Kortenberg – April 2013

1. De omgevingsanalyse in het kader van de nieuwe Beleids- en BeheerscyclusEindrapport gemeente en OCMW Kortenberg Kortenberg – April 2013

2. Inhoudstafel

3. 1. Plan van aanpak Inleidende sessie 27/03 Week 25/03 28/03 – 03/04 => Eerste aftoetsing tijdens stuurgroep 03/04 en oplevering ontwerpeindrapport op 05/04

4. 2. SWOT2.1. Algemene informatie gemeente Kortenberg

5. 2. SWOT2.2. Algemene informatie OCMW Kortenberg

6. 2. SWOT2.3. Processen Aandachtspunten Sterktes • Het beheer van de werkprocessen kan worden verbeterd: 1/ niet alle processen zijn uitgeschreven, 2/ de processen dienen te worden geactualiseerd i.f.v. nieuwe of aangepaste regelgeving 3/ de processen zijn niet consulteerbaar door de diensten • De procesinventaris is onvoldoende gekend en wordt onvoldoende gebruikt in de dagdagelijkse werking • Kennisoverdracht over de processen naar nieuwkomers is een aandachtspunt, in het bijzonder gezien het hoge verloop van medewerkers • Processen worden onvoldoende beheerd t.g.v. tijdsgebrek • Impact externe regelgeving op processen is laattijdig gekend • Perceptie van logge administratie: nood aan administratieve vereenvoudiging ten behoeve van burgers en ondernemingen • Behoefte aan duidelijke visie op kerntaken van gemeente/OCMW: welke taken te behouden? welke taken niet langer te behouden? • Een 100tal werkprocessen werden in kaart gebracht met veel betrokkenheid van de diensten (AORTA project, 2008-2012) • Veel OCMW-procedures zijn beschikbaar en gedetailleerd uitgeschreven in een administratief handboek. Er is goede kennisoverdracht naar (nieuwe) medewerkers (OCMW) • De gemeente is afhankelijk van beslissingen van de hogere overheid, bv. elektronische rijbewijzen ... Dit heeft uiteraard implicaties op de processen, benodigde software en hardware, dienstverlening bij burgerzaken(G). • Administratieve vereenvoudiging is een belangrijk aandachtspunt, maar vaak gekoppeld aan hogere regelgeving waarop de gemeente of OCMW weinig impact heeft. • Het inzetten op samenwerking gemeente-OCMW (op vlak van onthaal, communicatie, ICT, sociale dienstverlening, ...) leidt tot opportuniteiten inzake synergie. Hierdoor kunnen kosten worden bespaard en kwaliteit van dienstverlening naar inwoners verhoogd.. Kansen Bedreigingen

7. 2. SWOT2.4. Personeel Aandachtspunten Sterktes • Perceptie van hoge werkbelasting en onvoldoende personeel, voornamelijk voelbare bij langdurige afwezigheden waarbij vervanging niet mogelijk is. Diensthoofden geven aan teveel met operationele taken bezig te zijn en hierdoor onvoldoende hebben voor visievorming en management. Een audit is nodige om na te gaan of er al dan niet een structureel personeelstekort is. • Absenteïsme en verloop zijn hoog: de uitdaging is om bekwame en gemotiveerde mensen te behouden. De oorzaken van het hogere absenteïsme en verloop zijn onvoldoende in kaart gebracht. Er is binnen de gemeentelijke diensten geen beleid hieromtrent. • Weinig mogelijkheden tot personeelsmobiliteit binnen de organisatie om pieken en dalen in werkbelasting op te vangen • Het onthaal van nieuwe medewerkers is voor verbetering vatbaar, er is onvoldoende aandacht voor kennisoverdracht door het vertrek van ervaren medewerkers • Duurtijd wervingsproces: het personeelsstatuut maakt dat een vervanging van een medewerker zeer lang duurt. • Er zijn nog efficiëntiewinsten mogelijk om personeel beter in te zetten, onder meer door het optimaliseren van de huidige taakallocatie van medewerkers • Behoefte aan juridische expertise binnen de gemeentelijke diensten • De gemeentelijke diensten bestaan uit veel gemotiveerde en gedreven mensen die goed onderling samenwerken • Goede teamgeest binnen de organisatie • De verhouding personeelskost tegenover personeelsbezetting is lager in vergelijking met andere besturen (recente studie) • Er is een goede technische ondersteuning van medewerkers: medewerkers zijn goed opgeleid (gemeente + OCMW). Er is voldoende vormingsbudget voorzien. • (OCMW) Er is binnen het OCMW een beleid omtrent absenteïsme ("Er wél-zijnsbeleid") • Recente werving van nieuwe gemotiveerde competente personeelsleden • De gemeente is afhankelijk van het personeelsstatuut opgesteld door de Vlaamse overheid. Het statuut laat weinig flexibiliteit toe naar werving, promotie, etc. • Diensten worden geconfronteerd met moeilijk invulbare knelpuntberoepen ICT, openbare werken, hoger opgeleid technisch personeel • Niet flexibel in statuten (cfr. Zondagsstatuut) • De geplande externe doorlichting van de werking van gemeente/OCMW laat toe een objectieve evaluatie van welke taken al dan niet moeten worden uitgevoerd en welke efficiëntiewinsten mogelijk zijn, o.a. samenwerking gemeente-OCMW, herinrichting onthaalfunctie AC, taakallocatie medewerkers, optimalisering organisatiestructuur, ... De externe audit zal ook moeten uitwijzen of de hoge werkbelasting geldt voor alle  personeelsleden in alle leidinggevende en ondersteunende functies, dan wel of er sprake is van een niet-evenwichtige verdeling van de werklast tussen diensten en binnen diensten.  Het feit dat leidinggevenden zich te veel (moeten) bezighouden met puur operationele taken, kan het gevolg zijn van personeelskrapte, maar kan evenzeer het gevolg zijn van een gebrek aan delegatiebereidheid en de behoefte om over elke stap in de procesafhandeling zelf de ‘controle’ te behouden.  Kansen Bedreigingen

8. 2. SWOT2.5. ICT Aandachtspunten Sterktes • Dienst ICT te weinig uitgebouw i.f.v. applicatiebeheer. Er is geen applicatiebeheerder. • Samenwerking met OCMW kan worden versterkt, o.a. aankoop en beheer van software & hardware, inzet van ICT-verantwoordelijke voor zowel gemeente als OCMW • Samenwerking met andere gemeenten kan worden versterkt (uitwisselen beste praktijken op vlak van ICT) • Bepaalde softwarepakketten, bv. Planon, hebben een groter potentieel dan nog onbenut wordt • Er is een gebrek aan integratie softwarepakketten (bv. postregistratiepakket) waardoor er veel manuele overdracht/encodering is met risico op aandachtsfouten (o.a. postregistratie) • Samenwerkingsverbanden zo sterk als zwakste schakel (bv. digitaal sociaal huis) • ICT-expertise ontbreekt deels. ICT-experten betreffen een moeilijk invulbaar knelpuntberoep • Hoge kost verbonden aan ICT vs. nood aan continue vernieuwing • Bibliotheek beschikt over verouderde pc’s voor gebruikers en medewerkers • Goede graad van automatisering • Iedereen beschikt over recente ICT-materiaal, o.a. een recente PC • Tevredenheid over de meeste softwarepakketten (o.a. boekhouding, …) • Er is een groot verloop van personeelsleden inzake ICT Kansen Bedreigingen

9. 2. SWOT2.6. Communicatie Aandachtspunten Sterktes • Onvoldoende aandacht voor sociale media in de communicatiestrategie. Meer interactie met inwoners zal leiden tot een grote verandering voor het communicatieproces met inwoners (niet alleen voor de dienst communicatie, maar ook de snelheid waarmee op gemelde problemen zal moeten worden gereageerd om aan de verwachtingen van onze inwoners te voldoen). • De bestaande huisstijl wordt nog onvoldoende toegepast, in het bijzonder wat betref vragen die burgers stellen. Er ontbreken tekstsjablonen die door alle diensten kunnen worden gebruikt. • Communicatiemodi zijn nog beter op elkaar af te stemmen • (OCMW) het overleg tussen de verschillende vestigingen kan nog worden verbeterd • Onthaal nieuwe medewerkers is te verbeteren: zowel het algemene onthaal als het onthaal per dienst • Positieve evolutie van de interne en externe communicatie: er is een duidelijk vooruitgang inzake professionalisering op te merken, o.a. het resultaat van de aanstelling van een coördinator communicatie • Interne communicatie via Infomail wordt als direct en nuttig ervaren • Communicatie tussen de diensten verloopt in een positieve sfeer • Externe communicatie wordt als positief ervaren, o.a. de geïntegreerde website voor gemeente en OCMW, infoblad Zoeklicht (goede kwaliteit door hoge frequentie en volledigheid) voor inwoners, elektronisch nieuwsbrief (inschrijvingen neemt toe) • (OCMW) Goede samenwerking tussen gemeente en OCMW op vlak van communicatie • Specifiek voor dienst Vrije Tijd: goede interne communicatie t.g.v. wekelijks overlegvergaderingen • De opkomst van nieuwe ICT-toestellen (smartphones, tablets …) en het stijgend gebruik van sociale media biedt opportuniteiten qua communicatie met de burger, bv. opstart gemeentelijke sociale media (facebook, twitter, enz.) Kansen Bedreigingen

10. 2. SWOT2.7. Organisatiestructuur Aandachtspunten Sterktes • Complex en weinig transparant organogram. • Meer samenwerking gemeente en OCMW leidt tot nieuwe opportuniteiten voor synergie, bv. verder integreren van de gemeentelijke dienst welzijn met OCMW • Nieuwe beleidsprioriteiten impacteren bestaande personeelsinzet: evaluatie noodzakelijk of extra personeel of herallocatie mogelijk is • Onthaal bezoekers in het AC volledig te herdenken (“welkom gevoel”, 1-loket functie) • Diensthoofdenmodel laat een vlakke organisatie toe: geen grote hiërarchie en centrale aansturing door de gemeentesecretaris • Goede interne samenwerking tussen diensten en diensthoofden • Het nieuwe bestuur is een gemotiveerde en hechte bestuursploeg. Dit zorgt voor een nieuwe dynamiek binnen gemeente en OCMW. • De geplande externe doorlichting van de werking van gemeente/OCMW laat toe een objectieve evaluatie van welke taken al dan niet moeten worden uitgevoerd en welke efficiëntiewinsten mogelijk zijn, o.a. samenwerking gemeente-OCMW, herinrichting onthaalfunctie AC, taakallocatie medewerkers, optimalisering organisatiestructuur, ... Kansen Bedreigingen

11. 2. SWOT2.8. Infrastructuur Aandachtspunten Sterktes • Aansturing van vrijwilligers verloopt moeilijker dan aansturing van eigen medewerkers • AC wordt krap i.f.v. toekomstige uitdagingen. Niettemin kan het ruimtegebruik nog verder worden geoptimaliseerd (vermijden leegstaande ruimte) • Huisvesting van bepaalde diensten is te verbeteren, i.c. technische diensten (gescheiden van openbare werken), dienst ICT en archiefdienst • Beheer vrije tijd infrastructuur kan beter. De technische installaties worden nog te weinig gebruikt door verenigingen (i.c. de licht- en klankinstallatie van GC Colomba waar behoefte is aan technische ondersteuning). • Er bestaat geen lange termijn onderhoudsprogramma voor de gemeentelijke infrastructuur • (OCMW) Te weinig bureelruimte – dossierkasten staan op de gang • (OCMW) te lange proefopstelling gesprekslokalen • Kwaliteit schoonmaak te verbeteren • Aangenaam en functioneel AC dat toelaat om diensten te laten samenwerken in één gebouw • Goede bereikbaarheid van het AC • Diensten gecentraliseerd in het AC: er is voldoende bureelruimte • Vrijwilligers vervullen belangrijk rol in het beheer gemeentelijke infrastructuur (bv. reservatie): kostenbesparend, inspelend op noden verenigingen • Mooie en functionele bibliotheek • Veel en goed gespreide vrije tijd infrastructuur • Veel geïnvesteerd in technische installaties : een goede mix van nieuwe en oude (deels gerenoveerde) vrijetijdsinfrastructuur. Kansen Bedreigingen

12. 2. SWOT2.9. Managementstijl Aandachtspunten Sterktes • Diensthoofden zijn teveel belast met operationele taken. Visievorming en lang termijn denken is verder te versterken • Hertekenen van diensten door leidinggevenden. • Vorming leidinggevenden te verbeteren. Bij aanwerving van leidinggevenden meer letten op leidinggevende capaciteiten • (OCMW) negatieve houding naar het MAT • Alle diensthoofden hebben een eigen managementstijl binnen een afgesproken kader • Huidig diensthoofdenmodel (vlakke organisatie) is gekenmerkt door korte communicatie lijnen en een duidelijke centrale aansturing door de gemeentesecretaris • Wekelijks diensthoofdenoverleg zorgt voor goede interactie tussen diensten • OCMW) Perceptie dat het bestuur een ‘sociaal’ bestuur is Kansen Bedreigingen

13. 2. SWOT2.10. Andere thema’s Aandachtspunten Sterktes • Financiële middelen zijn zeer beperkt. • Het financieel beheer wordt nauwkeurig en goed beheerd. • De beperkte financiële ruimte maken dat het bestuur duidelijke keuzes moet maken inzake beleid en optimalisatie werking. Kansen Bedreigingen

14. 3. Overzicht gebruikt KPI’s * Kwalitatieve inschatting

15. 4. DEPEST- Demografie4.1. Bevolkingsgroei Vaststelling Tussen 2011 en 2020 komen er in Kortenberg naar schatting 1100 inwoners bij (5%). De vooruitzichten tonen aan dat de stijging in Kortenberg zich sneller zal voordoen dan bij het gemiddelde van de Belfius-indeling en het gemiddelde van het Vlaams Gewest. Naar eigen inschatting zal er zelfs een stijging zijn van 200 inwoners per jaar. Cijfers • Impact • Grotere druk op gemeentelijke dienstverlening. Goed en frequent onthaal nieuwe inwoners organiseren, blijven informeren over gemeente en dienstverlening (steeds nieuw publiek) … • Toenemende nood aan efficiëntere organisatie • Kerntakendebat kan helpen in het bepalen van gemeentelijke (inclusief OCMW) bevoegdheden/taken; • Toenemende druk op infrastructuur: Wegennet, fietspaden, vrije tijd, onderwijs,… • Broninformatie • Studiedienst Vlaamse regering, Profielschets Kortenberg, 2013

16. 4. DEPEST- Demografie4.2. Immigratie Vaststelling Tussen 2005 en 2011 kwamen er 300 vreemdelingen bij, dit betekent een stijging van ongeveer 35%. In Kortenberg is 75% van de immigranten afkomstig uit een Europees land. Cijfers • Impact • De gemeentelijke dienstverlening wordt in bijna alle domeinen geïmpacteerd: onderwijs, mobiliteit, wonen,... • Toenemend belang van inburgering en migratie • De gemeentediensten hebben baat bij het blijven zorg dragen voor de voorstelling van de gemeente aan nieuwe inwoners in het bijzonder anderstalige inwoners. • Broninformatie • Studiedienst Vlaamse regering, Profielschets Kortenberg, 2013 • Vlaamse Overheid, DAR

17. 4. DEPEST- Demografie4.3. Vergrijzing en ontgroening Vaststelling Kortenberg is, net als de buurgemeenten, een gemeente met een relatief jonge bevolking, maar ook hier wordt de vergrijzing merkbaar. Tegen 2025 zal al ongeveer 30% van de totale bevolking ouder dan 60 zijn. De vergrijzing zal zich – op basis van bevolkingsprognoses – echter sterker doorzetten in Vlaanderen en de gehele provincie. De groep 20-39-jarigen lijkt weg te trekken uit de gemeente Cijfers Aantal inwoners naar leeftijdscategorie (1991 tgo. 2011 Leeftijd • Impact • De zorgnood neemt toe (thuiszorg en residentiële zorg). Dienstverlening gemeente en OCMW hebben te maken met een stijgend aantal senioren • Meer nood aan aangepaste woningen (ergonomisch wonen); • Naast die actieve groep zal ook een groep minder mobiele senioren groeien en de groep zorgbehoevende inwoners neemt bijgevolg toe. • Vele van deze senioren zullen tot op hoge leeftijd actieve en zelfbewuste burgers blijven die een kwaliteitsvolle besteding van hun vrije tijd wensen. • De groep 20-40 jaar lijkt weg te trekken uit de gemeente. De reden kan bijvoorbeeld liggen bij hoge grondprijzen (zie 7.2 en 7.3) en de aantrekking van grote steden (Leuven, Brussel). Aantal • Broninformatie • Kortenberg, Presentatie toekomstdag: Kortenberg in cijfers, 2011

18. 5. DEPEST- Economisch5.1. Werkloosheid Vaststelling De werkloosheidsgraad ligt veel lager (4,7%) dan het gemiddelde in het Vlaams gewest (6,7%), maar is quasi gelijk aan Belfius-indeling. Er is wel sprake van een lichte stijging in de laatste 3 jaar. Cijfers • Impact • Indien er sprake is van een lichte stijging in de periode 2010-2013 heeft dit ongetwijfeld een impact op het aantal mensen die steun aanvragen bij het OCMW; • Een stijging in de werkloosheidsgraad kan ook een invloed hebben op de inkomsten die gegenereerd worden via de APB. • Broninformatie • Studiedienst Vlaamse regering, Profielschets Kortenberg, 2013

19. 5. DEPEST- Economisch5.2. Werkzaamheidsgraad Vaststelling Vergeleken met het Vlaams gewest is de bevolking van Kortenberg tussen 20 en 64 jaar zeer actief. In 2010 was 74% van de totale groep 20-64 aan het werk. Cijfers • Impact • De dienstverlening van de gemeente dient aandacht te hebben voor de beperkte beschikbaarheden van mensen die overdag werken. • Dienstverlening via e-loket (& e-ID) kan een pluspunt zijn. Deze mensen kunnen ook veel info krijgen via een toegankelijk, overzichtelijk en uitgebreide website. Indien een avondopening voorzien wordt, moet die vlot en efficiënt verlopen. • De werkende burgers hebben nood aan voldoende plaatsen in de kinderopvang tijdens de werkuren. • Broninformatie • Studiedienst Vlaamse regering, Profielschets Kortenberg, 2013

20. 5. DEPEST- Economisch5.3. Industrie Vaststelling Kortenberg heeft slechts een goede 60ha industriegebied en daarvan zijn twee derden bezet door één bedrijf. Het gebrek aan economische activiteit is nadelig voor de middenstand, de lokale tewerkstelling en de gemeentefinanciën. Cijfers • Impact • De gemeente zou werk kunnen maken van een nieuwe bedrijvenzone voor het aantrekken van nieuwe bedrijven en het creëren van meer werkgelegenheid. Er komt een nieuw bedrijventerrein van 50ha ten zuiden van de landingsbaan 25L van de luchthaven van Zaventem. • Een nieuw industrieterrein zou zorgen voor meer economische activiteit in de gemeente (Uitbreiding Guldendelle). • Broninformatie • Ruimtelijke structuurplan Kortenberg, 2004 • Gemeente Kortenberg, beleidsplan 2007-2012

21. 5. DEPEST- Economisch5.4. Toerisme Vaststelling De cijfers van het aantal overnachtingen in de gemeente Kortenberg liggen vrij laag in vergelijking met andere gemeenten in Vlaams-Brabant. De overnachtingen in Kortenberg bedragen slechts 0,3% van het totale aantal in de provincie Vlaams-Brabant. Cijfers • Impact • Meer toeristen zouden zowel de gemeente als de lokale middenstand ten goede komen. • De laatste promotiefolder dateert al van 1999. Een nieuwe alles omvattende promotiefolder voor de gemeente waarin het abdijpark, Silsombos en Warandebos, voet- en fietswegen aan bod komen kan de aantrekkelijkheid van de gemeente in de verf zetten. • De gemeente kan verder investeren in de bestaande natuurgebieden om ze aantrekkelijk te maken en te houden voor zachte recreatie (buurtwegen, speelbos, informatieborden, …). Het project ‘trage wegen’ kan hierbij een pluspunt zijn. • Stiltetoerisme provincie Vlaams-Brabant • Broninformatie • FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (ADSEI),Toeristische aankomsten en overnachtingen - per gemeente,2011. • Beleidsplan ‘Trage Wegen’, 2013

22. 5. DEPEST- Economisch5.5. Inkomen Vaststelling Het gemiddelde inkomen per inwoner van Kortenberg ligt flink stuk boven Vlaams gemiddelde. De gemeente bekleedt de 24ste plaats in Vlaanderen en zit daarmee in de categorie die meer dan 20% boven het Vlaamse gemiddelde zit. Cijfers • Impact • Een hoger dan gemiddeld inkomen kan alleen maar positieve effecten hebben voor de gemeente. De inkomsten vanuit de APB zullen hoger liggen dan in andere gemeenten. • Ook de mate van consumptie zal hoger liggen dan elders wat de lokale middenstand ten goede komt. • Broninformatie • Welvaartsindex: FOD Economie: Totaal netto belastbaar inkomen - Inkomstenjaar 2010

23. 5. DEPEST- Economisch5.6. KMO’s Vaststelling Het aantal ondernemingen dat in Kortenberg gevestigd is, is eerder laag in vergelijking met andere gelijkaardige gemeenten. Sinds 2000 is er wel eenzelfde groei merkbaar. Het aantal starters nam toe van 53 tot 98 per jaar of van 5% tot 7% van het totale aantal ondernemingen. Het aantal stopzettingen is gezakt met meer dan 13% sinds 2000. Cijfers Aantal ondernemingen Groeicijfers (2000=100) • Impact • De middenstand in Kortenberg groeit. Er blijven meer ondernemingen bestaan dan dat er verdwijnen. Dit wil zeggen dat het middenstandsaanbod voor de burger toeneemt en de lokale economie meer zuurstof krijgt. • Broninformatie • Studiedienst Vlaamse regering, Profielschets Kortenberg, 2012

24. 6. DEPEST - Politiek-juridisch6.1. Invoering Beleids- en Beheerscyclus Vaststelling De gemeente stapt vanaf 1 januari 2014 in het nieuwe systeem van de Beleids- & Beheerscyclus. Tussen 2005 en 2010 zijn de uitgaven van de gemeentediensten gestegen met €70.000. Cijfers • Impact • Gemeente en OCMW moeten hierdoor het beleid op lange termijn voorbereiden, budgetteren, uitvoeren, opvolgen en evalueren. De hervorming betreft een gehele beleidscyclus en vereist dat de hele organisatie van beleidsmensen, managementteam, diensthoofden, administratie … betrokken wordt. • Alle uitgaven dienen kritisch geëvalueerd te worden • Administratieve vereenvoudiging en een duidelijke omlijning van de kerntaken van de gemeentelijke overheid kunnen leiden tot besparing in de overheadkosten van de gemeente. • Broninformatie • Vlaamse overheid, Agentschap voor Binnenlands Bestuur. • Studiedienst Vlaamse regering, Profielschets Kortenberg, 2012

25. 6. DEPEST - Politiek-juridisch6.2. Wijzigende wetgeving Vaststelling Personeelsleden van de gemeente en het OCMW moeten op de hoogte blijven van wijzigingen in de wetgeving: Milieurichtlijnen, stedenbouwkundige vergunning, digitaliseren rijbewijzen,… Cijfers Niet van toepassing • Impact • Snel wijzigende wetgeving heeft tot gevolg dat het gemeentepersoneel voortdurend bijgeschoold moet worden. Er is dus nood aan voortdurende vorming van het personeel • Er komen meer burgers bij het OCMW en gemeente met vragen omdat de wetgeving gewijzigd is. • Broninformatie • Beslissingen Vlaamse overheid, beleidsbrieven bevoegde Ministers,…

26. 7. DEPEST - Ecologisch7.1. Bebouwde oppervlakte Vaststelling In Kortenberg is de bebouwde oppervlakte met 11,8% gestegen sinds 2000. Dit is lager dan vergelijkbare gemeenten in de Belfius-indeling, maar quasi identiek met het Vlaams Gewest. In vergelijking met de buurgemeenten scoort Kortenberg gemiddeld. Cijfers • Impact • Een toenemende bebouwing kan impact hebben op het landelijke karakter en de leefkwaliteit. Het beleid inzake bebouwing zal dan ook steeds een afweging moeten maken tussen verdere bebouwing of een toename van het landelijk karakter, en vice versa. • Broninformatie • Studiedienst Vlaamse regering, Profielschets Kortenberg, 2013

27. 7. DEPEST - Ecologisch7.2. Leefomgeving Vaststelling Kortenberg situeert zich op het gemiddelde van de provincie Vlaams-Brabant. Het beschikt procentueel over iets meer groen zone. Cijfers • Impact • Open ruimte kan beschermd worden door bewoning te verdichten • Het bosrijke aspect van de gemeente kan behouden worden door samenwerkingsverbanden tussen zowel openbare als privé-boseigenaars • Het gemeentebestuur is momenteel de spreekbuis van de burgers in het debat over een leefbare ontwikkeling van de luchthaven van Zaventem. • Het historisch erfgoed van de gemeente kan onder druk komen te staan door uitbreiding woon- en industriegebied. • Het bermbeheersplan kan een impact hebben op de leefomgeving. • Broninformatie • Kortenberg, Ruimtelijk Structuurplan, 2004 • Kortenberg, Bermbeheersplan, 2012

28. 7. DEPEST - Ecologisch7.3. Mobiliteit Vaststelling Het sluipverkeer binnen de gemeente blijft een probleem en de situatie gaat er – volgens het beleidsplan 2007-2012 – op achteruit. De N2 snijdt gemeente Kortenberg door. Mobiliteitswerken zijn gepland Cijfers • Impact • Dit heeft een impact op het mobiliteitsplan. • Samenwerken met buurtgemeenten, de provincie en het Vlaams gewest om verkeer via hoofdwegen door de streek te loodsen en zo uit de dorpskernen te houden is een mogelijkheid • Burgers verwachten een goede communicatie van de gemeentediensten inzake mobiliteitszaken en -werken. Burgers willen hier ook inspraak in kunnen hebben. • Mobiliteit goed organiseren, inzetten op STOP-principe (stappen, trappen, openbaar vervoer, personenvervoer) • Het Vlaams Gewest en de gemeente Kortenberg wensen samen te werken aan een project dat de naam 'Doortocht Kortenberg' draagt. Dit project heeft als doel de herinrichting en sanering van de Leuvensesteenweg. • Broninformatie • Kortenberg, kaarten beleidsplan, 2011

29. 7. DEPEST - Ecologisch7.4. Waterbeleid Vaststelling De uitvoeringsgraad ligt boven het Belfius en het Vlaamse gemiddelde. Ook de zuiveringsgraad is beter dan het Belfius en het Vlaamse gemiddelde. Cijfers Riolering • Impact • Zowel de riolerings- als zuiveringsgraad scoren beter dan het gemiddelde. • Desalniettemin dient men rekening te houden met de kostprijs van het aanpassen van de riolering om afval- en regenwater van elkaar te scheiden (cfr. Europese richtlijn). • Opstellen van een hemelwaterplan kan een pluspunt zijn. Waterzuivering • Broninformatie • Studiedienst Vlaamse regering, Profielschets Kortenberg, 2012

30. 8. DEPEST – Sociaal-cultureel8.1. Alleenwonenden Vaststelling Verwacht wordt dat het aantal alleenwonende mannen zal stijgen met 12,6% en alleenwonende vrouwen met 19,6% tegen 2020. In beide gevallen is dit meer dan het Belfius en het Vlaamse gemiddelde. Cijfers Mannen • Impact • Hierdoor dreigt er niet alleen vereenzaming bij de ‘klassieke’ groepen zoals oudere alleenstaanden maar bijvoorbeeld ook bij één-oudergezinnen of van de singles die er niet bewust voor kozen om alleen te leven. • Meer alleenstaande ouders kunnen de kinderopvangplaatsen in de gemeente onder druk zetten. • Ook op het vrijetijdsaanbod kan deze groep een impact hebben. Vrouwen • Broninformatie • Studiedienst Vlaamse regering, Profielschets Kortenberg, 2013

31. 8. DEPEST – Sociaal-cultureel8.2. Verkoopprijs bouwgrond Vaststelling De gemiddelde verkooprijs van bouwgrond in de gemeente Kortenberg is aanzienlijk hoger dan het gemiddelde in het Vlaams Gewest. De prijs per m2 ligt bijna 60€ hoger dan het gemiddelde in Vlaanderen. Cijfers • Impact • De hoge prijs van bouwgrond kan een gevolg hebben op de retentie van eigen inwoners. Jongeren geboren in Kortenberg zullen sneller uitwijken naar goedkopere regio's, terwijl de instroom vooral zal komen van hogere leeftijdscategorieën met een hoger inkomen. • Dit zal eveneens een impact hebben op de leeftijdsverdeling van de gemeente. • Broninformatie • Studiedienst Vlaamse regering, Profielschets Kortenberg, 2012

32. 8. DEPEST – Sociaal-cultureel8.3. Verkoopprijs woongelegenheden • Vaststelling • De gemiddelde prijs van appartementen en villa’s is in Kortenberg veel sterker gestegen dan het gemiddelde in het Vlaams Gewest. Bij woonhuizen zien we een omgekeerde trend: • Appartementen: 131% tegen 117% • Woonhuizen: 114% tegen 17% • Villa’s: 65% tegen 34% • De prijs van aan woongelegenheid ligt wel in de drie categorieën hoger dan het Vlaamse gemiddelde. Cijfers • Impact • Zie 8.2 • Broninformatie • Studiedienst Vlaamse regering, Profielschets Kortenberg, 2013

33. 8. DEPEST – Sociaal-cultureel8.4. Kinderopvang Vaststelling In 2009 was het aantal kinderopvangplaatsen in Kortenberg nog gelijk aan het Belfius en het Vlaamse gemiddelde. Hoewel er ook in Kortenberg een stijging merkbaar is, is er in 2012 een duidelijke groeiachterstand op het Belfius en het Vlaams gemiddelde. Cijfers • Impact • Gezien de bevolkingsgroei kan er een probleem ontstaan met het aantal voorschoolse en naschoolse opvangplaatsen. • Broninformatie • Studiedienst Vlaamse regering, Profielschets Kortenberg, 2013

34. 8. DEPEST – Sociaal-cultureel8.5. Schoolgaande jeugd (6-11-jarigen) Vaststelling Het aantal leerlingen in de lager school is sinds 2003 met bijna 20% gestegen. Er zijn voor Kortenberg geen cijfers beschikbaar met betrekking tot het secundair onderwijs. Cijfers • Impact • Een stijging van het aantal leerlingen heeft een gevolg op de capaciteit van de scholen en kan deze onder druk zetten. Opvolging hiervan is aangewezen. • Broninformatie • Studiedienst Vlaamse regering, Profielschets Kortenberg, 2013

35. 8. DEPEST – Sociaal-cultureel8.6. Bibliotheekbezoek Vaststelling Het aantal ontleners is in Kortenberg gestegen met ongeveer 170 tussen 2006 en 2011. Cijfers • Impact • Hierdoor kan de druk op de dienstverlening toenemen. • Broninformatie • Kortenberg, Bibliotheekgegevens 2012 • Studiedienst Vlaamse regering, Profielschets Kortenberg, 2013

36. 8. DEPEST – Sociaal-cultureel8.7. Vrijetijdsaanbod Vaststelling Het vrijetijdsaanbod is in 2011 enorm gestegen. Dit is vooral te danken aan het aantal cursussen en voordrachten. Ook het aantal sportmogelijkheden is sterk gegroeid. De verdeling van het aanbod in Kortenberg ligt in lijn met dat van het Vlaams Gewest. Cijfers • Impact • Een repetitie- en opslagruimte voor de muziek- en toneelvereniging (GC Colomba ?) kan het plaatsgebrek oplossen • Het huidige sportbeleid op een kwaliteitsvolle manier blijven realiseren kan niet volgehouden worden met de huidige personeelsinzet. Een uitbreiding is nodig bijvoorbeeld in de vorm van een sportpromotor die ook kan werken aan de uitbouw van een doelgroepenbeleid. • Sportinfrastructuur: optimaliseren bestaande sportinfrastructuur, uitbouw buiteninfrastructuur niet-georganiseerde sporters • Vraag naar en nood aan degelijke fuifinfrastructuur: huidige decentralisatie verderzetten of aangepaste fuifinfrastructuur op één plek? • Broninformatie • Studiedienst Vlaamse regering, Profielschets Kortenberg, 2013 • Beleidsplan 2007-2012

37. 8. DEPEST – Sociaal-cultureel8.8. Verkeersveiligheid Vaststelling Het aantal ongelukken is sinds 2000 met 16% gestegen. Er moet wel opgemerkt worden dat er sinds een piek in 2003 en 20010 al een hele weg afgelegd is om dit cijfer te laten dalen, maar het aantal verkeersongevallen ligt nog boven het gemiddelde van de Belfius-indeling en het Vlaamse Gewest. De absolute aantallen zijn echter van dien aard dat de schommelingen tussen de percentages genuanceerd moeten worden. Cijfers • Impact • Verkeersveiligheid verhogen, met speciale aandacht aan de kwetsbare weggebruikers zoals kinderen en bejaarden. • Hiervoor is een geïntegreerde aanpak nodig (infrastructuur, verkeersopleidingen voor kinderen,…) • Bijzondere aandacht kan gaan naar snelheidsovertredingen in de dorpskernen. • Broninformatie • Kortenberg, Mobiliteitsplan, 2011 • Studiedienst Vlaamse regering, Profielschets Kortenberg, 2013

38. 8. DEPEST – Sociaal-cultureel8.9. Inburgering Vaststelling Het aantal inburgeraars dat een inburgeringsattest heeft behaald, is in Kortenberg met meer dan 50% gestegen tussen 2010 en 2011. Dit is meer dan het gemiddelde van de Belfius-indeling en veel meer dan het gemiddelde in het Vlaams Gewest. Het gaat hier niet om de EU-burgers maar vooral om de derdelanders. De mensen worden hierover aangeschreven. Cijfers • Impact • Toenemende druk op het organiseren van inburgeringscursussen. • Toenemend belang voor het aanscherpen van de identiteit van de gemeente. • Broninformatie • Studiedienst Vlaamse regering, Profielschets Kortenberg, 2013

39. 8. DEPEST – Sociaal-cultureel8.10. Criminaliteit (1) Vaststelling Het aantal diefstallen in Kortenberg ligt met 20,3 gevallen per 1.000 inwoners quasi gelijk met de Belfius-indeling, maar scoort duidelijk beter dan de 32 gevallen per 1.000 inwoners in het Vlaams Gewest. Cijfers • Impact • Er zou sprake zijn van een lichte stijging sinds 2011. Indien dit het geval is, kan dit uiteraard een invloed hebben op de leefbaarheid en het onveiligheidsgevoel in Kortenberg. • Broninformatie • Studiedienst Vlaamse regering, Profielschets Kortenberg, 2013

40. 8. DEPEST – Sociaal-cultureel8.10. Criminaliteit (2) Vaststelling Zowel het aantal misdrijven tegen eigendom als tegen de lichamelijke integriteit ligt in Kortenberg op hetzelfde niveau als de Belfius-indeling. Kortenberg scoort in beide grafieken duidelijk beter dan het gemiddelde in het Vlaams Gewest Cijfers • Impact • Er zou sprake zijn van een lichte stijging sinds 2011. Indien dit het geval is, kan dit uiteraard een invloed hebben op de leefbaarheid en het onveiligheidsgevoel in Kortenberg. • Broninformatie • Studiedienst Vlaamse regering, Profielschets Kortenberg, 2013

41. 8. DEPEST – Sociaal-cultureel8.11. Sociale cohesie Vaststelling Het aantal sociale woningen t.o.v. het aantal private huishoudens ligt in 2008 met 2,8 boven het gemiddelde in de Belfius-indeling (2), maar duidelijk onder het gemiddelde van 5,5 in het Vlaams Gewest. Cijfers • Impact • Uit de cijfers blijkt duidelijk dat Kortenberg in vergelijking met soortgelijke besturen iets meer sociale woningen aanbiedt. Gelet op het hoge inkomen van de inwoners van Kortenberg en de hoge grondprijzen, stelt zich de vraag welk scenario gehanteerd moet worden inzake het aanbod van sociale woningen. • Broninformatie • Studiedienst Vlaamse regering, Profielschets Kortenberg, 2013

42. 8. DEPEST – Sociaal-cultureel8.12. Zorgnood Vaststelling Het aantal plaatsen in woonzorgcentra per 1.000 65-plussers bedroeg in Kortenberg in 2010 51,3. Dit cijfer is sinds 2000 relatief gezakt aangezien het aantal erkende plaatsen constant bleef, maar het aantal 65-plussers wel steeg. Kortenberg ligt wel 7 plaatsen per 1.000 65-plussers onder het Belfius gemiddelde en bijna 15 onder dat van het Vlaams Gewest. Cijfers • Impact • Momenteel lopen er reeds enkele private projecten. Deze zullen de achterstand op Vlaanderen en de Belfius-cluster verkleinen of zelfs te niet doen. • Broninformatie • Studiedienst Vlaamse regering, Profielschets Kortenberg, 2013

43. 9. Technologisch9.1. Internetgebruik Vaststelling Het internetgebruik in Vlaanderen ligt zeer hoog en blijft constant. Cijfers • Impact • Gemeente en OCMW kunnen initiatieven nemen zodat ook deze mensen aansluiting blijven vinden: bv - infoverstrekking en hulp bij het aanvragen van premies en voordelen (cfr. Digitale week); • Heel wat mensen waaronder vooral ouderen en kansarmen zijn niet mee met deze evolutie en missen op deze manier info en kansen. Organiseren van informaticalessen kan een oplossing bieden (twitteren voor senioren) en zelf ook andere klassieke communicatiemiddelen blijven inzetten om iedereen te bereiken; • Als gemeente ook sociale media opstarten en gebruiken als communicatiekanaal, vooral interessant naar doelgroep jongeren en voor promotie van activiteiten, als participatiekanaal en ook op gebied van snelle communicatie (wegenwerken, rampen…) • Afstemmen dienstverlening en communicatie op deze trend. Uitbreiden info op website en e-loket. • Men kan zorgen voor een voldoende aanbod van efficiënte en vlotte betaalmogelijkheden, inschrijvingsmodules in informatiemogelijkheden • Broninformatie • Studiedienst Vlaamse regering, ICT monitor, 2010

44. 9. Technologisch9.2. Sociale media Vaststelling Het gebruik van sociale media in Vlaanderen ligt zeer hoog en blijft stijgen. Cijfers • Impact • Sociale media kan door het lokale bestuur als een communicatiemiddel gebruikt worden (vooral naar jongeren toe). • Het kan ook gebruikt worden voor de promotie van activiteiten/evenementen of bij wegenwerken, rampen,… • Broninformatie • Vlaamse Regulator voor de Media, Mediaconcentratie 2012