Download
1 / 13
E N D
WIOSNA LUDÓW W EUROPIE
Wiosna Ludów – seria ludowych zrywów rewolucyjnych i narodowych jakie miały miejsce w Europie w latach 1848 – 1849. W kontekście „Wiosny Ludów” można wyróżnić trzy główne nurty: społeczny – dotyczący warstw społecznych chcących polepszenia warunków bytowych, ustrojowy – dotyczący społeczności chcących udziału w rządzeniu państwem, narodowy – dotyczący narodowości walczących o autonomię, niepodległość lub uznanie w danym państwie.
Wiosna Ludów objęła niemal całą Europę. Do wystąpień nie doszło w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii oraz w Imperium Rosyjskim, zaś na Półwyspie Iberyjskim doszło jedynie do wystąpień chłopskich. Ruchy rewolucyjne w jednym państwie oddziaływały na inne narody. Informacje o wystąpieniach rozchodziły się stosunkowo szybko, prowadząc do kolejnych powstań. Można w takim wypadku mówić o rewolucji europejskiej. Wielu aktywnych działaczy Wiosny Ludów działało na terenie różnych państw i porozumiewało się ze sobą.
Pierwszym krajem, w którym wybuchła rewolucja, była Francja. Jeszcze przed wybuchem rewolucji rozpoczęła się kampania na rzecz reformy wyborczej. Na wielu dziedzińcach Paryża zorganizowano bankiety, a przy okazji wznoszenia toastów wygłaszano mowy polityczne. Po rewolucji lipcowej tron francuski objął Ludwik Filip I, pochodzący z bocznej linii Burbonów Orleańskich. Bardzo trudne warunki życia, nędza proletariatu i rosnąca liczba bezrobotnych (ok. 30 000) były przyczyną częstych demonstracji biedoty paryskiej i robotników, z których najważniejsze (i najkrwawiej stłumione) to I i II powstanie lyońskie (odpowiednio w 1831 i 1834 roku).
Zajścia w okresie Wiosny Ludów miały także miejsce w krajach niemieckich. Już 27 lutego w Wielkim Księstwie Badenii, doszło do zamieszek, a od Leopolda Badeńskiego żądano reform. W 18-19 marca 1848 roku w Berlinie doszło do demonstracji ulicznych (rewolucja marcowa), w efekcie których 20 marca 1848 roku tłum uwolnił szereg więźniów z więzienia w Moabicie, wśród których znajdowali się Polacy: Ludwik Mierosławski i Karol Libelt. Wydarzenia rewolucyjne miały również miejsce w Cesarstwie Austriackim. 12 marca 1848 r. w Wiedniu doszło do poważnych zajść ulicznych. W ich efekcie cesarz Ferdynand I udzielił dymisji znienawidzonemu kanclerzowi, Klemensowi Metternichowi.W tym samym czasie w Heidelbergu trwały prace nad utworzeniem ogólnoniemieckiego parlamentu. Projekt, został pozytywnie zaopiniowany przez Radę Związku Niemieckiego. W efekcie 18 maja 1848 roku we Frankfurcie nad Menem rozpoczął swoje obrady parlament, nazwany frankfurckim.
W 1848 roku rewolucja wybuchła także w Królestwie Obojga Sycylii. Jego władca, Ferdynand II Burbon, nie mogąc stłumić rozruchów, wprowadził w państwie reformy polityczne i nadał mu konstytucję. Podobny przebieg miała rewolucja w Królestwie Sardynii, gdzie król Karol Albert wyraził zgodę na przeprowadzenie reform. Nawet papież Pius IX zgodził się na przyznanie praw politycznych ludności Państwa Kościelnego. Gdy jednak stanowczo odmówił zgody na zjednoczenie Włoch, w Rzymie wybuchło powstanie przeciwko jego władzy. Powstanie szybko ogarnęło pozostałe państewka włoskie, a nawet prowincje należące do Austrii – Lombardię i Wenecję. Na czele powstania stanął Giuseppe Mazzini i Giuseppe Garibaldi. Powstańcy, pod hasłem zjednoczenia ziem włoskich, rozpoczęli walkę o wyzwolenie spod panowania austriackiego. Poparcia udzielił im władca Piemontu (Królestwa Sardynii) Karol Albert, lecz jego wojska zostały pokonane przez Austriaków pod Novarą.
Dwa dni po wybuchu zamieszek w Wiedniu, 15 marca 1848 r. rozpoczęło się powstanie na Węgrzech, które miało doprowadzić do wyzwolenia kraju spod panowania austriackiego. Powołano parlament i niezależny od Austrii rząd, na którego czele stanął Lajos Kossuth. Gdy tylko władzom austriackim udało się stłumić powstanie w Wiedniu, cesarz Franciszek Józef skierował wojska na Węgry. Po zajęciu Pesztu (wtedy jeszcze osobne miasto, teraźniejszy Budapeszt), ogłoszono włączenie Węgier do Austrii. W odpowiedzi na to parlament węgierski zdetronizował cesarza, któremu oficjalnie przysługiwał tytuł króla Węgier. Wojska węgierskie stanęły po stronie parlamentu i rozpoczęły walkę z wojskami austriackimi. Sytuacja powstańców pogorszyła się, gdy car Mikołaj I przysłał na prośbę Franciszka Józefa 200-tys. armię rosyjską. Zobowiązywało Rosjan do tego Święte Przymierze.
Przyczyny wybuchu powstania w zaborze pruskim: – 1847 r. -wpływ Wiosny Ludów w Europie Zachodniej przygotowania Prus do wojny z Rosją, która sprzeciwiała się zjednoczeniu Niemiec -polityka germanizacyjna władz pruskich, antypolskie represje -większa świadomość narodowa uwłaszczonych chłopów Powstanie wielkopolskie 1848 roku 20 marca 1848 r. – utworzenie Komitetu Narodowego w Poznaniu, który uzyskał od Prus zgodę na mianowanie polskich urzędników i wprowadzenie języka polskiego jako urzędowego doszło do działań zbrojnych pod dowództwem Ludwika Mierosławskiego -rząd pruski nie dotrzymał obietnicy i nakazał likwidację oraz wysłał wojska pruskie do stłumienia powstania polskiego w Wielkopolsce -przewaga wojsk pruskich doprowadziła do upadku powstania Wiosna Ludów w Galicji: -17 marca 1848 r. – w Krakowie utworzono Komitet Narodowy współpracujący z Mierosławskim -rząd austriacki obawiając się rewolucji wycofał wojska na Wawel, gdzie zbombardowano miasto i zmuszono do kapitulacji -podjęto walkę we Lwowie jesienią 1848 r. władze austriackie opanowały sytuację w Galicji
Polacy w wydarzeniach Wiosny Ludów w innych krajach europejskich: Wojciech Chrzanowski – dowódca sił piemonckich pod Novarą w 1849 r. Były uczestnik powstania listopadowego. Józef Bem – generał artylerii. W powstaniu listopadowym odznaczył się niezwykłą odwagą. Podczas Wiosny Ludów kierował obroną Wiednia, a następnie węgierskimi wojskami. Stał się węgierskim bohaterem narodowym. Po upadku rewolucji węgierskiej służył w armii tureckiej, po przejściu na islam jako Murat Pasza. Zmarł w Aleppo w Syrii, wołając: „Polsko! Polsko! Ja Cię już nie zbawię!” Henryk Dembiński – głównodowodzący armią węgierską w powstaniu 1849 roku
SKUTKI: -pełne uwłaszczenie chłopów w zaborze pruskim i austriackim -ożywienie kulturalno-narodowe w społeczeństwie polskim -walka o równouprawnienie języka polskiego -Wiosna Ludów potwierdziła, że działalność spiskowa nie przynosi niepodległości BILANS: objęła swym zasięgiem kraje Europy pod hasłem rewolucji francuskiej: „Wolność – równość – braterstwo” wkroczyła na arenę polityczną klasa robotnicza, która walczy o „republikę socjalną” i „sprawiedliwość społeczną” wzrosło znaczenie burżuazji po kapitalistycznych przeobrażeniach w Europie, jednocześnie zwiększył się jej strach przed robotnikami i ich aspiracjami politycznymi ostatecznie (poza Rosją) zniknęła pańszczyzna wprowadzono rządy konstytucyjne w wielu krajach Europy, poszerzono swobody obywatelskie wydarzenia te stały się mocnym doświadczeniem dla wszystkich narodów walczących o zjednoczenie i niepodległość oraz podwaliną ruchów niepodległościowych w latach następnych rozluźnieniu uległ gorset „Świętego Przymierza”
