MARMARA BÖLGESİ

1. MARMARA BÖLGESİ

2. KARADENİZ BÖLGESİ

3. İÇ ANADOLU BÖLGESİ

4. GÜNEYDOĞU ANADOLUBÖLGESİ

5. EGE BÖLGESİ

6. DOĞU ANADOLU BÖLGESİ

7. AKDENİZ BÖLGESİ

9. TÜRKİYE’DE SANAYİ -ULAŞIM –TİCARET-TURİZM • SANAYİNİN GELİŞTİĞİ BİR YERDE; • KALİFİYE İŞGÜCÜ İHTİYACI ARTAR • ●ENERJİ TÜKETİMİ ARTAR • ●TEKNOLOJİ KULLANIMI ARTAR. • ● HAMMADDE İHRACATI AZALIR. • ●ÇEVRE VE HAVA KİRLİLİĞİ ARTAR. • ●DOĞAL KAYNAK KULLANIMI ARTAR.

10. ●ULAŞIM İMKANLARI GELİŞİR. • ●İŞSİZLİK ORANI AZALIR. • ●TARIMDA ÇALIŞANLARIN ORANI AZALIR. • ●İHRACATTA SANAYİ ÜRÜNLERİ PAYI ARTAR. • ● KONUT VE ALTYAPI İHTİYACI ARTAR.

11. SANAYİDE KURULUŞ YERİNİ • ETKİLEYEN FAKTÖRLER: • ●SERMAYE • ●HAMMADDE • ●ENERJİ • ●ULAŞIM • ●İŞGÜCÜ • ●PAZAR • ●SU KAYNAKLARI

12. HAMMADDEYE YAKINLIK: • Hammaddesi çabuk bozulan tarım ürünlerini işleyen tesisler, hammaddenin yakınına kurulur. • ŞEKER,ÇAY,KONSERVE, KAĞIT FABRİKALARI.

13. ENERJİ KAYNAĞINA YAKINLIK: • ●KARABÜK DEMİR-ÇELİK FABRİKASI • ●EREĞLİ DEMİR ÇELİK FABRİKASI

14. ULAŞIM YOLLARI VE LİMANA YAKINLIK: • ●İSKENDERUN DEMİR ÇELİK FABRİKALARI • ●İZMİR ALİAĞA PETROL RAFİNERİSİ • ●SAMSUN ORTA KARADENİZ BAKIR FABRİKALARI • ●OTOMOTİV SANAYİ

15. HAMMADDE VE PAZARA YAKINLIK • ●KONSERVE • ●SÜT ÜRÜNLERİ • ●BEYAZ ET(KÜMES HAYVANCILIĞI • DOKUMA SANAYİ(Pazara yakınlık)

16. HAMMADDE VE ENERJİYE YAKINLIK: • ●SOMA TERMİK SANTRALİ • ●TAVŞANLI TERMİK SANTRALİ • ●TUNÇBİLEK TERMİK SANTRALİ • ●SEYİTÖMER TERMİK SANTRALİ • ●YATAĞAN TERMİK SANTRALİ • ●AFŞİN-ELBİSTAN TERMİK SANTRALİ • ●DENİZLİ-SARAYKÖY JEOTERMAL SANTRALİ • ●ÇATALAĞZI TERMİK SANTRALİ

17. TARIMSAL HAMMADDE İŞLEYEN SANAYİ: • ÇAY, • TÜTÜN, • ŞEKER, • PAMUKLU DOKUMA, • BİTKİSEL YAĞ, • UNLU GIDA

18. HAYVANSAL HAMMADDE İŞLEYEN SANAYİ: • YÜNLÜ DOKUMA, • İPEKLİ DOKUMA, • SÜT ÜRÜNLERİ, • DERİ, • KONSERVE

19. ORMAN HAMMADDESİ İŞLEYEN SANAYİ : • KERESTE, • KAĞIT, • BOYA, • İLAÇ, • MOBİLYA

20. TOPRAK HAMMADDESİ İŞLEYEN SANAYİ: • CAM, • ÇİMENTO, • SERAMİK, • KİREMİT, • ATEŞTUĞLASI

21. MADEN HAMMADDESİ İŞLEYEN SANAYİ. • PETROKİMYA, • DEMİRÇELİK, • BAKIR, • OTOMOTİV, • MAKİNE

22. 1)BESİN(GIDA)SANAYİ: • Tahıllar,sebze-meyve,et ve süt ürünleri işleyen ve Türkiye’de en yaygın olan sanayi koludur. • a)Unlu gıda sanayi: Ekmek, un,nişasta, irmik,bisküvi vb. Hammaddenin fazlalığından dolayı İç Anadolu’da gelişmiştir.

23. b)Şeker sanayi:Şeker fabrikaları ,şeker pancarı ekim alanların yakınına kurulur.Pancardan küspe ve melas yapılır.Küspe hayvan yeminde,melas ispirto yapımında kullanılır. • c)Yağ sanayi: Zeytin,ayçiçeği,mısır, soya, kolza,susam başlıca yağ bitkileridir. • Zeytinyağı fabrikaları: Edremit,Ayvalık, • İzmir, Muğla, Aydın,Gemlik,Çanakkale, Balıkesir. • Ayçiçeği yağı fabrikaları:Trakya’da yoğunlaşmıştır.

24. d)Konserve sanayi:İstanbul,Bursa, Balıkesir, Çanakkale,İzmir’de gelişmiştir. • UYARI:Türkiye’de her mevsim taze sebze-meyve bulunabilmesi,seracılığın yapılması,konserve sanayini olumsuz etkiler.

25. e)Çay sanayi:Doğu Karadeniz’de hammaddenin yakınına kurulmuştur. • f)Süt ürünleri sanayi:Erzurum, Kars, Trabzon,Edirne, Bursa, Diyarbakır, Şanlıurfa’da gelişmiştir.

26. 2)TÜTÜN VE İSPİRTOLU İÇKİ SANAYİ: • Sigara fabrikaları; İstanbul,İzmir,Tokat,Samsun,Adana,Bitlis ve Malatya’da kurulmuştur.İstanbul, • Tekirdağ,İzmir, Diyarbakır,Ankara ve Yozgat’ta içki fabrikaları bulunur

27. 3)DOKUMA,DERİ VE GİYİM SANAYİ: Günümüzde çalışan işçi sayısının en fazla olduğu sanayi koludur.Üretimde tarımsal ve hayvansal hammadde kullanır. • Pamuklu dokuma:Türkiye’de dokuma sanayinin en gelişmiş koludur. Adana, İstanbul, Kayseri, Bursa,Aydın, Nazilli, Denizli’de gelişmiştir. • UYARI:Pamuklu dokuma sanayinde hammaddeye yakınlık önem taşımaz. • Yünlü dokuma: İstanbul,Bursa, Hereke, İzmir,Gaziantep, Uşak,Kayseri’de gelişmiştir.

28. Halı ve Kilimcilik:Sivas, Gaziantep, Isparta, Gördes, Kayseri’de gelişmiştir. • İpek dokumacılığı: Bursa,İstanbul, Gemlik’te yoğunlaşmıştır. • Dericilik:İstanbul,İzmir,Kayseri,Erzincan, • Erzurum,Kars’ta deri fabrikaları vardır. • Konfeksiyon(hazır giyim): İstanbul, Ankara, İzmir,Adana, Eskişehir’de gelişmiştir.

29. 4)MADEN SANAYİ: • Demir-çelik sanayi:Türkiye’deki ilk demir-çelik fabrikası Kırıkkale’de kurulmuş,bu tesis daha sonra MKE’ye devredilmişitir. Karabük,Ereğli,İskenderun demir-çelik fabrikaları • Bakır İşleme:Samsun Orta Karadeniz bakır fabrikaları,Artvin Murgul,Elazığ Maden’de tesisleri vardır. • Krom işleme:Antalya ve Elazığ’da fabrikaları vardır. Keban’da Kurşun ve çinko,Seydişehir’de Alüminyum tesisleri vardır.

30. 5)MAKİNE SANAYİ: • Otomotiv sanayi:Makine sanayinin en gelişmiş koludur. Bursa,İstanbul, İzmit, İzmir,Adapazarı,Konya ve Ankara’da gelişmiştir. • Demiryolu,vagon,lokomotif sanayi: Sivas,Eskişehir,Adapazarı’nda fabrikaları vardır.Gemi yapımında Marmara bölgesi,uçak yapımında Ankara Akıncı önemlidir.Silah yapımında Kırıkkale MKE önemlidir.

31. 6)ÇİMENTO-CAM-SERAMİK SANAYİ:Taş ve toprak hammaddesi işleyen sanayi kollarıdır. • Çimento fabrikaları her bölgeye dağılmıştır. • Cam fabrikaları İstanbul,İzmit,Sinop ve Mersin’dedir. • Seramik fabrikaları ise İstanbul, Çanakkale (Çan), Bilecik(Söğüt ve Bozüyük),Kütahya’da gelişmiştir.

32. 7)ORMAN ÜRÜNLERİ SANAYİ: • Kereste üretimi Batı Karadeniz’de • Mobilya üretimi İstanbul,Ankara,İzmir ve Bursa’da gelişmiştir.Kağıt fabrikaları da orman ürünleri sanayine girer. • 8)KİMYA SANAYİ: • Petro-kimya,ilaç,boya,gübre fabrikaları kimya sanayine girer.

33. 2009 ÖSS: Ham maddenin varlığı, bir endüstri kolunun kurulması ve gelişmesi için önemli bir etkendir. • Buna göre, bir yerde, • I. yünlü dokuma, • II. süt, • III. şeker, • IV. et • endüstrilerinden hangilerinin, büyükbaş hayvancılığa • bağlı olarak gelişmesi beklenmez? • A) I ve II B) I ve III C) I ve IV • D) II ve III E) II ve IV

34. 2008 ÖSS: Tarım ve hayvancılık etkinlikleri göz önüne alındığında, • Türkiye’de, • I. keten dokuma, • II. ipekli dokuma, • III. deri işlemeciliği, • IV. pamuklu dokuma • sektörlerinden hangi ikisinin ham madde üretimi • diğerlerinden daha fazladır? • A) I ve II B) I ve III C) II ve III • D) II ve IVE) III ve IV

35. TÜRKİYE’DE ULAŞIM • ULAŞIMI ETKİLEYEN FAKTÖRLER: • Yerşekilleri • Yükselti • Dağların Uzanışı • İklim Koşulları • Sermaye,nüfus,teknoloji,tarım,sanayi,ticaret, turizm,madenler ve yer altı kaynakları ulaşımı etkiler.

36. 1)KARAYOLLARI: Kara üzerindeki en pahalı ulaşım yoludur. Türkiye’de yük ve yolcu taşımacılığında ilk sırada yer alır. Ülkemizde yük taşımacılığının yüzde 94’ü ,yolcu taşımacılığının yüzde 95’i kara yolu ile yapılmaktadır.

37. Karayolları ile Türkiye’nin her yerine ulaşma imkanı vardır. • Kara yolları genelde doğu-batı doğrultusunda uzanmaktadır. • ●Yükselti ve engebenin arttığı yerlerde kara yolu yapım maliyeti de artmaktadır.

38. Yol sınıfı Toplam uzunluk(KM) • OTOYOL 2010 • DEVLET YOLLARI 31311 • İL YOLLARI 30712 • TOPLAM UZUNLUK 64033

40. Türkiye’de dağların kıyıya paralel uzandığı yerlerde kıyı ile iç bölgeler arasındaki ulaşım geçitlerle sağlanır. • Gülek Boğazı, Çukurova’yı İç Anadolu’ya, • Belen geçidi, İskenderun’u Amik Ovası ve Güneydoğu Anadolu’ya bağlar. • Çubuk Boğazı ve Çeltikçi Beli geçitleri ise Antalya-Isparta-Burdur arasındaki ulaşımı sağlar. • Sertavul Geçidi, Silifke-Mut üzerinden Konya’ya bağlanır. • Trabzon, Erzurum’a Kop ve Zigana (Kalkanlı) geçitleri ile bağlanır.

43. 2.DENİZYOLLARI • ●Uluslararası ticarette yük ve yolcu taşımacılığında en ucuz olan ulaşım yoludur. • ●Yol bakım ve onarım masrafı yoktur. • ●En güvenli,temiz ve ekonomik ulaşım yoludur. • ●Tek seferde çok fazla yük taşınır. • ●Türkiye’de deniz taşımacılığı, Kabotaj Kanunu’nun çıkmasından sonra gelişmiştir. • ●Deniz ticaret filosunun yetersiz olması nedeniyle,dış ticaretteki malların büyük bir kısmı yabancı gemilerle taşınmakta,bu durum navlun kayıplarına neden olmaktadır. • ●2008 yılı verilerine göre Türkiye deniz ticaret filosu bakımından dünyada 25. sıradadır.

44. Türkiye’nin deniz yoluyla dünya yük taşımacılı ğındaki payı %1’dir.(Yunanistan’ın payı %17’dir.) • ●Dünya ticaretinin %80’i,ülkemiz ticaretinin %90’ı deniz yoluyla yapılmaktadır. • ●İç ticarette deniz yollarının payı yük taşımacılı ğında %5,yolcu taşımacılığında %1’den azdır. • ●İstanbul,Mersin,İzmir Türkiye’nin en büyük limanlarıdır. • ●İstanbul, İzmit, İzmir, Bandırma, Mersin, İskenderun, Samsun limanlarının kara ve demir yolu bağlantıları vardır.

45. 3.DEMİRYOLLARI • ●Gelişmiş ülkelerin ulaşım sistemidir. • ●Demiryolu taşımacılığı çok büyük altyapı yatırımları gerektirdiğinden, demiryolu işletmeciliği de genellikle tüm ülkelerde devlet tarafından yürütülmektedir. • ●Deniz yollarından sonra en ucuz ve en güvenli olan ulaşım sistemidir.

46. ●Kara üzerindeki en ucuz ulaşım sistemidir. • ●Kalıcı bir ulaşım şeklidir. • ●Türkiye’de yük ve yolcu taşımacılığında kara yollarından sonra gelir. • Ülkemizde demiryollarının yük taşımacılığın daki payı %4,yolcu taşımacılığındaki payı ise %2’dir. • ●Toplam hat uzunluğu,2007 yılı itibariyle 8697 km.dir. • ●Elektrikli hat uzunluğu 1920km.,elektrik- siz hat uzunluğu 6777km.dir. • ●Ülkemizdeki hatların yaklaşık %98’i tek yönlüdür.

48. 4.HAVAYOLLARI • ●En pahalı ve hızlı ulaşım şeklidir. • ●Büyük sermaye ve ileri teknoloji gerektirir. • ●Genelde acil sevk edilmesi gereken pahalı ve küçük hacimli malların taşınmasında kullanılır. • ●Ülkemizde yük ve yolcu taşımacılı ğında en az paya sahiptir. Türkiye’de yük taşımacılığının % 3’ü, yolcu taşımacılığının %1’i havayoluyla yapılır.

49. TÜRKİYE PETROL BORU HATLARI

50. TÜRKİYE DOĞALGAZ BORU HATLARI