Download
1 / 40
440 likes | 687 Vues
آینده انرژی در 2035. زینب ابوطالبی بهمن ماه 1389. آینده انرژی جهان از منظر آژانس بین المللی انرژی. بحران اقتصاد جهانی 2008- 2009 تغییرات اساسی را در آینده انرژی جهان ایجاد نموده است. سرعت بهبود وضعیت اقتصادی جهان در سال‌های پیش‌رو سیاست‌های دولت‌ها در پاسخ به مسئله امنیت انرژی
E N D
آینده انرژی در 2035 زینب ابوطالبی بهمن ماه 1389
آینده انرژی جهان از منظر آژانس بین المللی انرژی • بحران اقتصاد جهانی 2008- 2009 تغییرات اساسی را در آینده انرژی جهان ایجاد نموده است. • سرعت بهبود وضعیت اقتصادی جهان در سال‌های پیش‌رو • سیاست‌های دولت‌ها در پاسخ به مسئله • امنیت انرژی • تغییرات آب و هوایی جهان از عوامل اصلی شکل دهنده آینده بازارهای جهانی انرژی خواهد بود. • علی‌رغم بهبود وضعیت اقتصادی جهان در 12 ماه اخیرنگرانی‌ها از • تشدید رکود جهانی • تشدید کسری بودجه کشورهای جهان پیش‌بینی وضعیت اقتصاد جهانی و به تبع آن آینده انرژی جهان را نامطمئن نموده است.
عوامل نا اطمینان در آینده انرژی • در میان مدت مهم‌ترین عوامل نااطمینانی در آینده انرژی جهان، عوامل اقتصادی می‌باشند. • در عین حال نااطمینانی زیاد در چشم‌انداز قیمت‌های انرژی، اندازه ذخایر انرژی و هزینه استخراج این ذخایر و پیش‌بینی آینده فناوری‌های مربوط به بخش انرژی از دیگر عوامل نا اطمینانی از آینده انرژی جهان می‌باشد. • اما مهم‌ترین منبع نااطمینانی سیاست‌های دولت‌ها در رابطه با انرژی، مصارف آن و نگهداری از این منابع و محیط زیست می‌باشد.
سیاست‌های دولت‌ها در حفظ منابع انرژی • دولت‌های اکثر کشورهای جهان خواستار استفاده از راهکارهایی در سطح جهان شده‌اند که استفاده از منابع انرژی را هم به لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ زیست‌محیطی پایدارتر نماید. • اما آنچه باعث نا اطمینانی می‌شود این است که این سیاست‌های محافظتی چه زمانی، چگونه و با چه شدتی اجرا می‌گردند. • بنابراین آینده‌پژوهی روندهای انرژی جهان در افق 2035 از سوی آژانس بین‌المللی انرژی بر مبنای پیش‌بینی این سازمان از آینده ناشی از اجرا یا عدم اجرای این سیاست‌ها می‌باشد.
سیاست‌های دولت‌ها در حفظ منابع انرژی • اهم این سیاست‌گذاری‌ها در یک سال گذشته مذاکرات سازمان ملل در کپنهاگ و تعهدات کشورهای G20 بوده است. • براساس توافق انجام شده در نشست کپنهاگ: • کشورها متعهد به یافتن راهکارهایی برای محدود نمودن متوسط افزایش درجه حرارت زمین به 2 درجه در سال شدند. • کشورهای صنعتی موظف به فعال نمودن منابع مالی جهت بهبود وضعیت آب و هوایی شدند • کشورهای در حال توسعه موظف به اختصاص سالانه 100 میلیارد دلار برای بهبود وضعیت آب و هوایی شدند. • کشورهای صنعتی موظف به هدف‌گذاری برای میزان انتشار گاز CO2 تا 2020 شدند.
سیاست‌های دولت‌ها در حفظ منابع انرژی • براساس توافق اجلاس G20 در دسامبر 2009: «کشورهای عضو متعهد می‌شوند که آن دست از یارانه‌هایی که منجر به مصرف مسرفانه انرژی(بالاخص سوخت‌های فسیلی) در این کشورها می‌شوند را به مرور و در میان مدت کاهش و سپس از بین ببرند»
آینده انرژی جهان و سناریوهای پیش‌رو • بر این اساس آژانس بین‌المللی انرژی سه سناریو برای آینده انرژی جهان ترسیم نموده است: • سناریو سیاست‌های جدید • در این سناریو فرض می‌شود کشورها تعهدات بین‌المللی خویش را انجام دهند به طوری که که تمامی یارانه‌های سوخت‌های فسیلی در کشورهای وارد کننده و صادرکننده تا سال 2020 از بین برود و سیاست‌های ملی کاهش انتشار گاز CO2 اتخاذ گردد. • سناریو سیاست‌های کنونی • در این سناریو فرض می‌شود کشورها صرفاً سیاست‌هایی را که تا کنون اجرا نموده‌اند، ادامه دهند و یارانه سوخت‌های فسیلی تنها در بعضی کشورهای واردکننده کنار گذاشته شود.
آینده انرژی جهان و سناریوهای پیش‌رو • سناریو 450 • در این سناریو فرض می‌شود که تمامی یارانه‌های سوخت‌های فسیلی تا 2020 در تمامی کشورها وارد کننده و تا 2035 در تمامی کشورهای صادر کننده به جز کشورهای خاورمیانه منسوخ گردد. • در کشورهای خاورمیانه میزان این یارانه‌ها تا سال 2035 به 20 درصد کاهش می‌یابد. • در عین حال این سناریو هم راستا با افزایش متوسط درجه حرارت زمین به 2 درجه سلسیوس در سال می‌باشد.
آینده انرژی جهان و سناریوهای پیش‌رو • تمامی این سناریوها براساس 4 مولفه زیر، آینده انرژی جهان را در شرایط پیش فرض خود پیش‌بینی می نمایند: • جمعیت • قیمت انرژی • رشد اقتصادی • فناوری
نگاهی بر روندهای انرژی در افق 2035 • با توجه به این پیش فرض که رفتار دولت‌ها در مواجهه با مسائل اساسی انرژی از اثرگذارترین مولفه‌ها در بازار انرژی در ربع قرن آینده خواهد بود. پیش‌بینی‌ها در مورد آینده عرضه و تقاضای انرژی در سناریوهای سه گانه متفاوت می‌باشد. • براین اساس در سناریو سیاست‌های جدید، طی سال‌های 2008 تا 2035 تقاضای برای انرژی اولیه سالانه 1.2 درصد افزایش می‌یابد. به طوری که در 2035 این تقاضا افزایشی معادل 4500 ملیون تن معادل نفت خام خواهد داشت. یعنی افزایشی قریب به 36 درصد. • تقاضا در سناریو سیاست‌های کنونی سریع‌تر افزایش می‌یابد به طوری که سالانه معادل 1.4 درصد افزایش خواهد یافت. • در سناریو 450 اما اگرچه این افزایش همچنان ادامه دارد اما تنها به میزان 0.7 درصد در سال است و کلاً طی این دوره 22 درصد رشد خواهد داشت.
تقاضای اولیه انرژی به تفکیک سناریو 49 درصد 22 ٪ 36 درصد
تقاضای انرژی اولیه تا 2035 • تا سال 2035 مهم‌ترین منبع انرژی در هر سه سناریو همچنان سوخت‌های فسیلی خواهد بود. هرچند که سهم آنها از کل منابع انرژی متفاوت خواهد بود. • به طوری که سهم این سوخت‌ها از 62 درصد در سناریو 450 تا 79 درصد در سناریو سیاست‌های کنونی و 74 درصد در سناریو سیاست های جدید در مقایسه با 81 درصد در سال 2008 می‌باشد.
تقاضای انرژی اولیه به تفکیک نوع در هر سناریو
سهم منابع مختلف انرژی از تقاضای انرژی اولیه به تفکیک نوع در هر سناریو
شدت مصرف انرژی در 2035 • سیاست‌هایی که در سناریوهای سیاست‌های جدید و 450 مفروض گرفته شده است اثر قابل توجهی بر نرخ کاهش شدت مصرف انرژی خواهد داشت. در سناریو سیاست‌های کنونی هم شدت مصرف انرژی به آرامی کاهش خواهد یافت اما نه به میزانی که در دو سناریو دیگر قابل دستیابی است. • کاهش شدت مصرف انرژی تا 2035 نسبت به 2008 در هر یک از سناریوها عبارت است از: سناریو سیاست‌های کنونی : 28 درصد، سناریو سیاست‌های جدید:34 درصد و در سناریو 450 : 41 درصد
تغییر درشدت مصرف انرژی در هر سناریو
روندهای انرژی در سناریو سیاست‌های جدید • در این قسمت به بررسی نتایج حاصل از سناریو سیاست‌های جدید می‌پردازیم تا از این طریق نتایج حاصل از اجرای سیاست‌ها و برنامه‌های در دستور کار برای حفظ و نگهداری انواع انرژی و محیط زیست را ارزیابی نماییم. • همان‌طور که بیان شد مصرف انرژی در جهان در حدفاصل سال‌های 2008-2035 در این سناریو، 36 درصد رشد خواهد داشت. این رشد در حد فاصل سال‌های 2008 – 2020 سالانه 1.4 درصد و در حد فاصل سال‌های 2020- 2035 سالانه 0.9درصد خواهد بود. • این کاهش رشد به علت بهره‌گیری از سیاست‌های حفظ محیط زیست و امنیت انرژی می‌باشد.
روندهای انرژی در سناریو سیاست‌های جدید • تقاضا برای هر نوع سوخت نیز افزایش خواهد یافت. • 53 درصد از افزایش تقاضا برای انرژی، افزایش در تقاضا برای سوخت‌های فسیلی خواهد بود. • اگرچه که سوخت‌های فسیلی همچنان تا 2035 بیشترین منبع تأمین انرژی خواهند بود اما این سهم از 81 درصد در سال 2008 به 74 درصد در 2035 کاهش خواهد یافت. • مهم‌ترین منبع انرژی همچنان نفت خواهد بود به طوری که تقاضا برای نفت از 85 میلیون بشکه در روز (mb/d) در سال 2008 به 99 (mb/d) در 2035 افزایش خواهد یافت. اما سهم این سوخت از سوخت‌های اولیه از 33 درصد در 2008 به 28 درصد در 2035 کاهش خواهد یافت.
روندهای انرژی در سناریو سیاست‌های جدید(تقاضای انرژی اولیه)
روندهای انرژی در سناریو سیاست‌های جدید(تقاضای انرژی اولیه) • در عین حال تقاضا برای گاز طبیعی نسبت به سایر سوخت‌های فسیلی بیشترین افزایش را خواهد داشت. • این امر به علت کم خطر تر بودن این انرژی برای محیط زیست و این محدودیت که سرعت به کارگیری فناوری‌های بهره‌گیری از انرژی‌های کم کربن پایین است، می‌باشد. • تقاضا برای گاز طبیعی از 3149 میلیارد متر مکعب(bcm) در 2008 به بیش از 4500 (bcm) در 2035 خواهد رسید. • به طوری که در سال 2035 گاز در حال جانشینی ذغال سنگ به عنوان دومین منبع انرژی جهان خواهد بود.
تقاضای انرژی اولیه در سناریو سیاست‌های جدید به تفکیک نوع
روندهای انرژی در سناریو سیاست‌های جدید(تقاضای انرژی اولیه) • سهم انرژی هسته‌ای در دوره مورد بررسی نیز از 6 درصد در 2008 به 8 درصد در 2035 افزایش خواهد یافت. علت اصلی این افزایش، سیاست‌های بسیاری از دولت‌ها برای افزایش نقش انرژی هسته‌ای می‌باشد. • در عین حال بسیاری از کشورها برنامه‌هایی برای افزایش طول عمر نیروگاه‌های هسته‌ای کنونیشان دارند. به طوری که کاهش ظرفیت این نیروگاه‌ها تا 2035 بسیار کم خواهد بود. • استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر جدید- شامل بادی، خورشیدی، ژئوترمال، بایومس‌ها و انواع هیدرو انرژی‌ها- طی این دوره سه برابر خواهد شد. به طوری که سهم آن از کل تقاضای اولیه برای انرژی از 7 درصد به 14 درصد افزایش خواهد یافت.
روندهای انرژی در سناریو سیاست‌های جدید(روندهای منطقه‌ای) • رشد تقاضای انرژی اولیه که در دهه گذشته در کشورهای غیر OECD شروع شده است همچنان ادامه خواهد یافت. این امر نشان‌گر نرخ رشد بالای جمعیت، فعالیت اقتصادی، شهرنشینی، و تولیدات صنعتی می‌باشد. • در سناریو سیاست‌های جدید، مصرف انرژی کشورهای غیر OECD در حد فاصل سال‌های 2008-2035، 64 درصد رشد خواهد داشت. این در حالی است که این نرخ رشد برای کشورهای OECD، تنها 3 درصد خواهد بود.این افزایش اما طی این دوره به مرور کاهش می‌یابد. به طوری که رشد سالانه مصرف از 2.4 درصد در دوره 2008-2020 به 1.4 درصد در دوره 2020-2035 خواهد رسید. • سهم کشورهای OECD از تقاضای جهانی برای انرژی از 61 درصد در 1973 به 44 درصد در 2008 و 33 درصد در 2035 رسیده است
روندهای انرژی در سناریو سیاست‌های جدید(روندهای منطقه‌ای) • علت اصلی رشد در کشورهای غیر عضو OECD رشد مصرف چین خواهد بود. در واقع در حد فاصل سال‌های 2008-2035 تقاضای انرژی اولیه در چین 75 درصد افزایش خواهد یافت • سهم چین در افزایش تقاضا برای انرژی در حد فاصل 2008-2035، 36 درصد خواهد بود. سهم تقاضای چین برای انرژی نیز از 17 درصد به 22 درصد خواهد رسید. • هند نیز جایگاه دوم را در افزایش مصرف انرژی در جهان تا 2035 بر عهده دارد. نقشی بالغ بر 18 درصد. در واقع مصرف هند سالانه 3.1 درصد افزایش خواهد داشت. • خاورمیانه نیز با رشد سالانه 2 درصد پس از آسیا بالاترین نرخ رشد را دارا می‌باشد. • امریکا تا 2035 همچنان دومین مصرف کننده انرژی جهان خواهد بود و پس از آن با فاصله زیادی هند ایستاده است.
تقاضای اولیه انرژی در سناریو سیاست‌های جدید به تفکیک منطقه جغرافیایی
تقاضای اولیه سرانه انرژی در سناریو سیاست‌های جدید به تفکیک منطقه
روندهای انرژی در سناریو سیاست‌های جدید(شدت مصرف انرژی) • همان طور که سرانه مصرف انرژی در کشورهای مختلف متفاوت است شدت مصرف انرژی نیز در کشورهای مختلف متفاوت می‌باشد. این امر به علت تفاوت در کارایی انرژی ، ساختار اقتصادی و وضعیت محط زیست در این کشورها می‌باشد. • در بیشتر موارد شدت مصرف انرژی در کشورهای غیر OECD بیشتر می‌باشد. اما در عین حال نرخ کاهش شدت مصرف انرژی نیز در این کشورها بیشتر می‌باشد. • در کشورهای OECD شدت مصرف انرژی طی 2008-2035 سالانه 1.6 درصد کاهش می‌یابد. در حالی که نرخ کاهش در کشورهای غیر OECD سالانه 2.5 درصد می باشد. • بیشترین کاهش را چین با متوسط سالانه3.3 درصد تا 2035 خواهد داشت.
شدت مصرف انرژی در برخی کشورها و مناطقه در سناریو سیاست‌های جدید
روندهای انرژی در سناریو سیاست‌های جدید(سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها) • بنابر این سناریو سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی طی دوره 2008-2035 می بایست معادل 33 تریلیون دلار (معادل دلار2009) باشد. • این مقدار به طور متوسط معادل 1.4 درصد GDPجهانی تا سال 2035 خواهد بود. • این سرمایه‌گذاری‌ها برای جایگزینی تسهیلات تولید،استخراج و حفظ ذخایری است که تا 2035 مستهلک می‌شوند. درعین حال این سرمایه‌گذاری‌ها باعث بسط تسهیلات تولید و حمل و نقل برای پاسخگویی به نیازهای 2035 می‌شود.
روندهای انرژی در سناریو سیاست‌های جدید(سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها) • اگرچه که کل تقاضای کشورهای OECD صرفاً 3 درصد رشد خواهد داشت، اما برای پاسخگویی به این تقاضا باید 35 درصد رشد سرمایه‌گذاری تا 2035 وجود داشته باشد. • این سهم بالای سرمایه‌گذاری به علت: • نیاز این کشورها به جایگزینی بخش وسیعی از زیرساخت های انرژیشان • ترکیب سرمایه‌بر تر انرژی این کشورها • هزینه متوسط بالای افزایش یک واحد ظرفیت می‌باشد. • بیش از 64 درصد افزایش سرمایه‌گذاری در بخش انرژی در کشورهای غیر OECD می‌باشد. چرا که بیشترین مصرف و تولید در این کشورها خواهد بود. به عنوان مثال چین به تنهایی نیازمند5.1 تریلیون دلار (معادل 16 درصد نیاز جهان) سرمایه‌گذاری می‌باشد.
سرمایه‌گذار ی افزایشی در زیرساخت‌های انرژی به تفکیک نوع انرژی و منطقه
انتشار گاز CO2 مربوط به انرژی به تفکیک نوع سوخت
روندهای انرژی در سناریو سیاست‌های جدید(انتشار گاز CO2) • افزایش تقاضا برای سوخت‌های فسیلی همچنان علت اصلی انتشار گاز دی اکسید کربن به علت مصرف انرژی می‌باشد. • سیاست‌های دولت‌ها در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای (که در توافق کپنهاگ هم بر آن تأکید شده بود) و کاهش یارانه سوخت‌های فسیلی در بعضی مناطق نرخ انتشار CO2 را کاهش خواهد داد. • اما انتشار CO2 در جهان طی 2008-2035، 21 درصد افزایش خواهد یافت. • نرخ رشد سالانه انتشار این گاز در این سناریو 0.7 درصد در مقایسه با 1.4 درصد افزایش در صورت ادامه وضع موجود می‌باشد که نشان از اهمیت و قدرت سیاست‌گذاری برای حفظ منابع انرژی و محیط زیست می باشد.
نتیجه گیری • پیش‌بینی ها نشان می‌دهد که در صورت اجرا تعهدات زیست محیطی که کشورهای جهان خود را به آن ملزم نمود‌اند اعم از کاهش یارانه سوخت‌های فسیلی و سیاست‌گذاری برای کاهش گازهای گلخانه‌ای آینده انرژی جهان وضعیت با ثبات تری نسبت به حفظ وضع موجود خواهد داشت. • نقش اقتصادهای نوظهور (چین و هند) در افزایش تقاضا برای انرژی و یا کاهش شدت مصرف کلیدی است و باعث تغییرات قابل توجه در ساختار انرژی جهان می‌گردد. • سرمایه‌گذاری برای تأمین تقاضای جهان برای بازیگران بخش انرژی غیر قابل چشم پوشی است. نیاز به این سرمایه‌گذاری با فرض افزایش فناوری‌های سرمایه‌بر بیشتر نیز می‌باشد.
