De weg is het doel: de EDO-excursie als reflexieve zoektocht naar een duurzamere wereld

1. De weg is het doel: de EDO-excursie als reflexieve zoektocht naar een duurzamere wereld Arjen E.J. Wals

2. Falen van huidige routines en systemen Arjen.wals@wur.nl

3. De mantra van ESD: Orwell’s waarschuwing • Erosie van betekenis (‘newspeak’) • duurzaamheid is alles • polarisatie (duurzaam en niet-duurzaam) • De-politisering (‘doublethink’) • verenigen van tegenpolen (duurzame economische groei) • ontkenning van ideologische verschillen • Beperken van keuzeruimte/opties (‘thought police’) • voorschrijven van de betekenis van duurzaamheid en de weg er naartoe Arjen.wals@wur.nl

4. spanningsbogen besloten voorafbepaald voorgeschreven instrumenteel Actieve, mondige burgers Burgers als onderdanen democratisch participatief sociaal leren hierarchisch autocratisch conditionering emancipatoir open zelfverantwoordelijk zelfbepaald Arjen.wals@wur.nl

5. besloten voorafbepaald voorgeschreven Actieve, mondige burgers Burgers als onderdanen democratisch participatief sociaal leren hierarchisch autocratisch conditionering open zelfverantwoordelijk zelfbepaald voorbeelden Arjen.wals@wur.nl

6. Exploring a Happy Meal What kind of potato? GMO? Nutritional value? GMO? Locally grown? Organic? Locally raised beef? Hormones? Nutritional value? Organic? Two questions: What’s in it? Where does it come from? Nutritional value? GMO? Paper cup? Third question: Can we create a Happy Meal? Arjen.wals@wur.nl

7. Lessen & competenties • Lokaal en mondiaal zijn verbonden • Informatie is overal maar hoe kiezen we? Wie heeft er gelijk? • Duurzaamheid is multi-dimensionaal: ecologisch, ethisch, economisch, sociaal-cultureel, … • Bewust en kritisch worden tav eigen rol (bijv tav consumeren) • Alternatieve handelingsperspectieven zijn mogelijk en realiseerbaar! • Interviewen, presenteren, koken, verslaglegging, googelen, luisteren, … Arjen.wals@wur.nl

8. Instrumenteel vs emancipatoir leren? • Duurzaamheid als zoektocht versus duurzaamheid als (eind)product • Transformatie versus transmissie • Duurzaamheidscompetenties versus duurzaamheidsgedrag Arjen.wals@wur.nl

9. Kenmerken van sociaal leren • Het gaat om samen leren van elkaar en… • We leren meer in heterogene groepen dan in homogene groepen, want… • Onverwachte botsingen en ontmoetingen kunnen leiden tot creativiteit en energie vooral… • wanneer voldoende sociale cohesie aanwezig is om de verschillen in perspectieven, achtergronden, waarden, etc. te kunnen benutten en … • en gezamenlijke betekenisverlening en zingeving mogelijk wordt. • Het is hierbij van belang ‘ownership’ te creëren bij zowel het leerproces als de gevonden oplossingen waardoor de kans dat er ook daadwerkelijk iets gebeurt vergroot wordt. Arjen.wals@wur.nl

10. Kenmerken van emancipatoire NME / EDO • Vertrek vanuit betrokkenheid • Ruimte voor participatie en sociaal leren • Leefwereldnabij • Zoek de verschillen: pendel tussen werelden (dichtbij-verweg, arm-rijk, groen-grijs, etc.) - perspectiefwisseling • Hoofd-hart-handen • Gericht op handelingsperspectieven Arjen.wals@wur.nl

11. Vrij naar Fishbein & Azjen

12. Agency-competence based Arjen.wals@wur.nl