Introductie

2. Introductie Werkboek en foto’s Met dit pictogram maak je eenfoto van de pagina. Door het pictogram aanteklikkenkomt de foto in je verslagtestaan. De foto-knopwordtgebruiktom het scherm vast teleggen. Met de werkboek-knopwordenfoto’s en tekstvastgelegd in het werkboek van de Spark. De keuze-knopwordtgebruiktom je verslagteexporteren of aftedrukken. Opmerking: je kaneenfotomaken van de eerstepagina van je werkboek en ditdanalsvoorblad van je verslaggebruiken.

3. Vraagstelling De vraag van dit practicum is: welkefactoren beїnvloeden de beweging van voorwerpen? Aristoteles (leefde van 384 tot 322 voorChristus) geloofdedat de natuurlijkestaat van eenvoorwerp “rust “ is en datallebewegendevoorwerpenuiteindelijkzullenstoppen. Is datgezichtspuntjuist? Wijgaan de oorzaken van bewegingsveranderingenonderzoekenomerachtertekomenaanwelkewettenbewegendevoorwerpenonderworpenzijn.

4. Achtergrond De eerstefilosofen en wetenschapperswarensterkverdeeld over de invloed van bewegingen op voorwerpen. Dezestrijdduurde tot in de 17e eeuw, totdat Sir Isaac Newton zijn 3 bewegingswettenformuleerde. De eerste wet van Newton luidt: eenvoorwerp in rust blijft in rust en eenvoorwerp met eeneenparige, rechtlijnigebewegingblijft in beweging, totdatereenresulterendekracht op werkt. Deze wet staatbekentals de wet van de traagheid.

5. Achtergrond De eerste wet van Newton steltdateenvoorwerpdatzich met eenconstantesnelheidvoortbeweegtditzalblijvendoentenzijereennettokracht op wordtuitgeoefend. Bovendienblijfteenvoorwerp in rust (met eensnelheid = 0) ook in rust tenzijereenkracht op inwerkt. Met anderewoorden: alseenresulterendekracht op eenvoorwerp 0 is, ondervindt het geenversnelling. Wijzullenditbegriponderzoeken door de snelheden van eenkarretjetemeten die bijverschillendesoortenbeweginghoren.

6. Toets • Watgebeurter met eenvoorwerp in rust waaropgeenkrachtwordtuitgeoefend? • gaatversnellen • blijft in rust • onbekend • verdwijnt Het fotootje in je werkboek is eenherinnering van de paginawaarvan je eenfotohebtgemaakt en om het in je werkboek in tevoeren. Druk op om de fototemaken.

7. Toets • Wat is ernodigomeenvoorwerpdat met eenconstantesnelheidbeweegt met eenzelfdesnelheid en in dezelfderichting door telatenbewegen? • eengrotenettokracht • geenkrachten • eenkleinenettokracht • eennegatievenettokracht

8. Toets • Watgebeurter met eenvoorwerpalsdaareenconstantekracht op wordt • uitgeoefend?

9. Materialen en benodigdheden Verzamelal dezemateralenvoordat je met je experiment begint.. • bewegingssensor • karretje • poelie met bewegingsklem • koord • gewichtenset • Pascobaan

10. Zet in de juistevolgorde De stappen links makendeeluit van dit practicum. Zestaanechterniet in de juistevolgorde. Zetallestappen in de juistevolgorde en maakereenfoto van. A. Meet de snelheid van het karretjeterwijlereenhangendemassa op het karretjeinwerkt. B.Meet de snelheid van het karretje in rust op eenbaan die waterpasstaat. C.Gebruik de snelheidsmetingenomnategaan of ernettokrachten op het karretjeinwerken. D. Monteer de poelieaan de ene en de bewegingssensoraan de anderekant van de Pascobaan.

11. Opstelling • Stel de Pascobaanwaterpas op en monteer de poelie die eroverheensteekt. • Zet de poelie die over het einde van de baansteektprecies in het middengoed vast. • Monteer de bewegingssensoraan de anderekant van de baanzodatdezepreciesnaar de poeliewijst en verbinddeze met de Spark.

12. Opstelling • Zet het karretje op de baan en verstel de voetjeszodatals je nietsdoet, het karretjestilblijftstaan. • Knipeenstukkoord van 1 meter af.

13. Meten • Als het karretje op het midden van de baanstilstaat, drukdan op om de meting testarten. • Na ongeveer 5 secondendruk je op de meting stoptdan. • Plaats nu het karretje 15cm voor de bewegingssensor. • Ganaar de volgendepagina…

14. Meten 4. Druk op om de meting testarten en geefdan het karretjeeenzetje in de richting van de poelie. • Opmerking:let eropdat je hand of je arm het beeld van de bewegingssensornietafschermt. • Vang het karretje op vlakvoordat het tegen de poeliebotst. • 6. Druk op om de meting testoppen.

15. Meten • Voor de laatstemeetserie bind je het koorddat je hebtafgekniptaan de enekantaan de voorkant van het karretje en aan de anderekantaan het gewichten- ophangplaatje. • Laat het koord over de poelielopen en zorgdat het gewichtvrijnaarbenedenkanlopen. • Plaats het karretjeongeveer 15cm voor de bewegingssensor en bevestigeen 20 grams gewichtaan het uiteinde van het koord. • Gaverdernaar de volgendepagina…

16. Meten • Druk op om de meting testarten en laatdan het karretjenaar het einde van de baanrollen. Opmerking:let erweer op dat je de bewegingssensornietafschermt. • Vang het karretje op voor- dat het tegen de poeliebotst. • Druk op om de meting testoppen.

17. Gegevensverwerking • Hoe verandert de snelheid in de eerste meting? Is ereennettokracht die op het karretjeinwerkt? En alsditzo is, watveroorzaaktdan die kracht?

18. Gegevensverwerking 2. Verklaar hoe je kuntziendat de positie van het karretjeverandert door alleennaar de grafiek van snelheid versus tijd, in plaats van naar de grafiek van positie versus tijdtekijken.

19. Gegevensverwerking • Hoe verandert de snelheid in de tweede meting? Is ereennettokracht die op het karretjeinwerkt? En alsdatzo is, watveroorzaaktdan die kracht?

20. Gegevensverwerking • Hoe verandert de snelheid in de derde meting? Is ereennettokracht die op het karretjeinwerkt? En alsdatzo is watveroorzaaktdan die kracht?

21. Gegevensverwerking 5. Welkbewijsdater op het karretjeeennettokrachtuitgeoefendwerd kun je vinden in de grafiek van snelheid versus tijd in meetserie 3?

22. Samenvatting 1. Watgebeurter met de snelheid van eenvoorwerpals het nooiteennettokrachtondervindt?

23. Samenvatting 2.Hoe beїvloeden krachten de beweging van voorwerpen? (Denk aan kracht als een duwende of trekkende kracht op een voorwerp)

24. Samenvatting 3. Is het mogelijkeennettokracht op eenvoorwerpuitteoefenenzonder het voorwerpaanteraken? Zoja, geefdaneenvoorbeeld.

25. Samenvatting 4. De weerstand die eenvoorwerpuitoefenttegeneenverandering van bewegingheettraagheid of inertie. Welkeeigenschapgeeftmaterietraagheid? Geefvoorbeelden met eenlage en met eenhogetraagheid.

26. Samenvatting 5. Watzouergebeurenals je in eenruimteeen bal wegzougooien en erwerkengeenmeetbarekrachten op in? Beschrijf de bewegingterwijl je ernog in contact mee bent en nadat je de bal hebtlosgelaten.

27. Meerkeuzevraag • Je duwteenzwaredoos over de vloer met eenvastesnelheid? Welke van de volgendebeweringen is danwaar? • De krachtwaarmee je duwt is gelijkaan de kracht van de weerstand. • De krachtwaarmee je duwtmoetgroterzijndan de kracht van de weerstand. • De krachtwaarmee je duwtmoetkleinerzijndan de kracht van de weerstand. • Op het moment dat je met duwenstopt, staathijonmiddelijkstil.

28. Meerkeuzevraag • Als je met dezelfdedoos met dezelfdekracht over eengladderevloer, dus met minder weerstandduwt, dan….. • Zal de dooseerstversnellen en dan met eengroteresnelheiddoorgaan. • Zal de doosblijvenversnellenzolangjijblijftduwen met die kracht. • Blijft de doosschuiven met dezelfdesnelheidalsdaarvoor. • Als je de doosloslaatblijft die vooraltijddoorschuiven.

29. Meerkeuzevraag • Alseenvoorwerpeenconstantenetto _______ ondervindtzal het eenconstante ________ vertonen, maaralsernietsanders op inwerktzal het voorwerp met eenconstante ________ doorgaan. • versnelling, kracht, snelheid • snelheid, versnelling, kracht • kracht, versnelling, snelheid • kracht, snelheid, versnelling

30. Gefeliciteerd Je hebt je onderzoekklaar. Volg de instructies van de docent omalles op teruimen en de resultaten van het onderzoek door tegeven.

31. Naslag • Alleillustratieszijnafkomstiguit PASCO documentatie, clip art uit het publiekedomein, of Wikimedia. http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Rollercoaster_dragon_khan_universal_port_aventura_spain.jpg http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Energy-p-k-i.svg http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Acela_2000.jpg http://www.freeclipartnow.com/office/paper-shredder.jpg.html