DOMENA PUBLICZNA

1. DOMENA PUBLICZNA

2. Co to jest domena publiczna? DEFINICJA • Domenę publiczną możemy rozumieć jako dobro wspólne całego społeczeństwa, a nawet całej ludzkości. Składają się na nią takie  zasoby wspólne, jak: dziedzictwo kulturowe, wspólny język, wspólna wiedza i wymieniane informacje czy środowisko naturalne i krajobraz. Zamość, 21.10.2013 r.

3. Koalicja Otwartej Edukacji • Na gruncie polskim Koalicja Otwartej Edukacji podejmuje aktywne działania mające na celu upowszechnienie i zakorzenienie w świadomości publicznej istnienie domeny publicznej. Obchody Dnia Domeny Publicznej w Polsce rozpoczęła fundacja Nowoczesna Polska w roku 2007. Od roku 2008 organizatorem obchodów jest Koalicja Otwartej Edukacji. Członkowie Koalicji aktywnie włączyli się także w opracowanie polskiego tłumaczenia Manifestu Domeny Publicznej. Zamość, 21.10.2013 r.

4. „Manifest domeny publicznej” Zamość, 21.10.2013 r.

5. Domena publiczna według „Manifestu domeny publicznej” DEFINICJA • Domena publiczna leży u podstaw naszej świadomości, wyrażonej przez wspólnotę wiedzy i kultury.Jest surowcem, dzięki któremu tworzymy nową wiedzę i dzieła kultury. Zdrowa i prosperująca domena publiczna jest niezbędna dla zapewnienia społecznego i ekonomicznego dobrobytu naszych społeczeństw. Zamość, 21.10.2013 r.

6. Strukturalna Domena publiczna • Składają się na nią wspólna wiedza, kultura oraz inne zasoby, które na mocy obowiązującego obecnie prawa mogą być wykorzystywane bez ograniczeń wynikających z praw autorskich. • Strukturalna Domena publiczna składa się z dwóch rodzajów treści: • Prace twórców, co do których wygasły prawa autorskie. • Zasadnicze dobro wspólne w postaci informacji nie objętych prawami autorskimi. Zamość, 21.10.2013 r.

7. Dobrowolnie tworzone dobro wspólne i przywileje użytkowników • Oprócz Domeny publicznej istnieją również inne zasoby umożliwiające indywidualnym użytkownikom swobodne korzystanie z utworów chronionych przez prawo autorskie. Stanowią one wolną przestrzeń do działania dla dzisiejszej kultury i wiedzy. • Utwory, które są dobrowolnie udostępniane przez posiadaczy praw. • Przywileje użytkowników zapewnione przez wyjątki i ograniczenia prawa autorskiego oraz zasady fair usei fair dealing. Zamość, 21.10.2013 r.

8. Zasady ogólne Domeny publicznej • Domena publiczna to norma, prawo autorskie stanowi wyjątek. • Ochrona prawnoautorska powinna trwać jedynie tak długo, by osiągnąć rozsądny kompromis pomiędzy ochroną i wynagrodzeniem twórcy za jego pracę intelektualną oraz zabezpieczeniem interesu publicznego związanego z rozpowszechnianiem kultury i wiedzy. • Utwory będące w Domenie publicznej muszą w niej pozostać. • Użytkownik, który zgodnie z prawem korzysta z cyfrowej kopii utworu będącego w Domenie publicznej powinien móc swobodnie wykorzystywać (ponownie), kopiować i modyfikować utwór. • Umowy lub techniczne zabezpieczenia, które ograniczają dostęp i możliwość ponownego wykorzystania utworów w Domenie publicznej nie mogą być narzucane. Zamość, 21.10.2013 r.

9. Przywileje użytkowników • Dobrowolne zrzeczenie się praw autorskich oraz dzielenie się chronionymi przez te prawa utworami to działania zgodne z zasadą wyłączności zapewnianą przez prawa autorskie. • Wyjątki i ograniczenia praw autorskich oraz zasady fair usei fair dealing muszą być utrzymane, aby zapewnić skuteczną równowagę pomiędzy prawami autorskimi a interesem publicznym. Zamość, 21.10.2013 r.

10. Zalecenia ogólne Domeny publicznej • Okres ochrony prawnoautorskiej powinien zostać skrócony. • Wprowadzając jakiekolwiek zmiany dotyczące zakresu ochrony prawnoautorskiej (w tym także nowe definicje przedmiotu podlegającego ochronie oraz rozszerzanie praw wyłącznych), należy brać pod uwagę wpływ takich działań na Domenę publiczną. • Jeśli jakaś treść przejdzie do strukturalnej Domeny publicznej w kraju, w którym została stworzona, powinna uzyskać taki sam status we wszystkich krajach świata. Zamość, 21.10.2013 r.

11. Zalecenia ogólne Domeny publicznej • Wszelkie bezprawne działania prowadzące do nieodpowiedniego użycia treści z Domeny publicznej muszą być karane przez prawo. • Żadne inne prawo własności intelektualnej nie może być stosowane w celu przywracania praw wyłącznych do treści znajdujących się w Domenie publicznej. • Należy wypracować praktyczne i skuteczne rozwiązania, które pozwolą na udostępnienie społeczeństwu dzieł osieroconych oraz wydanych utworów, które już nie są komercyjnie dostępne (np. takich, których nakład się wyczerpał). Zamość, 21.10.2013 r.

12. Zalecenia ogólne Domeny publicznej • Instytucje dziedzictwa kulturowego powinny odgrywać szczególną rolę w zakresie skutecznego opisywania i zabezpieczania utworów w Domenie publicznej. • Nie powinny istnieć bariery prawne ograniczające dobrowolne dzielenie się utworami lub przekazywanie utworów do Domeny publicznej. • Wykorzystanie utworów chronionych prawnie do osobistych, niekomercyjnych celów powinno co do zasady być umożliwione. Zamość, 21.10.2013 r.

13. Dzień Domeny Publicznej 2013 • Co roku 1 stycznia na całym świecie otwiera się dostęp do nowych zasobów, które przestały podlegać prawu autorskiemu i przeszły do domeny publicznej. Dlatego w Dniu Domeny Publicznej, wspólnie świętujemy istnienie tego fundamentu kultury – otwartej dla wszystkichskarbnicy dzieł, których wykorzystanie nie podlega restrykcjom i ograniczeniom. Zamość, 21.10.2013 r.

14. Mapa Domeny publicznej Zamość, 21.10.2013 r.

15. Licznik Domeny publicznej Zamość, 21.10.2013 r.

16. Kalkulator Domeny publicznej Zamość, 21.10.2013 r.

17. Źródła: • http://domenapubliczna.org/ • http://koed.org.pl/ • http://www.publicdomainday.org • http://publicdomainmanifesto.org/node/9 • http://domena.nowoczesnapolska.org.pl/ • http://wolnelektury.pl/ Zamość, 21.10.2013 r.

18. Dziękuję za uwagę Angelika Dąbrowska