Kolej – czynnik integracji regionu

1. Kolej – czynnikintegracji regionu Przyszłość transportu szynowego w regionie Piotr Szałkowski

2. Kolej – czynnik integracji regionu Program prezentacji: • Rola kolei w regionalnym systemie transportowym – stan obecny • Dlaczego pociągi dalekobieżne omijają Łódź • Przyczyny słabej pozycji kolei regionalnej • Zintegrowany system transportu dla regionu • Łódzki węzeł kolejowy - dziś i jutro • Kolej aglomeracyjna - czy potrzebna ? • Duopolis Warszawa – Łódź: pierwsza faza? • Łódź jako węzeł transportu intermodalnego • Wnioski końcowe

3. Połączenia dalekobieżne • Połączenia międzynarodowe • Warszawa – Praha – jedyne połączenie bezpośrednie • Berlin, Bruksela - z przesiadką w Kutnie – brak dogodnych skomunikowań • Wiedeń, Budapeszt, Bratysława - z przesiadką w Zawierciu – brak dogodnych skomunikowań • Połączenia międzyregionalne • Łódź – Warszawa – jedyna dostateczna oferta, zbyt długi czas jazdy, poprawa od 2008 roku • inne aglomeracje – mała ilość połączeń bez regularnego taktu, czas jazdy niekonkurencyjny w stosunku do samochodu

4. Połączenia lokalne • Koleje regionalne • zbyt długie czasy dojazdu, brak regularnego taktu • zbyt mało połączeń w ciągu doby dla większości relacji • tabor nie dostosowany do bieżących potrzeb, niski komfort • wysokie koszty dostępu do torów na mniej uczęszczanych liniach • brak skomunikowania z innymi rodzajami transportu • brak dobrego styku z komunikacją miejską w Łodzi • brak nowoczesnych rozwiązań taryfowych • Kolej aglomeracyjna • brak oferty i możliwości jej realizacji z powodów infrastrukturalnych.

5. Dlaczego pociągi dalekobieżne omijają Łódź • niska mobilność łodzian - prawda czy fałsz? • położenie z dala od ważnych linii kolejowych • kształt węzła kolejowego - brak dobrego tranzytu, wydłużony czas przejazdu • zły stan infrastruktury - za mała prędkość • trwałe, wieloletnie niedostrzeganie potrzeb Łodzi przez władze centralne i dyrekcję PKP • brak gotowości poważniejszego finansowania • brak skutecznego działania lokalnych władz na rzecz poprawy stanu transportu kolejowego • brak mechanizmów rynkowych w PKP (oddawanie pola konkurencji bez walki)

6. Przyczyny słabej pozycji kolei regionalnych • przebieg i stan techniczny linii kolejowych w regionie • wysoki koszt dostępu do torów na niektórych liniach • przestarzały tabor - niski komfort, pojemność niedopasowana do potrzeb, duże zużycie energii • słaba pozycja Łodzi jako stolicy regionu • niedostateczna oferta - oddanie pola konkurencji • brak dobrego skomunikowania z innymi przewoźnikami • brak styku z transportem miejskim • niska jakość obsługi pasażera (brak konkurencji) • brak jednolitej polityki wobec transportu w regionie • brak jasnej wizji dla zmiany obecnej sytuacji

7. Koleje w łódzkiem - perspektywy • Podstawowa relacja Łódź – Warszawa – realna szansa na poprawę przed 2010 rokiem • Projekt połączenia Warszawa – Wrocław – szansą dla Łodzi na pierwszą szybką kolej • Zintegrowany system transportu – rozwiązanie większości problemów kolei regionalnej • Kolej aglomeracyjna – nowa jakość w transporcie miejskim w Łodzi • Rozbudowa łódzkiego węzła dla potrzeb aglomeracji - korzyści dla ruchu tranzytowego • Łódź – centrum transportu intermodalnego

8. Jaka przyszłość dla kolei regionalnej ? Szkielet regionalnego zintegrowanego systemu transportowego

9. Idea zintegrowanego systemu transportowego dla regionu • Integracja rozproszonej struktury osadniczej w jeden spójny organizm • Podniesienie znaczenia Łodzi jako stolicy regionu • Poprawa dostępności Łodzi w skali kraju i Europy • Przyspieszenie rozwoju całego regionu dzięki zwiększeniu mobilności mieszkańców • Obniżenie całkowitych kosztów transportu • Uchronienie centrum Łodzi przed zakorkowaniem 1. Cele strategiczne

10. Zintegrowany system transportu 2. Założenia do projektowania • Maksymalne wykorzystanie istniejącej infrastruktury. • Optymalizacja kosztów inwestycyjnych w stosunku do planowanych efektów. • Zapewnienie sprawnej przelotowości łódzkiego węzła kolejowego we wszystkich kierunkach. • Przybliżenie kolei do miasta poprzez stworzenie wielu punktów styku z miejską siecią transportową. • Wykorzystanie kolei regionalnej do przejęcia części ruchu aglomeracyjnego wzdłuż tras swojego przebiegu, zwłaszcza przy podróżach pomiędzy odległymi dzielnicami.

11. Zintegrowany system transportu 3. Oczekiwane efekty • Wzrost udziału transportu publicznego przy podróżach pomiędzy Łodzią a miejscowościami w regionie. • Odciążenie centrum miasta z tranzytowego i docelowego ruchu prywatnych samochodów. • Polepszenie dostępności centrum miasta • Znaczne skrócenie łącznego czasu podróży dzięki prowadzeniu pociągów regionalnych przez ważne węzły komunikacyjne wewnątrz aglomeracji w połączeniu z dobrym skomunikowaniem w tych węzłach z transportem miejskim. • Zwiększenie ilości kolejowych połączeń dalekobieżnych dzięki możliwości przeprowadzenia większej ilości pociągów tranzytowych przez Łódź.

12. Zintegrowany system transportu 4. Kolej regionalna jako szkielet systemu • system węzłów komunikacyjnych (przesiadki) • podsystemy transportowe obsługujące węzły • powiązania z ruchem ponadregionalnym • współistnienie z transportem towarowym • zarządzanie i marketing • tabor dla ruchu regionalnego i miejskiego • system taryfowy

13. Łódzki węzeł kolejowy - dziś i jutro • Historycznie ukształtowany przebieg linii w regionie nie zaspokaja potrzeb Łodzi • Kształt obecny i pożądany – czego brakuje • Linia średnicowa – jaki wariant ? • Główny dworzec (czy potrzebny ?) (wady i zalety różnych lokalizacji) • Główne kolejowe trasy wylotowe z miasta (kierunki ważne dla ruchu lokalnego i dalekobieżnego) • Rozbudowa – korzyści nie tylko dla Łodzi • Kolej aglomeracyjna • Ruch tranzytowy • Transport towarowy

14. Węzeł - historia 1924 1902 1847 1931 1933 1866 1941 1903 1944 1930

15. węzeł - warianty

16. 2 warianty linii średnicowej Ł. Fabryczna Ł. Widzew Ł. Kaliska

17. aglomeracja

18. Linia średnicowa – w tunelu • Wady • bardzo wysoki koszt inwestycji - konieczne odgałęzienie na północ dla zapewnienia tranzytu na kierunku N-S, dla potrzeb ruchu lokalnego potrzebne więcej niż 2 tory oraz podziemne przystanki pośrednie • większość środków dla specjalistycznych firm zewnętrznych • długi czas budowy • wysoki koszt utrzymania całej infrastruktury podziemnej • konieczność dużego zagłębienia (drgania, obciążenie) • mniej punktów styku z transportem miejskim • dworzec Fabryczny poza główną osią N-S (brak styku z ŁTR) • mała przydatność dla transportu wewnątrz aglomeracji w przypadku wybudowania w wersji łączącej tylko Dw. Kaliski z Dw. Fabrycznym

19. Linia średnicowa w tunelu – c.d. • Zalety • najszybszy przejazd tranzytem W-E • niewielka ingerencja w tkankę miasta • dobry dla szybkich kolei (brak problemu z hałasem) • dworzec w centrum blisko ulicy Piotrkowskiej (Fabryczny)

20. Linia średnicowa – wariant II W tym wariancie większa część trasy biegłaby na powierzchni, głównie w wykopie. Tylko nieco ponad 1 km znalazłby się w  tunelu (odcinek pod rondem Waryńskiego i pomiędzy ulicami Franciszkańską i Zachodnią. • Wady • potrzebne więcej niż 2 tory (duży ruch aglomeracyjny) • duża ingerencja w strukturę miasta (wywłaszczenia) • duży zakres i koszt inwestycji dla zapewnienia integracji z transportem miejskim (dworzec, nowe węzły komunikacyjne) • marginalizacja roli dworca Fabrycznego do obsługi wyłącznie ruchu regionalnego (ew. do Warszawy) • większa odległość dworca w centrum od ul. Piotrkowskiej

21. Linia średnicowa – wariant II c.d. • Zalety • więcej potencjalnych miejsc pracy przy budowie dla Łodzian • większa korzyść dla systemu kolei miejskiej • szybszy zwrot kosztów inwestycji (większe wykorzystanie) • dobra integracja kolei z transportem miejskim • bezpośredni styk dworca w centrum z ŁTR-em • lepszy tranzyt kolejowy w relacjach N-S (szybszy, bez konieczności zmiany kierunku jazdy) • skrócenie odległości kolejowej do Kutna o ok. 5 km (opcja) • rozwiązanie większości problemów komunikacyjnych okolic kompleksu „Manufaktury” (przebudowa układu komunikac.) • dobry dojazd spoza Łodzi do CKDAM i UŁ • uporządkowanie przestrzeni w wielu fragmentach miasta • nowe szybkie połączenia międzydzielnicowe (Retkinia/Teofilów - Centrum - Widzew - Olechów)

22. Kolej aglomeracyjna budować czy nie ? • Możliwe kierunki rozwoju Łodzi • Szybki wzrost roli metropolitalnej? • Rozwój przestrzenny - jaki model? • Rewitalizacja centrum - środki, czas, efekty • Wzrost zamożności - jaki model konsumpcji? • Zaspokajać tylko popyt czy go kształtować? • Analiza SWOT Pytania podstawowe

23. Kolej aglomeracyjna - zalety • poprawa integracji na poziomie ponadaglomeracyjnym • wzrost rentowności kolei regionalnych • skrócenie średniego czasu podróży • większy komfort, większa prędkość handlowa • dobra integracja z innymi środkami transportu, także z kolejami dalekobieżnymi • mniejszy koszty bieżącej eksploatacji liczony na 1 pskm • odciążenie centrum z ruchu samochodowego • kontrolowanie przestrzennego rozwoju aglomeracji (stymulowanie liniowego rozwoju) • uporządkowanie przestrzeni w dużej części miasta, likwidacja wysp zdegradowanej tkanki miejskiej • wytworzenie nowych korytarzy komunikacyjnych

24. Kolej aglomeracyjna - wady • duże początkowe koszty inwestycyjne • konieczność zajęcia zupełnie nowych terenów • lokalne zwiększenie zagrożenia hałasem • miejscowe przerwania ciągłości przestrzennej

25. Kolej aglomeracyjna - szanse • duże wsparcie ze środków unijnych i budżetu centralnego • zgodność koncepcji z akceptowanymi i racjonalnymi trendami • wsparcie centralne jako efekt wdrażania założeń NPR (prawo, finansowanie) • planowane wydzielenie PLK z PKP • koncepcja nie jest związana z żadną opcją polityczną

26. Kolej aglomeracyjna - zagrożenia • brak uregulowań prawnych sprzyjających integracji transportu w skali regionu • słaby budżet lokalny - brak możliwości współfinansowania dużego projektu • słaby PR - brak społecznego poparcia dla wybranego kierunku inwestowania • niemożność przewidzenia kierunków rozwoju w perspektywie 20 lat • konflikt (mentalny) interesów z PKP

27. Zintegrowany System Transportu skala przedsięwzięcia • Działania Inwestycyjne: • gruntowna modernizacja istniejącej infrastruktury • budowa zupełnie nowych linii • budowa węzłów komunikacyjnych • Działania organizacyjne: • wypracowanie zasad współpracy lokalnych samorządów • nowy podmiot zarządzający transportem w skali województwa • całkowita reorganizacja lokalnej komunikacji miejskiej

28. Duopolis Warszawa - Łódźpierwszy etap integracji ? • Modernizacja linii Warszawa-Łódź - skrócenie czasu podróży • Nowy tabor - nowi klienci efektem poprawy jakości usługi • Zintegrowany system transportu – łatwiejszy dojazd do stolicy nie tylko dla Łodzian • Kolej regionalno-aglomeracyjna - większa dostępność dworców szybkiej kolei • Skrócenie łącznego czasu podróży - wzrost ilości codziennych dojazdów koleją do stolicy

29. Łódź jako kolejowy węzeł transportu intermodalnego (TI) • Stan obecny: • terminal kontenerowy o dużej pojemności • stacja rozrządowa • słaba infrastruktura linii kolejowych • mały udział TI w transporcie towarowym • Perspektywy i szanse: • centralne położenie Łodzi • bliskość drogowych węzłów komunikacyjnych • duża liczba firm logistycznych w regionie • sprzyjanie rozwojowi TI na szczeblu centralnym, perspektywa znacznego wsparcia kapitałowego

30. Wnioski Sprawny zintegrowany system transportu • lepsza integracja całego regionu • wieksza mobilność mieszkańców (zwłaszcza spoza aglomeracji) • zwiększenie lokalnego ruchu turystycznego, • mniejszy popyt na transport indywidualny (mniejsze koszty zewnętrzne) • sprawniejsze zarządzanie i planowanie w dziedzinie transportu • obniżenie globalnych kosztów logistycznych w transporcie publicznym • odzyskanie wielu milionów godzin przeznaczanych w skali roku na dojazdy (ekonomiczny efekt skali spowoduje wymierny wzrost popytu na inne dobra)

31. Wnioski c.d. • Kolej aglomeracyjna – zalety • skrócenie średniego czasu podróży • zmniejszenie bieżących kosztów utrzymania transportu miejskiego • zbliżenie ośrodków regionalnych z Łodzią • poprawa połączeń ponadregionalnych • zbliżenie Łodzi do Warszawy i vice versa

32. Dziękuję za uwagę.

33. Pytania ?