(Klozapin Devam)

1. (Klozapin Devam) Kullanım özellikleri: • 2 gün veya daha uzun süre tedaviye ara verilirse tekrar düşük dozdan başlanmalı ve yavaş artırılmalıdır. • 550 mg/gün üzerindeki dozlarda nöbet riskini azaltmak için antikonvülzan ilaç eklenmesi gerekebilir. • Doz, haftada 100 mg veya düşük olacak şekilde çok yavaş azaltılsa bile,, ribound psikoz tekrar ortaya çıkabilir. • 25-75 mg/gün ile tedaviye başlanır. 300-450 mg‘ dek doz artırılır. Maksimum önerilen doz 900 mg/gündür. • Hamilelik Risk kategorisi B dir. Klozapinin anne sütüne geçip geçmediği bilinmemektedir.

2. Risperidon • Şizofrenide • Şizofrenide relapsı geciktirmek için • Diğer psikotik bozukluklarda • Akut mani/karma mani (oral monoterapi ve lityum yada valproata ilave) • Bipolar koruma • Bipolar depresyon • Demansta davranışsal bozukluklar • Çocuklar ve ergenlerdeki davranışsal bozukluklar • Impuls kontrolüyle ilişkili sorunlarla ilgili bozukluklar

4. (Risperidon Devam) Farmakokinetik: • GIS den iyi emilir. Besinler emilim hızı ve miktarını etkilemez. • 9 hidroksi risperidon metaboliti olup aktiftir. • Oral alımdan sonra plazma tepe konsantrasyonuna 1 saatte ulaşır. • Yarı ömrü hızlı metabolizer gurupta 3, yavaş metabolizer gurupta 21 saattir. • Kararlı kan konsantrasyonuna hızlı metabolizer gurupta 1 günde, yavaş metabolizer gurupta ise 5 günde ulaşılır. • Risperidon ve 9 hidroksi risperidonun yaklaşık eşit etkinliğe sahip olması konsantrasyonlarının toplanmasını mümkün kılar. • Toplam eleminasyon yarı ömrü 20 saattir. • Aktif metabolit varlığı nedeniyle günde tek doz verilebilmektedir.

5. (Risperidon Devam) Yan etkileri: • Diyabet ve dislipidemi • Doza bağımlı ekstrapiramidal semptomlar • Dozla ilişkili hiperprolaktinomi • Nadir geç diskinezi (konvansiyonel antipsikotiklerle karşılaştırılınca daha düşük risk) • Baş dönmesi, uykusuzluk, baş ağrısı, anksiyete, sedasyon,bulantı, kabızlık, karın ağrısı, kilo artış • Demansla ilişkili psikozu olan yaşlı hastalarda serebrovasküler olaylar ve ölüm riskinde artış • Nadiren nöroleptik malign sendrom (konvansiyonel antipsikotiklerle karşılaştırılınca daha düşük risk) • Nadiren nöbetler

6. (Risperidon Devam) Kullanım özellikleri: • Uzun etkili risperidon iki haftada bir derin gluteal intramusküler enjeksiyonla uygulanabilir. • Oral antipsikotik tedavisi ilk uzun etkili risperidon enjeksiyonuyla verilir, 3 hafta süreyle devam edilir ve sonrasında kesilir. • Uzun etkili risperidonda önerilen maksimum doz iki haftada bir 50 mg’dır. • Uzun etkili risperidonun titrasyonu 4 haftadan daha kısa sürede olmaz. • Uzun etkili risperidonun iki farklı dozu aynı uygulamada kombine edilmemelidir. • Olağan Doz Aralığı: Akut psikoz ve bipolar bozukluk için 2-8 mg/gün oral, çocuklar ve yaşlılar için 0.5-2.0 mg/gün oral dir. • Hamilelik Risk kategorisi C dir. Anne sütüne geçip geçmediği bilinmemektedir.

7. Olanzapin • Şizofreni • Şizofrenide akut ajitasyonda (intramuskuler) • Akut mani/karma mani (monoterapi ve lityum ya da valproata ek olarak) • Bipolar koruma • Bipolar I manide akut ajitasyon (intramuskuler) • Bipolar depresyon (fluoksetin ile kombine) • Diğer psikotik bozukluklarda • Antidepresanlara yanıtsız unipolar depresyon • Demanstaki davranış bozukluklarında

9. (Olanzapin Devam) Farmakokinetik: • Metabolitleri inaktiftir. • Ana ilacın yarı-ömrü 21-54 saattir. • CYP450 1A2 inhibitörleri ile birlikte verildiğinde doz azaltılmalı(ör; fluvoksamin); CYP450 1A2 indükleyicileriyle birlikte verildiğinde dozu arttırılmalıdır (ör; sigara içilmesi, karbamazepin) . • 5-HT 2a antagonizması dopamin antagonizmasından daha yüksektir. 5-HT 2a reseptörlerini 5 mg / gün dozunda bile doygunluk düzeyinde bloke eder. • D2 bağlanması dozla artar. 5mg / gün dozlarında %43- 80 iken, 30-40 mg da % 83-88 dir.

10. (Olanzapin Devam) Yan etkileri: • Diyabetes mellitus ve dislipidemi riskinde artış • Baş dönmesi, sedasyon • Ağız kuruluğu, konstipasyon, dispepsi, kilo artışı • Periferik ödem • Eklem ağrısı, sırt ağrısı, göğüs ağrısı, ekstremite ağrısı, anormal yürüme, ekimoz • Taşikardi • Sıklıkla doz titrasyonu sırasında ortostatik hipotansiyon • Nadiren geç diskinezi (konvansiyonel antipsikotiklere kıyasla çok daha düşük risk) • Güneş ışığına maruziyette nadiren döküntü • Nadiren nöroleptik malign sendrom • Nadiren nöbetler • Demansla ilişkili psikozu olan yaşlı hastalarda artmış ölüm riski ve serebrovasküler olaylar

11. (Olanzapin Devam) Kullanım özellikleri: • Günlük 5-10 mg tek doz oral başlayıp, istenilen etkinliğe ulaşıncaya kadar haftada bir 5 mg arttır.Önerilen doz aralığı 5-30 mg / gündür. • İntramuskuler form için önerilen başlangıç dozu 5- 10 mg; ikinci 5-10 mg’lık enjeksiyon ilk injeksiyondan 2 saat sonra uygulanabilir; maksimum günlük olanzapin dozu 20mgdır, 24 saat içinde 3 enjeksiyondan daha fazla yapılmamalıdır. • Oral formun hızlı kesilmesi psikozun alevlenmesine ve semptomların kötüleşmesine neden olabilir. • IM formunu kullanan hastalar hipotansiyon açısından yakından izlenmelidir. • İntramuskuler formunun genelde parenteral benzodiazepinlerle birlikte uygulanması önerilmemektedir; eğer hastaya parenteral benzodiazepin verilecekse intramuskuler olanzapini takiben en azından 1 saat sonra uygulanmalıdır. • Hamilelik Risk kategorisi C dir. Anne sütüne geçip geçmediği bilinmemektedir.

12. Amisülpirid • Şizofreni ve Distimide kullanılır. • Amisülpirid D2-D3 gurubu için yüksek seçicilik gösteren bir ilaçtır. • Limbik reseptör affinitesi striatal alandakilere göre 3 kat daha fazladır. Postsinaptik limbik D2-D3 reseptörlerini bloke eder. Bu özelliği ile pozitif belirtilerde etkili olur. • Düşük dozlarda presinaptik D2- D3 reseptörlerini bloke ederek dopaminerjik iletimi artırır. Böylece düşük dozlarda negatif semptomları düzeltir. • Düşük dozlarda presinaptik blok belirgin olurken, yüksek dozlarda postsinaptik blok belirginleşir.

13. (Amisülpirid Devam) Farmakokinetik: • Eliminasyon yarılanma ömrü yaklaşık 12 saattir. • Büyük oranda değişmeden atılır. • Levodopanın ve dopamin agonistlerinin etkilerini azaltır. • Antihiperstansif ilaçların etkililiğini artırır. • QTc uzamasına neden olan ilaçlarla birlikte kullanımında QTc uzamasını artırır. • Amisülpiridin plazma düzeyini çok az ilacın etkilediği düşünülmektedir.

14. (Amisülpirid Devam) Yan etkileri: • Ekstrapiramidal semptomlar • Galaktore, amenore • Atipik antipsikotikler diyabet ve dislipidemi riskini artırabilir, ama amisülprid ile ilişkili olan nedenler bilinmemektedir. • Uykusuzluk, sedasyon, ajitasyon, anksiyete • Kabızlık, kilo alma ve nadiren geç diskinezi • Nadiren görülen nörolepetik malign sendrom • Nadir nöbetler • Doza bağımlı QTc uzaması

15. (Amisülpirid Devam) Kullanım özellikleri: • Şizofreninin negatif semptomları için etki düşük dozlarda başlarken, pozitif semptomları için etki yüksek dozlarda ortaya çıkar. • Düşük doz kullanan hastalar günde tek doz kullanmalıdırlar. • Distimi ve depresyon için sadece düşük dozları kullanılır. • Doza bağımlı QTc uzaması (>800 mg/gün) dikkatli kullanmayı gerektirir.Amisülprid böbrek yetmezliği olan hastalarda birikebilir. Bu nedenle QTc uzamasını engellemek için dozu azaltma veya başka bir antipsikotiğe geçme yoluna gidilmelidir. • Ayrıca Amisülprid doza bağımlı olarak QTc intervalini uzattığından bradikardisi olan hastalarda veya bradikardi yapan ilaçları kullanan kişilerde ,hipokalemisi olan hastalarda veya hipokalemiyi indükleyen ilaçları kullanan kişilerde dikkatle kullanılmalıdır. • Alkol yoksunluğu sendromu yaşayan veya nöbet öyküsü olan hastalarda nöbet eşiğini düşürebileceğinden dikkatle kullanmalıdır. • Önerilen doz aralığı negatif belirtiler için 50-300 mg/gün, pozitif belirtiler için 400-800 mg/gündür. • Hayvan çalışmalarında teratojenik etkisi gösterilmemiş olmasına rağmen gebelikte kullanılması tavsiye edilmez.

16. Ketiapin • Akut mani (monoterapi veya lityum yada valproata yardımcı olarak) • Diğer psikotik bozukluklar • Bipolar koruma • Bipolar depresyon • Karma mani • Demanstaki davranış bozuklukları • Parkinson hastalığı ve Lewy cisimcikli demanstaki davranış bozuklukları • Parkinson hastalığında levodopa tedavisine bağlı psikoz • Çocuk ve ergenlerdeki davranış bozuklukları • Dürtü kontrolü sorunları ile ilişkili bozukluklar • Tedaviye dirençli şiddetli anksiyete

17. (Ketiapin Devam) Farmakokinetik: • Metabolitleri inaktiftir. • Ana ilacın yarı ömrü 6-7 saattir. • CYP450 3A inhibitörleri ve CYP450 2D6 inhibitörleri ketiapin klirensini azaltabilir ve böylece ketiapinin plazma düzeylerini arttırabilirler, ancak pratikte genellikle ketiapin dozunun azaltılması gerekmez. • Pulsatil dopamin salınımına neden olur.Blokaj da aralıklıdır.Bu nedenle prolaktin salgısını artırmaz. • Doza bağlı olarak toplam ve serbest T 4 düzeyini düşürür.Bu etkisi 2- 4. haftalarda en yüksek olmakta daha sonra normale dönebilmektedir.

18. (Ketiapin Devam) Yan etkileri: • Diyabet ve dislipidemi riskini arttırabilir. • Sersemlik hissi, sedasyon • Ağız kuruluğu, konstipasyon, dispepsi, karın ağrısı, kilo artışı • Taşikardi • Ortostatik hipotansiyon, genellikle başlangıçtaki doz titrasyonu sırasında görülür. • Teorik geç diskinezi riski • Nadiren nöroleptik malin sendrom • Nadiren nöbetler • Demansa bağlı psikozu olan yaşlı hastalarda serebrovasküler olay riskinde artış

19. (Ketiapin Devam) Kullanım özellikleri: • Ketiapin başlanmasından önce ve başlanmasından sonraki her 6 ayda bir katarakt açısından muayene olunmasını önerilmekle birlikte klinik pratikte gerekli değildir. • Aspirasyon pnömonisi için risk taşıyan hastalarda, ketiapin ile disfaji bildirilmiş olduğundan dikkatli kullanılmalıdır. • Priapizm bildirilmiştir. • Bilinen kardiyovasküler hastalığı, serebrovasküler hastalığı olan hastalarda dikkatli kullanılmalıdır. • Hipotansiyona yatkınlık yaratan durumları (dehidratasyon, aşırı ısınma) olan hastalarda dikkatli kullanılmalıdır. • Önerilen doz aralığı , negatif belirtilerdeki etkinliği 300 mg/ gün de başlar;pozitif belirtiler için 150-750 mg / gün olup maksimum doz 1200 mg/ gündür. • Hamilelik Risk kategorisi C dir. Anne sütüne geçip geçmediği bilinmemektedir.

20. Aripiprazol • Şizofreni • Akut mani / Karma mani • Bipolar koruma • Bipolar depresyon • Diğer psikotik bozukluklar • Demansta davranış bozuklukları • Çocuklarda ve ergenlerde davranış bozuklukları • Dürtü kontrol problemlerine bağlı bozukluklar

21. (Aripiprazol Devam) Farmakokinetik: • Esas olarak CYP450 2D6 ve CYP450 3A4 tarafından metabolize edilir. • Ortalama eliminasyon yarı ömrü 75 saat (aripiprazol) ve 94 (majör metabolit dehidro-aripiprazol) saattir. • Parsiyel agonistik etkisi vardır. • Hiperdopaminerjik durumda antagonist, hipodopaminerjik durumda ise agonist gibi davranır. • Yüksek D3 aktivitesi vardır.

22. (Aripiprazol Devam) Yan etkileri: • Baş dönmesi, uykusuzluk, akatizi, aktivasyon • Mide bulantısı, kusma • Ortostatik hipertansiyon, başlangıç dozları sırasında • Kabızlık • Başağrısı, halsizlik, sedasyon • Teorik geç diskinezi riski • Nadiren nöroleptik malign sendrom • Nadir olarak nöbet • Demansla ilişkili psikozlu yaşlı hastalarda serebrovasküler hastalık riskinde artma

23. (Aripiprazol Devam) Kullanım özellikleri: • Hipotansiyona eğilimi olan hastalarda dikkatli kullanılmalıdır. • Disfaji gelişme riski nedeniyle ve aspirasyon pnömonisi riski olan hastalarda aripiprazol dikkatli kullanılmalıdır. • Titrasyonu gerekmez. • Oral alımdan sonra iyi emilir. • Yemeklerden bağımsız şekilde alınabilir. • Kararlı duruma 2 hafta içinde gelir. • Diğer antipsikotiklerin birçoğundan daha az kilo aldırır. Diyabet ya da dislipidemi riski yoktur ama yine de takip gereklidir. • Önerilen doz aralığı 15-30 mg / gündür. • Hamilelik Risk kategorisi C dir. Anne sütüne geçip geçmediği bilinmemektedir.

24. Ziprasidon • Şizofreni • Şizofrenide akut ajitasyonda (intramuskuler) • Akut/karma mani • Diğer psikotik bozuklukklar • Bipolar koruma • Demanstaki davranış bozukluklarında • Çocukluk ve ergendeki davranış bozukluklarında • Dürtü kontrol bozukluğu ile ilgili problemlerde

26. (Ziprasidon Devam) Farmakokinetik: • Ortalama yarı ömür 6,6 saattir. Denge düzeyine 1-3 günde ulaşır. • Parenteral formun en yüksek plazma seviyesine ulaşma süresi 5 mg / IM için yarım saat, 10- 20 mg / IM dozunda 40 dakikadır. • Protein bağlanma oranı %99 dur. Gıdalarla birlikte alımı emilimini % 100 ‘e dek artırır. • CYP 450 3A4 ile metabolize edilir. • Güçlü 5-HT2a antagonistidir. Bu reseptörü D2 reseptörüne oranla 11 kat daha fazla bloke eder. Bu özelliği ile negatif belirtilere etkinliği fazla olup EPS yapıcı etkisi de yok yada çok azdır. • 5-HT 1a agonistidir. Bu özelliği ile kortikal alanlarda dopamin salınımına neden olarak negatif belirtileri azaltır. 5-HT 1a üzerindeki etkisi nedeniyle ciddi bunaltı giderici etkisi vardır. Affektif belirtiler üzerine etkisi dozla artmaktadır. • D1 antagonist özelliği olan tek AP tir.

27. (Ziprasidon Devam) Yan etkileri: • Baş dönmesi, ekstrapiramidal yan etkiler, sedasyon ve yüksek dozlarda distoni. • Bulantı, ağız kuruluğu • Asteni, deride raşlar • Nadiren geç diskinezi • Ortostatik hipotansiyon • Nadiren nöroleptik malign sendroma yol açar. • Nadiren nöbet • Demansa bağlı psikozu olan yaşlı hastalarda artmış serebrovaskuler olay riski. • Kilo alımı alışılmadık bir durumdur.

28. (Ziprasidon Devam) Kullanım özellikleri: • Ziprasidon diğer bazı antipsikotikleren daha fazla QTc uzamasına yol açar. • Hipotansiyon oluşabilecek durumda (dehidratasyon, terleme) olan hastalarda dikkatli kullanılmalıdır. • Priapizm oluşturduğu belirtilmiştir. • Disfaji gelişme riski nedeniyle , ziprasidon aspirasyon pnömonisi riski olan hastalarda dikkatli kullanılmalıdır. • Önerilen doz aralığı 80-160 mg/ gün dür. Zorunlu hallerde 240 mg / gün kullanılabilir. IM form için ise, her 2 saatte 10 mg lık doz, her 4 saatte bir 20 mg lık doz uygulanabilir, maksimum günlük doz 40 mg/gün olup ardarda 3 günden fazla kullanılmamalıdır. • Hamilelik Risk kategorisi C dir. Anne sütüne geçip geçmediği bilinmemektedir.

29. Sertindol Farmakokinetik: • Plazma proteinlerine % 99.5 oranında bağlanır. • Yarı ömrü 3 gündür. • Antiasitlerle en yüksek plazma düzeyi hafif düzeyde azalır. • Gıdalarla alımında en yüksek düzeye ulaşma süresi uzar. • CYP 2D6 ve 3A4 ile metabolize olur. • Metabolitleri inaktiftir.

30. (Sertindol Devam) Yan etkileri: • Nazal konjesyon, ejekülasyon sorunları, baş dönmesi, ağız kuruluğu, somnolonas, hafif kilo alımı • SGPT yüksekliği • QTc aralığında uzama: Başlangıçta, her doz artırımı öncesi ve sonrası, uzun kullanımda 3 ayda bir EKG çekilmelidir. QTc erkeklerde 450 msn, kadınlarda 470 msn üzerinde ise, hipomagnezemi ve hipokalsemisi olanlarda kullanımı kontrendikedir.

31. (Sertindol Devam) Kullanım özellikleri: • Sedasyon yapmaz, anksiyete gidericidir. • Günlük tek doz verilir. • Böbrek yetmezliğinde emilimi değişmez, Karaciğer yetmezliğinde atılımı yavaşlar. • Fluoksetin ve Paroksetin ile birlikte kullanımında plazma konsantrasyonu artar. • Yüksek oranda CYP 3A4 ile metabolize olduğundan , ketakonazol, eritromisin, diltiazem ve verapamil gibi bu enzimin güçlü inhibitörleri ile kullanımı kontrendikedir. • Yaşlılarda ve kalp hastalarında doz yavaş artırılmalıdır. • 4 mg/ gün ile tedaviye başlanır. 3-4 günde bir 4 mg artırılır, günlük doz 12-20 mg dır.

32. Depo Antipsikotikler • Depo AP lerin % 10-20 kadarı enjeksiyondan hemen sonra kana karışır. Depo ilaçların enjeksiyondan sonraki absorbsiyonları, bireyler arasında ve aynı bireyde farklı enjeksiyonlarda değişiklik gösterir. Emilim ayrıca AP ilacın tipine, uygulanan doza, dozlar arası intervale, AP ile birlikte verilen yağın tipine bağlı olarak değişir. • Haloperidol dekanoatın farmakokinetik özellikleri diğerlerinden daha üstündür. Birkaç gün içinde maksimum kan düzeyine ulaştığı gibi, maksimal düzey ile minimum düzey arasında büyük farklılıklar yoktur. Kararlı kan düzeyine birkaç ay içinde ulaşır.

33. (Depo Antipsikotiklere Devam) • Flufenazin dekanoat da ise enjeksiyondan sonra kanda kademeli yükselme ve peşinden hızlı bir düşme görülür. Bazı kişilerde maksimum kan düzeyi, minimum kan düzeyinin 10 katına erişebilir. Tek enjeksiyondan sonra yarılanma ömrü 7-10 gün, tekrarlayan enjeksiyonlarda ise 14 gün kadardır. • Uzun etkili risperidonda tipik maksimum etkinlik iki haftada bir 25-50 mg’da görülür; önerilen maksimum doz iki haftada bir 50 mg’dır. Uzun etkili risperidonun titrasyonu 4 haftadan daha kısa sürede olmaz. Uzun etkili risperidon iki farklı dozu aynı uygulamada kombine edilmemelidir.

34. Antipsikotiklerle Tedavi • Akut dönem tedavisi: Hastalığın belirgin ve ön plandaki semptom ve belirtilerini ortadan kaldırmayı hedefler ve 4-6 hafta sürer. • İdame tedavisi : Akut tedavi sırasında elde edilen en üst düzey iyilik halinin ortaya çıkışı ile birlikte başlar, bu iyilik halinin sürdürülmesinin amaç edinir ve bir önceki hastalık epizodundan daha kısa olmaz. Bu sürenin sonunda iyilik hali artık stabil hale gelmiştir. İdame tedavisinden sonraki dönemde yürütülen tedaviye profilaktik tedavi denir. • Profilaktik tedavi: Yeni bir atağın gelmesini engelleyicidir. Bu dönemde tedavi bırakılsa bile semptomlarda yatışma kararlı ve kalıcı hale geldiğinden hemen relaps görülmez. Dozlar idame tedavisinden daha düşüktür.

35. Antipsikotik Tedaviye Dirençli Şizofrenide Farmakoterapi • Tedaviye dirençlilik kavramının tanımı çok değişik şekillerde olabilmektedir. Ancak çoğunlukla, en az 3 dönem 2 ayrı kimyasal guruptan antipsikotiği 6 şar hafta süreyle ve 1000 mg/gün klorpromazine eşdeğer dozda kullanılmasına rağmen cevap alınamamışsa bu hastayı tedaviye dirençli saymak gerekir. • Son 5 yılda islevselliğin bozuk oluşu • Konvansiyonel ilaçların yan etkilerini tolere edememe • BPRS puanının 45 olması ve tedaviyle puanda %20 den az düzelme sağlanması veya puanın 35 in altına inmemesi

36. Bu hastalarda tedavi programı nasıl olmalıdır? • Doz yükseltilebilir. • İlaç değiştirilir. Bunun için en az 3 hafta daha çok da 6 hafta beklenmeli ve ilaç dozu yavaş yavaş azaltılıp kesilmelidir. • Depo ilaçlar denenir. • Ek tedavi • Klozapin

37. Koruyucu Antiparkinsonyen İlaç Kullanımı Dünya Sağlık Örgütünce görüş birliği sağlanan ilkeler şunlardır: • Geç diskineziye yatkınlık yaratırlar. • Otonomik yan etkileri vardır. • Öldürücü hipertermik olayların gelişimini kolaylaştırır. • Yüksek dozda psikoza neden olur. • Belleği olumsuz etkiler. • Öfori etkisi nedeniyle kötüye kullanımı olabilir. • AP ilaçların kan seviyesini düşürür. EPS göstermeyen olgularda gereksizdir.

38. DUYGUDURUM DENGELEYİCİLER

39. Lityum • Akut Mani • Bipolar Bozukluğun Profilaksisi • Bipolar Depresyonun Akut Tedavisi • Antidepresan Cevabın Güçlendirilmesi • Agresyon Tedavisi • Diğer Psikiyatrik Hastalıklar • Psikiyatri Dışı Hastalıklar

40. Etki Düzeneği Lityumun etki düzeneği ile ilgili pek çok teori mevcuttur. Bunlar: • Uzun süreli lityum kullanımı tüberoinfundubüler yolda dopamin düzeyini ve dönüşümünü artırır. Dopamin reseptör aşırı duyarlılığı azalır. Bu özelliği nedeniyle geç diskinezi tedavisinde kullanılabileceği söylenmektedir. • Hipokampüs gibi bazı beyin bölgelerinde serotonin salınımını artırır. Bu durumu olasılıkla triptofan geri emilimini ve postsinaptik serotonin reseptörlerinde etkinliği artırarak yapar. Bu etkileri ile bir serotonin agonisti olarak işlev görür. Bu gözlemlerden yola çıkarak serotonin agonistlerinin antimanik etkilerinin olabileceği düşünülmektedir.

41. Lityum geribildirim düzeneği ile Noradrenalin salınımı azaltır. Uzun süreli kullanımda ise artar. Bu durumun AD etkinliğe katkıda bulunduğu düşünülmektedir. • Lityum alyuvarlarda asetilkolin düzeyini artırır. Bu durum duygudurum bozuklukları için kolinerjik - adrenerjik denge görüşüne uymaktadır. Kolinerjik etkinliğin NA etkinliğe göre azlığı maniye, bunu tersi ise depresyona neden olur .

42. Lityum GABA etkisini artırır. • Lityum uzun süreli tedavide hipokampal alanda GABA upregülasyonuna neden olur. Ancak hipotalamusta GABA bağlanım bölgelerini azaltır. Bu gözlemler duygudurum düzenleyicilerin beynin farklı bölgelerinde farklı etkide bulunduğunu göstermektedir. • İkincil mesaj taşıyıcılarının işlevini etkiler. • Gen ifadelerinde değişiklik yapar. • Uyku uyanıklık siklüsünde yavaşlama yaparak ritim bozukluğunu düzeltir.

43. (Lityum Devam) Farmakokinetik: • 300 mg lık kapsüllerin içinde 8-12 miliekivalan lityum mevcuttur. • Ağızdan alındıktan sonra kolayca ve tam olarak emilir. • Na ve K iyonlarından farklı olarak hücre membranından geçişte bir seçicilik göstermez ve toplam vücut suyu alanında eşit dağılım gösterir. • Beyne geçişinde bir engel yoktur. Kan - beyin arasındaki denge 24 saat içinde kurulur. • Hemen tümüyle böbreklerden atılır. Glomerüler filtrata geçen kısmının % 70-80 i nefronun proksimal renal tübüllerinden ve Henle kulpundan geri emilir. Ancak distal tübüllerden hemen hemen hiç emilmez (Na ise emilir).

44. Proksimal geri emiliminde lityum ile Na yarışır, ancak distal emilimde bu yarış olmaz. Bu nedenle Na eksikliğinde lityum toksisitesi gelişebilir. • Lityumun renal atılımı ilk birkaç saatte en yüksek seviyededir. Daha sonra renal atılım yavaşlar. • Lityumun vücuttaki ortalama yarı ömrü yaşla birlikte artar. Lityumun ortalama yarı ömrü gençlerde 18- 20 saat iken, yaşlılarda 36 saate dek uzayabilir. Emilen lityumun çoğu idrarla atılmasına rağmen, bir kısmı diğer vücut sıvılarında da bulunur.