آشنایی کلی با صنعت پتروشیمی

1. آشنایی کلی با صنعت پتروشیمی

2. فهرست مطالب 4- شرح کلی فرآیند واحدهای منتخب الف- واحد های گوگرد و تصفیه گاز (خوراک گاز ترش) ب- واحد های آمونیاک و متانول (خوراک گاز طبیعی) پ- واحدهای آروماتیک ( خوراک نفتا و کاندنسیت) ت – واحدهای الفین ( خوراک اتان ، نفتا و رافینیت) ث- واحدهای پلی اتیلن (HDPE, LDPEو (LLDPE 5-روند تغییرات قیمت جهانی محصولات 6- برآورد قیمت تمام شده محصولات 7- مقایسه تغییرات جهانی قیمت خوراک و محصولات پتروشیمی 1- مقدمه الف - تعریف صنعت پتروشیمی ب –عملکرد تولید صنعت پتروشیمی ایران 2-گروه بندی محصولات پتروشیمی الف- گروه بندی محصولات 3- خوراکهای مصرفی و قیمت گذاری آنها الف - گاز ترش ب – گاز طبیعی پ– گاز غنی ت – اتان ث – نفتا ومیعانات گازی ج – NGL

3. تعریف صنعت پتروشیمی صنعت پتروشیمی(Petrochemical industry) به صنایعی گفته می شود که در آنها هیدروکربنهای موجود در نفت خام و یا گاز طبیعی ، پس از انجام فرآورش دریک سری از فرآیندهای شیمیایی به محصولات جدیدی تبدیل میشوند . محصولات تولیدی پتروشیمی در اکثرواحدهای صنعتی از قبیل صنایع شیمیایی، برق، الکترونیک، نساجی، پزشکی، خودروسازی، لوازم خانگی، غذایی و غیره مورد استفاده قرار میگیرد

4. نمودار کلی خوراک و محصولات پتروشیمی بازگشت به فهرست

5. نمودار روند توليد مجتمع های پتروشیمی از سال 81 تاکنون

6. عملکرد تولید صنعت پتروشیمی در سال 91 • میزان تولید : 41/0 میلیون تن • درصد تولید به ظرفیت اسمی : 74 • درصد تولید به سال قبل : 96 درصد

7. عملکرد مجتمع های تولیدی به تفکیک مناطق

8. درصد سهم تولید هر مجتمع از کل تولید پتروشیمی کل تولید: 41/0 میلیون تن بازگشت به فهرست

9. دسته بندی محصولات پتروشیمی

10. تولید به تفکیک مجتمع ها عملکرد تولید بر اساس دسته بندی محصولات تولیدبه تفکیک مجتمعها تولیدبه تفکیک مجتمعها تولید به تفکیک مجتمع ها تولید به تفکیک مجتمع ها تولید به تفکیک مجتمع ها بازگشت به فهرست

11. گاز ترش • به جریان گاز طبیعیکه حاوی مقادیری از ترکیبات H2Sو CO2 و یا سایر ترکیبات حاوی گوگرد میباشد گاز ترش اطلاق میگردد. • ترکیبات فوق با ایجاد ترکیبات اسیدی موجب بروزخوردگی در خطوط فلزی انتقال گاز و تجهیزات فرآیندی می شود و علاوه بر آن ترکیب H2Sبسیارسمی و بدبو میباشد.

12. الف : قیمت مصوب سال 78 قیمت گذاری گاز ترش ب - قیمت بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها بازگشت به فهرست

13. گاز طبیعی • به جریانی از گازهای هیدروکربوری که فاقد ترکیب H2S بوده و مقدارCO2 در جریان فوق نیز محدود و مشخص باشد و بیش از 80 درصد حجم آن را متان (CH4) است گاز طبیعی اطلاق میشود • ارزش حرارتی هر 28 متر مکعب گاز طبیعی معادل یک میلیون بی تی یو میباشد و ارزش حرارتی معیار سنجش گاز طبیعی است.

14. قیمت گذاری گاز طبیعی • الف - قیمت گاز طبیعی ( قبل از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها) هر یک میلیون BTU معادل 28مترمکعب گاز طبیعی میباشد • ب - قیمت گاز طبیعی ( بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها) بازگشت به فهرست

15. گاز غنی • گاز خروجی از میادین نفتی و یا کلاهکهای گازی و یا میادین مستقل گازی را اصطلاحا" " گاز غنی" می گویند. گاز غنی بعد از پالایش به " گاز سبک " تبدیل میشود. • گاز غنی حاوی متان و مقادیری از ترکیبات اتان ، پروپان ، بوتان و پنتان پلاس میباشد که معمولا ترکیبات فوق از جریان تفکیک شده و جهت فروش و یا مصارف خاص مورد استفاده قرارمیگیرد.

16. بازگشت به فهرست

17. قیمت گذاری خوراک پتروشیمی پارس • فرمول اولیه : P$/Ton = WC2*PC2 + WC3*PC3 + WC4*PC4 + WC5 *PC5 - 65 • فرمول جدید : P$/Ton = A* (WC1*PC1 + WC2*PC2 + WC3*PC3 + WC4*PC4 + WC5 *PC5 ) A = 0.45 If P oil < 90 A = 0.55 If P oil > 90 بازگشت به فهرست

18. گاز اتان • گاز اتان از جریان گاز غنی تفکیک میشود و بعنوان خوراک در واحدهای الفین مورد استفاده قرار میگیرد و آنالیز تقریبی آن به صورت جدول میباشد.

19. قیمت گذاری اتان • الف : قیمت اتان 61 دلار بر تن (قبل از سال 90) • ب : قیمت اتان 141 دلار بر تن (سال 90 و نیمه اول 91) • پ : قیمت اتان 240 دلار بر تن( نیمه دوم 91و به بعد) بازگشت به فهرست

20. نفتا و میعانات گازی • یکی از برشهای نفتی که در مراحل تفکیک وجداسازی ترکیبات هیدروکربنی در پالایشگاه ها بدست میآید نفتا میباشد که بر حسب مشخصات آن به دو صورت نفتای سبک و سنگین به بازار عرضه میشود • میعانات گازی حاوی ترکیبات 5 کربنه و بالاتر میباشد که در پالایشگاههای گازی از جریان گاز غنی ورودی به پالایشگاه تفکیک میشود و به عنوان خوراک واحدهای آروماتیکی مورد استفاده قرار میگیرد.

21. نفتا و میعانات گازی بازگشت به فهرست

22. NGL دریافتی مجتمع بندرامام • در مراحل مختلف تولید نفت خام ، انواع جریان گازغنی تولید میشود که جریانات فوق جمع آوری و به واحدهای تولید NGL ارسال میشود • در این واحد جریان دریافتی به دو جریان شامل گاز سبک (حاوی متان و مقدار کمی اتان ) و جریان NGL(حاوی اتان ، پروپان، بوتان و پنتان) تفکیک میشود.

23. نمای کلی واحد NGL

24. نحوه قیمت گذاری NGL • فرمول اولیه : PNGL= ((0.32*PC3+ 0.22*PC4+ 0.16*PC5+10 )– 70)* %70 • فرمول آماک : PNGL= ((0.35*PC3+ 0.26*PC4+0.22*PC5+0.17*P(C1+C2)–70) • فرمول جدید : PNGL=((0.32*PC3+0.22*PC4+0.16*PC5+0.12*PC2+ 0.18*PC1)– 0.18*PC3+)*%85 PC3+= 0.32*PC3+ 0.22*PC4+ 0.16*PC5 بازگشت به فهرست

25. CO2 هیدروژن واحد آمونیاک 3 CO2 گاز طبیعی اوره واحد آمونیاک 2 واحد اوره گاز شیرین واحد آمونیاک 1 آمونیاک آمونیاک واحد تصفیه گاز گاز ترش واحد DAP1 دی آمونیم فسفات فسفات گاز های اسیدی واحد ِDAP2 واحد گوگرد سازی اسید فسفریک واحد اسید سولفوریک A واحد اسید فسفریک گوگرد واحد اسید سولفوریک B اسید سولفوریک خاک فسفات گوگرد مجتمع پتروشیمی رازی بازگشت به فهرست

26. مجتمع پتروشیمی خارک بازگشت به فهرست

27. گاز طبیعی واحد متانول 1 متانول واحد متانول 2 اکسیژن مجتمع پتروشیمی زاگرس

28. واحد متانول متانول CO2 متانول واحد اسید استیک گاز طبیعی اسید استیک واحد منواکسید کربن گاز منواکسید کربن مجتمع پتروشیمی فن آوران

29. CO2 واحد آمونیاک واحد اوره اوره آمونیاک گاز طبیعی آمونیاک واحد آمونیاک مجتمع پتروشیمی پردیس Co2 واحد اوره آمونیاک Co2 بازگشت به فهرست

30. واحد آروماتیک برش سبک برش سنگین پنتان رافینیت بنزین پیرولیز گاز مایع بنزن نفتا پارازایلین اورتوزایلین آروماتیک های سنگین مجتمع پتروشیمی بوعلی سینا بازگشت به فهرست

31. واحد الفین هیدروژن اتان اتیلن برش پروپان به بالا مجتمع پتروشیمی مروارید

32. هیدروژن هیدروژن واحد الفین واحد پلی اتیلن سنگین/متوسط گریدهای پلی اتیلن سنگین/متوسط واحد پلی اتیلن سبک گریدهای پلی اتیلن سبک اتان اتیلن برش پروپان به بالا مجتمع پتروشیمی آریاساسول

33. سود سوزآور آب ژاول واحد کلر آلکالی واحد EDC / VCM واحد PVC گازکلر وینیل کلراید منومر پلی وینیل کلراید نمک طعام اتیلن دی کلراید واحد محلول سازی HCL اسیدکلریدریک33% واحد الفین اتیلن اتان پروپان و پروپیلن پروپان واحد تترامر تترامر پروپان واحد دو دسیل بنزن دو دسیل بنزن بنزن مجتمع پتروشیمی آبادان

34. اکسیژن واحد اکسید اتیلن واحد اتیلن گلایگول اتیلن گلایگول اتیلن اتیلن واحد الفین پلی اتیلن سبک خطی واحد پلی اتیلن سبک خطی برش سبک برش پنتان بوتن- یک واحد بوتن-یک پلی اتیلن سنگین واحد پلی اتیلن سنگین رافینیت بوتن- یک گاز مایع واحد آلفا الفین ها آلفا الفین ها آروماتیک سنگین واحد پلی پروپیلن پلی پروپیلن اتان پروپیلن پروپیلن ترکیبات پروپان واحد بوتادین واحد ABS برش چهارکربنه بوتادین اکریلونیتریل بوتادین استایرن بوتادین رافینیت چهارکربنه بنزین پیرولیز نفت کوره مجتمع پتروشیمی جم

35. پلی اتیلن سبک واحد پلی اتیلن سبک واحد الفین اتان اتیلن پلی اتیلن سبک خطی واحد پلی اتیلن سبک خطی رافینیت بوتن- یک واحد بوتن-یک پلی اتیلن سنگین واحد پلی اتیلن سنگین بوتان بوتن- یک برش های سبک پروپیلن پنتان بنزین پیرولیز نفت کوره گاز مایع واحد بوتادین بوتادین رافینیت چهارکربنه مجتمع پتروشیمی امیرکبیر بازگشت به فهرست

36. اتیلن واحد پلی اتیلن سبک پروپان پلی اتیلن سبک پروپیلن مجتمع پتروشیمی لاله بازگشت به فهرست

42. بازگشت به فهرست

43. بازگشت به فهرست

44. برآورد قیمت تمام شده محصولات • اتیلن تولیدی از اتان: -برای تولید یک تن اتیلن حدود 1/25 تن اتان مصرف میشود. -هزینه تبدیل خوراک به محصول برای واحدهای الفین با ظرفیت یک میلیون ، حدود 250-350 دلار بر تن میباشد. قیمت تمام شده اتیلن در سه گزینه قیمت اتان و مفروضات فوق برابراست با : 1/25*240+300=600 دلار بر تن 1/25*141+300= 476 دلار بر تن 1/25*61+300= 363 دلار بر تن • اتیلن تولیدی از نفتا : • متوسط قیمت نفتا 750 دلار فرض شود و ازهر تن نفتا حدود 0/32 تن اتیلن و 0/43سایرمواد قابل فروش و مابقی گاز سوخت است • 750/0.75+300=1300 دلار بر تن متوسط قیمت FoBاتیلن: 1200-900 دلار بر تن

45. پلی اتیلن تولیدی از اتیلن: - برای تولید یک تن پلی اتیلن حدود 1/03 تن اتیلن مصرف میشود. - در صورتیکه قیمت FOB اتیلن حدود 900 دلار بر تن فرض شود و با توجه به قیمت حمل اتیلن (حدود 300 دلار بر تن) قیمت CFR آن حدود 1200 دلار بدست میآید. -هزینه تبدیل خوراک به محصول برای واحدهای پلی اتیلن با ظرفیت سیصدهزار تن، حدود 300-250 دلار بر تن میباشد. قیمت پلی اتیلن با مفروضات فوق و قیمت FOB اتیلن برابر است با : 1/04*900+300=1240 دلار بر تن متوسط قیمت فروش پلی اتیلن: 1450-1200 دلار بر تن

46. آمونیاک از گاز طبیعی: - برای تولید یک تن آمونیاک حدود MMBTU35انرژی ( معادل980 مترمکعب گاز طبیعی) مورد نیاز میباشد. -هزینه تبدیل گاز طبیعی به آمونیاک درواحدهایی با ظرفیت Tpd2000 حدود 90 -70 دلار بر تن میباشد. قیمت آمونیاک در گزینه های مختلف و مفروضات بالا برابر است با : الف: قیمت گاز (13 سنت بر متر مکعب) 80 + 100/(980*13)=207 دلار بر تن ب: قیمت گاز (70 تومان بر متر مکعب معادل 3سنت بر متر مکعب) 80 + 100 /(980*3)=110 دلار بر تن متوسط قیمت فروش آمونیاک: 300-400 دلار بر تن

47. متانول از گاز طبیعی: - برای تولید یک تن متانول حدود MMBTU31انرژی ( حدود 870 مترمکعب گاز طبیعی) مورد نیاز میباشد. -هزینه تبدیل گازبه محصول درواحدهای متانول با ظرفیت 5000Tpdحدود110 -80 دلار بر تن میباشد. قیمت متانول در دو گزینه و مفروضات فوق ، برابر است با : الف: گاز 13 سنت بر متر مکعب 80 + 100/(870*13)=193 دلار بر تن ب: گاز 70 تومان بر متر مکعب (3 سنت بر متر مکعب) 80 + 100/(870*3)=106 دلار بر تن متوسط قیمت فروش متانول: 300-350 دلار بر تن بازگشت به فهرست

49. بازگشت به فهرست

50. روند تغییرات قیمت محصولات منتخب پتروشیمی