ανοια και τριτη ηλικια αικατερινη γραμμενιατη

1. ανοια και τριτη ηλικια αικατερινη γραμμενιατη

2. Ορισμος • ‘Η άνοια ορίζεται ως η προοδευτική εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών που συμβαίνει σε ανθρώπους οι οποίοι δεν έχουν θόλωση της συνείδησης’ (δηλαδή δεν βρίσκονται σε κατάσταση delirium; Kaplan, Sadock & Sadock, 2005).

3. Ορισμος • ‘Είναι ένα σύνδρομο που οφείλεται σε εγκεφαλική νόσο, συνήθως εξελικτική ή χρόνια, στο οποίο διαπιστώνεται διαταραχή πολλών ανώτερων φλοιωδών λειτουργιών, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται η μνήμη, η σκέψη, ο προσανατολισμός, η κατανόηση, η εκτέλεση αριθμητικών πράξεων, η ικανότητα για μάθηση, η γλώσσα και η κρίση. Τις διαταραχές των γνωστικών λειτουργιών τις συνοδεύουν συχνά (και μερικές φορές τις προαναγγέλλουν) μείωση του ελέγχου του συναισθήματος, της κοινωνικής συμπεριφοράς ή των κινήτρων. Το σύνδρομο εμφανίζεται στη νόσο Alzheimer, σε αγγειακή εγκεφαλική νόσο και σε άλλες καταστάσεις που πρωτοπαθώς ή δευτεροπαθώς επηρεάζουν τον εγκέφαλο’(Στεφανής, Σολδάτος, & Μαυρέας, 2007).

4. Τυποι ανοιας • Άνοια επί του νόσου Alzheimer • Αγγειακή Άνοια • Άνοια επί νόσου του Pick • Άνοια επί νόσου των Creutzfeldt-Jakob • Άνοια επί νόσου του Huntington • Άνοια επί νόσου του Parkinson • Άνοια επί νόσου του HIV • Άνοια των σωματίων του Lewy • Άνοια επί άλλων ειδικών νόσων που ταξινομούνται αλλού (δηλητηρίαση, σκλήρυνση κατά πλάκας, έλλειψη βιταμίνης Β12, κλπ)

5. Νόσος Alzheimer 60% • Αγγειακή Εγκεφαλική Άνοϊα 15% • Νόσος Alzheimer και Αγγειακή Εγκεφαλική Άνοϊα 15% • Άλλα 10% • (Kaplan, Sadock & Sadock, 2005)

6. Αιτια της ανοιας • Ογκος (εγκεφαλικής) ή μετάσταση νεοπλασίας • Τραύμα (αιμάτωμα, μετατραυματική άνοια) • Φλεγμονή (Creutzfeldt-Jakob, AIDS) • Καρδιακή αγγειακή ανεπάρκεια, έμφρακτο, αγγειακή εγκεφαλοπάθεια • Κληρονομικές ασθένειες (Huntington) • Επιληψία, υδροκέφαλος • Μεταβολικές διαταραχές/αβιταμινώσεις • Πολλαπλή σκλήρυνση • Εκφυλιστικές άνοιες (Alzheimer, Pick, Parkinson, Wilson) • Τοξικώσεις από οινόπνευμα, βαριά μέταλλα, άλλα φάρμακα (Δημητριάδης, 2008) (Μαδιανός, 2005; Agronin & Maletta, 2006; Kaplan, Sadock & Sadock, 2005)

7. Γενικα Συμπτωματα • Έκπτωση των νοητικών λειτουργιών (μνήμη, κρίση, λόγος, προσοχή, ικανότητα υπολογισμών) • Έκπτωση της λειτουργικότητας • Ψυχιατρικά συμπτώματα και διαταραχές της συμπεριφοράς

8. Γνωστικες λειτουργιες • Μνήμη • Αφασία • Απραξία • Αγνωσία • Εκτελεστικές λειτουργίες

9. Ψυχιατρικα Συμπτωματα και Διαταραχες Συμπεριφορας • Διαταραχές της διάθεσης (Αγχος, κατάθλιψη, απάθεια, ευφορία, απουσία αναστολών, υπομανία) • (υποστήριξη, βοήθεια από επαγγελματίες ψυχικής υγείας, φαρμακευτική αγωγή) • Παραλήρημα, ψευδαισθήσεις (καθησυχάζουμε, τραβούμε την προσοχή, φαρμακευτική αγωγή) • Επιθετικότητα λεκτική και μη (καθησυχάζουμε, τραβούμε την προσοχή, φαρμακευτική αγωγή) • Άσκοπη κινητικότητα, περιπλάνηση (χαρτί με πληροφορίες, πρόσφατες φωτογραφίες) • Εμμονές και επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές (αποσπούμε την προσοχή) • Διαταραχές ύπνου (πρόγραμμα, σωματική δραστηριότητα, φαρμακευτική αγωγή) • Αρνηση συνεργασίας με τον φροντιστή (κατανόηση συμπεριφοράς, υπομονή) • Αιφνίδιες συναισθηματικές μεταπτώσεις • Άρση αναστολών

10. Ψυχιατρικα συμπτωματα στην αγγειακη ανοια • Κατάθλιψη • Απάθεια • Μανία • αγχώδης διαταραχές • Ευερεθιστότητα • Ψύχωση • emotional lability

11. Ψυχιατρικα συμπτωματα στην ανοια των σωματιων του Lewy • χαρακτηρίζεται από προοδευτικά συμπτώματα άνοιας με βλάβες • οπτικοχωρητικές δυσχέρειες • προσοχή • γνωστικό προγραμματισμό (Gelder, Lopez-Ibor, Andreasen, 2007). • Η μνήμη προσβάλλεται λιγότερο σε σύγκριση με τους ασθενείς με Alzheimer. • Οι οπτικές ψευδαισθήσεις είναι χαρακτηριστικές και μαζί με τις ακουστικές ψευδαισθήσεις (20%) συνιστούν πιθανότητα για την διαφορική διάγνωση • Ναρκοληψία • Καταπληξία • παρασθήσεις.

12. Διαγνωση • διανοητικές αξιολογήσεις και γνωστικές δοκιμές, που ακολουθούνται συχνά από αξονικέςεγκεφάλου • συνήθεις βιοχημικές εξετάσεις • δοκιμασίες λειτουργίας του θυροειδούς • προσδιορισμό της βιταμίνης Β12 και του φυλικού οξεός • γενική αίματος.

13. Προληψη • η χορήση οιστρογόνων (estrogen replacement therapy) • τα αντιφλεγμονώδη • τα φάρμακα που μειώνουν την χοληστερίνη • η διαρκής διανοητική εγρήγορση • η σωματική άσκηση και η εργασία (Μπαλλογιάννης, 2010), • η ισορροπημένη διατροφή (βιταμίνη Ε)

14. Φροντιδα ανοϊκων ασθενων Στα αρχικά στάδια: • Γενικά να ενθαρρύνουμε την ανεξαρτησία του ασθενή • Βοήθεια στην εκτέλεση πολύπλοκων εργασιών

15. Φροντιδα ανοϊκων ασθενων • Στα προχωρημένα στάδια • Βοήθεια στην εκτέλεση καθημερινών εργασιών • Επίβλεψη των ασθενών (ασφαλές περιβάλλον-κλειδώνουμε επικίνδυνα αντικείμενα, τις πόρτες και τα παράθυρα, σταθεροποιούμε τα χαλιά, κλπ) • Δημιουργούμε καθημερινό πρόγραμμα και προσπαθούμε να εντάξουμε καθημερινές δραστηριότητες (από το παρελθόν) • Αποφεύγουμε τις συγκρούσεις • Φροντίζουμε για την καλή διατροφή και άσκηση του ασθενούς • Προάγουμε την επικοινωνία (ο ασθενής θα πρέπει να μας προσέχει, να μας κοιτάζει, σωστό λεξιλόγιο) • Προσωπική υγιεινή και απλό ντύσιμο (ανεξαρτησία, ευκολία στην τουαλέτα)

16. Ελληνικη Βιβλιογραφια • Δημητριάδης, Ε. (2008). Τοξικά βαρέα μέταλλα και η ειδική επίδραση τους στα διάφορα είδη της άνοιας. Εγκέφαλος, 45, 167-180. • Μαδιανός, Μ. Γ. (2005). Ψυχιατρική και Αποκατάσταση. Εκδόσεις Καστανιώτη: Αθήνα • Μπαλογιάννης, Σ. Ι. (2010). Η συμβολή της εργασίας, υπό την νευρολογικήν έποψιν, εις τν διατήρησιν των νοητικών δυνατοτήτων του ατόμου. Ειδικήν αναφορά εις την νόσον Alzheimer. Εγκέφαλος, 47, 159-169. • Παπαρρηγόπουλος, Θ., & Σταχτέα, Ξ. (2008). Κατάθλιψη μετά από αγγειακό εγκεφαλικό επισόδειο. Εγκέφαλος, 45, 205-212. • Σακκά, Π. (2010). Πρακτικά Ζητήματα στην Φροντίδα των Ανοϊκών Ασθενών. Novartis • Σακκά, Π. (2010). Κατανοώντας και Αντιμετωπίζοντας τις Διαταραχές Συμπεριφοράς των Ανοϊκών Ασθενών. Novartis • Στεφανής, Κ., Σολδάτος, Κ., & Μαυρέας, Β. (2007). Ταξινόμηση ICD-10 Ψυχικών Διαταραχών και Διαταραχών της Συμπεριφοράς. Εκδόσεις Βήτα: Αθήνα • Φώσκολος, Δ. (2011). Στρες, Κατάθλιψη και Alzheimer. Το τρίγωνο της λήθης. Εγκέφαλος, 48, 131-136.

17. Ξενη Βιβλιογραφια • Gelder, M. C., & Lopez-Ibor, J.J., & Andreasen, N. (2007). New Oxford Textbook of Psychiatry. Oxford University Press: Oxford. • Agronin, M. E., & Maletta, G. J. (2006). Principles and Practice of Geriatric Psychiatry. Lippincott Williams & Wilkins: Philadelphia. • Kaplan, H., & Sadock, B. J., & Sadock, V. A. (2005). Kaplan and Sadock’s Comprehensive Textbook of Psychiatry (eighth edition). Lippincott Williams & Wilkins: Philadelphia. • Pinel,J. P. J. (2006). Biopsychology (sixth edition). Pearson: USA.