BENİGN KEMİK TÜMÖRLERİ

1. BENİGN KEMİK TÜMÖRLERİ Dr. Kadir Geylani KORUR

2. İskelet sisteminden köken alanlar • Kemik yapıdaki diğer dokulardan köken alanlar • Eklemlerden köken alanlar • Orijini belli olmayan (soliter kemik kisti) • Non- neoplastik tümörler

3. Kemik doku: • Osteom • Osteoid osteom • Osteoblastom • Osteosarkom • Kıkırdak doku: • Kondrom • Osteokondrom • Kondroblastom • Kondromikzoid fibrom • Kondrosarkom • Fibröz doku: fibröz kortikal defekt (non-ossifayn fibrom) • Dev hücre içerenler: • Dev hücreli tümör • Anevrizmal kemik kisti

4. Osteom: • 3-5 dekad, E=K • Kalvaryal kemikler, paranazal sinüsler, yüz kemikleri • Sıklıkla asemptomatik • Düzgün kenarlı, bazen lobüle dens kemik alanları • 2 tip mevcut • Meninjiomdan ayırt edilmeli (amorf skleroz, +/- spiküller)

5. Osteoid osteoma: • 2-3 dekad, E>K • Aspirine yanıt veren; hftalar-aylar süren gece ağrıları • Sıklıkla femur boynu, tibia proksimali • Vertebra, humerus, talus, skapula, patella, el-ayak kısa kemikleri • Radyolüsen nidus, reaksiyonel yoğun skleroz • 3 tip: -Kortikal, -Spongiöz, -Subperiostal • A.T.’da: • Garre’nin sklerozan osteomyeliti (BT) • Brodie absesi (DSA)

8. Osteoblastom: • 2-3 dekad, E>K • Sıklıkla vertebra arkus posteriorda • Kalvaryum, el-ayak kısa tübüler kemikler ve uzun kemikler • Lokalize ağrı, hassasiyet • Ekspansil özellikte, korteksi şişiren ve aşındıran 2-10 cm çapında litik lezyon • Periferik skleroz kalın ve belirgin değil • Agresif formda yoğun periost reaksiyonu • Daha geniş ve düzensiz sınırlı radyolüsent alan

10. Kondrom: • 2-3 dekad, E=K • En sık el-ayak tübüler kemikleri ve yassı kemikler • Diyafizyal / diyafizyometafizyal • Ağrısız şişlik • Medüller düzeyde geçiş zonu dar, ince kenarlı, ekspansil lezyonlar, kalsifikasyon + • Endosteal konturda skleroz+scalloping • Birden fazla olması: enkondromatozis • Mafucci sendromu, Ollier hastalığı

11. Osteokondrom: • 1-2 dekad, E=K • Sıklıkla uzun kemiklerin metafizi ve yassı kemiklerde • Skapula, pelvis, kosta, vertebra • Saplı, sapsız, kalsifiye olmak üzere 3 tip mevcut • Metafizden diyafize doğru büyüme gösterir • Korteksi, yerleştiği kemiğin korteksi ile devamlılık gösterir • Kemik çıkıntının çevresi kıkırdakla sarılmıştır • Soliter olanlarda malign dejenerasyon az

16. Kondroblastom: • 2-3 dekad, E>K • Humerus, femur, tibia proksimal kesimlerinde • Hareket kısıtlılığı, hassasiyet ve hafif ağrı • Uzun kemiklerin epifizlerinde litik alanlar • Metafizle devamlılık gösterebilir • Genellikle iyi sınırlı, geçiş zonu dar, yuvarlak veya oval • Endosteal scalloping görülebilir • Osteoliz içinde kalsifikasyon olabilir • Solid periost reaksiyonuna yol açabilir

17. Kondromikzoid fibrom: • 2-3 dekad, E>K • En sık tibia proksimal diyafizyometafiziyel bölge • Femur, fibula, kalkaneus, metatars, iliak kemik, kosta • Uzun süreli lokalize ağrı ve şişlik • Ekzantrik yerleşimli ekspansil lezyonlar (3-10 cm) • Geçiş zonu dar, reaktif skleroz görülebilir • Kalsifikasyon nadirdir • Endosteal skleroz ve kortikal kalınlaşma sıktır • Kalın septasyonlar içermekte • Subartiküler yerleşimde kondroblastom ayırımı (agresiv)

19. Fibröz kortikal defekt(Non-ossifayn fibrom) • 1-2 dekad, E<K • Humerus, tibia proksimal metafiz, femur distal metafiz • Ekzantrik, kenarı sklerotik, geçiş zonu dar, iyi sınırlı,< 2 cm kortikal lakün şeklindedir • Korteksi incelten hafif ekspansil olabilir • NOF, FKD’ten daha büyük olup, lobülasyonlu iyi sınırlı sklerotik kenarı vardır • NOF içinde septasyonlar görülür ve kortiks ekspansiyonu oluşabilir

23. Soliter kemik kisti: • 1-2 dekad, E>K • Sıklıkla humerus proksimal metafizi • Femur, tibia, kalkaneus, ilium • Patolojik fraktür • Soliter, iyi sınırlı, oval/yuvarlak medüller radyolüsensi • Geçiş zonu dar ve keskin sınırlı • Multiloküle olabilir

25. Anevrizmal kemik kisti: • 2-3 dekad, E=K • Uzun kemik metafizleri, vertebra, iliak kemikler • El- ayak tübüler kemikler, kalkaneus, klavikula • %8 diafiz yerleşimi • Uzun kemiklerde ekzantrik yerleşimli, ince septasyonlu, kemiği belirgin ekspanse eden osteolitik görünüm • İntraosseöz • Subperiostal • Yumuşak doku kitlesi, kortikal rüptür, codman üçgeni tarzında periost reaksiyonu ile pseudomalign görünüm

29. Dev hücreli tümör: • 2-4 dekad, E<K • Diz eklemi ve el bileğine yakın uzun kemik epifizlerinde • Büyüme plağı kapanmamışsa nadiren metafiziyel • Eklem yüzeyi altına yerleşen, ekzantrik, ekspansil osteolitik lezyonlar • İnce septasyonlar gözlenebilir • Pulmoner metastaz: dansitesi yüksek homojen nodüler lezyonlar

33. Adamantinom: • 2-5 dekad, E>K • Sıklıkla tibia diafizi • Lokal agresif, 3-15 cm • Santral/ekzantrik, multiloküler/ekspansil • Agresif özellik olarak sınırları flu destruksiyon alanları, kortikal harabiyet ve yumuşak dokuya geçiş gösterebilir • %15 metastaz (kemik, akciğer, bölgesel lenf nodları)

35. Kaynaklar: • Textbook of Radiology and Imaging David Sutton 2003 • İskelet Sistemi Radyolojisi Prof.Dr. Emin Üstün 2003 • Klinik Radyoloji Ercan Tuncel 2003 • Cortical Lesions of the Tibia: Characteristic Appeaaences at Conventional Radiography Scott M. Levine, Robert E. Lambiase, Cathrine N. Petchprapa Radiographics. 2003;23:157-177. • Imaging of Giant Cell Tumour and Giant Cell Reperative Granuloma of Bone: Radiologic-Pathologic Correlation Mark D. Murphy et.al Radiographics. 2001;21:1283-1309. • Imaging Of Osteochondroma: Variants and Complications with Radiologic-Pathologic Correlation Mark D. Murphy et.al Radiographics. 2000;20:1407-1434.