150 likes | 363 Vues
МБВУ « Çĕмĕрлери пĕтĕмĕшле вăтам пĕлÿ паракан шкул ». Степан Максимовпа Фёдор Павлов - чăвашсен пирвайхи композиторĕсем. Ч ăваш чĕлхипе литератури вĕрентекен Краснова Л. Г . ĕçĕ.
E N D
МБВУ «Çĕмĕрлерипĕтĕмĕшлевăтампĕлÿпараканшкул» Степан Максимовпа Фёдор Павлов - чăвашсенпирвайхикомпозиторĕсем Чăвашчĕлхипелитературивĕрентекен Краснова Л. Г. ĕçĕ
Ф Павловпа С. Максимов республикăрачăвашмузыкинейěркелекенěсенченпирвайхисемпулнă. Вěсенхăйнеевěрпултарулăхěчăвашхалăхěн музыка культуринчетивěçлěвырăнйышăнать.
Композитор 1892 çулхиоктябрěн 30-мěшěнче ÇěрпууесěнчиТăвайвулăсěнчиЕнěшНăрвашялěнчехресченçемйинчеçуралнă. ЯлтиикěкласлăучилищěренвěренсетухнăхыççăнЧěмпěртечăвашшкулěсемваллиучительсемхатěрлекеншкултапěлěвемалаллатăсать. Ачанçутçанталăкпанăпултарулăхне, музыкăриăнкарăвнепедагогсемасăрхамасăртăмапултарайман. Пултаруллăçамрăкаçакшкулахсěрмекупăспавыляма тата юрламавěрентекенеилеççě. Степан Максимов
Фёдор Павлов Паллă композитор 1892 çулхисентябрĕн 25-мěшěнче ÇěрпÿрайонĕнчиПатăрьелялěнчехресченçемйинчеçуралнă. ЯлтиикěкласлăучилищěренвěренсетухнăхыççăнШупашкаруесĕнчиИккассинче, Чěмпěртечăвашшкулěсемваллиучительсемхатěрлекеншкултапěлěвемалаллатăсать. Чĕмпĕртичăвашшкулĕнчевĕреннĕтапхăрта музыка теорине, сольфеджио , скрипкăпавылясăсталăхааллаилет, шкулачисен симфонии оркестрĕнчевылять. Иван Яковлевич ачанаЧĕмпĕрчăвашшкулĕнчех музыка учителĕпулсаĕçемехăварать.
Чěмпěртеикĕçамрăкпĕрлетуслăĕçленĕ. Кунтаěçленěçулсенче Степан Маскимовпа Фёдор Павлов чăваш фольклор произведенийěсенепухма, вěсенетěпчеметытăнаççĕ. ИккĕщĕпĕрлеЧĕмпĕртичăвашшкулĕнсцениçинче «Жизнь за царя» («Иван Сусанин») оперăналартсапараççĕ.
Шупашкартапхăрĕ 1920-мĕш çулхиавгустранпуçласа Ф. Павлов Шупашкартапурăнать. Облаçриçутĕçпайĕнче музыка секцийĕнертÿçи тата музыка шкулĕн, педтехникумăн, музыкаучилищинпреподавателĕ. 1928- 1930-мĕш çулсенче – Чăвашпатшалăххорĕндирижёрĕ. Хăйертсепынă хор валлиюрăсемçырнă.
1925 çулта С. Максимов Шупашкаракуçать, халăхçутěçкомиссариатěнчеěçлемепуçлать. ТепěрçулнехвăлШупашкарти музыка шкулěндиректорěпулать. 1929 çултахуларамузыкăпа театр техникумěуçăлсан, пěрвăхăтрахиккěшěнзаведующийěнче те ěçлет. Степан Максимович ертсепынипе музыка шкулěхăйенěпе наци кадрěсемхатěрлекен центр пулсатăрать.
С. Максимовăнтĕрлĕенлĕпултарулăхĕ Пурнăçратěрлěенěпевăйхунăвăл. Ěмěртăршшěпехнаукăпатěпчевěçне те тусапынă, вěрентуěçнетехăварман. Консерваториренвěренсетухсан, Шупашкаратаврăнать, музыка техникумěндиректорěнче, тата преподавателěнчеěçлет, чăвашшкулěсемваллиюрăкěнекисемçырать.
1935 çултаШупашкартавăлхатěрленěмузыкăнавěренмелли тата ача-пăчаюррисенучебникěпичетленсетухать. Степан Максимович тăтăшэкспедицисенетухсаçуренě, чăвашхалăхěнюрри-кěввинепухнă, вěсенуйрăмлăхěсенетěпчесематериалсенпуххисемкăларнă.
Педтехникумраĕçленĕвăхăтра Ф. Павлов вĕренекенсенхорĕпечăваш наци хорĕвалли 70 яхăнюрăçырать, вĕсене 1924-мĕш çулта «Сăрнай» кĕнекерепичетлет. Республикăришкулсенче, хор коллективĕсенчеçаккĕнекепеяланахусăкурнă. Вăлах - чăваш симфонии музыкинепуçараканĕ. Павлов - ăста драматург та. Фёдор Павловăнтĕрлĕенлĕпултарулăхĕ
Шупашкарти музыка училищи Ф. Павлов ячĕпехисепленет, унячĕпеурам та пур. Ф. П. Павлов ячĕпехисепленекен музыка училищи
Ф. П. Павлов 1931-мĕш çултаСочиресанаториресипленнĕ чухне вилнĕ, ун вил тăпри Сочи хулинчеупранать.
Пурнăçěтикěскилмен Степан Максимовăн. Айăпсăрçěртеннушакурнăыттинумайçынпекех, вăл Сталин репрессийěнченхăтăлсаюлайман. Ăна «националист» тесе айăплаççě те 10 çуллăха лагере чиксе хураççě. Çакăунăнсывлăхневăйлăхавшатнă. Срокнетатсатаврăнсан, С. Максимов Чăвашпатшалăхфилармонийěнсимфониоркестрěнче альтист пулнă. Вилнěхыççăнăна 1955 çултареабилитациленě, Чăваш АССР искусствисентавативěçлěěçченěятакаяллатавăрсапанă. . Шупашкарти музыка лицейěунячěпехисепленет. Шěкěрхуламăрта С. Максимов ячěллěурам та пур
Композиторсенячĕ – халăхасĕнче Степан Максимовпа Фёдор Павлов çěрекěнěренпенумайçулиртрěпулин те, вĕсен музыка искусствинчиеткерлěхě – ěмěрсенепырĕ. Килесăрусем те вĕсемпухсаилемлетнěюрăсенеюратсахюрлассашанаскилет.
КомпозиторсенпултарулăхĕпеçыхăннăкĕнекесемКомпозиторсенпултарулăхĕпеçыхăннăкĕнекесем