‘Buurt- en wijkgericht werken in een veranderende context’

1. ‘Buurt- en wijkgericht werken in een veranderende context’ Rotterdam 27 juni 2013

2. Programma 13:10 – 14:30 De recepten voor buurt- en wijkgericht werken, met o.a.: Inge Vossenaar(directeur Woon- en Leefomgeving Ministerie van BZK) over buurt- en wijkaanpak en leefbaarheid Marco Pastors (directeur NPRZ) over mandaat; Jan Jans (programmamanager gemeente Arnhem) over integraal werken en kanteling van de interne organisatie; Bob Venhuizen(directeur Woonplus Schiedam) over de rol van de corporatie in leefbaarheid van wijken; Joop Hofman (directeur Rode Wouw) over burgerkracht; Adriaan Visser (directeur Platform31) presenteert lessen in het buurtgericht werken uit de nieuwste editie van Nova Terra.

3. Vervolg programma 14:30 – 15:00 Pauze 15:00 – 16:00 Deelsessies* 16:00 – 16:30 Afronding en aanbieden Waaier Wijkengids door Inge Vossenaar (directeur Woon- en Leefomgeving Ministerie van Binnenlandse Zaken) aan verschillende vertegenwoordigers van het buurt- en wijkgericht werken 16:30 – 17:30 Borrel

4. Congres ‘Buurt-en wijkgericht werken’ in een veranderende context Inge Vossenaar Dir. Woon- en Leefomgeving Rotterdam, 27 juni 2013

5. “Leven in probleemwijken is prettiger geworden”

6. Bruishuis Arnhem

7. Outcomemonitor CBS: • 2 jaarlijkse voortgangsrapportage van BZK uitgevoerd door CBS • Doel: meten of de achterstanden van de 40 aandachtswijken zijn afgenomen in de afgelopen jaren Meet de voortgang van de wijken op de thema’s: • Wonen en leefbaarheid, • Leren, • Werken, • Inkomen en schuldenproblematiek, • Veiligheid • Gezondheid • Integratie.

8. Huidige stand van zaken • Van de lijst van 40 zijn 2 wijken afgevoerd vanwege behalen doelstellingen (Amersfoort en Nijmegen) • Bij meer dan 50% van de wijken is er een positieve ontwikkeling, een deel blijft stabiel • ca. 30% van alle aandachtswijken indicatoren van negatieve ontwikkelingen.

9. Wonen en leefbaarheid • Met differentiatie woningaanbod gaat het redelijk • voor meer dan 50% van de aandachtswijken neemt het aandeel sociale huurwoningen af • in meer dan de helft van de aandachtswijken ontwikkelt het aandeel meergezinswoningen zich in de goede richting.

10. Werken • De aandachtswijken richten zich op verhogen van arbeidsdeelname van de inwoners. • Ondanks de economische crisis is een positieve ontwikkeling zichtbaar voor niet-werkend werkzoekenden en de inkomsten van mensen verkregen uit werk. Leren • De aandachtswijken boeken voorzichtig vooruitgang. • 50 % van de aandachtswijken boekt vooruitgang bij voortijdig schoolverlaters • Een aantal wijken blijft stabiel • Het aandeel leerlingen dat naar het derde leerjaar havo of vwo gaat, ontwikkelt zich in meer dan de helft van de aandachtswijken in de goede richting.

11. Inkomens- en schuldenproblematiek • De ontwikkeling ten opzichte van het stedelijk gemiddelde is wisselend. • Voor het aandeel gestarte schuldsaneringen wist net iets meer dan de helft van de aandachtswijken een deel van de achterstand op het stedelijk gemiddelde goed te maken. • Met oog op de beschikbare woningvoorraad zijn het vooral mensen met een lager inkomen die zich in de wijken vestigen. Veiligheid • In een groot deel van de gemeenten is te zien dat de veiligheidsscore in de aandachtswijk is verbeterd • In 22 wijken was er sprake van een gunstige ontwikkeling ten opzichte van het stedelijk gemiddelde, in 12 wijken was de ontwikkeling ongunstig • in de overige 6 wijken was er geen verandering ten opzichte van de start van de wijkenaanpak.

12. Gezondheid • Gezondheid in de aandachtswijken ontwikkelt zich vrij positief. • Het medicijngebruik in de aandachtswijken is hoger dan gemiddeld in de G18. Desondanks zien we wel een positieve ontwikkeling in meer dan de helft van de aandachtswijken. • Ook is er verbetering te zien ten aanzien van het aandeel pasgeborenen dat extra zorg nodig heeft. Integratie • Het beeld voor het thema Integratie is vrij positief. • De integratie op het punt van de niet-werkende werkzoekenden toont een gunstige ontwikkeling, net als de integratie op het punt van leerlingen die naar het derde leerjaar van havo of vwo gaan en de inwoners met een werkloosheidsuitkering. Niet-westerse allochtonen hun achterstand op autochtonen sneller in dan buiten de aandachtswijken. • Sinds de start van de wijkenaanpak het aandeel paren met één niet-westers allochtone partner groter ten opzichte van de G18 als geheel.

13. Congres ‘Buurt- en wijkgericht werken in een veranderende context’ Marco Pastors Directeur Nationaal Programma Rotterdam Zuid

14. Congres ‘Buurt- en wijkgericht werken in een veranderende context’ Jan Jans programmamanager gemeente Arnhem

15. Gebieden/Regisseurs Wijkaanpak nieuwe stijl & Transformatie Sociale Domein

16. Programma’s 2013-2016Keuze College Wijkaanpak nieuwe stijl & Transformatie Sociale Domein Wijkaanpak nieuwe stijl & Transformatie Sociale Domein

17. Voorzieningenniveau terugschroeven Afrekenen op productie Aanbestedingen op prijs Drempels verhogen door: Scherpere toegangscriteria Hogere eigen bijdrage en inkomensgrenzen Rijkskortingen doorvertalen naar generieke kortingen Samenvoegen tot stedelijk / regionale loketten Moderniseren voorzieningen en mobilisering eigen kracht van de burgers Afrekenen op resultaat Maatschappelijk aanbesteden Laagdrempelige toegang Focus op zelfredzaamheid Indicatie alleen voor zware zorg Budgetplafonds per gebied Risicobudgetten voor stad / regio Decentrale aanpak per wijk Twee scenario’s Scenario 2: Transformatie Scenario 1: Transitie Wijkaanpak nieuwe stijl & Transformatie Sociale Domein

18. Voordelen Op korte termijn makkelijk top down in te voeren Beheersbaar door regelgeving Concurrentie zorgt voor prijsdaling Verantwoording vooral financieel Nadelen Lage betrokkenheid en inzet van burgers en professionals Blijven “open-eind-regelingen” Kwaliteit kan in gedrang komen Bureaucratie Scenario 1: Transitie Wijkaanpak nieuwe stijl & Transformatie Sociale Domein Scenario 2: Transformatie Voordelen • Op den duur bestendiger • Beheersbaar door budgetplafonds • Stabiele prijsbeheersing • Verantwoording op resultaat • Efficiencywinst door schaal van de wijk en korte lijnen naar en tussen aanbieders Nadelen • Vraagt om cultuuromslag • Vraagt veel betrokkenheid en inzet van burgers professionals • Risico’s nieuwe systeem nog niet goed in te schatten

19. Implementeren en InnoverenBeheerste Transformatie Sociaal Domein Wijkaanpak nieuwe stijl & Transformatie Sociale Domein

20. Wijkaanpak Stedelijk => wijkgericht Verkokerd naar integraal Vele bazen => 1 regisseur Centrale planning => plannen maken met bewoners Product => procesgerichte dienstverlening Transformatie sociale domein Sociale netwerk <= individu 1 gezin, 1 plan, 1 aanpak <= versnipperde domeinen Co-productie <= marktwerking Cliënt aan zet <= zorgaanspraak wettelijk Sociale wijkteams <= uitvoering per instelling Twee elkaar versterkende processen Wijkaanpak nieuwe stijl & Transformatie Sociale Domein Wijkaanpak nieuwe stijl & Transformatie Sociale Domein

21. Stedelijke kaders Wijkaanpak nieuwe stijl & Transformatie Sociale Domein Wijkaanpak nieuwe stijl & Transformatie Sociale Domein (Maatschappelijke) aanbesteding Budgetten op basis wijkopgaven Wijkactieplan Prioriteiten Uitvoering teams Wijkwensen / signalering Wijkgesprekken

22. Kernteam per gebied Stedelijke raad….. Wethouder(s) Corporaties Cliëntenorganisatie(s) Maatschappelijke organisaties 1 keer strategie Wijkaanpak nieuwe stijl & Transformatie Sociale Domein Wijkaanpak nieuwe stijl & Transformatie Sociale Domein 8 keer tactiek operatie x keer Integrale teams per gebied Fysiek Sociaal Veilig Jeugd

23. Wijkaanpak nieuwe stijl & Transformatie Sociale Domein Wijkaanpak nieuwe stijl & Transformatie Sociale Domein 04-03-2013 Bac Z&O, AI? 23

24. Congres ‘Buurt- en wijkgericht werken in een veranderende context’ Bob Venhuizen Directeur Woonplus Schiedam

25. Woonplus Schiedam

26. Doelomvoortekomen

27. Wijken en buurten

28. Kracht van de burger

29. Integraal

30. Geefzeeenplek

31. Onderling contact/verbonden

32. Toekomstperspectief

33. Burgers zeggen het voort

34. Naareentoekomst

35. Herverdelinggelden

36. Congres ‘Buurt- en wijkgericht werken in een veranderende context’ Joop Hofman Directeur / eigenaar Rode Wouw

37. Recepten voor succesvolle burgerinitiatieven Joop Hofman

38. Recepten voor succesvolle burgerinitiatieven

40. Beetpakken of loslaten

43. Zelfregie van burgers communicatie, dialoog, eigen inzet, ‘kerntakendiscussie’ op wijkniveau, perspectiefgeorienteerd, suboptimale oplossingen, waarden zijn bepalend Zelforganisatie voor bestuursdoeleinden efficiency maken, taakoverdracht communicatieplannen, probleemgeoriënteerd, ‘product’ anders organiseren

44. Probleemgedreven Relatiegedreven Instrumentalisering van de gemeenschap Gemeenschap  Zaken oplossen Problemen oplossen  Gemeenschap

46. Lokale logica

48. Burgers Netwerken Overheid Ondernemers Verenigingen Instanties Politiek

50. Doen