تعريف هموويژلانس و اهميت آن

1. اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

2. تعريف هموويژلانس و اهميت آن اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

3. TERMINOLOGY همو به معنای خون و VIGILANCE به معنای مراقبت است و ترکیب مراقبت از خون به عنوان برگردان هموویژلانس بکار می رود. در واقع هموویژلانس به معنای مراقبت از دریافت کنندگان خون و فرآورده های خونی در مقابل عوارض نا خواسته ناشی از انتقال خون است. اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

4. Transfusion & follow up Pretransfusion testing Storage of Blood stock Prescription Blood collection Distribution Testing Processing Storage Release Recruitment Transfusion chain • Ensuring safety at each level اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران 4

5. Transfusion & follow up Storage of Blood stock Pretransfusion testing Prescription Recruitment Transfusion chain Blood collection Distribution Testing Processing Storage Release اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران 5

6. تعريف مراقبت از خون (هموویژلانس)یک سیستم نظارت کشوری بر سلامت خون و فرآورده های آن در تمام مراحل (زنجيره انتقال خون) یعنی از زمان خونگيري از اهداكنندگان تا پيگيري دريافت كنندگان خون و فرآورده ها، گردآوري و تجزيه و تحليل داده هاي مربوط به اثرات ناخواسته انتقال خون و اعلام خطر به منظور تصحيح و و اقدامات لازم براي جلوگيري از وقوع مجدد آنها استهمچنين ضرورت قابل رديابي بودن خون و فرآورده ها از اهداكننده تا دريافت كننده، در بيمارستانهاي دولتي، خصوصي و مراكز انتقال خون توصيه شده است. Debier J, Noel L, Aullen J, Frette C, Sari F, Mai MP, Cosson A. The French Haemovigilance system: VOX sang 1999; 77(2) : 77-81 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

7. هموویژلانس در ایران و جهان در ايران تاكنون هيچگونه سيستم سازمان يافته اي در اين خصوص وجود نداشته است و به همين علت اطلاعات و آماردقيقي درباره ميزان وقوع ترانسفوزيون و ميزان بروز رويدادها و واكنش هاي ناخواسته ناشي از انتقال خون وجود ندارد. هرچند با تصويب آيين نامه كميته هاي بيمارستاني پيشرفتهايي در برخي بيمارستانها حاصل شد ولي تا به حال گزارش عوارض ناشي از تزريق خون به درستي انجام نشده و هنوز مشكلات زيادي در اين خصوص در بيمارستانها موجود است و همچنان نياز به يك سامانه مناسب براي رديابي تزريق خون و گزارش عوارض احتمالي وجود دارد. اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

8. اهداف اجراي هموويژلانس 1-گزارش عوارض ناشی از تزریق به صورت سيستماتيك و جمع آوري در يك واحد 2 -گردآوري و تجزيه و تحليل داده هاي مربوط به اثرات ناخواسته انتقال خون و اعلام خطر به منظور تصحيح و اخذ اقدامات اصلاحي لازم براي جلوگيري از وقوع مجدد آنها 3 - مستند سازي موارد تزریق خون در يك بيمارستان و بررسي مقايسه اي آن در سال هاي متوالي 4 - هدایت و ارتقای تزریق خون در بیمارستان ها 1-ABC of Transfusion by Marcela Contreras 2009 page:83 2-Debier J, Noel L, Aullen J, Frette C, Sari F, Mai MP, Cosson A. The French Haemovigilance system:VOX sang 1999; 77(2):77-81 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

9. Errors and Near-Misses ياد گيري از اشتباهات رفع علل ريشه اي اشتباهات به منظور جلوگيري از تكرار مجدد آنها ABC of Transfusion by Marcela Contreras 2009 page:84 table 15-1 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

10. موثربودن سيستم هموويژلانس بستگي دارد به : شناسايي وتشخيص عوارض+مستندسازي+گزارش آنها پيش نياز: گزارش تمام عوارض مرتبط با تزريق خون تجزيه وتحليل عوارض واخذ اقدامات اصلاحي مناسب به جهت پيشگيري از وقوع مجددآنها اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

11. No BlameCulture اشتباهات قابل بخششند اما ناديده انگاشتن آنها هرگز L.L. Leape 2000 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

12. آشنایی با انواع فرآورده های خونی و نحوه نگهداری، اندیکاسیون ها و علایم اختصاری اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

13. وظایف سازمان انتقال خون انتخاب اهدا کننده سالم آزمایشات لازم بر روی خون های اهدایی (بررسی HIV و HBV و HCV و سیفلیس و تعیین گروه خون) تهیه فرآورده های مختلف نظیر گلبول قرمز، پلاکت، پلاسما، کرایو و ساير فرآورده ها نظير گلبول قرمز شسته شده يا اشعه ديده و... نگهداری صحیح فرآورده های خونی ریلیز و پخش خون اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

14. يك واحد خون كامل پس از طي مراحل مختلف سانتريفيوژ مي تواند به واحدهاي گلبول قرمز متراكم (RBC)،پلاكت،پلاسماي تازه منجمد( FFP ) و كرايو پرسيپيتات تبديل گردد. از پلاسماي به دست آمده در بخشهاي پالايش مي توان محصولات مختلفي از قبيل آلبومين، ايمونوگلوبولينها، فاكتورهاي انعقادي و آنتي سرم هاي مختلف تهيه نمود. فرآورده هاي خون آن دسته از مواد تشكيل دهنده خون هستند كه كاربرد درماني داشته، مي توانند بوسيله سانتريفيوژ ، فيلتر كردن و منجمد نمودن با استفاده از روش هاي مرسوم انتقال خون تهيه گردند. AABB TECHNICAL MANUAL 2008 chapter6 PAGE:189-225 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

15. پلاسماي تازه منجمدFresh Frozen Plasma حجم هر واحد تقریباً 250-200 میلی لیتر است. دماي مطلوب 30- درجه سانتي گراد يا پائين تر است ولي مي توان در 18- درجه سانتي گراد نيز نگهداري كرد كه چنانچه در اين برودت نگهداري شود، می توان تا سه ماه(EUROPE OF COUNCIL,IBTO SOP) به عنوان منبعي غني از فاكتورهاي انعقادي پايدار و غير پايدار از آن استفاده كرد . اين فرآورده داراي مقادير نرمال فاكتورهاي انعقادي , آلبومين , ايمونوگلوبولين و آنتي ترومبين مي باشد. AABB TECHNICAL MANUAL 2008 PAGE:200-220 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

16. اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

17. پلاسماي تازه منجمدFresh Frozen Plasma *در هنگام استفاده از FFP بايد آن را در 37 درجه سانتي گراد ذوب كرد و پس از ذوب شدن در عرض حداكثر 4ساعت مصرف كرد. چنانچه پلاسمايي پس از ذوب شدن مورد استفاده قرار نگيرد، مي توان آن را در يخچال در دماي 1 تا 6 درجه سانتي گراد گذاشت و تا 24 ساعت، هنوز هم به عنوان پلاسماي تازه مورد استفاده قرار داد. * سرعت تزريق در بالغين: 300-200ميلي ليتردرساعت * سرعت تزريق در بچه ها: 120-60ميلي ليتردرساعت *بايد از طريق فيلتر 260-170 ميكروني ( صافي استاندارد) تزريق شـود. AABB TECHNICAL MANUAL 2008 chapter6 PAGE:200-210 & 620 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

18. پلاسماي تازه منجمدFresh Frozen Plasma *ميزان درماني پلاسما جهت تصحيح فاكتورهاي انعقادي cc 10 تا cc 20 به ازاي هر كيلوگرم وزن بيمار است . -Henry’s Clinical Diagnosis & Laboratory Management By Laboratory Methods. 2007 chapter 35 page:669-684 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

19. انديكاسيون هاي مهم تزريق پلاسما:(FFP) كمبود چندین فاكتور انعقادي -كوآگولوپاتي رقتي -خونريزي در بيماري کبدی -انعقاد داخل رگي منتشر (DIC) برگشت سریع اثر وارفارین درموارد خونریزی یا نیاز به جراحی ‏‏‏‏‏‏TTP PT,PTTبيش از 5/1برابرميانگين طيف مرجع كمبود فاكتورهاي انعقادي (‌در صورت عدم دسترسي به كنسانتره فاكتور)Henry’s Clinical Diagnosis & Laboratory Management By Laboratory Methods. 2007 chapter 35 page:669-684 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

20. کنترا اندیکاسیون های تزریق پلاسما 1- افزایش حجم 2- جایگزینی ایمونوگلوبولین ها در نقص ايمني 3- حمایت تغذیه ای 4- ترمیم زخم Blood Banking & Transfusion Medicine;Hillyer;Second Edition;Table 19.1;page:260;2007 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

21. پلاسماي تازه منجمدFresh Frozen Plasma درتزريق پلاسما احتياجي به كراس مچ نيست ولی همگروهي سيستم ABO بين دهنده و گيرنده را بايد رعايت كرد و چنانچه پلاسماي همگروه یا سازگار با بيمار يافت نشود , مي توان از پلاسماي اهداكننده گروه AB به عنوان دهنده همگاني پلاسما استفاده كرد، چون اين افراد فاقد آنتي A و آنتي B هستند . تجويز روتين RhIG بعد از تزريق حجم هاي نسبتا كوچك پلاسما انديكاسيون نداشته اگرچه منطقي است در خانمهاي Rhمنفي در سنين باروري كه تحت plasma exchange مي گيرند هر3هفته يكبار RhIG به ميزان 50 ميكروگرم دريافت نمايند. -Henry’s Clinical Diagnosis & Laboratory Management By Laboratory Methods. 2007 chapter 35 page:669-684 -Transfusion Therapy :Clinical Principles and Practice;page429-430;2005 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

22. كرايو پرسيپيتات (Cryo precipitate) حجم هر واحد تقریبا 15 میلی لیتر است. كرايو بخشي از پلاسماي تازه بوده كه در سرما غير محلول است . كرايو را پس از تهيه بايد هرچه زودتر مصرف نمود و يا حداكثر در عرض دو ساعت پس از تهيه در دماي 30- درجه سانتي گراد منجمد شود. كرايو بايد از طريق فيلتر 260-170 ميكروني ( صافي استاندارد) تزريق شـود. فرآورده بايد در دماي 25- درجه سانتي گراد و پایین ترحداكثر تا سه سال نگهداري شود .در دمای 18- درجه تا سه ماه قابل نگهداری است. (IBTO SOP) AABB TECHNICAL MANUAL 2008 chapter6 PAGE:189-225 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

23. اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

24. كرايو پرسيپيتات (Cryo precipitate) *براي مصرف كرايو ابتدا بايد در 37 درجه سانتي گراد ذوب شود و پس از ذوب شدن نبايد دوباره منجمد گردد و لازم است هر چه سريعتر مصرف گردد.پس از ذوب شدن فقط حداكثرتا 6 ساعت در دماي اتاق قابل نگهداري و مصرف است . *سرعت تزريق بسته به تحمل بيمارداشته و بايد هرچه سريعتر تزريق شود. *استفاده از فرآورده سازگار ازنظر ABO به ويژه براي كودكان كه حجم خون آنها كم است ارجحيت دارد اما انجام آزمايش سازگاري قبل از تزريق لازم نمي باشد.وچون اين فرآورده حاوي گلبول قرمز نمي باشد انجام آزمايش Rh هم لازم نيست. 1-Blood Banking & Transfusion Medicine;Hillyer;Second Edition;page:271;2007 2-AABB TECHNICAL MANUAL 2008 chapter21 PAGE:613-622 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

25. كرايو پرسيپيتات (Cryo precipitate) *ميزان مصرف كرايوبستگي به عوامل مختلفي داشته و به عنوان مثال براي هيپو فيبرينوژنميا معمولاً يك واحد ( كيسه ) به ازاء هر 5 تا 10 كيلوگرم وزن بدن مي باشد . 1-AABB TECHNICAL MANUAL 2008 chapter6 PAGE:202 2-Blood Banking & Transfusion Medicine;Hillyer;Second Edition;page:271;2007 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

26. انديكاسيون هاي مهم تزريق رسوب كرايو • كمبود فاكتور 8 (‌در صورت عدم دسترسي به كنسانتره فاكتور) • بيماري فون ويلبراند (‌در صورت عدم دسترسي به كنسانتره فاكتور) • هيپوفيبرينوژنمي • كمبود فاكتور 13 • خونريزي اورميك (DDAVP در اين حالت ارجحيت دارد) • چسب فيبرين موضعي Henry’s Clinical Diagnosis & Laboratory Management By Laboratory Methods. chapter 35 page:669-684, 2007 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

27. CryoPoorPlasma (CPP) حجم آن حدود 200 سي سي مي باشد نام ديگر اين فرآورده Cryo Precipitate-Reduced مي باشد . اين فرآورده حاوي مقادير خيلي كم فيبرينوژن، فاكتورVIIIC و فاكتور فون ويلبراند مي باشد ليكن ساير فاكتورهاي پلاسمائي را به حد كافي دارد . در درمان بيماران مبتلا به TTP كاربرد دارد. AABB TECHNICAL MANUAL, chapter26 PAGE:702 ,2008 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

28. پلاكت متراكم ( Platelet concentration ) نگهداري در دماي 2 ± 22 درجه سانتي گراد ( درجه حرارت اطاق ) همراه با تكان دادن و آژيتاسيون ملايم و دائمي تا 3 روز در سيستم بسته امکان پذیر است . پلاكت هايي كه در درجه حرارت اتاق نگهداري مي شوند از نظر انعقادي از كارآيي بهتري برخوردار هستند . حجم:70 - 50ميلي ليتر AABB TECHNICAL MANUAL, chapter6 PAGE:189-225, 2008 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

29. پلاكت متراكم Random donor Platelets Whole blood 1 unit Platelet Concentrate 1 unit >5.5 x 1010 platelets in 50 - 70 ml of plasma 3 days Single donor platelets Platelet concentrate 1 Donor > 3 x 1011 platelets in ~300 ml of plasma 3 days Henry’s Clinical Diagnosis & Laboratory Management By Laboratory Methods. chapter 35 page:669-684, 2007 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران 29

30. پلاكت متراكم ( Platelet concentration ) *تزريق پلاكت با پلاسمای همگروه ويا سازگار ازنظر سيستمABOبا گلبول قرمز گیرنده توصيه ميگردد.بیماران Rh منفی بایستی پلاکت Rh منفی دریافت نمایند به خصوص در بچه ها و یازنان در سنین باروری .در غیر این صورت باید از ایمونوگلوبولین Rh استفاده شود. *دز مناسب تزریق در بالغين به خوبي تعيين نشده است، ولي مي توان پاسخ در ماني به تزريق را با محاسبه CCI امکانپذیر نمود.معمولا یک دوز درماني براي يك بيمار بالغ به 5 واحد يا بيشتر نياز دارد. *تزريق هر واحد پلاکت رندوم 10000-5000در میکرولیتروپلاکت آفرزیس 60000-30000 در میکرولیترپلاکت را افزایش می دهد. 1-Text book of Blood Banking and Transfusion Medicine, by Sally V.Rudmann chapter14 page:370-396, 2007 2-Henry’s Clinical Diagnosis & Laboratory Management By Laboratory Methods. chapter 35 page:669-684 ;2007 3-Blood Banking andTransfusion Medicine;Hillyer;p:326:2007 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

31. انديكاسيون هاي مهم تزريق پلاكت Henry’s Clinical Diagnosis & Laboratory Management By Laboratory Methods. 2007 chapter 35 page:669-684 *ترومبوسيتوپني به علت كاهش توليد پلاكت : - پايدار سازي وضعيت بيمار Plt<10,000 -در صورتي كه بيمار تب دارد Plt<20,000 *در صورت خونريزي يا انجام اقدامات تهاجمي يا جراحي: Plt<40,000-50,000 *در صورت خونريزي شبكيه يا CNS وخونريزي عروق كوچك به علت اختلال عملكرد پلاكت: Plt<100,000 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

32. کنتراندیکاسیونها *تزریق پلاکت درITP انديكاسيون ندارد مگر در صورت خونریزی فعال. *در HIT(Heparin InducedThrombocytopenia) و TTPتزریق پلاکت می تواند زیانبار باشد. Henry’s Clinical Diagnosis & Laboratory Management By Laboratory Methods. 2007 chapter 35 page:669-684 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

33. Random Donor Platelet Volume 50 – 70 ml اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

34. اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

35. Single Donor Platelet Volume ~300 ml اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

36. ( Whole blood )خون كامل يك واحد خون كامل شامل 450 سي سي خون(به طور متوسط) و 63 ميلي ليتر ماده ضد انعقاد – نگهدارنده است . هماتوكريت آن 36 تا 44 درصد است . مدت نگهداري 35 روز)با ضد انعقاد CPDA-1 )و21 روز با(باضدانعقاد (CPD مي باشد دماي نگهداري خون كامل و خون فشرده 6-1 درجه سانتي گراد مي باشد. AABB TECHNICAL MANUAL 2008 chapter6 PAGE:189-225 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

37. ( Whole blood )خون كامل • تزريق خون كاملهمگروهازنظر سيستم ABO و Rhبا گيرنده الزاميست. • در فردبالغ مصرف یک واحد از آن هموگلوبین راg/dL 1و هماتوکریت را 3 درصدافزایش می دهد. • حتما از ست تزريق خون بايد استفاده شود. Text book of Blood Banking and Transfusion Medicine 2007 by Sally V.Rudmann chapter14 page:370-396 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

38. اندیکاسیون های مصرف خون کامل • Massive Transfusion( جايگزيني بيش از يك حجم خون يا بيش از 4-5 ليتر در طي 24 ساعت در يك فرد بالغ ). • Exchange Transfusion Henry’s Clinical Diagnosis & Laboratory Management By Laboratory Methods. 2007 chapter 35 page:669-684 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

39. کنترا اندیکاسیون های مصرف خون کامل نارسایی احتقانی قلب آنمی مزمن Blood Transfusion Therapy;9Th Edition;2008;Chapter1;p:9 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

40. (RBC ) گلبول قرمز حجم هر واحد تقریبا 250میلی لیتر است. هماتوكريت گلبول قرمز متراكم 65 تا 80 درصد مي باشد . مدت نگهداري )با ضد انعقاد CPDA-1 ) 35 روزمي باشد دماي نگهداري خون كامل و خون فشرده 6-1 درجه سانتي گراد مي باشد. سرعت تزريق در بالغين 300-150 ميلي ليتر در ساعت و در بچه ها 5-2 ميلي ليتربه ازائ هر كيلوگرم درساعت است. تزريق RBC همگروه ويا سازگار ازنظر سيستم ABO با پلاسماي گيرنده الزاميست. در فردبالغ مصرف یک واحد از آن هموگلوبین راg/dL 1و هماتوکریت را 4-3 درصدافزایش می دهد.ودر اطفال تزریق به میزانml/kg10-8 هموگلوبین راg/dL 2و هماتوکریت را6 درصدافزایش می دهد. AABB TECHNICAL MANUAL 2008 chapter6 PAGE:189-225 Text book of Blood Banking and Transfusion Medicine 2007 by Sally V.Rudmann chapter14 page:370-396 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

41. (RBC ) گلبول قرمز گروه خون و Rh تاريخ اهدا شماره اهداكننده نوع فرآورده تاريخ انقضا اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

42. انديكاسيون هاي مهم تزريق گويچه هاي قرمز *آنمي علامتدار در يك بيمار با حجم خون طبيعي(علایمی مانند نارسایی احتقانی قلب، آنژین و ...) *ازدست دادن حاد خون بيشتر از 15% حجم خون تخمين زده شده Acute Blood loss>15% Hb<9*قبل از عمل جراحي وانتظار از دست دادن بيش از 500 ml خون در عمل جراحي Hb<7* در يك بيمار بدحال و بحراني Hb<8* در بيمار مبتلا به سندرم حاد عروق كرونر Hb<10* همراه با خونريزي ناشي از اورمي يا ترومبوسيتوپني Henry’s Clinical Diagnosis & Laboratory Management By Laboratory Methods. 2007 chapter 35 page:669-684 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

43. انديكاسيون هاي مهم تزريق گويچه هاي قرمز-ادامه * موارد زير در بيماري سلول داسي شكل(SCA) الف – احتباس حاد: Hb<5 يا افت Hb به ميزان بيشتر از 20% از Hb پايه ب – سندرم حاد قفسه سينه كه در اين حالت Hb هدف (‌مطلوب )‌برابر 10 است و HbS كمتر از 30% بشود. ح – پيشگيري از سكته مغزي HbS <30% : (stroke) بشود. د- بيهوشي عمومي :Hb= 10 هدف و HbS <60% Henry’s Clinical Diagnosis & Laboratory Management By Laboratory Methods. 2007chapter 35 page:669-684 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

44. ساير فرآورده هاي گلبول قرمز • گلبول قرمز شسته شده • گلبول قرمز كم لوكوسيت • گلبول قرمز اشعه داده شده • گلبول قرمز منجمد شده اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

45. گلبول قرمز كم لوكوسيت Contains : at least 85% of original red cells WBC < 5 x 106 Prevention of HLA alloimmunization, CMV, Repeated FNHTR ( Leukocyte depleted red blood cells ) AABB TECHNICAL MANUAL 2008 chapter6 PAGE:189-225 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

46. Indications for Leukoreduced Blood Components 1-Reduce rate of recurrent febrile nonhemolytic transfusion reactions (FNHTRs) 2-Reduce rate of HLAalloimmunization among hematologyoncology patients 3-Reduce rate of Cytomegalovirus transmission to susceptible recipients Blood Banking and Transfusion Medicine;D.Hillyer;Second Edition;2007:Table 26-1;Page:361 , اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

47. اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

48. تذكر:تزريق خون همگروه از نظر ABOالزاميست مگردرموارد اورژانس كه ميتوان از تزريق خون سازگار از نظر ABOدرصورت نياز نيز استفاده نمود . Henry’s Clinical Diagnosis & Laboratory Management By Laboratory Methods. 2007 chapter 35 page:669-684 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

49. Yes No No Yes Yes No No Yes plasma Yes Yes Yes Yes No Yes No No Henry’s Clinical Diagnosis & Laboratory Management By Laboratory Methods. 2007 chapter35 page:669-684 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران

50. دستورالعملهاي سازگاريABO & Rh Handbook of Transfusion Medicine. D.Hillyer. 2001 اسلايدهاي سيستم هموويژلانس- ويژه پرستاران