Predavanje br. 4

1. Predavanje br. 4 PROSTORNI MODELI PODATAKA II deo

2. Prostorni podaci CN B-2 B-5 E-75 Vektorski model podataka • nedimenzionalni oblik - vektor čiji je intezitet jednak nuli (I=0), definisan parom x,y koordinata; • jednodimenzionalni oblik – vektor odredjenog pravca inteziteta i smera, definisan nizom x,y kordinata; • Dvodimenzionalni oblik koji reprezentuje omedjenu površinu, definisanu nizom segmenata. • tačka • linija • površina (poligon)

3. Prostorni podaci Observacije Geol. granice Granice izdanaka Geof sonde Busotine Rasedi Uzorci Bunari Geoloske jedinice Izvori Izdanci Vektorski model u geologiji LINIJA TAČKA ID Atributi ID Atributi ID Atributi POLIGON

4. Prostorni podaci Prevođenje u vektorski oblik raterskog sadržaja 1. Digitalizacijomna tabli

5. Prostorni podaci Prevođenje u vektorski oblik raterskog sadržaja 2. Vektorizacijom analognih sadržaja na ekranu...

6. Prostorni podaci Prevođenje u vektorski oblik raterskog sadržaja Vektorizacija rasterske topografske osnove u cilju izrade DEM-a

7. Najčešće korišćeni vektorki formati... AutoCad i AutoCadMAP: *.dxf *.dwg

8. Cad format u ArcCatalog-u CAD set prostornih podataka CAD- klasa entiteta može da sadrži od jedne do pet elemenata: anotaciju, multipoligon, tačke, poligone i linije. CAD feature classes Read-only član prosotrnih entiteta

9. Najčešće korišćeni vektorki formati... ArcGIS Desktop: *.shp .shp: stores feature geometry .shx: stores index of the feature geometry .dbf: dBASE stores the attribute information .prj: stores coordinate system and datum definition

10. Klasa entiteta (Feature class) Geodatabase feature datasets Geodatabase feature datasets live inside personal or ArcSDE geodatabases. Feature datasets contain feature classes that are of the same extent and coordinate system. Geodatabase feature classes Geodatabase klase prostornih entiteta predstavljenesu kao tačke, linije, poligoni, anotacije (komentari), atributi i još mnogo toga. U prosotrnim entitetima su skladištena i topološka svojstva koja se nalazi u dataset funkciju da obezbedi zajednički koordinatni sistem. Ostale funkcije klasa koje su van funkcije dataset nazivaju zasebnu funkciju klase.

11. Feature data A shapefile dataset (.shp) is stored in a folder, is composed of geographic features and their attributes, and contains a single feature class. Points, lines, or polygons (areas) represent geographic features in a shapefile.

12. Euclidean 5 4 3 2 1 0 Rastojanje(1,1 to 4,4) = kvadratni koren od [(4-1) sq. + (4-1) sq.] = 4.24 5 4 3 2 1 0 Rastojanje(1,1 to 4,4) = 2 + 2 + +1 + 2 + 1 = 8 1 2 3 1 2 2 3 0 1 2 3 4 5 0 1 2 3 4 5 matematički pristup • razlike i sličnosti Network

13. 5 4 3 2 1 0 3 3 0 1 2 3 4 5 matematički pristup • Metrički sistem rastojanje izmedju dve tačke je isto bez obzira na smer...

14. Prostorni podaci Topologija Mebijusova traka

15. Prostorni podaci Topologija • Topologija je mlada matematička grana • Neophodno je posedovanje osnovnih znanja iz matematičke analize, algebre, teorije skupova i geometrije • Najvažnije razumevanje globalnih (geometrijskih) struktura, dok konkretna odstojanja i konkretne realizacije globalnih struktura ne igraju ulogu - kvadrat veće i manje površine su topološki ekvivalentni (za topologa se ne razlikuju) • Osnovni objekti u topologiji su topološki prostori, odnosno skupovi s jednom posebnom strukturom, koja se kao i čitava disciplina naziva topologijom.

16. TOPOLOGIJA Definicija topologije Pod topologijom se podrazumevaju prostorni odnosi entiteta, odnosno način na koji su međusobno povezani

17. matematički pristup • Topološki sistem A B u osnovi, prostorni odnosi izmedju geometrijskih elemenata... B A B A A B

18. topologija tačke (node topology); • topologija mreže (network topology); • planarna topologija (planar topology);

19. Terminologija i organizacija CADMap topologije

20. ArcGIS “fly” topologija

21. A point to point duplication of polygon borders for any pair of adjacent segments. No gaps between polygons! Except lakes, islands… PRAVILNO! GREŠKE Sve linije pravilno preklopljene… Sve tacke na svom mestu… Must not overlap.

22. Formiranjetopološkog direktorijuma u ArcCatalog-u 1. Desni klik na Geoloske karakteristike – New.. - Topology 2. Ostaviti ponudjen naziv (Next…) 3. Check polje GeJedinice..., pa Next… 4. Next..

23. Editor – Start Edit • Otvoriti Toolbar Topologija (ako nije otvoren) 2 1

24. Ispravljanje topoloških grešaka u ArcMap-u Otvoriti *.shp dokument zajedno sa topološkim dokumentom i aktivirati toolbar Topology *Napomena: opciju „Validate Topology Now“ preskočiti...

25. Dodatne napomene: • U otvorenom polju o pravilima koje topologija koristi, ići na Add Rule… • Rule: Must Not Overlap – OK • Add Rule – Rule: Must not have gaps – OK • Kad se dodaju ta 2 osnovna pravila, ici na Next… • Pri formiranju topologije biće ponuđena opcija „Validate Topology Now“ – reći „NE“!

26. Koristite alat Validate Entire Topologyza pronalaženje grešaka koje su obeležene crvenom bojom Validate Entire Topology Greska!

27. Error Inspector – analizirati tipove greske u tablici • Desni klik – Zoom to – uveca na datu gresku • Fix Topology Error Tool… Error inspector Fix Topology Error Tool Tip greske Error Inspector

28. Fix Topology Error Tool – Desni klik – Merge / Create Feature • Kod opcije Merge izabrati kojoj jedinici se pripisuje problematicni deo

29. 9. Kod opcije Craete New Feature, stvara se novi poligon na mestu greske 10. Novi poligon spojiti sa odgovarajucim (logicnijim) blokom (opcija Merge u Editoru…) 11. Ponavljati postupak dok se ne poprave sve greske.

30. Opcija EDIT Uvek se Editovanje pocinje sa EDITOR – START EDIT, a zavrsava sa FINISH EDITS. Pri zavrsavanju biras opciju da li sacuvavas rad ili ne. 1 • Editor - Start Edit • Task – izabrati zeljenu opciju • Tagrget – izabrati nad kojim entitetom se vrsi radnja • olovka/ strelica… • Desni klik - Finish 2 3 4

31. U ArcMapu: Editor – Start Edit – obeleziti tacku – attribute table Dopuniti trazene parametre

32. TIN-om (triangulaciona nepravilna mreza) se reprezentuju: • površine koje pored x,y koordinata sadrze i treću dimenziju (kotu - Z)

33. Datum: 17. 03. 2010 Vežba br. 4 • Konvertovati poligoni dokument GeoJedinice.shp u GeoJedinice.dxf (ili Geojedinice.dwg) vektorski format. U ArcMap, pod nazivom VektorskiFormati.mxd sačuvati oba vektorska fajla. • U ovom zadatku je potrebno “iskropovati” (iseći) deo vektorizovane geološke karte (GeoJedinice.shp) i geoloških struktura (GeoTrase.shp) koristeći toolbox alat analysis tools i Prostora Od Interesa POI. Shp. • Iskropovani deo karte simbolizatiovati u posebnom dokumentu pod nazivom SimbolizovanaMapa. mxd). Simbolizaciju uraditi na osnovu atributa Starost i TipLinije. • Otvoriti i editovati u ArcMap-u tačkasti vektorki dokument HG_Pojave.shp. Pod ovaj layer postaviti topografsku osnovu i sa nje “skinuti” odnosno digitaliyovati druge hidrogeoloske objekte kao što su kaptirani ili nekaptirani izvori, bunari… Ovaj proces ograničiti na poligon koji je definisan sledećim y i x koordinatama: na severu 4718000, jugu 4714000, istoku 7613000 i zapadu 7607000. U tabeli atributa popuniti osnovne informacije o tipu pojave i dati oznaku tačkastog entiteta. Simbolizovati kartu i sačuvati kao HG_Pojave.mxd dokument. • Importovati TrgovisteOGK.shp u ArcMap programu, otvoriti toolbar za topologiju i korigovati topologiju u dokumentu GeoJedinice_saGreskom.shp. • Na osnovu vektorskog linijskog dokumenta izohipse.shp formirati tin-format, zatim 3D model terena u ArcScene. Simbolizovati 3D model terena i prikazati kao poseban fajl.