AVRUPA BİRLİĞİ MALİ YARDIMLARI VE KOBİ’LERE SAĞLANAN OLANAKLAR

1. AVRUPA BİRLİĞİ MALİ YARDIMLARI VE KOBİ’LERE SAĞLANAN OLANAKLAR

2. NEDEN KOBİ POLİTİKASI? • AB’de toplam işletmelerin % 99.8’i ni, istihdamın 2/3’ünü KOBİ’ler oluşturuyor. • AB’de büyüme hızı düşüyor işsizlik artıyor

3. AB’NİN KOBİ POLİTİKASI • 1983 KOBİ yılında ilk eylem planı kabul edildi • İkinci program 1987 yılında düzenlenmiştir • 1989 Yılında Komisyon bünyesinde işletme politikasından sorumlu yeni bir Genel Müdürlük kurulmuştur • 1994 yılında KOBİ’ler ve küçük sanayi için bir çalışma programı kabul edilmiştir.

4. AB KOBİ POLİTİKASININ HEDEFLERİ • Rekabetin güçlendirilmesi • İş ortamının iyileştirilmesi • Sınai değişimin desteklenmesi

5. AB KOBİ POLİTİKASININ YASAL DAYANAKLARI 1992 Maastricht Anlaşmasının 157. Maddesi: ‘Birlik ve üye devletler Birlik sanayiinin rekabet gücü kazanması için gerekli şartların varolmasını sağlayacaklardır’

6. AB’NİN KOBİLERE YÖNELİK ÖRGÜTLENMESİ • Girişimler Genel Müdürlüğü GGM’ne bağlı sekiz daire ve sorumluluk alanları Daire A: İşletme politikası Daire B: Girişim ve KOBİ’lerin desteklenmesi Daire C: Yenilikçilik politikası Daire D: Hizmetler, turizm, yeni teknolojiler ve tasarım sanayileri politikası Daire E: Çevre Daire F: İç Pazar, tüketim mallarının yönetim ve mevzuatı Daire G: İç Pazar, mevzuat, yeni yaklaşım Daire R: Bütün GGM idari ve mali işleri

7. GGM ‘GİRŞİMCİLİK POLİTİKASI İÇİN ÇALIŞMA PROGRAMI 2000-2005’ RAPORU • Girişimci adaylarının uygun yeteneklere eğitim ve motivasyonlara sahip olmalarının sağlanması • Finansman imkanlarına ulaşım • İş ortamının iyileştirilmesi • Etkin destek hizmet ağlarının kurulması

8. KÜÇÜK İŞLETMELER İÇİN AVRUPA ŞARTI • 19-20 Temmuz 2000 Feira Avrupa Konseyi zirvesi hareket planı - girişimcilik için eğitim - işe başlangıcı hızla ve düşük maliyetle sağlanması - iş becerilerinin geliştirilmesi - kamu idarelerinin on-line hale getirilmesi - tek pazardan maksimum fayda sağlanması - vergi ve finansman kolaylıkları - küçük işletmelerin teknoloji kapasitesinin güçlendirilmesi - başarılı e-business modellerinin desteklerden faydalanması - küçük işletmelerin daha etkin ulusal ve uluslar arası düzeyde temsili

9. KOBİ PAKETİ • Avrupa Komisyonu 21.01.2003 tarihinde KOBİ’lere yönelik politikaları içeren KOBİ paketini kabul etmiştir. • Bu paket, üye ve aday ülkeler ile Avrupa Komisyonu’nun Avrupa KOBİ Şartı’nda belirlenen ilkeleri nasıl uyguladıklarına dair değerlendirmeler bulunan dört rapordan oluşuyor. Ayrıca, AB’nin uygulamakta olduğu KOBİ’ler politikasındaki son gelişmeler ve gelecekte planlanan eylemlere değiniliyor.

10. AB KOBİ POLİTİKASININ ARAÇLARI • Tek Pazar ve Malların Serbest Dolaşımı • Ar-Ge desteği • KOBİ desteği • Ticaret Politikası • Eğitim ve staj politikası • Yasal çerçevenin geliştirilmesi ve idari reform • Ekonomik ve parasal politika

11. AB KOBİ PROGRAMLARI • Euro Info-Centers Network (Avrupa Bilgi Merkezleri Ağı) • Yenilik aktarım merkezleri ağı

12. FİNANSMAN PROGRAMLARI • Avrupa Teknoloji Programı İşe Başlangıç Desteği • KOBİ Teminat Programı • Çekirdek sermayesi faaliyeti • Ortak Avrupa Girişim Programı • AY Bankası ilave finans imkanları • Avrupa teknoloji kolaylığı • AYB ‘yenilikçilik 2000 inisiyatifi’

13. AB’NİN DİĞER KOBİ DESTEKLERİ • Bölgesel politika • Ar-Ge Teknoloji • Üye ülkelerin destekleri

14. GENİŞLEME SONRASI KOBİ POLİTİKALARI

15. TÜRKİYE’NİN KOBİ POLİTİKASI VE AB

16. ADAYLIK SÜRECİNDE AB MALİ YARDIMLARI • Katılım Öncesi Mali Yardım • (Hibeler) • Avrupa Yatırım Bankası Kredileri • Topluluk Programları AB Mali Yardımları

17. KATILIM ÖNCESİ MALİ YARDIMLAR • I. Uygulanmasına Devam Edilen Projeler • AB İş Geliştirme Merkezleri • Küçük İşletmeler Kredi Programı • Otomotiv Yan Sanayii Organize Küçük Sanayi Bölgesi • AB-Online Bilgi Ağı Projesi • Ayakkabıcılık Sektörü Mesleki Eğitim Merkezi • Tekstil Sektörü Mesleki Eğitim Merkezi • Tekstil Sektöründe Çevre Standartları Projesi

18. FİRMALARIN FAYDALANABİLECEĞİ PROJELER • AB İŞ GELİŞTİRME PROJESİ • Faydalanacı Kuruluş: TOBB • Bütçe: 18 milyon € • Amaç: Proje, üç ilde KOBİ’lere destek sağlayacak iş merkezleri (Gaziantep, Kocaeli, İzmir) kurulmasını amaçlıyor. • Projenin amacı temel olarak, Türkiye’de KOBI’lerin rekabet seviyelerinin ve uluslararası piyasalarda aktivitelerinin arttırılması konusunda desteklenmesidir. • Merkezler hem işletmeyle ilgili genel konularda hem de özel alanlarda danışmanlık hizmetleri sunacak ve eğitim programları düzenleyecek. • Her bir iş merkezinin toplam 1,200 firmaya hizmet vermesi hedefleniyor.

19. FİRMALARIN FAYDALANABİLECEĞİ PROJELER KÜÇÜK İŞLETMELER KREDİ PROJESİ Faydalanacı Kuruluş: Aracı Bankalar (dışbank, finansbank ve TEB) Bütçe: 20 Milyon Euro Amaç: Küçük işlermelerin uzun vadeli finansman ihtiyacının karşılanması AB İş Geliştirme Merkezleri faaliyetlerine paralel olarak yürütülmektedir. Sadece İzmit, Gaziantep ve Kocaeli illerini kapsamaktadır. Başarılı olursa başka şehirlerin de projeye dahil edilmesi planlanmaktadır. Projede küçük işletme 50 kişiden az çalışanı olan ve bilanço değeri 1.1 milyon Euro’yu geçmeyen firmalar olarak tanımlanıyor. Özellikle, istihdam yaratma ve uluslararası piyasalara açılma potansiyeli olan yenilikçi küçük işletmeler üzerinde durulacak. Bu işletmelere verilen kredilerin, 30 bin Euro’yu geçmemesi, vadelerinin de 3 ila 5 yıl arasında olması planlanıyor.

20. KOBİ’LERİN FAYDALANABİLECEĞİ PROJELER MODA-TEKSTİL GELİŞTİRME PROJESİ Faydalanacı Kuruluş: İTKİB Bütçe: 10 milyon € Amaç: İstanbul bölgesindeTekstil sektöründe faaliyet gösteren KOBİ’ler arasında bir network oluşturarak sektörün daha rekabetçi hale getirilmesine destek olmak. • Sektöre hizmet verecek Moda Enstitüsü kurulması. • Sektörel analizler yapılarak KOBİ’lerin üretime yönelik ihtiyaçlarının belirlenmesi. • Ortak kullanım makine atölyeleri ve laboratuvarlarının oluşturulması. • KOBİ’ler mikro-hibeler sağlanarak finansman ihtiyaçlarının karşılanması 4 Milyon € 4 Milyon € 2 Milyon €

21. EKONOMİK VE SOSYAL UYUMUN DESTEKLENMESİ 1/3 EKONOMİK ve SOSYAL UYUM Bölgesel Gelişim Çerçeve Projeleri • Yerel Yönetimlerin Desteklenmesi • KOBİ’ler • Sivil Toplum

22. EKONOMİK VE SOSYAL UYUMUN DESTEKLENMESİ • KOBİ'lerin doğrudan faydalandığı Katılım Öncesi Mali Yardım kapsamındaki programlar içinde halihazırda, uygulaması devam edilen başlıca program, AB Destekli Bölgesel Kalkınma Programı, yararlanan kurum ise Devlet Planlama Teşkilatı. DPT tarafından açılan ihale teklif çağrılarına KOBİ'ler de bölgesel kalkınmaya destek amaçlı olması koşuluyla teklif verebiliyorlar. Programlar 2002 yılında kalkınmada öncelikli bölgeler olarak listelenen illerde başlatıldı. Proje teklif çağrıları DPT'nin internet sayfasından (http://www.dpt.gov.tr/) takip edilebilir.

23. AB FONLARI VE TÜRK FİRMALARINA İHALE OLANAKLARI • AB üye ülkeleri haricinde aday ülkelere ve diğer üçüncü ülkelere mali yardım sağlamaktadır. • Aday Ülkelere sağlanan mali yardımlar (PHARE, ISPA ve SAPARD) • Akdeniz Ülkelerine sağlanan mali yardımlar (MEDA) • Balkan Ülkelerine Sağlanan mali yardımlar (CARDS) • Eski Sovyet Cumhuriyetlerine sağlanan mali yardımlar (TACIS)

24. EKONOMİK VE SOSYAL UYUMUN DESTEKLENMESİ 1/3 EKONOMİK ve SOSYAL UYUM Sınır Ötesi İşbirliği Projeleri • Yerel Yönetimlerin Desteklenmesi • KOBİ’ler • Sivil Toplum

25. BULGARİSTAN İLE SINIR ÖTESİ İŞBİRLİĞİ PROJESİ • Edirne • Kırklareli Projenin Kapsadığı İller 2003-2006 Toplam Bütçe 20 Milyon €

26. BULGARİSTAN İLE SINIR ÖTESİ İŞBİRLİĞİ PROJESİ • Ekonomik Kalkınma ve İstihdam • Turizmin gelişmesinin desteklenmesi • Kültürel aktivitelere Destek Bulgaristan ile Sınır Ötesi İşbirliği Projesi (2004-2006)

27. YUNANİSTAN İLE SINIR ÖTESİ İŞBİRLİĞİ PROJESİ (DPT) • Edirne • Çanakkale • Balıkesir • İzmir • Aydın • Muğla Projenin Kapsadığı İller 2004-2006 Toplam Bütçe 19.3 Milyon € 2004 yılı Programlamasında ayrıtan tutar 2.4 milyon €

28. YUNANİSTAN İLE SINIR ÖTESİ İŞBİRLİĞİ PROJESİ (DPT) • Ekonomik Kalkınma ve İstihdam • Yaşam Kalitesinin Artırılması • Projenin Uygulamasına Teknik Destek • Altyapı Yatırımlarına Destek Yunanistan ile Sınır Ötesi İşbirliği Projesi (2004-2006)

29. ADAYLIK SÜRECİNDE AVRUPA YATIRIM BANKASI KREDİLERİ

30. FİRMALARIN FAYDALANABİLECEĞİ PROJELER AVRUPA YATIRIM BANKASI KOBİ KREDİSİ Faydalanacı Kuruluş: Vakıfbank, TSKB, TKB, Ziraat Bankası ve Halkbank Bütçe: 250 Milyon € Amaç: Özellikle, tarımsal sanayi, imalat sanayi, turizm ve sağlık-eğitim hizmetleri gibi sektörlerde faaliyet gösteren firmaların finansman ihtiyacının karşılanması hedeflenmektedir. AYB kredisi ile finanse edilebilecek projelerin toplam maliyeti 500.000 – 25.000.000 Euro arasında olabilecektir. Projelerin toplam maliyetinin % 50’si kredi olarak temin edilebilmektedir. Alt krediler en az 2 yılı ödemesiz toplam 7 yıl vadeli, kiralamalar ise en az 4 yıl vadeli olacaktır. Kredinin kullanım süresi ise 3 yıl olarak belirlenmiştir.

31. TOPLULUK PROGRAMLARI

32. TOPLULUK PROGRAMLARI • İşletmeler için 4. Çok yıllı program • 6. Çerçeve Programı • Leonardo Programı • e-içerik programı

33. İşletmeler için 4. Çok yıllı program İşletmeler için 4. Çok Yıllı Programı çerçevesinde, KOBİ'lere doğrudan nakdi mali yardım sağlanmıyor, daha çok çalışma grupları bazında, KOBİ'lere yönelik idari ve düzenleyici çerçevenin basitleştirilmesi ve iyileştirilmesi için faaliyetler yapılıyor. Programın Türkiye'de koordinasyonunu Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) yürütüyor. Ayrıca, Türk KOBİ'lerin Avrupalı KOBİ'lerle işbirliği geliştirilmesine yönelik Avrupa Bilgi Merkezleri (EIC) ve Yenilik Aktarım Merkezleri (IRC) da bu program bütçesinden destek alıyor.

34. 6. Çerçeve Programı 6. Çerçeve Programı, Avrupa çapında araştırmaların desteklenmesinin başlıca aracı. TÜBİTAK içinde oluşturulan '6. Çerçeve Programı Ulusal İrtibat Koordinasyon Ofisi' (http://www.fp6.org.tr/) potansiyel katılımcılara bilgilendirme, yönlendirme, yardım ve eğitim gibi hizmetler sunarak, ülkelerinin söz konusu programdan en üst düzeyde yararlanması için Avrupa Komisyonu ile iletişim/işbirliği içinde çalışmalar yürütmekte. Yenilik yapmayı amaçlayan şirketler ve KOBİ'ler, bu program çerçevesinde açılan teklif çağrılarına uygun konularda proje hazırlayarak desteklerden yararlanabilirler.

35. Leonardo Programı Leonardo Programı, mesleki eğitim alanında geliştirilmiş ve 2000-2006 yıllarını kapsayan bir program. Programa katılan her ülkede uygulayıcı ve koordinatör birim olarak Ulusal Ajanslar kuruluyor. Bu çerçevede, Türkiye'de de 2002 yılında bir Ulusal Ajans (http://www.ua.gov.tr/) kuruldu. Leonardo Programı'na işletmeler (özellikle KOBİ'ler ve el sanatları sektörü) ya da mesleki eğitim alanında faaliyet gösteren özel veya resmi firmalar başvurabilirler. Programa proje başvurusunda bulunabilmek için Avrupalı en az bir ortak gerekiyor.Leonardo Programı kapsamında yer alan "yerleştirme" projeleri ile şirketler, farklı ülkelerden iş arayan veya öğrenim gören gençleri süreli olarak stajyerliğe kabul edebilir.

36. e-içerik programı E-İçerik Programı, Avrupa dijital içeriğinin üretilmesini, kullanımını ve yaygınlaştırılmasını desteklemek amacıyla oluşturulmuş bir program. Programdan destek alacak içeriğin Avrupa'ya yönelik ya da Avrupa ile ilgili bir içerik olması şartının yanısıra, içeriğin halen dijitalleştirilmiş olması ya da program hedeflerine uygun olarak dijital hale getirilmesi şartı aranıyor. E-İçerik Programı'nın Türkiye'deki ulusal temas noktası olarak, DPT görev yapıyor. Program tarafından sağlanan mali yardımlarla başta KOBİ'ler olmak üzere dijital içerik pazarında yer alan kuruluşlar destekleniyor. 2005 yılında sona erecek olan programın uzatılması gündemde.

37. 6. ÇERÇEVE PROGRAMI NEDİR? Temel Amaç: Avrupa Birliği’nin bilimsel araştırma ve teknoloji geliştirme kapasitesininin artırılması... Bilimsel araştırma ve teknoloji geliştirme Ekonomik-Sosyal Kalkınma Rekabet Gücü AB Ekonomisi AB Ekonomisi Lizbon Süreci 2000 2010

38. 6. ÇERÇEVE PROGRAMI NEDİR? Dönem:2002 – 2006 Toplam Bütçe:15,3 Milyar € Katılan Ülke Sayısı: 33

39. 6. ÇERÇEVE PROGRAMI VE KOBİ’LER KOBİ’lerin proje Geliştirebileceği Temel Konu Başlıkları - Tematik Alanlar - KOBİ’ler için Özel Program

40. 1. Yaşam Bilimleri, Genom Bilim ve Sağlık için Biyoteknoloji 2,3 2. Bilgi Toplumu Teknolojileri 3,6 3. Nano-teknolojiler, Akıllı Malzemeler, Yeni Üretim Süreçleri Teknolojileri 1,3 4. Havacılık Uzay 1,1 5. Gıda Güvenliği ve Sağlık Riskleri 0,6 6. Sürdürülebilir Kalkınma 2,1 7. Avrupa Açık Bilgi Toplumu, Yurttaşlık ve Yönetim 0,3 TOPLAM (Milyar €) 11,3 TEMATİK ALANLAR

41. KİMLER KATILABİLİR? • 6ÇP kapsamında, üniversitelerdeki ya da araştırma enstitülerindeki araştırma grupları, yenilik yapmayı amaçlayan şirketler, KOBİ'ler, kamu idareleri, lisans öğrencileri, yeni araştırmacılar (mezuniyet sonrası), tecrübeli araştırmacılar, araştırma merkezleri bulunan kuruluşlar, 3. ülkelerden organizasyonlar ve kişiler proje oluşturabilir.Programın amacı, Avrupa Araştırma Alanı oluşmasına katkıda bulunmak olduğu için proje başvurularının mutlaka farklı ülkelerden bir araya gelen kişi ve/veya kurumların konsorsiyum oluşturmaları gerekir. Tek başına bir kurum veya kişi tarafından yapılan proje başvurusu kesinlikle değerlendirmeye alınmaz

42. KOBİ’LER İÇİN ÖZEL PROGRAM KOBİ’lerin ihtiyaç duyduğu alanlarda öncelikli alan olup olmadığına bakılmaksızın bütün Bilim ve Teknoloji alanlarında araştırma yapılabilir. Bütçe: 430 Milyon Euro Araçlar: • Kooperatif Araştırmalar (CRAFT) (295 Milyon €) • Kollektif Araştırmalar (100 Milyon €)

43. KOOPERATİF ARAŞTIRMALAR AMAÇ: KOBİ’LER AR-GE ÜRETİCİLERİ • KOBİ’lerin ortak problemlerini ve ihtiyaçlarını Ar-Ge üreticileri vasıyasıyla gidermek • KOBİ’leri innovasyon ve teknolojik yenilik ihtiyaçlarını karşılamak • Sonuçta çıkacak haklardan faydalanmalarını sağlayarak KOBİ’lerin müşteri portföyünü genişletmek Bütçe500,000 – 2,000,000 € Süre1 – 2 yıl

44. CRAFT FİNANSMAN DESTEĞİ Aktiviteler Araştırma ve İnnovasyon Eğitim Proje Yönetimi Harmacaları AB Desteği % 50’ye Kadar % 100 % 100 (Toplam desteğin % 7’sini geçemez)

45. KOLLEKTİF ARAŞTIRMALAR • Kollektif Araştırma aynı sektördeki KOBİ'lerin tümüne rekabet avantajı sağlamak amacıyla, sanayi birlikleri ya da grupları adına araştırma kurumları (araştırma merkezleri, üniversiteler vb.) tarafından yürütülen araştırma türüdür. Araştırma sonuçları aynı sektör içindeki tüm KOBİ'lere dağıtılmak zorundadır

46. KOLLEKTİF ARAŞTIRMALAR AMAÇ: SANAYİ BİRLİKLERİ AR-GE ÜRETİCİLERİ KOBİ GRUBU Bütçe2,000,000 – 5,000,000 € Süre2 – 3 yıl

47. ORTAK ARAMA • -6. ÇERÇEVE WEB SAYFASI • www.cordis.lu/fp6 • -ULUSAL İTRİBAT NOKTALARI • www.fp6.org.tr • www.iglortd.org • -TECRÜBELİ KATILIMCILAR • FP6 web sayfası (http://www.cordis.lu/fp6/projects.htm) • FP5 web sayfası (http://www.cordis.lu/fp5/projects.htm) • -NİYET BEYANINDA BULUNANLAR • http://eoi.cordis.lu/search_form.cfm

48. TÜBİTAK 6.ÇERÇEVE ANA SAYFASI www.fp6.org.tr