Download
1 / 30
761 likes | 2.42k Vues
سیر اندیشه های شهرسازی. موضوع : معرفی ابنزر هاوارد. چه خواهم گفت ؟!. مقدمه بیوگرافی ابنیزر هاوارد هاوارد و ایده باغ شهر الگوی باغ شهرها معرفی باغ شهرهای نمونه نظریه سه مغناطیس نظرات موافقین الگوی باغشهر نظرات مخالفین الگوی باغشهر مزایا و معایب باغشهرها نتیجه گیری. مقدمه.
E N D
سیر اندیشه های شهرسازی موضوع : معرفی ابنزر هاوارد
چه خواهم گفت ؟! • مقدمه • بیوگرافی ابنیزر هاوارد • هاوارد و ایده باغ شهر • الگوی باغ شهرها • معرفی باغ شهرهای نمونه • نظریه سه مغناطیس • نظرات موافقین الگویباغشهر • نظرات مخالفین الگوی باغشهر • مزایا و معایب باغشهرها • نتیجه گیری
مقدمه ابنیزر هاوارد (Howard, Sir Ebenezer) از پیش شهرسازان فرهنگ گراست. الگوی فرهنگ گراها پیش از پیدایش واژه شهرسازیوالبتهپیش از الگوی ترقی گراها شکل گرفت. این الگو بیشتر در سالهای 1880و1890درکشورهای آلمان واتریش مطرح شد،کهدارای تاخیر صنعتیاند. این الگوبه مفاهیم فرهنگیومجموعهشهریبسیار اهمیتقایلاست. مخالف کلانشهرهای عصر صنعت می باشند. افراداین گروه به مشکلات عصر خودپی بردندکه از آن جمله عدم توجه به مسایل زیبا شناسی است. راه حلها والگوهایی که برای حل این معضلات ارایه میدهند به شدت هجران زده ووابسته به تاریخ گذشته است که نشان دهنده این مطلب است که این افراد اصالت تاریخی عصر حاضر وویژگی مسایل آن رانمی شناسند.
بیوگرافی ابنیزر هاوارد • وی در ژانویه سال 1850 در فوراستریت لندن به دنیا آمد و درماه می سال 1928 چشم از دنیا فرو بست. • دارای تحصیلات رسمی محدود بود.در سن 21 سالگی به عنوان کشاورز به نبراسکا رفت. • از استعداد تندنویسی خود استفاده کرد و به عنوان گزارشگر دردفتر روزنامه ودادگاه شیکاگو مشغول به کار شد.
بیوگرافی ابنیزر هاوارد • در سال 1876 به کشور خود بازگشت و بقیه عمر خود را به عنوانگزارش نویس پارلمان انگلیس گذراند. • علاقه زیادی به زبان اسپرانتو داشت واغلب سخنرانیهای خود را به این زبان ایراد می کرد. • ویهوادار جنبش سوسیالیست انگلیس بودو تحت تاثیر شدیدکتابهای(ترقیوفقر)هانری جورج و)نگاه به گذشته)ادوارد بلامی قرار گرفت وبه تحقیق در مورد مسایل و مشکلات اجتماعی پرداخت.
هاوارد و ایده باغ شهر • او با خواندن کتابی از بلامی درباره جنبش تعاونی در امریکا که تأثیر زیادی بر زندگی و آینده اش گذارد و سرچشمه الهام اندیشه باغشهر شد، به این فکر افتاد که آن اصول را با مقیاس کوچکتری در یک شهر نمونه به اجرا در آورد. • اندیشه هایش را در کتابی کوچک به نام فردا یک مسیر صلح آمیز برای یک رفرم اجتماعی منتشر کرد. • دراین کتاب ، پیشنهاد هاوارد اقدام به امری بزرگ بود، یعنی رهایی ازجنبه های مضر انقلاب صنعتی واز میان بردن محلات فقیرنشین وپرجمعیت که زاییده بسط لجام گسیخته صنعت بود. • اصلاح سیاسی و اجتماعی شهرهای متمرکز را در عدم تمرکز آنها می دانست و مساله اصلی برای او اصلاح اجتماعی بود.
با توجه به موفقیت هایی که هاوارد به دست آورد و تاثیرگذاری زیاد اثر وی،در سال 1899 موسسه (باغ_شهرها)پا گرفتکه حتی بعد ازوی نیز توسطفردریک آزبورن( Sir Frederic Osborn) به فعالیتهای خود ادامه داد. • این موسسه بعد از چهار سال توانست اولین زمین خودرادر پنجاه کیلومتری لندن برای ساخت باغ شهر در (لچ ورث)به دست آورد،و وی اجرای اینطرح را به معماران (پارکر) و(آنوین) سپرد. • دومینطرح خود رابعداز جنگ جهانی اول،به نام (ولوین)در 21 مایلی لندن نیزبه(لوی دُوسوآسون) برای اجرا واگذار کرد که از نظر معماری دارای کیفیت بهتری نسبت به لچ ورث بود.
الگوی باغ شهرها • به اعتقاد هاوارد،باغ شهر را باید تصور کاملی از یک شهر مستقل وخود بسنده نامید ، نه یک شهرحومه یامحلهای اعیان نشین! بلکه شهراو بیان تازهای از نوع جدید اسکان بود. • برای اجرای الگوی خود به زمینی به مساحت 6000 اکر احتیاج دارد که به قیمت شش میلیون فرانک از طریق مزایده خریداری شده است. • باغ شهر دارای شکل مدور با شعاع 1130 متراست کهفقط6/1آن مختص به فضای مسکونی می باشدودر حدود سی هزار نفر را در خود جای می دهد. • هاوارد در طرح شهرهای باغ مانند خود، شهر را به صورت چنددایره متحد المرکز تصویرکرد.
الگوی باغ شهرها • شهردارای شش بلوار با 36 متر عرض است که از مرکز شهر تا محیط کشیده شده استوشهر را به شش بخش تقسیم می کند. 1-باغ مرکزی :که در مرکز شهر و به مساحت 2 هکتار وجود دارد. در اطراف آن ساختمانهای عمومی مثل شهرداری، تالار کنسرت ، سخنرانی، تأتر ، کتابخانه و...قرار داشت که برای هریک محوطه ای نسبتاً بزرگ تعلق می گرفت . 2-پارک مرکزی :که حدود 58 هکتار زمین اشغال کرده است و در همه سوی آن یک رواق بزرگ بلورین قرار دارد.(قصر بلورین Crystal Palace)
3-خانه های مسکونی :در حدود 5500 قطعه و دارای معماری متنوع و گیرا می باشد.درترکیب ساختمانها ومساکن، آزادی عمل صاحبان آنها بایستی رعایت گردد. 4-خیابان اصلی شهر: بین دایره میانی و دایره بیرونی خیابان اصلی شهر به عرض 125 متر قرارمی گرفت که کمربندسبزی با طول بیش از 5 کیلومتر ومساحت 50 هکتاررا شکل می بخشدو دارای چمن ودرختانی به عنوان سایه بان بود. در این خیابان باشکوه شش نقطه استقرار هر یک به مساحت 1/5 هکتار برای مدارس،زمینهای بازی وحتی کلیسا در نظر گرفته شده است که خانه ها در طول این خیابان بزرگ با حلقه های متحد المرکز توزیع گشته اند.
5-تاسیسات صنعتی پیرامونی :بر روی کمربند خارجی شهر ، کارخانه ها ، مغازه ها ، بازارها ، میادین زغال سنگ و ... واقع شده اند که در مسیر راه آهن حلقوی قرار دارند. 6-کشاورزی حومه ای: این بخش ها به گونه ای فردی در مزارع کوچک یا بزرگ ، به صورت صیفی کاری ، مرتع و ... مورد کاشت قرار میگرفت . به نظر وی کاشت گندم در مقیاس وسیع بایستی تحت نظر یک مزرعه دار سرمایه دار یا مجموعه تعاونی وکشت سبزی،گل و میوه توسط افرادیا گروههای کوچک انجام گیرد.
مهمترین اصلی که هاوارد مطرح می کنداینست که مالکیت زمین های بایرو کشاورزی اطراف شهر، به شهر تعلق گیرد تا گسترش شهر دستخوشسودجویی زمین خواران نشود. • او میگوید : نکته مهم اینست که کمربند سبز وروستایی دور شهرمان را حفظ کنیم وبا افزایش جمعیت شهر،لازم است که درآن سوی فضاهای سبز، شهر تازه ای با همان فضاها وکمربندهای سبز به وجود آید .که با وجود وسایل سریع حمل ونقل این شهرها می توانند به راحتی به هم دسترسی داشته باشند.
به این ترتیب با گذشت زمان ما دارای مجموعه ای از شهرها می باشیم که دور یک شهر مرکزی گرد آمده اند که هر شهر به وسیله قطار با شهر همسایه خود دارای یک خط ارتباط مستقیم است. • غالباً گفته شده است که شهرهای باغ مانندی که هاوارد پیشنهاد کرد، ازواقعیات بدوراست واگر هم ساخته شود چون کوچک است مسائل شهرنشینان امروزی را حل نمی کندو هنگامی که از هاوارد درباره این مطلب پرسیدند چنین پاسخ دادکه: (انسان نباید در طرح های خود بیش از حد واقع گرا باشد،زیرا همیشه مشکلاتی وجود دارند که در نتیجه بخش کوچکی از آرزوهای شخصی امکان تحقق پیدا می کنند پس یک طرح باید عظیم متصور شود،زیرا موفقیت کامل آن را نمیتوان پیش بینی کرد.)
معرفی باغ شهرهای نمونه 1-لچ ورث : نخستین باغشهر بود که در 35 مایلی لندن قرار داشت و ساختن آن در سال 1904 و برای سکونت 33 هزار نفرآغاز گشت. راه آهنی که از غرب به شرق میرود و دره ای که عمود بر آن قرار دارد شهر را به 4 بخش تقسیم میکند. که هر کدام از این بخش ها تاسیسات و تجهیزات مختص به خود را دارا هستند. لچ ورث یکی از نخستین نمونه های شهر با ساختاری متشکل از ” واحدهای همسایگی“ است و هر واحد آن به طریقی متفاوت طراحی شده است.
برای اطلاعات بیشتر و مشاهده ی عکس ها به وب سایت باغ شهر لچ ورث به آدرس زیر مراجعه نمایید : http://www.letchworthgardencity.net/
معرفی باغ شهرهای نمونه 2-ولوین : دومین باغشهر که در 21 مایلی شمال لندن قرار داشت و ساختن آن در سال 1920 و برای سکونت 40 هزار نفرآغاز شد. ارتباط آن با لندن به طریق بهتری بود به وسیله یک خط مستقیم راه آهن و یک بزرگ راه ، به همین دلیل ولوین به عنوان نخستین شهرک اقماری لندن شناخته شده است. سطح شهر توسط راه آهن شمالی-جنوبی و شرقی-غربی به 4 بخش تقسیم شده است.
برای اطلاعات بیشتر و مشاهده ی عکس ها به وب سایت باغ شهر ولوین به آدرس زیر مراجعه نمایید : http://www.ourwelwyngardencity.org.uk/
نظریه سه مغناطیس • هاوارد شهر و روستا را مانند آهن ربایی تمثیل می کند که جمعیت انسانی را به سوی خود جذب می کند که زندگی در هر کدام دارای معایب و مزایایی می باشد.به نظر وی نه جاذبه شهر نه جاذبه روستا هدف یک زندگی حقیقتا در توافق با طبیعت را کاملا تحقق نمی بخشد و باید هر دو جاذبه را یکی کرد . • وی آهن ربای دیگری مطرح می کند که در حقیقت باغ شهر یا شهر_روستا میباشد که در آن هم مزایای زندگی شهری وهم زیبایی و دلنشینی روستایی را می توان به گونه ای کامل ترکیب کرد. • هاوارد شهر روستا خود را دارای مزایای زیر می داند: زیبایی طبیعت،فرصتهای اجتماعی ،زمینهاوپارکهای قابل دسترس،اجاره پایین ودستمزد بالا،اجناس با قیمت پایین،آب و هوای سالم،فاضلاب خوب،خانه وباغ روشن،بدون سیگار و محلات فقیر نشین
نظرات موافقین • لوئیس ممفورد : در آغاز قرن بیستم دو ابداع مهم به وقوع پیوست هواپیما و باغشهر! این هر دو طلایه دارهای عصری جدید بودند که اولی بشر را قادر به پرواز بر فراز زمین میساخت و دومی مکان زیست نیکوتری را روی زمین به او وعده میداد.
لوید رادوین: وی در مورد نظریه باغشهر چنین مینویسد: صرف نظر از آنچه در آینده پیش آید باید اذعان کرد که تا زمان حاضر ، معدودی از نظریه ها بوده اند که در زمینه ی یک بحث، دقیق تر و منطقی تر درباره ی متروپلیس چنین قاطعانه با عقاید جاری برخورد کرده باشند. • پوردم: • وی کتاب کوچک باغشهر تالیف هاوارد را یکی از مهمترین کتابهای قرن بیستم میخواند.
نظرات مخالفین • لوکوربوزیه: اگر چه لوکوربوزیه مستقیما با عقاید هاوارد مخالفت نکرد، اما به شدت از باغشهرهای افقی و پراکنده ساختن ساختمان ها در سطح انتقاد میکرد. وی معتقد است که گسترش و رشد شهرها بر مبنای الگوی انگلیسی باغشهر موجب اتلاف وقت ساکنان و همچنین هدر رفتن زمین ها میشود. او عقیده دارد که اینگونه شهرها نوعی روحیه ضد اجتماعی برای ساکنینشان ایجاد می کنند.که به فردگرایی و تنهایی می انجامد.
نظرات مخالفین • زیگفرد گیدیون: وی راجع به انحطاط نظریه باغ شهر چنین می نویسد : (( این نظریه به هیچ راه حلی برای مشکل اصلی زمانه ارائه نمی دهد. یک راه حل موضعی چاره کار شهرسازی نیست، بلکه تنها یک برنامه ریزی کامل در مقیاسی که تمامی ساختارهای زندگی جدید را در همه ابعادش در برگیرد قادر خواهد بود که امور مهمی را که هاوارد در ذهن خود داشت به انجام برساند.))
نظرات مخالفین • ادوارد کارتر : وی زمانی که مشغول مطالعه در مورد آینده لندن بود چنین نوشت: (( هاوارد و پیروانش به هیچ وجه به مسئله اساسی و مهم امروز توجه نکرده اند! مسئله احیا و اصلاح بافت مرکزی شهر قدیمی. ایشان در عمل و تحت تأثیر احساسات پرشور به سوی ساختن کامل شهرهای نوبنیاد گریز زده اند. در هر حال ، هراندازه هم که در زمینه فوق خدماتی انجام داده باشند،نمیتوان این موضوع را نادیده گرفت که آنها با این کار لطمه ای شدید به موضوع بازسازی مراکز شهرهای قدیمی زده اند، زیرا با تأکید بر مسأله ساختن باغشهرها اذهان را از توجه به موضوع اصلاح بافت مرکزی شهرها منحرف کرده اند. در ضمن،اعتماد بیش از حد آنها به موضوع توسعه آزاد، موجب توسعه روز افزون حومه ها گردیده که به عنوان یک استاندارد پذیرفته شد و در گسترشهای عاری از هویت شهری سهیم بود.))
نظرات مخالفین • جین جیکوبز: نظریه های طرفداران اصل تمرکز در شهرسازی مدرن که هاوارد القا کننده ی آن بود، در توسعه شهرهای بزرگ آمریکایی اثرات زیان بخشی داشته است، به این صورت که موجب تضعیف روابط اجتماعی بین ساکنان این شهرها شده و محلات شهری یکنواخت و بی روحی پدید آورده است.
مزایا و معایب طرح باغشهر • مزایا: • گسترش متقارن و متوازن شهرها ، توجه ویژه به فضای سبز (فضای سبز 5 برابر مسکونی ) ، تعیین خط مشی های کلی و استراتژی های کاربری اراضی شهر توسط حکمروانان شهری ، تقسیم بندی های خود یار فرعی شهر ( منطقه بندی)، پیوند محیط های شهری با کیفیت بالای زندگی روستایی ، کم رنگ شدن زندگی بالا محله ای و پایین محله ای ، عدم تداخل کاربری های صنعتی با کاربری های مسکونی و سایر کاربری ها، آزادی عمل صاحبان ساختمان ها در نحوه ترکیب سازه ها ، واگذاري زمين‌هاي شهري و حومه به شهرداري ها ، تمرکززدایی • معایب : • دست کم گرفتن فشارهای اقتصادی در چگونگی توزیع جمعیت شهری ، دور از واقعیت بودن این طرح بدلیل کوچکی وسعت محدوده ، عدم پاسخگویی این شهرها به نیازهای ساکنین شهرهای امروزی ، تاکید بر توسعه افقی شهر ، اتلاف وقت در رفت و آمد ساکنان، ایجاد روحیه ضد اجتماعی ساکنان
نتیجه گیری • هرچند طرح هاوارد زمینه ای بود در جهت حل و رفع مشکلات شهری اواخر قرن نوزدهم ، ولی فکر شهرهای باغ مانند با آنچه که عملاً صورت حقیقت به خود گرفت تفاوت داشت. پس از گذشت نیم قرن ،آنچه به نام شهرهای باغ مانندساخته می شد، محلات کوچکی بود در اطراف شهر که بر اساس سازمانهای تعاونی پایه گذاری شده بود. • شهرهای باغ مانند ،به ساختن خانه های کوچک با باغچه هایی در اطراف آن محدود شده بود تجربه آن را می توان به خوبی در اطراف شهر لندن که در اواخر دهه چهارم و پنجم قرن حاضربوجود آمد، ملاحظه کرد طرح هاوارد به قول خود او پیوندی بین شهر و روستا بود. وجود نظریه مخالفان و موافقان باغشهر هاورد نشان از ارزش کار اودارد. هاوارد برای صنعت در باغشهرها اهمیت کمی داده بود شاید یکی از دلایل موفق نبودن طرح هاوارد با توجه به اینکه شهرها به سوی صنعتی پیش می رفتند همین امر بود. • ولی از این مطلب نمیتوان صرف نظر کرد که ایده و الگو باغ شهر هاوارد تاثیری عمیق برتفکر ساخت شهرهای جدیدآتی گذاشت و همانطور که قبلا بیان شد می توان از هاوارد به عنوان پدر شهرهای جدید نامید.
منابع : • شهرسازی معاصر از نخستین سرچشمه ها تا منشور آتن – اوستروفسکی • شهرسازی تخیلات و واقعایت - فرانسوا شوای • سیر اندیشه ها در شهرسازی- جلد 1 - پاکزاد • معماری و شهرسازی در قرن بیستم - لامپونیانی • به سوی شهرسازی انسان گرا- محمود امیر یاراحمدی • ویکیپدیا • http://www.letchworthgardencity.net • http://www.ourwelwyngardencity.org.uk/ • www.urbanity.ir • www.noandishaan.com
