniu uczestniczą nieprofesjonalni inwestorzy.

19. Niniejszy program dydaktyczny jest realizowany w ramach Projektu: Sieć Edukacyjna Innowacyjnej Przedsiębiorczości Akademickiej (SEIPA) www.seipa.edu.plProjekt jest dofinansowany przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego 19