240 likes | 630 Vues
Ülkelerin Rekabet Düzeylerinin Bayes Nedensel Ağları ile Analizi. Şule ÖNSEL* Emel AKTAŞ** Füsun ÜLENGİN* Özgür KABAK** (* Doğuş Üniversitesi / ** İstanbul Teknik Üniversitesi). Sunum Planı. Giriş Çalışmanın çerçevesi ve metodoloji Türkiye için örnek bir uygulama Sonuç ve Öneriler.
E N D
Ülkelerin Rekabet Düzeylerinin Bayes Nedensel Ağları ile Analizi Şule ÖNSEL* Emel AKTAŞ** Füsun ÜLENGİN* Özgür KABAK** (* Doğuş Üniversitesi / ** İstanbul Teknik Üniversitesi)
Sunum Planı Giriş Çalışmanın çerçevesi ve metodoloji Türkiye için örnek bir uygulama Sonuç ve Öneriler
Küresel Dünyada Rekabetin Önemi • Küreselleşen dünyada uluslararası düzeyde rekabet edebilmek, gerek gelişmiş gerekse de gelişmekte olan ülkeler açısından büyük önem taşımaktadır. • Politika yapıcılar için genel olarak en önemli konular • ekonomiyi rekabet edebilir koşullara getirebilmek ve • küresel risklerle sağduyulu ve akılcı bir yaklaşımla başa çıkabilmektir.
Küresel Dünyada Rekabetin Önemi Rekabetçilik bir ülkenin verimlilik düzeyini belirleyen kurumların, politikaların ve ilgili unsurların bütünü şeklinde tanımlanabilir
Küresel Rekabetçi Endeksi -KRE • Gerek teori, gerekse de gözleme dayalı kanıtlar, rekabetçilik için çok sayıda kritik bileşen olduğunu ortaya koymaktadır. • Dünya Ekonomik Forumu (WEF) tarafından geliştirilen yeni Küresel Rekabetçilik Endeksi-KRE (Global Competitiveness Index) çok sayıda parametreyi dikkate alarak ülkeler arasında bir sıralama yapmayı önermektedir
Küresel Rekabetçi Endeksi -KRE Temel Gereklilikler Kurumsal yapı Altyapı Makroekonomik istikrar Sağlık ve ilköğretim Üretim faktörleri odaklı ekonomiler GSMH’sı 2000 USD’nin altında olan ülkeler 2000-3000 USD GSMH’sı olan ülkeler Verimlilik Artırıcılar Yüksek öğretim ve işbaşında eğitim Ürün piyasalarının etkinliği Emek piyasalarının etkinliği Finansal piyasaların gelişmişliği Teknolojik altyapı Pazar büyüklüğü Verimlilik odaklı ekonomiler 3000-9000 USD GSMH’sı olan ülkeler 9000-17000 USD GSMH’sı olan ülkeler GSMH’sı 17000 USD’nin üzerinde olan ülkeler İnovasyon ve Çeşitlilik Faktörleri İş dünyasının gelişmişlik düzeyi İnovasyon İnovasyon odaklı ekonomiler
Araştırmanın Amacı • Çalışmanın amacı, politika yapıcılara ülkelerinin rekabet düzeylerinin belirlenmesinde hangi faktörlerin öne çıktığı konusunda bilgi verecek bir ağ yapısı oluşturulmasıdır • Bu amaçla, Bayes Nedensel Ağları’na dayalı bir sistem kurulmuştur
Bayes Nedensel Ağları Bayes Nedensel Ağları düğümler (kavramlar) arasındaki koşullu bağımlılıkları açıkça göstererek belirsizliği ve karmaşıklığı yönetmek amacıyla olasılık teorisini kullanan bir grafik model türüdür (Jensen, 2002 )
Ülkelerin Rekabet Düzeylerinin Bayes Nedensel Ağı ile Gösterimi
Bayes Nedensel Ağının Ülkelerin Rekabet Düzeyinin İncelenmesinde Kullanımı • İki yönlü inceleme söz konusu olabilir • Alt düzeyden, daha genel stratejik kararların yer aldığı üst düzeye doğru • Hangi değişkende ne tür bir değişiklik yapılırsa sonucun, yani rekabet düzeyinin bundan nasıl etkileneceğini gösterir • Üst düzeyden alt düzeye doğru • Rekabet düzeyinde ulaşılması istenen düzey göz önüne alındığında hangi değişkenlerde ne tür bir değişikliğe gidilmesi gerekliliğini gösterir
Emek piyasalarının gelişmişliği bileşeninin incelenmesi
Duyarlılık Analizi • Rekabet düzeyi üzerinde yapılan duyarlılık analizi ile ülkelerin rekabet düzeyini etkileyen 3 temel bileşen sırayla: • Temel gereklilikler • İnovasyon ve çeşitlilik faktörleri • Verimlilik arttırıcılar olarak bulunmuştur
Türkiye için Bir Çalışma • Türkiye, halihazırda KRE’den 4.16 puan almış durumdadır. • Temel gereklilikler: 4.34 • Verimlilik arttırıcılar: 4.16 • İnovasyon: 3.70
Sonuç ve Öneriler • Bu çalışmada, WEF tarafından geliştirilen Küresel Rekabetçilik Endeksi tüm alt bileşenleri ile birlikte Bayes Nedensel Ağları kullanılarak modellenmiş ve incelenmiştir. • Bu bağlamda kurulan model, politika yapıcıların çok fazla belirsizlik içeren rekabet konusundaki kararlarına destek vermek için kullanılabilir.
Sonuç ve Öneriler • Modelin daha anlamlı sonuçlar vermesi için kullanılan ölçek hali hazırda olduğu gibi 5’li ya da 7’li ölçeğe dönüştürebilir. • Bunun yanı sıra, model tüm ülke verileri kullanılarak çalıştırılmıştır. Oysa WEF’in de önerdiği 5 farklı grup için ayrı ayrı çalıştırılması, her bir grup için ağırlıklı olarak daha önemli olan değişkenlerin belirlenmesini sağlayabileceği gibi, ülkelerin yol haritalarının çizilmesinde de daha etkin rol oynayabilir.
Teşekkürler… Teşekkürler…