670 likes | 982 Vues
کارگاه روش تحقیق شهریور 93. محمد سعادتی دانشجوی دکتری مدیریت خدمات بهداشتی درمانی. اهداف جلسه:. آشنایی بانحوه شناسایی مشکل، انتخاب موضوع و تدوین عنوان تدوین بیان مساله تدوین اهداف و فرضیات. انتخاب موضوع. بيان مسئله. مراحل تدوين و پيشنهاد يك طرح تحقيقاتي. بررسي متون. تنظيم اهداف.
E N D
کارگاه روش تحقیقشهریور 93 محمد سعادتی دانشجوی دکتری مدیریت خدمات بهداشتی درمانی
اهداف جلسه: • آشنایی بانحوه شناسایی مشکل، انتخاب موضوع و تدوین عنوان • تدوین بیان مساله • تدوین اهداف و فرضیات
انتخاب موضوع بيان مسئله مراحل تدوين و پيشنهاد يك طرح تحقيقاتي بررسي متون تنظيم اهداف روش بررسي طرح بهره برداري و انتشار نتايج طرح كار منابع و بودجه لازم
سوالاتي كه بايد بپرسيد عناصر مهم هر مرحله مراحلي كه طي خواهيد كرد انتخاب عنوان شناسايي ,تعيين اولويت,تجزيه و تحليل,توجيه نياز به پژوهش بيان مسئله مسئله چيست و چرا بايد مطالعه شود؟ بررسي متون متون و ساير اطلاعات چه اطلاعاتي در دسترس است؟ دليل اجراي طرح چيست؟ اميد داريم به چه دست يابيم؟ اهداف كلي و جزئي و كاربردي فرضيات و سوالات پژوهشي تنظيم اهداف متغيرها ,نوع مطالعه , فنون جمع آوري داده ها نمونه گيري, طرح تجزيه و تحليل داده ها ملاحظات اخلاقي, پيش آزمايي تحقيق روش بررسي چه داده هايي براي پاسخ به سوالات لازم است؟ چگونه آنها را بدست مي آوريم؟ چه كاري چه موقع و توسط چه كسي انجام خواهد شد؟ طرح كار نيروي كار و زمان بندي مديريت, نظارت, شناسايي مصرف كنندگان مديريت تحقيق منابع و بودجه خلاصه طرح
مساله یا مشکل چیست ؟ • مسألهيامشکل پديده اي است غيرعادي ، كه در روند كار سيستم وجود دارد و چون اخلال و بي نظمي ايجاد مي كند سبب افت يا كاهش كمي و كيفي جريان كارها و بازده سيستم مي گردد. • مسألهيا مشكلعبارت است از شكاف بين وضعيت موجود و آنچه بايد باشد.
Iceberg Principle 10% is visible 90% is invisible Complex Interactions
روش هاي پيداكردن مساله • روش هاي غيرفعال • كنترل و ارزيابي توسط سرپرستان • بازرسي • واقعه بحراني • بروز شكايت و انتقاد
روش هاي پيداكردن مساله • روش هاي فعال • ساده كردن كارها • كنترل آماري • مقايسه آمار ادواري • مقايسه با ساير سازمانها • مقايسه با شاخص ها
روش هاي کیفی پيداكردن مساله مصاحبه با افراد كليدي مصاحبه گروهي بحث گروهی مشاهده مستقيم
روش هاي پيداكردن مساله • استفاده از تجارب • استنتاج از نظريه ها و فرضيه ها • استفاده از متون درسی و مجلات تخصصی • دولت ها ، دانشگاه ها وموسسات پژوهشی خصوصی
روش هاي پيداكردن مساله • مرور متون و اطلاعات علمي • شركت دردوره هاي آموزشي وهمايشهاي علمي • مطالعه مورد يا موارد • پايش يا كنترل گلوگاه (نقاط كليدي) • کنترل مالي • بررسي فرآيند زمان انتظار
مثال • تصور نمائيد صبح زود قصد داريد به دانشگاه بیاید، اتومبيل شما روشن نمی شود. (احساس وجود مشکل) . • حال شما تلاش خواهيد کرد تاعلت/علتها را بيابيد.بنابراين به جستجو می پردازيد تا مشکل اصلی که همانا قطع سيم برق می باشد پيدا می کنيد و با اتصال مجدد آن به رفع مشکل پرداخته و با زدن استارت مجدد و روشن شدن خودرو موضوع را پايان يافته تلقی می کنيد.
مشکل : • روشن نشدن خودرو به هنگام صبح • پرسش : • دلايل بالقوه براي روشن نشدن خودرو کدامند؟ • انجام بررسي عيني از موتور و تجهيزات برقي آن • عنوان : • بررسي علل روشن نشدن خودرو
چگونه می توان مشکلات را اولویت بندی و یک مساله پژوهشی را انتخاب کرد ؟
معيارهابراي اولويت بندي • معيارهاي اولويت مسأله عبارتند از : • مناسبت • اجتناب از دوباره کاري • ارتباط مستقيم با تخصص • مقبوليت • اهميت زماني • توانايي انجام • هزينه – فايده
مقبوليت سياسي جلب حمايت و توجه مسئولين قابليت بكارگيري نتايج و توصيه ها فوريت نياز به داده ها(اولويت) مقبوليت اخلاقي توجه به حساسيت هاي فرهنگي در نظر گرفتن شرايط افراد تحت مطالعه
تدوین عنوان: 1- از كلمات كوتاه و رسا و تا حد امكان يك زبان استفاده شود. 2- در عنوان از اصطلاحات گيج كننده و كلمات اختصاري استفاده نشود.مثال: بررسي كيفيت زندگي كودكان زير 10 سال مبتلا به MS مراجعه كننده به بيمارستان کودکان در سال 1382در اين عنوان كلمهءMS گيج كننده خواهد بود، زيرا هم مخفف Mitral Stenosisاست و هم مي تواند بيان كنندهء Multiple Sclerosisباشد.
تدوین عنوان: 3-در بعضي از طرح ها،بيان زمان و مكان ضرورت دارد،اهميت اين نكته در مطالعات اپيدميولوژيك اهميت خود را نشان ميدهد. مثال: بررسي تغييرات گازهاي خون شرياني در بيماران سوختهبررسي تغييرات گازهاي خون شرياني در بيماران سوخته بستري شده در مركز سوانح و سوختگي بیمارستان سینای تبریز در نيمسال اول سال 1381
تدوین عنوان: 4- صحيح تر است كه عنوان به صورت سوالي نباشد. 5- كلمات يك عنوان بايد مناسب و مطلوب باشد. مثلا به جاي استفاده از كلمات عليل و كر و كور و ... مي توان از كلمات ناتوان، نا شنوا و نابينا و ... استفاده كرد.
تدوین عنوان: 6 - گاهي اوقات ذكر روش كار در عنوان بر اعتبار طرح مي افزايد. مثال: كارازمايي باليني اثر تزريق ويتامين وريدي در بهبود زخم هاي پوستيذكر كارازمايي باليني در اين عنوان به همين دليل است.
عنوان خوب: • شیوا • جامع • رعایت اصول اختصار • عدم پیش داوری • اشاره به زمان و مکان
عنوان بررسی متون بیان مساله
عنوان!!! • تعیین عوامل موثر در رضایت شغلی- 1393 • بررسی میزان رضایت بیماران بیمارستان های شهر تبریز • بررسی تاثیر کمبود ویتامین دی در پوکی استخوان • مقایسه داروی خوراکی و تزریقی برای درمان آنفولانزا
عنوان: • بررسي عوامل خطر سرطان پستان در زنان مبتلا به سرطان پستان در شمال ايران در سالهاي 81-1380 • بررسی عوامل موثر بر رضایت شغلی پرستاران بیمارستانهای خصوصی شهر تبریز در سال 1393 • بررسی ایمنی تجهیزات در کلینیک دندانپزشکی دانشکده دندانپزشکی تبریز- 1393
کارگروهی: • لیست مشکلات • اولویت بندی • انتخاب موضوع • نوشتن عنوان مناسب
بیان مساله : • اولين بخش مهم يک طرح تحقيقاتي • مشخص کردن عنوان طرح از طريق باز نمودن جزييات آن • بيان سيستماتيک علت انجام تحقيق و انتظارات تحقيق • رساندن اهميت مساله به ديگران • نظم دادن به فکر محقق و مشخص کردن چهارچوب کاري
بيان مسئلهشامل: • اطلاعات زمينه اي • توصيف دقيق مسأله • نحوه بروز يا وقوع • وسعت و شدت • عوامل دخيل در بروز مسأله • نحوه برخورد فعلي با مشكل • فوايد پژوهش ( خلا موجود • چه نتايجي از حل مشكل انتظار مي رود
بیان مساله به زبان ساده : • مقدمه کلی • تعریف مساله مورد نظر • روشن کردن مساله • بیان وسعت و شدت مساله (شواهد علمی) • راهکارها برای رفع مساله • خلا موجود و اهمیت آن • فایده پژوهش ما • هدف
در بيان مسأله هميشه از دو چيز پرهيز كنيد 1-در تعريف مسأله از بيان علت فرعي بپرهيزيد چرا كه احتمال دارد تنها به يكي از علل بوجود آورنده آن توجه گردد و تمام اقدامات صرف برطرف كردن آن علت شود، حال آنكه ممكن است علت اصلي هم نباشد.
مثال کیفیت نامطلوب مواد اولیه خریداری شده باعث پایین بودن کیفیت غذای سلف شده است در این تعریف همانگونه که ملاحظه می کنید به یک علت فرعی در به وجود آمدن مسأله اشاره شده است
در بيان مسأله هميشه از دو چيز پرهيز كنيد 2-در تعريف مسأله، از اشاره كردن بهراه حل هاي فرضي بپرهيزيد چون قبل از تعيين علت هاي بوجود آورنده مسأله ارايه راه حل بيهوده خواهد بود و تيم را از يافتن تمام راه حل هاي موجود باز مي دارد.
مثال آشپزخانه دانشگاهنیاز به تعویض پیمانکار دارد اين تعريف نيز بيشتر تلاش دارد تا يك راه حل ارايه نمايد
بیان صحیح: میزان رضایتمندی دانشجویاناز غذای بیمارستان از .... به .... کاهش یافته است در این تعریف به صورت ساده و روشن از بیان هر علت یا راه حل فرضی خود داری شده است و با در نظر گرفتن آن به عنوان مبنای کار در مراحل بعدی تیم حل مسأله میتواند تمام توان خود را در همان جهت بکار گیرد
بررسی متون: • وقت گيرترين فعاليت پژوهش • مطالعه كليه مطالبي كه مستقيم و يا غير مستقيم با موضوع پژوهش در ارتباط است • اهداف: • تعريف و تحديد مسئله • قرار دان ياقته هاي جديد در چارچوب تحقيقات قبلي • اجتناب از دوباره كاري • انتخاب روش و ابزار اندازه گيري دقيق
بررسی متون: 1- از دوباره کاری جلوگیری می کند . 2- وسعت مساله را به ما می شناسد. 3- جنبه های مختلف مساله را به ما نشان می دهد 4- مارا با کارهایی که دیگران انجام داده اند ،آشنا می نماید . 5- مشکلات موجود در سر راه تحقیق را به ما نشان می دهد .
بررسی متون: 6- زمینه آشنایی با انواع مختلف روش کار که امکان استفاده از آنها در مطالعه ما وجود دارد را فراهم می کند . 7-کمک به نوشتن بيان مسئله و توجيه افراد 8-نشان دادن به داوران که به اندازه کافی مطالعه داشته اید. 9 -دلایلی برای دیگران تامین می کند تا از پژوهشهای پیشنهادی ما پشتیبانی کنند .
بررسی متون: • مجلات الکترونیکی • کتابهای موجود • پاياننامه هاي دكترا و كارشناسي ارشد داخل و خارجی • فصلنامه ها و نشریات علمی • مقالات چاپ شده و ارائه شده در همایشهای علمی • نظرات افراد متخصص و صاحب نظران • منابع منتشر شده
اهداف: • اهداف يك پروژه تحقيقاتي خلاصه آنچه را كه بايستي با انجام مطالعه به آن دست يافت بازگو مي كند.
انواع اهداف: • اهداف آرمانی • اهداف کلی • اهداف ویژه • اهداف کاربردی
هدف کلی: • هدفي كه آنچه را مطالعه بطور كلي به آن دست خواهد يافت , بيان كند. • در قالب يك جمله و بطور رسا و قابل فهم بيان مي گردد.
هدف كلي اهداف اختصاصي
اهداف اختصاصی: • اهدافي كه از شكستن هدف كلي به اجزا كوچكتر به دست خواهند آمد. هدف اختصاصی قابل اندازه گیری است. • بايد ابعاد گوناگون مسئله و عوامل كليدي متاثر كننده و يا ايجاد كننده آن را پوشش دهند. • بايد از نظر منطقي بهم پيوسته باشند.
تنظيم اهداف ويژه فوايد زير را در بر دارد: • متمركز ساختن مطالعه(محدود كردن آن به جنبه هاي اساسي) • ممانعت از گرد آوري اطلاعات غير ضروري • تنظيم مراحلي از تحقيق كه مي خواهيم توسط مطالعه به آن دست يابيم.