გარემო ფაქტორებით გამოწვეული ავადობის გავლენა სადაზღვევო საქმიანობაზე

1. გარემო ფაქტორებით გამოწვეული ავადობის გავლენა სადაზღვევო საქმიანობაზე თბილისი 23 ივლისი

2. შეხვედრის მიზანი რეგიონებში გავრცელებული დაავადებები და მათი გამომწვევი მიზეზები მონაცემთა ნაკლებობა, არაერთგვაროვნება და შეუთავსებლობა რეკომენდაციები დაავადებათა გამომწვევი მიზეზების სწორად შეფასებისათვის დაავადებებზე ადგილობრივი კონტროლის გაუმჯობესებისათვის

3. ცვლილებები ჯანმრთელობის დაცვის სახელმწიფო პროგრამებში 26 სამედიცინო უბანი ტენდერში გამარჯვებული სადაზღვევო კომპანიები მომატებული ვალდებულებები vs. შემცირებული პრემია

4. ტენდერში გამარჯვებული კომპანიები სამედიცინო რაიონების მიხედვით არქიმედეს გლობალ ჯორგია იმედი L აისი ჯგუფი ვესტი ალფა ალდაგი ბი სი აი ირაო ქართუ ჯი პი აი

5. ბუნებრივი საფრთხეები წალდიდობა მიწისძვრა, მეწყერი, ფერდის არამდგრადობა ზვავები სანაპირო ზოლის არამდგრადობა წყლის ქიმიური შენადგენლობის ანომალია საბადო, მაღარო და ქიმიური ანომალიები

6. სავარაუდო პრობლემებიცალკეული კომპანიებისათვის ბუნებრივი საფრთხეები ანთროპოგენული საფრთხეები განსაკუთრებული შემთხვევები

7. ალდაგი ბისიაი

8. ირაო

9. არის თუ არა რისკი გასათვალისწინებელი?

10. მონაცემთა წყაროებიდა ინფორმაციის კლასიფიკაციის პრინციპები • დაავადებათა კონტროლისა და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ეროვნული ცენტრი ეპიდემიის პრევენცია • ონკოლოგიის ეროვნული ცენტრი დროული დიაგნისტიკა • შრომის მედიცინისა და ეკოლოგიის ინსტიტუტი შრომის უსაფრთხო პირობების უზრუნველყოფა • არასამთავრობო ორგანიზაციები გრანტები

11. ინფორმაცია დაავადებათა შესახებ გადამდები დაავადებები სიმსივნეები არაგადამდები /პროფესიული დაავადებები “ჯეორჯიან მანგანეზი” ცემენტის ქარხანა”

12. გადამდებ დაავადებათა შემთხვევები ადგილის მიხედვით 2009 ზემო სასუნთქი გზების მწვავე ინფექციები/გრიპი • თბილისი 82 967 რუსთავი 5 956 • აჭარა 27 407 • კახეთი 25 976 • იმერეთი 49 212 ზესტაფონი 6689, ჭიათურა 2834 • ქართლი 23 082 გორი 11 624, კასპი 2 363, ქარელი 2 516, ხაშური 6 579 • ბაქტერიული საკვებისმიერი მოშხამვები ხულო, ქედა,ზუგდიდი, მარტვილი, სენაკი

13. ავთვისებიანი სიმსივნეები 2008 დისპანსერიულ მეთვალყურეობაზე მყოფი 29 065 ლოკალიზაცია სქესი კაცები 2904 ქალები 3 364 ასაკობრივი ჯგუფები კაცები 50–65, ქალები 45–60 სიცოცხლეში პირველად დადგენილი დიაგნოზი 6268, აქედან სოფლის მაცხოვრებელი 2 693 პროფგასინჯვით გამოვლენილი მორფოლოგიურად დადასტურებული დადგენიდან ერთ წელიწადში გარდაცვლილი 2 022 აღრიცხვაზეა დიაგნოზის დადგენიდან 5 და მეტი წლის განმავლობაში – 15 542 100 000 მოსახლეზე – 115.7 100 000 მოსახლეზე ჩარევების რაოდენობა რაიონების მიხედვით მერყეობს 3-18

14. Heidelberg Cement • მტვერი 3CaOxSiO2, 3CaOxAl2O3, 4CaOxAl2O3xFe2O3 • მავნეობა – კლასი 3, ხარისხი 4 • სქესი, ასაკი, სტაჟი (0–5, > 25), ოჯახური მდგომარეობა, განათლება, საცხოვრებელი პირობები, – სპორტი 54%, ალკოჰოლი 66%, თამბაქო 55%, ნარკოტიკი • 329 თანამშრომელი – 44% დაავადებულია ბიოსუბსტრატები – მომატებული Pb (ათეროსკლეროზი, ჰიპერტენზია), Sr (კაციუმის ნაკლებობისას გადაის ძვლებში და იწვევს რაქიტს – უროვის დაავადება), Fe, (სისხლის ბაქტერიციდული თვისებების დაქვეითება, დოსბაქტერიოზი, ტოქსიკური ჰეპატიტი, ენცეფალოპათია, კანის პიგმენტაცია, ასთენია.) ნაკლებობა – K (კუნთების სისუსტე, ადვილად დაღლას, დეპრესია, შრომის უნარის დაქვეითება, არითმია), Cu (ანემია, კანის დეპიგმენტაცია – ვიტილიგო,ოსტეოპოროზი, იმპულსის გადაცემის დარღვევა, Se (იმუნიტეტის დაქვეითება) • პნევმოკონიოზი –ფილტვის ფიბროზი და მოცულობის შეზღუდვა, ბრონქიალური ასთმა, გულის იშემიური დაავადება, ჰიპერტენზია, ტუბერკულოზი, დერმატიტი, ეგზემა, თვალის რქოვანის გარსის შემღვრევა

15. Georgian Manganese • მომუშავეთა შრომის პირობების კომპლექსური შეფასება • სამუშაო ადგილების 61–71 – 62–71% • მტვერი –MnO2, KMnO4, SiO2 • მავნეობა –3 კლასი, ხარისხით 2,3,4 • საწარმოო მიკროკლიმატი, ტენიანობა ხმაური, განათებულობა • სამუშაო ადგილების არასწორი ორგანიზაცია • მანგამიზმი • რეპროდუქციული ჯანმრთელობა • ჰიპერტენზია, ბრონქიტი, პნევმონია • ნეიროფსიქიკური სიმპტომები • ფარდობითი რისკი 3–16

16. ჩემი სფერო, ჩემი კონტაქტები, ჩემი შედეგები – ჩემი გრანტი!!! • ცალკეული პარამეტრები • გაფანტული მონაცემები • ერჯერადი ჩარევები

17. გაურკვევლობის სათავეები • ორგანიზაციებს შორის კომუნიკაცის ნაკლებობა • ინფორმაციის ნაკლებობა – არასაკმარისი სიმრავლე სტატისტიკისათვის • გაზომვების შეცდომები დაკვირვებები ერთი პარამეტრის მიხედვით პარამეტრთა შეუთავსებლობა კონტროლის ჯგუფის არასწორი შერჩევა კოფაქტორების მრავალფეროვნების გაუთვალისწინებლობა • არასათანადო მოდელის ფორმულირება და არასწორი დაშვებები

18. მონაცემთა შეუთავსებლობა

19. მზღვეველის ხარჯები • ა) ამბულატორიული მომსახურების ხარჯების ანაზღაურება: • ოჯახის ექიმის ან უბ­ნის ექიმის • სპეციალის­ტების მიერ მიწოდებული • გადაუდებელი • ა.ბ) ელექტროკარდიოგრაფიული, ექოსკოპიური და რენტგენოლოგიური გამოკვლევები, გეგმურ ქირურგიულ ჰოსპიტალიზაციასთან დაკავშირებული ლაბორა­ტორიული და ინსტრუმენტული გამოკვლევები; • ა.გ) ამბულატორიულ დონეზე კლინიკურ-ლაბორატორიული გამოკვლევები: სისხლის საერთო ანალიზი, შარდის საერთო ანალიზი და კრეატინი, გლუკოზა პერიფერიულ სისხლში, ორსულობის ტესტი, ჰემოგლობინი, განავლის ანალიზი ფარულ სისხლდენაზე; • ა.დ) შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა (შშმპ) სოციალური ექსპერტიზისათვის, სტატუსის მი­სანიჭებლად საჭირო გამოკვლევები, • ბ) სტაციონარული მომსახურების ხარჯების ანაზღაურება • ბ.ა)გადაუდებელი სტაციონარული მომსახურება, • ბ.ბ) გეგმური ქირურგიული ოპერაციები • ბ.გ) ქიმიოთერაპიისა და სხივური თერაპიის ხარჯები • დ) სამკურნალო საშუალებების ხარჯები

20. გამოსავალი • სახიფათო ფაქტორების განსაზღვრა (შეძლებისდგვარად) ცალკეულ რეგიონში • შეფასების სათანადო კრიტერიუმების შერჩევა კონკრეტული ადგილისათვის • კომპლექსური სისტემების მრავალდარგობრივი შეფასება • SMART (Specific, Measurable, Applicable, Relevant, Timely) მეთოდოლოგიის შემუშავება

21. მეთოდოლოგია • თეორიული საფუძვლები რისკის კატეგორიები, კლასიფიკაცია , უნიფიცირება პრიორიტეტების განსაზღვრა, ქიმიური ნორამტივები (ზდკ) ტერმინოლოგია. სწორად დასმული ამოცანა !!! • ინფორმაციული უზრუნველოფა რეგიონების შესახებ ინფორმაცია, დააავადების გვარობა, პრევალენტური და სეზონური დაავადებანი, შემთხვევითობა, საზღვრები, გამომწვევი მიზეზები • რეზერვების შეფასება • პროფლაქტიკური ღონისძიებები უსაფრთხოების სისტემა, პრევენციის პოლიტიკა, რეაგირების გეგმები რეაბილიტაცია, სწავლა–განათლება(R/S)

22. წესები შეფასებისათვის • DSS –დამხმარე სისტემა გადაწყვეტილების ათვის • SSC- ადგილისათვის შესაფერისი მახასიათებლები • SSM - ადგილისათვის შესაფერისი გაზომვები ბუნებრივი სასოფლო–სამეურნეო საცხოვრებელი სამრეწველო • რისკის ინდიკატორები, დონეები და ალბათობა NOEC, LC50, EC50, PNEC - IV & TV • ქიმიური ნივთიერებების საეთაშორისო მართვისადმი სტრატეგიული მიდგომებები – SAICM • http://www.saicm.org • United Nations Environment Programme • დამაბინძურებელ ნივთიერებათა გარემოში გაშვებისა და გადატანის რეესტრი PRTR • http://www.chem.unep.ch/prtr.htm • REACH ახალი ევროპული რეგულაცია ქიმიკატებზე და მათ უსაფრთხო გამოყენებაზეRegistration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemical substances • http://ec.europa.eu/environment/chemicals/reach/reach_intro.htm • ჰოლანდიური გაიდლაინები • http://www.sanaterre.com/guidelines/dutch.html

23. საერთაშორისო ვალდებულებები • United Nations Economic Commission for Europe – UNECE • AARHUS CONVENTION • Convention on Access to Information, Public Participation in Decision-making and Access to Justicein Environmental Matters • http://www.unece.org/env/pp • The Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants • http://chm.pops.int/default.aspx • Rotterdam Convention on the Prior Informed Consent Procedure for Certain Hazardous Chemicals and Pesticides in International Trade • http://en.wikipedia.org/wiki/Rotterdam_Convention • The Basel Convention on the Control of Transboundary Movements of Hazardous Wastes and Their Disposal • http://en.wikipedia.org/wiki/Basel_Convention

24. მასშტაბურიდან კონკრეტულისაკენადგილობრივი ბრიგადები – ამოცანაზე კონცენტრირებული ქმედება • მოცემულ უბანში მუშაობის მნიშვნელოვანი გამოცდილების მქონე გარემოს ექსპერტები კვლევითი ცენტრებიდან და ინსტიტუტებიდან • უბანში გამოვლენილ კონკრეტულ დაავადებათა სპეციალისტი ექიმები • საზოგადოებრივი ჯანდაცვის სპეციალისტები • სოციალურ, ჯანმრთელობის დაცვის, ბუნებრივი რესურსების გარემოსა და ეკონომიკის საკითხებზე მომუშავე ადგილობრივი არასამთავრობო ორგანიზაციები • კერძო მეწარმეები – ინვესტორები (მრეწველობა, ჯანმრთელობის დაცვის მომსახურები მიმწოდებლები და სადაზღვევო კომპანიები) • ადგილობრივი მმართველობის წარმომადგენლები • მედია ადგილობრივი ბრიგადების საქმიანობა - რისკების (საფრთხეების) კლასიფიკაცია • გარემოს ბუნებრივი ზემოქმედების ქვეშ მყოფი მოწყვლადი მოსახლეობის ჯანმრთელობის მდგომარეობის შეფასება • მეთორეგიონშიდოლოგიის შემუშავება პრევენციული ზომებისათვის • რისკის შემცირების სტრატეგიები და საგანგებო მდგომარეობებზე რეაგირების გეგემები • ცნობიერების ამაღლება

25. ახალი მოთამაშეები მზღვეველი მომსახურების მიმწოდებელი ადგილობრივი მმართველობა მეცნიერები ექიმები NGO მედია

26. რისკის ადგილობრივ დონეზე მართვის შესაძლებლობები • სამედიცინო მომსახურების პროცესის (ინფრასტრუქტურა და კადრები) დაგეგმარება • ადგილობრივი სადაზღვევო ტარიფის განსაზღვრა • გარემოს ზემოქმედების ქვეშ მყოფი მოსახლეობის მოწყვლადი ჯგუფებისათვი სახელმწიფო (სუბსიდირებული) სადაზღვევო პროგრამების შემუშავება (რეგულარული პრევენციული ღონისძიებები / მკურნალობა) • ადგილობრივი მმართველობისათვის ბიუჯეტის განკარგვის შექმნის უფლების მინიჭება პრევენციული მარაგის გათვალისწინებით • გარემოს საფრთხეებთან დაკავშირებით სამართლებრივი საფუძვლების შექმნა • ბრიგადები დაიცავენ ადგილობრივ სამკურნალო ბუნებრივ რესურსებს და ხელს შეუწყობენ მათ რაციონალურ გამოყენებას და შექმნიან გაუმჯობესებულ პირობებს ცხოვრებისა და ტურიზმისათვის

27. დიდი მადლობა ყურადღებისათვის!