Bilişsel, Duyuşsal ve Devinişsel Taksonomilerin fiillerle ifadesi

1. Bilişsel, Duyuşsal ve Devinişsel Taksonomilerin fiillerle ifadesi

2. listeleme • isimlendirme • saptama • gösterme • anlama • hatırlama • eşleştirme • tanımlama • sınıflandırma • yerleştirme • taslak haline getirme • örnek verme • düşünceyi gerçekten ayırt etme Bilgi Hatırlar Tanımlar Belirler Tarif eder Söyler (anlatır) Betimler Listeler Eşleştirir İsimlendirir Kopya eder Seçer Bildirir Belirtir Tayin eder Sıralar İfade eder Bilginin hatırlanması ya da anlaşılması.Gösterilen eşyaların isimlerini söylemek, bir kavramı tanımlamak, bir nesne ya da olgu ile ilgili bazı özellikleri görünce tanımak.

3. Başka şekillerde ifade etme • kanıtlama • görselleştirme • yeniden belirtme • yeniden yazma • örnek verme • özetleme • anlatma • yorumlama • açıklama • karşılaştırma • dönüştürme • ayırt etme • tahmin etme Dönüştürür Çevirir Gerekçe belirler Savunur Ayırt eder Tahmin eder Nakleder Açıklar Kestirimde bulunur İzah eder Anlatır Bilgilendirir Genelleştirir Transfer eder Örnek verir Anlam çıkarır Sonuç çıkarır Başka sözcüklerle ifade eder Kendi cümleleriyle ifade der Yeniden yazar Özetler Kavrama Anlama, çevirme, başka sözcüklerle anlatma, yorumlamaya da diğer biçimdeki materyallere dönüştürme yeteneği.İki nesneyi/olayı karşılaştırma, bir kavramı kendi kelimelerini kullanarak tanımlama, özetleme, orijinal bir örnek verme.

4. uygulama • sınıflandırma • değiştirme • eyleme geçirme • sunma • hesap etme • yürütme • çözme • resimleme • hesaplama • yorumlama • maniple etme • kestirme • gösterme Uygulama Bütünüyle değiştirir Değişikliğe uğratır Hesaplar İlave eder/ekler Kanıtlar İspat eder Gösterir Keşfeder Ortaya çıkarır Oluşturur İşletir Kullanır Nitelendirir Yönetir Uygular Çözer Hazırlar Düzenler ... e benzetir Donatır Yapar/eder Yol açar Neden olur Meydana getirir Anlatır nakleder Tekrarlar/ yineler İlgi kurar Halleder Yararlanır Yardım eder Yararlı hale getirir Üretir Bilgiyi kullanmave bilgiyi bir ortamdan diğerine transfer etme yeteneği (Öğrenilmiş bilgiyi yeni durumlarda kullanma). Bir matematik problemini çözmek, önerilen bir iş planının sonuçlarını tahmin etmek.

5. analiz etme • düzenleme • sonuç çıkarma • seçme • şemalaştırma • ayırt etme • zıtlıkları belirleme • karşılaştırma • kategorize etme • taslak halinde anlatma • bağlantı kurma Analiz Parçalar Bozar Böler Dağıtır Ayırır Ayrıştırır Grafikle şemayla diyagramla gösterir Çizerek anlatır Ayırt eder ve seçer Farklılaştırır Fark gözetir ve ayrı tutar Tanılar / teşhis eder Özdeşleştirir Örnekler Resimler Sebep-sonuç ilişkisi çıkarır Tarif eder Anlam çıkarır Sonuç çıkarır Taslağını çıkarır Ana hatlarını belirler isabet eder /isabet ettirir ... ya işaret eder / gösterir Anlatır Nakleder ilişki kurar İlgili bulur Seçer Çözüm yolu arar / bulur Bölümlere / gruplaral sınıflara ayırır İlave eder Çoğaltır Bağlantı kurar ve sağlar Ayrıntıları saptama ve bir durumun ya da bilginin parçalarını ayrıştırma ve bulma yeteneği.İlke ve genellemeleri tanıma gibi davranışları içerir.

6. tasarım yapma • hipotez bulma • destekleme • yazma • rapor çıkarma • toplama • uyarlama • geliştirme • tartışma • planlama • karşılaştırma • yaratma • yapılandırma • yeniden düzenleme • hazırlama • organize etme Sentez Sınıflandırır Vasıflandırır Kategorize eder Birleştirir Birleşir Yaratır Özgün bir kompozisyon /şiir yazar Beste yapar Meydana getirir Tasarlar Planlar Düzenler / tertipler Desenler Dizayn eder Tasarımlar Çözüm yolu bulur/yaratır Hazırlar Proje haline getirir Organize eder / Örgütler Yeniden düzenler Gözden geçirir Kontrol eder Üretir Açıklar İzah eder / anlatır Tekrarları /yineler Nitelendirir Değiştirir / değişikliğe uğratır Yeniden yazar Özetler Sebep-sonuç ilişkisini kullanır Yönetir Yönlendirir Bahis konusu eder Not eder/ kaydeder Rapor eder Hazırlar İlave eder / çoğaltır Seçer Tamamları bütünleştirir Dikte eder Önerir / teklif eder Tercih eder Büyük resmi oluşturmak için parçaları birleştirme yeteneği. Öğrencinin bir problemle ilgili öğeleri düzenlemesi, farklı kaynaklardan bilgileri kullanarak kendine özgü bir ürün geliştirmesi davranışlarını kapsar.

7. değerlendirme • seçme • tahmin etme • yargılama • savunma • değer biçme • eleştirme • kanıtlama • tartışma • sebepleri destekleme • sonuçlandırma • takdir etme • oranlama Değer biçer ... ile karşılaştırır Sonuçlandırır Sonuç çıkarır Karar verir Birleştirir Çelişkileri bulur / gösterir Farkı / farklıyı bulur / gösterir Eşini bulur gösterir Benzerini bulur / gösterir Karşıtını bulur gösterir Yanlış ve hataları bulur / gösterir Yargılar Önemini vurgular İlave eder bütünleştirir Nitelendirir Bir fikri pekiştirir Savunur / destekler Farka dikkat eder Teşhis eder Fark gözetir Yaratır Gerekçe gösterir Mecaz düşünceleri anlar Serbestçe kullanır Ölçüt koyar Çevirir / dönüştürür Anlam çıkarır bir dilden diğerine aktarır Sebep-sonuç ilişkisiyle değerlendirir Fırsat yaratır Kılavuzluk eder Kritik eder rehber olur Açıklar Yorumlar Aktarır/ bilgilendirir / Eleştirir Rapor eder Sorgular Kodlar Kanıtları doğrular teyit eder Tarif eder / betimler / tasvir eder Değerlendirme Bir değeri ya da bilgiyi uygun kriterler kullanarak sorgulama yeteneği, belirli bir görüş ya da öneriyi eleştirmek ya da savunmak gibi davranışları içerir.

8. Duyuşsal alan basamaklarının aşamaları: 1.ALMA (ALGILAMA) 1.1. Farkında Olma 1.2. Almaya Açıklık 1.3. Denetimli yada Seçici dikkat 2.TEPKİDE BULUNMA 2.1. Uysal Davranma 2.2. Karşılık Vermeye İsteklilik 2.3. Karşılık Verme Sonucu Doyuma Ulaşma 3.DEĞER VERME 3.1. Değeri Kabullenme 3.2. Değeri Yeğleme 3.3. Değere Adanmışlık 4. ÖRGÜTLEME (DÜZENLEME) 4.1. Değeri kavramsallaştırma 4.2. Değeri Örgütleme 5.KİŞİLİKLENDİRME (KARAKTERİZE ETME) 5.1. Davranış Ölçütü Durumuna Getirme 5.2. Karakterlenme

9. Alma (anlama,problemi farketme) Alma, problemi kabullenme konusundaki eylem sözcüklerinin bazıları şunlardır: kabul etme fark etme sabır gösterme sunma farkında olma bekleme dinleme Farkındadır Duyarlıdır Almaya açıktır Dikkatlidir / dikkat eder Seçmeye açıktır / seçicidir İsteklidir Kulak verir Uyanıktır ilgi duyar idrak eder izlemeye açıktır / izler Sormaya / sorgulamaya açıktır Merak eder / merak duyar Tercihe açıktır / tercih eder Duygularını ifade eder / tarif eder / betimler Duygularını açar / açılır Takip eder / İlgisini odaklar Saygı duyar / Sevgi duyar Naziktir (Duyguları) Algılar / anlar (Duyguları) Anlamaya çabalar Arz eder / diler Heves eder Hoşgörülüdür i makuldür / anlayışlıdır Yönelir /….’ya meyillidir / meyleder Görev (sorumluluk) almaya açıktır Açık fikirlidir

10. 2. Tepkide Bulunma (Cevap Verme) Tepkide bulunmayla ilgili eylem sözcüklerinin bazıları şunlardır: uyarlamak eğilim göstermek izin vermek katılmak cevap vermek okumak soru sormak yapmaktan kaçınmak seçmek tekrarlamak danışmak (öğretmene) seçmek talimatlara uymak gönüllü olmak karşılamak Duygulara karşılık verir Onaylar / tasdikler Duygularını bildirir …'ya duygularıyla katkı sağlar (duygudaşlık) istekliliğini bildirir Alışmaya başlar / yakınlık duyar Kabul eder Katılır Esnektir (negatif bir anlam yüklenmemelidir) istekleri kesinleşir ve netleşir Benimser Anlam verir Etiketler Görev ve sorumluluk alır inanır İtaat vardır Söz dinler / Söylenilenlere karşı çıkmaz Duygularına güvenir / güven gelir Tatminkarlık (başlar) Öğrenmeye çabalar Seçicidir ve seçer Duygularını dile getirir / sunar Duygularında tekrarlar vardır Duygularını ifadelendirir Duygularını farklı ifadelerle anlatır Duygularını nakleder içini dökeri boşaltır Tercih eder Duygularıyla katkı getirir Duygusal yardıma hazırdır

11. 3. Değer verme Değer vermede kullanılan eylem sözcüklerinin bazıları şunlardır: Kabul etmek onaylama Reddetme desteklemek Değerleme bir değer biçme Eleştirme saygı göstermek Üzerinde durmak belirtmek Takdir eder Kabullenir Önemser / ciddiye alır / ağırlık verir Tercih eder Katkı getirir Paylaşır istismar etmez Niyet eder Haz duyar işe yarardır Özdeşleştirir Bakışı görüş açısı geliştirir Savunur Korur Manevi destek olur Pes etmez Tarafgirdir Benimser / sahiplenir Kararlıdır Tutarlıdır Doğrular Değer verir Gönüllüdür Sayar/ saygı duyar Üstün tutar Demokratiktir İlgi / hevesi heyecan uyandırır Başkalarının sözlerine değer verir Uyumludur Özür diler Geleceğe yönelik niyetleri vardır Teklif eder rol yapar/ oynar Duygularını ayırabilir Dürüsttür Öz eleştiri yapar Affedicidir Etkiler Meşgul olur /ilgilenir Bağdaştınr kontrollüdür Objektif duygularla hareket eder İkna eder (İşine) düşkündür (Doğaya / insana vb.) aşık olur Grup kurar (duygusal liderlik vardır) Duygusal sorunlara çözüm arar Müdahale eder Tepki verir (Yanlışlara uyanda bulunur) Duygusal yanlış eğilimlere tepki koyabilir Kendini cezalandırabilir (duygusal sorunları çözme becerisi) Değer kazandırır Barışçıdır Duygusal katılım vardır

12. 4.Örgütleme (düzenleme) Örgütleme de kullanılan eylem sözcükleri şunlardır: İştirak eder kendi fikrini savunur Kıyaslama şekil verme, Organize etme Fikirlerini sistemli olarak sunar / fikir beyan eder / takdim eder Savunur Sadıktır / sözünün eridir / bağlı kalır Etkileme gücü fazladır Kuralcıdır Aranje eder (Duygularını kompoze eder / dile getirir ör. şiire döker) Disiplinlidir Israr vardır / direnir Alışır / adet edinir Duygularını denetler Güven verir Eylemseldir (Örneğin bir parti üyesidir) Tatbik eder / uygular/ hayata geçirir Korur Prensiplidir ve taviz vermez İlkeli hareket eder Kanıtlayıcıdır Hassastır Ayrıntılara değer verir Dış etkenlerden korunur Mazur görebilir Orijinal zevk ve tercihleri vardır Grup içinde çalışır (Genellikle lider ya da vazgeçilmez üyedir) Atılgan ve girişimcidir Değişikliğe açıktır Duyguları teşhis eder Yönlendirir (Çevresindeki bireyleri kendine çeker ve sürükler) Vazgeçilmez değer yargıları vardır Uyumlulaştırır Kendine bağlar / bağlanır Fikirleri kaynaştırır ve kullanışlı hale getirir Kararlılıkla örgütler Hakkını arar ve sahiplenir İncel nazik ve nazenindir l (İncinebilir) Empatiktir İdealisttir Ön yargılardan arınıktır

13. 5. Kişilik haline getirme Kişileştirme davranışı ile ilgili bazı eylem sözcükleri şunlardır: Herhangi bir konuya destek verme Herhangi bir konuda önemli nitelikleri sergileme Herhangi bir konuda ayırt edici bir değer verme Alışkanlık boyutunda iştirak gösterme İdealisttir Karakterize eder Kişiliğiyle bütünleştirir Alışkanlık haline getirir Bir dünya görüşüne sahiptir Geleceği görür / kestirir Adanmıştır Tutarsız tutumları ayırır Haksızlığa tahammül demez ve tepki verir Milliyetçi değil evrenseldir (İnsana insan olduğu için önem verir) icracıdır (Tutumlarını rahatlıkla eyleme döker) / Tutuk değildir Estetiktir Etkileyicidir / etkiler / etkisinde bırakır Güvenilirdir / güven duygusu verir Girişimcidir / Eylemseldir Yeni duygusal formlar oluşturur / duygularına biçim verir Kanaatkardır Serbest ve özgürce çalışır Güçlü sezileri vardır hata ve yanlışları yakalar Otoriterdir Karar vericidir / kendine güvenir Sebat eder /Sabırlıdır Yaratıcıdır Kendini bilir Kendini (işine vb.) verir Kendini iyi tanır Sorgular Duyguları iyi etüt eder Kendine pay çıkarır / ders alır Hüküm verir / yargılar Sözünü geçirir Karşısındakini kendine alıştırır ibadet eder Alanının ustasıdır Eğitici ve modeldir Mantıklıdır / akıl yürütür Eleştiriye açıktır Eleştiriye dayanıklıdır Karizmatiktir Tasdik eder Teyit eder Septiktir Prensiplidir Özgündür Fark gözetir Sonucunu önceden kestirebilir Fanatiktir Arkasından sürükleyicidir Y önlendiricidir

14. Devinişsel (Psiko-motor) alan basamakları: 1. UYARILMA 2. KILAVUZ DENETİMİNDE YAPMA 3. MEKANİKLEŞTİRME VE BECERİ HALİNE GETİRME 4. DURUMA UYDURMA 5. YARATMA

15. 1.Uyarılma Bu basamaktaki davranışı anlatan ifadeler (fiiller) şunlardır: Algılar Farkeder, sezer İdrak eder Uyarılır Bedensel olarak (Bedenine yakın) hisseder İrkilir Hareketi seçer Bağımlı (elinde olmadan) hareket eder Hareketi tanılar, tarif eder Hareketi teşhis eder Hareketle bağlantı kurar Bedensel tepki verir Hareketi belirler, tespit eder Harekete hazırdır Harekete yol açar Hareketi bir şekle sokar (tanılar) Bir hareketi diğerinden ayırır Harekete meyleder Harekete yeltenir, girişir Hareketi izler, gözlemler Hareketi taklit eder Vücudunu harekete geçirir Bedensel kavrayış vardır Vücudunu hazırlar Taklit eder Vücudunu geriye döndürür Hareketi sergiler, gösterir Hareketinde serbesti başlamıştır Yazar Kayıt eder Amatörce okur

16. 2. Kılavuz Denetiminde Yapma Bu basamaktaki davranışı anlatan ifadeler (fiiller) şunlardır: Hareketi birisinin rehberliğinde yapar Taklidini yapar Harekete geçer Analitik gözlemleri vardır ve harekete çabuk adapte olur Hareketi yapmayı dener Hareketi model alır Hareketi tekrarlar Harekete uyum sağlar ve birlikte yapar Harekete örnek verir Kullanır Vücudunu hazırlar (Vücudunu ısıttır) Hareketi benzetir Bedenini toplar Hareketleri tertip eder Kuvvet kullanır Vücudunu gevşetir Vücudunu durdurur Serbest okur Yazar (yazı) Kılavuz denetiminde; Ölçer Prova eder ve kopya ederek kullanır Biçimlendirir, şekillendirir Taslağını çizer Sürer Elle hareket ettirir Kullanır Monte eder Takar Saplar, çakar Kurar İnşa eder Söker, parçalara ayırır, böler Tutar Bağlar Tutturur İliştirir Ekler Tamir eder, onarır, düzeltir Hazırlar Düzenler Değişik materyaller kullanarak süsler Ayarlar Çeker Öğütür, ovar, sürter (buğday, haşhaş vb.) Döver (sarımsak vb.) Biler (bıçak vb.) Eler (Un)

17. 3. Mekanikleşme ve Beceri Haline Getirme Bu basamaktaki davranışı anlatan ifadeler (fiiller) şunlardır: Kendi kendine yapar, becerir Hareketi her defasında doğru olarak tekrarlar Cesaretle hareketi uygular Hareketi alışkanlıkla sürdürür Uyumlu hareket eder Otomatik icra ediş Hareketi güvenle hallediş Hareketi kusursuz icra ediş Hareketi pratiğe döker Hareketi süresinde icra ediş Hareketi yetkince halleder Hareketi eksiksiz yapar Serbest okur Yazar Bağımsız olarak; Ölçer Prova eder ve kopya ederek kullanır Biçimlendirir, şekillendirir Taslağını çizer Çizer Sürer Elle hareket ettirir Kullanır Monte eder Takar Saplar, çakar Kurar İnşa eder Söker, parçalara ayırır, böler Tutar Bağlar Tutturur İliştirir Ekler Tamir eder, onarır, düzeltir Hazırlar Düzenler Değişik materyaller kullanarak süsler Ayarlar Çeker Karıştırır Çalıştırır, hareket ettirir, işletir Yoğurur Taşır Kaldırır

18. 4. Duruma Uydurma Bu basamaktaki davranışı anlatan ifadeler (fiiller) şunlardır: Kendi kendine yapar, becerir Hareketi her defasında doğru olarak tekrarlar Cesaretle hareketi uygular Hareketi alışkanlıkla sürdürür Uyumlu hareket eder Otomatik İcra ediş Taklitlerini oluşturur Anında kopya eder Hareketi güvenle hallediş Hareketi kusursuz İcra ediş, yanılmayış Hareketi pratiğe döker Hareketi süresinde İcra ediş Hareketi yetkince halleder Hareketi eksiksiz yapar Harekete rehberlik eder Hareketi uyarlar, adapte eder Hareketi değiştirir Hareketi bir başka harekete dönüştürebilir Hareketi yenileyerek icra eder Hareketi kompoze eder Hareketi otomatik olarak aktarır Hareketi gözden geçirir Hareketi düzeltir Serbest okur Yazar Yeni bir duruma uydurarak; Ölçer Prova eder ve kopya ederek kullanır Biçimlendirir, şekillendirir Taslağını çizer Çizer Sürer Elle hareket ettirir Kullanır Monte eder Takar Saplar, çakar Kurar İnşa eder Söker, parçalara ayırır, böler Tutar Bağlar Tutturur İliştirir Ekler Tamir eder, onarır, düzeltir Hazırlar Düzenler Değişik materyaller kullanarak süsler Ayarlar Çeker, Öğütür, ovar, sürter (buğday, haşhaş vb.) Döver (sarımsak vb.) Biler (bıçak vb.) Eler (Un) Karıştırır Çalıştırır, hareket ettirir, işletir Yoğurur

19. 5. Yaratma Bu basamaktaki davranışı anlatan ifadeler (fiiller) şunlardır: Hareketi bağımsız olarak halleder Yeni hareketler üretir Yaratıcı hareket kompozisyonu oluşturur Bilinen bir hareketi özgünce icra ediş Yeni bir hareket yöntemi geliştirir Hareketi oyunlaştırır Diğer hareketlerle karşılaştırır ve yargılar Kareografi yapar Hareketi drama eder, canlandırır Aranje eder Ayarlar Birleştirir Listedeki becerileri orijinal yapıp etmeyle beraber orijinal tasarımlar çizer Eleştirel okur Orijinal yazı yazar Beste yapar Şiir gibi orijinal edebiyat ürünleri yazar