Jadwiga Bajan Grupa projektowa: V

1. Jadwiga Bajan Grupa projektowa: V Trener: Monika Dudzińska Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

2. Giełda papierów wartościowych Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

3. Giełda papierów wartościowych w Warszawie • Instytucja publiczna mająca na celu zapewnienie możliwości obrotu papierami wartościowymi (takimi jak akcje, obligacje, prawa poboru, itp.) dopuszczonymi do obrotu giełdowego. Wymiana taka regulowana jest przez regulamin giełdy, Komisję Nadzoru Finansowego (19 września 2006 zastąpiła Komisję Papierów Wartościowych i Giełd) oraz ustawy z dnia 29 lipca 2005r. • Miejscem zawierania transakcji papierów wartościowych • Jest rynkiem kierowanym zleceniami, co oznacza, że o cenie ( kursie) papier. Wart. Decydują zlecenia kupna i sprzedaży przez inwestorów • Warszawska giełda jest głównym elementem rynku wtórnego i dzieli się na rynek podstawowy i rynek równoległy. Handel na rynku wtórnym odbywa się za pośrednictwem członków giełdy, głównie domów maklerskich lub banków prowadzących działalność maklerską. • Najważniejszymi indeksami giełdy warszawskiej są WIG oraz WIG20 i mWIG40. • Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie została założona przez Skarb Państwa jako spółka akcyjna. • Uczestnikami giełdy są dwie grupy: * pośrednicy którymi są domy maklerskie * samodzielni uczestnicy którymi są na ogół banki dokonujące transakcji na własny rachunek. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

4. Warszawska Giełda posługuje się dwoma systemami określania kursów: • System notowań ciągłych - kurs ustalony jest w sposób ciągły, transakcje w danej sesji zawierane są po różnych cenach • System notowań jednolitego – kurs papieru wartościowego, ustalany jest podczas sesji, na podstawie złożonego( przed rozpoczęciem notowań ) przed inwestorów zleceń kupna i kupna sprzedaży ( na GPW odbywa się to dwa razy dziennie ) Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

5. Zadania Giełdy Papierów Wartościowych : • Koncentrowanie podaży i popytu na wartości dopuszczalnych do obrotu giełdowego w celu kształcenia poprzedniego kursu • Organizowanie bezpiecznego i sprawnego przebiegu transakcji i rozliczeń • Upowszechnianie jednolitych informacji umożliwiających oceny aktualnej wartości papierów dopuszczonych do obrotu giełdowego Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

6. Rodzaje transakcji na GPW : transakcje natychmiastowe : transakcje terminowe : • czyli spektakularne, zawierane są w celu gry nadwyżkę lub zniżkę kursu p. wart. Objęta transakcja terminową, między dniem zawarcia transakcji, a dniem jej zamknięcia ( rozliczenia) • Dokonywana jest po kursie dnia jej zawarcia, a jej rozliczenie po tym kursie następuje w przyszłości ustalonym z góry terminie w którym kurs może być niższy lub wyższy. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Czyli faktyczne, zawierane poprzez zmianę właściciela, poprzez sprzedaż p. wart., zapłaceni za nie oraz uregulowanie prowizji dla pośredników

7. Charakterystyka poszczególnych rodzajów papierów wartościowych : • Akcja-są to dokumenty stwierdzające uczestnictwo w majątku spółki akcyjnej, z tytułu czego jej właściciel ma prawo do uczestnictwa w podziale zysków spółki oraz, w zależności od gatunku akcji, prawo do uczestnictwa w kierowaniu spółką i podziale jej majątku w razie zamknięcia. Z terminu akcje wynika, że stanowią one odpowiednik części kapitału spółki, który jest podstawą działalności spółki akcyjnej. Dlatego dochody, które przynoszą te walory, są powiązane z rentownością spółki, która je wyemitowała. W wypadku osiągnięcia przez spółkę złych rezultatów finansowych kursy akcji mogą obniżać się, a także może zostać wstrzymana wypłata zysku. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

8. Akcja powinna być sporządzona na piśmie,i zawierać następujące dane: • firmę, siedzibę i adres spółki, • oznaczenie sądu rejestrowego i numer, pod którym spółka jest wpisana do rejestru, • datę zarejestrowania spółki i wystawienia akcji, • wartość nominalną, serię i numer, rodzaj danej akcji i uprawnienia szczególne z akcji, • wysokość dokonanej wpłaty w przypadku akcji imiennych, • ograniczenia co do rozporządzania akcją, • postanowienia statutu o związanych z akcją obowiązkach wobec spółki, • podpis zarządu i pieczęćspółki; podpis może być mechanicznie odtwarzany. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

9. Inwestor nabywający akcje danej spółki staje się jej akcjonariuszem, daje mu to określone prawa: • prawa majątkowe – te prawa mają wartość pieniężną • prawa korporacyjne – to prawa dotyczące wpływu akcjonariusza na podejmowanie decyzji. Podstawowe prawa akcjonariuszy: • prawo do udziału w zysku spółki akcyjnej (dywidenda) • prawo do udziału w podziale majątku są w przypadku jej likwidacji ** w przypadku upadłości spółki akcjonariusze są ostatnimi w kolejce do podziału majątku spółki • prawo udziału i głosu na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy. Dzięki temu prawu każdy akcjonariusz może wpływać na losy spółki. Ilość głosów na walnym zgromadzeniu jest zależna od ilości posiadanych akcji oraz od rodzaju akcji (zwykła czy uprzywilejowana) • prawo poboru Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

10. Rodzaje akcji : • ze względu na sposób przenoszenia własności: imiennei naokaziciela. Akcje na okaziciela muszą zawierać w treści nazwisko właściciela, które musi być wpisane do księgi akcyjnej prowadzonej przez zarząd spółki. Mogą występować ograniczenia w obrocie takimi akcjami. Akcje imienne mogą być opłacone w 25% przed ich objęciem, akcje na okaziciela muszą być opłacone w całości. • ze względu na formę pokrycia: gotówkowe i aportowe. Akcje aportowewydawane są w zamian za wkłady rzeczowe, natomiast gotówkowemogą być wydane po częściowej zapłaci (minimum 25%), dlatego też są to akcje opłacane częściowo lub całkowicie. • ze względu na uprawnienia ich akcjonariuszy: zwykłe i uprzywilejowane Na giełdzie przedmiotem obrotu mogą być tylko akcje zwykłe. Posiadaczom akcji uprzywilejowanych mogą przysługiwać różne dodatkowe prawa, które muszą być określone. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

11. Obligacja-są formą pożyczki przez nabywcę obligacji ich emitentowi. Emitentami obligacji mogą być: skarb państwa, związki samorządowe lub duże przedsiębiorstwa. Obligacja ma wartość nominalną, równą zazwyczaj kwocie pożyczki oraz realną (kurs), jeśli jest przedmiotem obrotu giełdowego lub poza giełdowego w okresie pomiędzy datą emisji a datą wykupu. Posiadaczowi obligacji przysługuje wynagrodzenie w formie oprocentowania. Oprocentowanie może być wypłacane posiadaczowi obligacji jednorazowo w momencie ich wykupu lub po kawałku. Obligacja jako papier wartościowy może być przedmiotem obrotu na giełdzie, co umożliwia posiadaczowi obligacji odzyskanie pożyczonych pieniędzy przed terminem ich płatności. Wahania rynkowe cen powodują ,że inwestor może zyskać lub stracić pieniądze, jeżeli sprzeda swoje obligacje przed terminem wykupu. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

12. Ze wzgl. na oprocentowanie wyróżniamy : • obligacje o stałym oprocentowaniu • obligacje o zmiennym oprocentowaniu • obligacje indeksowe • obligacje zerokuponowe Ze wzgl. Na rodzaj emitenta : • obligacje skarbowe (rządowe) - emitowane przez Skarb Państwa • obligacje komunalne lub inaczej obligacje municypalne - emitowane przez samorządy terytorialne • obligacje podmiotów prywatnych (osób fizycznych i prawnych), np. obligacje przedsiębiorstw. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

13. Weksle-są dokumentem, w którym ktoś zobowiązuje się do zapłaty pewnej kwoty pieniędzy innej osobie. Zazwyczaj jest on wręczany przez dłużnika swojemu kontrahentowi w związku z umową. Należy jednak pamiętać, że weksel jest zobowiązaniem samodzielnym i niezależnym od umowy. Oznacza to, że jeżeli znajdzie się on w rękach osoby innej niż kontrahent dłużnika. Dłużnik będzie musiał tej osobie zapłacić bez względu na to, czy umowa, którą zabezpieczył wekslem, została prawidłowo zawarta albo czy kontrahent jej dotrzymał. Aby zobowiązanie do zapłaty w formie weksla było ważne w dokumencie muszą się znaleźć wszystkie konieczne elementy formalne. Są one różne dla różnych rodzajów weksli. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

14. Możemy wyróżnić : a) weksel własny b) weksel trasowany. • Ten, kto podpisuje weksel (wystawca), w przypadku weksla własnego, zobowiązuje się do zapłacenia wymienionej w nim sumy, oznaczonej osobie. Drugi rodzaj weksla - weksel trasowany - różni się tym, że wystawca poleca zapłacić sumę wekslową innej osobie (trasatowi), która zazwyczaj jest jego dłużnikiem. Aby od trasata można było żądać zapłaty za weksel, musi on wiedzieć o jego istnieniu i zgodzić się na zapłacenie w terminie wskazanej sumy. Zgodę wyraża przez podpis na przedniej stronie weksla. • W wekslu musi być wyraźnie wskazana kwota, jakiej można we wskazanym terminie żądać od dłużnika (suma wekslowa). • Nie można jej określić inaczej jak tylko w pieniądzach, a inne należności (np. odsetki) powinny być w zasadzie wliczone w sumę wekslową. • Osoba uprawniona do uzyskania sumy wekslowej (wierzyciel wekslowy) może przenieść prawa z weksla na inną osobę. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

15. Elementy weksla Dla ważności weksla trasowanego niezbędne jest zamieszczenie w nim poniższych elementów: • nazwę "weksel" w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go wystawiono; • polecenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej; • nazwisko osoby, która ma zapłacić (trasata); • oznaczenie terminu płatności; • oznaczenie miejsca płatności; • nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana; • oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla; • podpis wystawcy weksla. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

16. Funkcje weksla: • funkcja kredytowa - weksel w roli pieniądza jako zapłata za towar lub usługę (forma kredytu handlowego - kupieckiego), • funkcja płatnicza - weksel jako surogat pieniądza, można nim dokonywać zapłaty, może powodować umorzenie długu pokrytego wekslem albo zabezpieczyć zapłatę weksla w przyszłości, • funkcja gwarancyjna – weksel może stanowić zabezpieczenie zobowiązań pieniężnych istniejących w chwili ich wystawienia i przyszłych, • funkcja obiegowa (przedmiot obrotu) - wierzytelność wekslowa może być przenoszona w drodze indosu na inne osoby, • funkcja refinansowa - przedstawienie weksla do dyskonta w banku pozwala posiadaczowi weksla uzyskać sumę wekslową, pomniejszoną o prowizję banku przed terminem płatności weksla (przez niektórych autorów nie jest uważana za samodzielną funkcję, a jedynie za jeden z przejawów funkcji kredytowej). Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

17. Dłużnicy wekslowi: W zależności od sytuacji dłużnikami wekslowymi mogą być: • trasat - osoba, której wystawca weksla zleca zapłatę sumy wekslowej; • przyjemca(akceptant) - trasat, który przyjął na siebie (dokonał akceptu weksla) zobowiązanie zapłaty sumy wekslowej, • wystawca weksla - wystawca odpowiada za przyjęcie i za zapłatę weksla przez trasata, wystawca może się natomiast zwolnić od odpowiedzialności za przyjęcie weksla przez umieszczenie odpowiedniej klauzuli, • poręczyciel wekslowy (avalista) - osoba trzecia, która poręcza (gwarantuje) swoim podpisem na wekslu zapłatę sumy wekslowej przez dłużnika wekslowego, • indosant (żyrant) - osoba przenosząca prawa z weksla poprzez indos (czyli "zbycie weksla"), indosant odpowiada w braku przeciwnego zastrzeżenia za przyjęcie i za zapłatę weksla; • osoba dokonująca zapłaty z weksla w miejsce trasata lub akceptanta bez umocowania albo z przekroczeniem umocowania, • regresat - osoba odpowiadająca z weksla w drodze regresu. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

18. Wierzyciele wekslowi: W zależności od sytuacji wierzycielami wekslowymi mogą być: • remitent - osoba na której rzecz ma być dokonana zapłata z weksla, pierwszy wierzyciel wekslowy, • indosatariusz (żyrantariusz) - posiadacz weksla, który nabył go w drodze indosu, • wyręczyciel - osoba dokonująca zapłaty za dłużnika wekslowego, która staje się później jego wierzycielem, • regredient - osoba żądająca sumy wekslowej w drodze regresu. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

19. Czek- bardzo często w obrocie bezgotówkowym pojawia się czek, który jest jednym z rodzajów papieru wartościowego. Zastępuje on w obrocie pieniądz. Czek jest zleceniem bezwzględnego wypłacenia ustalonej kwoty, wydanym bankowi przez posiadacz rachunku bankowego. W zależności od sposobu zapłaty rozróżnia się czeki: • kasowe (gotówkowe) - zlecające bankowi wypłatę gotówki, rozrachunkowe - służące wyłącznie do rozliczeń bezgotówkowych. Czek aby był ważny musi zawierać następujące dane: • nazwę „czek” w tekście • bezwarunkowe polecenie zapłacenia kwoty pieniężnej określonej cyfrowo i słownie • oznaczenie banku, który ma dokonać wpłaty i jego siedziby • numer rachunku, z którego ma nastąpić zapłata, • datę i miejsce wystawienia oraz opis wystawcy Najpopularniejsze zabezpieczenie czeku to jego wypisanie na konkretną osobę, lub zakreślenie które daje możliwość realizacji tylko w oddziale prowadzącym rachunek wystawcy. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

20. Bon skarbowy - jest krótkookresowym (zazwyczaj 3-12 miesięcy) papierem wartościowym, emitowanym przez rząd. Poświadcza on zobowiązanie skarbu państwa z tytułu zaciągniętego kredytu w formie pieniężnej. Za ich pomocą można regulować zobowiązania wobec państwa. Bon oszczędnościowy ,bon lokacyjny jest dokumentem potwierdzającym założenie w banku wkładu oszczędnościowego o określonej wartości. Może być dokumentem : imiennym lub na okaziciela Oprocentowany jest w różnej wysokości w zależności od okresu i warunków, na jakich ulokowane zostały oszczędności. Do papierów wartościowych zaliczamy również banknot zwany również pieniądzem papierowym , który na mocy władzy państwowej ma charakter prawnego środka płatniczego, stanowiący powszechny ekwiwalent. Banknoty emitowane są zazwyczaj przez bank centralny. Ich nominały dostosowane są do skali cen. Druk jak również papier banknotów muszą odpowiadać szczególnym warunkom technicznym, które zabezpieczają przed fałszerstwem. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

21. Stock exchange Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

22. Stock exchange in Warsaw -The public agency aimed at providing opportunities to trade in securities (such as stocks, bonds, subscription rights, etc.), admitted to trading. This exchange is governed by the rules of the exchange, the Financial Supervision Commission (September 19, 2006 replaced the Securities and Exchange Commission) and the Act of 29 July 2005.-The place of trading securities-The order-driven market, which means that the price (exchange rate) paper. Wart. Determine buy and sell orders for investors-Warsaw Stock Exchange is the main element of the secondary market and is divided into the primary market and parallel market. Trading on the secondary market via a stock exchange members, mostly brokerage houses or banks conducting brokerage activities.-The main indices are WSE WIG and WIG20 and mWIG40.-Stock Exchange in Warsaw was established by the Treasury as a public limited company.The participants of the exchange are two groups:         * Intermediaries which are brokerage houses         * Independent members which are usually banks effecting transactions for its own account. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

23. Warsaw Stock Exchange uses two systems for determining the exchange: • Continuous trading system - is the rate fixed in a continuous manner, transactions in the session shall be concluded at different pricesSingle trading system - a security course, is set during the session, on the basis of the complex (before trading) before investors purchase orders and purchase sales (WSE takes place two times a day) Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

24. Tasks of the Stock Exchange: • Focusing on supply and demand limits on the stock market in order to educate the previous courseOrganize a safe and smooth transaction and settlementDissemination of information to enable uniform assessment of the current value of securities admitted to trading. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

25. The types of transactions on the Stock Exchange: instantaneous transactions: futures: that is spectacular, are concluded to play a surplus or a discount rate p. worth. Transaction covered by the term, between the date of the transaction and the date of its closing (settlement)Is made at the rate of its conclusion, and its settlement at that rate in the future is predetermined period of time in which the rate may be lower or higher. • So in fact, concluded by the change of ownership, through the sale of Mr. worth., To pay for it and to regulate fees for intermediaries. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

26. Characteristics of different types of securities: • The action-these are the documents certifying participation in the assets of a joint stock company, under which its owner has the right to participate in the distribution of company profits and, depending on the species of action, the right to participate in the management of the company and distribution of its assets in the event of closure. From the time share that they are equivalent to the capital, which is the basis of the company limited by shares. Therefore, the income that bring these advantages are linked to the profitability of the company that issued them. In the case of achieving the company's poor financial results, share prices may come down, and payment may be withheld profits. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

27. Action should be in writing to be prepared in mixtures, and the next contain following data: • -name, registered office and address of the company,-the court registry and the number under which the company is registered,-the date of registration of a company and issue shares-nominal value, series and number, the type of the action and specific powers of action,-the amount of payment made ​​in the case of registered shares,-restrictions on the disposal of the action,-the provisions of the Statute of the duties associated with the action against the company,-signature and stamp of the company's board, the signature may be mechanically reproduced. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

28. An investor purchasing shares of a company becomes a shareholder, gives him certain rights: property rights - those rights have monetary valuecorporate law - the law on the impact of shareholder decision-making. The basic rights of shareholders: • - the right to participate in profit company limited by shares (dividend)- the right to participate in the division of property in case of liquidation         ** In case of bankruptcy of the company's shareholders are last in line for a company-division of property- the right to participate and vote at general meetings of shareholders. Thanks to this law, each shareholder can influence the fate of the company. Number of votes at a general meeting is dependent on the number of shares held and the type of shares (ordinary or privileged)- pre-emptive right Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

29. :Types of shares • - because of the way the transfer of ownership: registered and bearer shares. Bearer shares must contain in the body of the owner's name, which must be entered in the share register maintained by the management company. May be restricted in the course of such shares. Registered shares may be paid at 25% prior to their taking, bearer shares must be paid in full.- due to the form of coverage: cash and in kind. Shares are issued in kind in exchange for contributions in kind, while cash may be issued after the partial pay (minimum 25%), and therefore shares are paid partially or completely.- because of their shareholders' rights: common and preferred stock traded on may be only ordinary shares. Holders of preferred shares may have various additional rights, which must be specified. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

30. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki The bond-are a form of loan by the purchaser of bonds to the issuer. The issuers of the bonds may be: state, local government associations or large enterprises. The bond has a nominal value, usually equal to the amount of the loan and real (odd) if it is traded outside the stock exchange or stock exchange in the period between the issue date and the date of redemption. The holder of the bonds are entitled to remuneration in the form of interest. Interest may be paid once the holder of the bonds at the time of redemption or by piece. Bond as security can be traded on the stock exchange, which allows the holder to recover money lent bonds prior to the date of payment. Fluctuations in market prices mean that the investor can gain or lose money when selling their bonds prior to maturity.

31. Because. of interest can be distinguished: • -fixed-rate bonds-floating rate bonds-indexed bonds-zero coupon bondsBecause. The nature of the issuer: • -Treasury bonds (government) - issued by the Treasury-municipal bonds, municipal bonds or otherwise - issued by local governmentsbonds for private parties (natural or legal persons), such as corporate bonds Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

32. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Bills of exchange, is a document in which someone agrees to pay a certain amount of money to another person. It is normally given to a contractor by the debtor in connection with the contract. Note, however, that the bill is an obligation separate and independent from the contract. This means that if it will be in the hands of someone other than the debtor contractor. The debtor will have to pay that person, regardless of whether the agreement, which secured the promissory note was entered correctly, or if the contractor has kept her. For an obligation to pay in the form of a promissory note was valid in the document must include all the necessary elements of the formal. They are different for different types of bills.

33. We can distinguish: a) the promissory note b) the promissory note drawn. • Whoever signs the bill (the issuer), in the case of promissory note, agrees to pay the sum mentioned in it, marked person. The second type of bill - a bill a bill - differs in that the writer recommends a promissory note to pay the sum to another person (trasatowi), which typically is in his debt. To the drawee could demand payment for the bill, he must know about its existence and agree to pay within the period specified sum. Consent by signature on the front of the bill.The bill must be clearly indicated amount, which can be within a prescribed period demand from the debtor (the sum of the promissory note).Cannot be estimated otherwise than in money, while other payments (eg interest) should in principle be included in the sum of promissory note.A person entitled to the sum payable (a bill of exchange creditor) may transfer the right of the bill to another person. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

34. Elements of the bill: Routing model for the validity of the bill is necessary to insert in the following items: • -name "bill" in the text of the document, the language in which it was issued;-unconditional order to pay a determinate sum of money;-name of the person who is to pay (drawee);-the time of payment;-marking the place of payment;-name of the person to whom or to whose order payment is to be made;-mark the date and place of issue of bill;-signature of the issuer bill. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

35. Features of a bill: • * Credit function - note the role of money as payment for goods or services (a form of trade credit - a trade),* payment function - the bill as a surrogate for the money, you can make him pay, may result in cancellation of the debt covered or secured promissory note to pay the bill in the future,* guarantee function - can be a promissory note securing monetary obligations existing at the time of issue and the future,* Circulation function (object rotation) - bill of exchange receivable to be transferred by endorsement to other persons,* Refinancing function - to present a bill for discount at the bank bill permits the holder to obtain the sum of the promissory note, less the commission of the bank bill before the due date (by some authors is not considered an independent function, but only as one of the manifestations of the credit function). Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

36. . Depending on the situation of bill of exchange debtors may be: • * drawee - the person to whom the bill instructs the issuer to pay the sum payable;* acceptor- drawee, who took upon himself (made ​​acceptance bill) the obligation to pay the sum payable,* the issuer of a promissory note - exhibitor is responsible for acceptance and for payment of the bill by the drawee, the issuer may be exempt from responsibility for the adoption of a bill by placing an appropriate clause* bill of exchange guarantor (avalista) - a third party who guarantees (guaranteed) your signature on the bill to pay the sum payable by the debtor's promissory note,* endorser (guarantor) - the bearer of rights bill by endorsement (or "sale bill"), endorser is responsible in the absence of contrary stipulation for acceptance and for payment of the bill;the person making the payment of a bill in place of the drawee or acceptor without authorization or exceeding the mandate,* regresat - the person in the bill by way of recourse. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

37. Bill of exchange creditors Depending on the situation bill of exchange creditors may be:* the issuer - the person to whom payment is to be made from the bill, the first bill of exchange creditor,indosatariusz (guarantor) - the holder of a promissory note, which acquired it in the way of endorsement,* substitute - the person making the payment for the debtor's bill, which later becomes his creditor,regredient - the person requesting the sum payable by way of recourse. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki