Zin in geluk

1. Zin in geluk SPES - 1 oktober 2008 Dr. Gerbert Bakx

2. Waar gaat het over?

3. Geluk is geen wetenschappelijk concept! Niet objectief aantoonbaar of voorspelbaar � Geluk is meer te vergelijken met kunst: levenskunst Daarom blijven ook opvattingen van vroegere denkers nog altijd interessant, net zoals oude kunst nog altijd interessant is en nooit definitief �achterhaald� is zoals een wetenschappelijke theorie achterhaald kan zijn. �Studies�: dictatuur van middelmaat! => geen recept voor individu! Probleem: geluk is een probleem!

4. Probleem: geluk is een probleem! Epictetus: filosofie is de activiteit die door het gebruik van de rede tot een gelukkiger leven leidt. Boeddha: alle lijden is een gevolg van onwetendheid. Aristoteles: geluk is het ultieme doel achter elk ander doel. Conclusie: ongeluk en lijden zijn misverstanden! Vroeger (o.a. Freud�): probleemgerichte psychologie: geluk wordt pas mogelijk als alle �problemen� (belemmeringen, fouten, inhibities, trauma�s � ) opgelost zullen zijn. Recenter: (o.a. M. Seligman): meer positieve, oplossingsgerichte psychologie: geluk is een bewustzijnstoestand die men kan cre�ren.

5. Rechtstreeks belang voor individu: Rechtstreeks verband tussen gezondheid en geluk Geluk is het krachtigste medicijn voor geest en lichaam Rechtstreeks belang voor gezinnen en kinderen: Relaties kunnen geen ongelukkige mensen gelukkig maken Relaties zijn gelukkig als de betrokken individuen gelukkig zijn Model van gelukkig leven voor kinderen! Rechtstreeks belang voor organisaties en samenleving: Antwoord op toenemende delinquentie, depressie, su�cide � Kosten als gevolg van vandalisme, arbeidsongeschiktheid, absente�sme, gerechtelijke procedures, medische �behandeling� �

6. Strategie 1: geluk door genoegdoening

7. Strategie 1: geluk door genoegdoening Probleem: Plezier en amusement worden snel vervelend => Bore-out Wie alles gehad heeft => geen doel meer => wanhoop � Bij ouderen: depressie bij �wegvallen� van belangrijke structuren (lege nestsyndroom, pensioen, ziekte �) Jongeren: hebben al alles en vervelen zich nu al! Gandhi: wat men krijgt zonder het verdiend te hebben, bederft de geest

8. Wat dan? Op zoek naar emotionele kicks tegen verveling Poging interne honger en leegte te stillen met nog meer kicks Consumptiehysterie Fascinatie door wetenschap en techniek Cultuur van onbeperkte middelen zonder doelen (Heidegger) Volkomen futiele, commerci�le, competitieve activiteiten: afstompende jongerencultuur, sporthysterie, olympische waanzin, popfestival-idiotie, eurosong-gekte, mode-imbeciliteit � Cfr gewelddadige �spelletjes� van jongeren Stenen gooien naar bussen (in Genk: �Ik verveelde me!�) Sharking Happy slapping � Maar ook: wanhoop, depressie� niets heeft nog zin! Medicalisering van het probleem en cultivering van kwetsbaarheid en hulpeloosheid hebben geen oplossing gebracht Strategie 1: geluk door genoegdoening

9. Tot hoever? Tot het (voldoende) pijn doet! Mensen gaan in therapie als het pijn doet Samenlevingen worden wakker als het voldoende pijn doet Cfr. depressie-epidemie (Trudy Dehue) Tot we de illusie zullen kunnen loslaten dat er een �kwaad� is dat we kunnen �bestrijden� of �behandelen� (cfr. processen Hans van Themse en Joe van Holsbeeck�) Strategie 1: geluk door genoegdoening

10. Noodzakelijk ingredi�nt: waarden, zingeving! Waarden = richting van de reis van het leven Volwassen bevrediging: �iets goeds geven� in plaats van kinderlijke bevrediging: �iets goeds krijgen� Spiritualiteit = bewustwording van betekenis door plaats in iets groters, iets goeds Bevrijdt ons uit de chaos van doelloosheid en futiliteit zodat we plezier kunnen vinden in de reis! Maakt �vergeving� mogelijk in plaats van wraak, haat en wrok te onderhouden (cfr. proces Joe van Holsbeeck!) Strategie 2: geluk door waardengerichtheid

11. De 2 dimensies van geluk

12. De 2 dimensies van geluk Bewustwording begint hier en nu! Een gelukkig mens is een geschenk voor alle andere mensen. Iedereen kan bijdragen aan een gelukkiger samenleving! De volgende 25 jaar zullen opwindend zijn! www.gelukkigerleven.be

13. De kunst van het liefhebben Dimensies van Liefde en Geluk Dr. Gerbert Bakx

14. Wat is liefde? Model van liefde: een roos � Liefde: Vraagt niets Verwacht niets Eist niets In de mate dat er behoefte is,is er geen liefde� Geen goed gevoel omdat je gekregen hebt wat je wilde Geen bestemming, geen reis, geen plaats om naar toe te gaan� Liefde is een houding, een existenti�le dans

15. Structuur van lijden en liefde

16. Structuur van het lijden

17. Structuur van liefde en verliefdheid

18. Waarom blijven we niet verliefd?

19. Hoe komen we van lijden naar liefde?

20. Depressie en Overgave

21. Zolang je denkt dat je weetwat wel en wat niet mag gebeuren,probeer je God te manipuleren.Dat is een recept voor ellende. BYRON KATIE

22. Zonder een verhaal dat de werkelijkheid tegenspreekt,is er geen verdriet. BYRON KATIE

23. Je kan niet ongelukkig zijnzonder een verhaal met als titel:�Waarom ik niet gelukkig kan zijn.� ECKHART TOLLE

24. Wanneer we op de grond vallen, doet dat pijn.Toch hebben we de grond ook weer nodig om overeind te krabbelen. KATHLEEN MCDONALD (1952 - )

25. Als het hart treurt om wat het verloren heeft,lacht de geest om wat hij heeft gevonden. SOEFI-GEZEGDE

26. Hoe dieper verdriet in uw wezen kerft,hoe meer vreugde u kunt bevatten. KAHLIL GIBRAN (1883-1931)

27. Er zijn twee oorzaken van lijden:iets willen wat er niet is,of iets niet willen wat er wel is. DE BOEDDHA (623 � 543 v.C.)

28. Wijsheid iseen beetje minder treuren om het verleden,een beetje minder hopen op de toekomst,en een beetje meer liefhebben van het heden. SENECA (5-65)

29. Ik zag rouw een kopje verdriet drinkenen riep hardop: "Het smaakt zoet, h�?""Je hebt me betrapt", antwoordde de rouw, "en je hebt mijn zaken verpest, want hoe kan ik nu verdriet verkopenals je weet dat het een zegen is?� JALALUDDIN RUMI (Soefi dichter, 1207-1273)

30. Een jonge man die nog niet gehuild heeft, is een wilde,een oude man die niet lacht, is een dwaas. GEORGE SANTAYANA

31. Niet het geluk maakt je dankbaarmaar dankbaarheid maakt je gelukkig. DAVIND STEINDL (1926 - )

32. V��rdat de afwezigheid van iets je als een verlies heeft kunnen raken,heeft de aanwezigheid ervan eerst een zegen moeten zijn. FRANK ANDREWS

33. Wat je kwetst,zegent je ook. JALALUDDIN RUMI (Soefi dichter, 1207-1273)

34. Wij ontdoen ons van een vijanddoor ons te ontdoen van vijandigheid. MARTIN LUTHER KING (1929-1968)

35. Zwakke mensen kunnen nooit vergeven.Vergeven is het kenmerk van sterke mensen. MAHATMA GANDHI (1869-1948)

36. Kwaadheid, wrok en de weigering te vergevenis als gif drinken en verwachten dat de ander daardoor zal sterven. TOPE POPOOLA

37. Wat iets werkelijk het beminnen waard maakt, is niet het feit dat het in kwaliteit boven de andere dingen uitsteekt, maar het feit dat het bestaat en in jouw leven aanwezig is. FRANK ANDREWS

38. Telkens je het liefhebben uitstelt tot zich iets beters aandient, zeg je nee tegen het liefhebben van wat er nu is. Het is wachten tot het leven ervoor zorgt dat je met liefde reageert. FRANK ANDREWS

39. Je kunt het universum alleen liefhebben via de belichamingen van het universum die in je leven komen. FRANK ANDREWS

40. Liefde is niet het bewonderen van het volmaakte,maar het aanvaarden van het onvolmaakte. HAROLD KUSHN

41. Je kunt onmiddellijk in het paradijs zijndoor eenvoudig �ja� te zeggentegen dit moment. FRANK ANDREWS

42. Vertrouwen is een houding die je aanneemt tegenover het leven en de wereld,dat je zult weten om te gaan met de moeilijke gebeurtenissen die zich kunnen voordoen,en dat je ondertussen zo diep mogelijk zult liefhebben. FRANK ANDREWS

43. Stort jezelf in liefdevolle benaderingswijzen,omhels je dochter alsof ze heel de mensheid is,liefkoos je geliefde alsof hij het lichaam van God is, aai je hond alsof hij het hele leven in het universum belichaamt, schrob de vloer alsof het een heilige offergave is. FRANK ANDREWS

44. Ervaring is niet wat je overkomt,het is wat je doet met wat je overkomt. ALDOUS HUXLEY.

45. Er is geen goed of kwaad dat niet door het denken is voortgebracht. WILLIAM SHAKESPEARE (1564-1616)

46. De grootste ontdekking van mijn generatie is dat een mens zijn leven kan veranderen, door zijn gedachten te veranderen. WILLIAM JAMES (1842-1910)

47. Het denken kan van de hel een hemel en van de hemel een hel maken. JOHN STUART MILTON (1608-1674)

48. Ervaring is niet wat je overkomt, het is wat je doet met wat je overkomt. ALDOUS HUXLEY (1894-1963) Bij goed weer kan iedereen zeilen. Als er storm komt, Een goed zeiler kan in alle weer zeilen. Een goed speler kan met alle kaarten spelen en beleeft plezier aan het spel. Bij goed weer kan iedereen zeilen. Als er storm komt, Een goed zeiler kan in alle weer zeilen. Een goed speler kan met alle kaarten spelen en beleeft plezier aan het spel.

49. Zonder een verhaal dat de werkelijkheid tegenspreekt, is er geen verdriet. BYRON KATIE

50. Vrijheid is wat wij doen met wat ons wordt aangedaan. JEAN-PAUL SARTRE (1905-1980)

51. We zouden ons meer zorgen moeten maken over het verwijderen van verkeerde gedachten uit onze geest dan over het verwijderen van tumoren en abcessen uit het lichaam. EPICTETUS (50-138)

52. Grote mensen begrijpendat de wereld geregeerd wordt door idee�n. RALPH WALDO EMERSON (1803-1882)

53. De beslissing om gelukkig te zijnis in feite de beslissing om te stoppen met ongelukkig te zijn. BARRY NEIL KAUFMAN

54. Kwaad worden is gemakkelijk. Maar weten tegen wie men kwaad moet zijn, om de juiste reden, op het juiste ogenblik, op welke manier en voor hoe lang, dat is niet zo gemakkelijk. ARISTOTELES (384-322) Aristoteles als vader van de emotionele intelligentie !!! Emoties hebben is gemakkelijk. Ze op het juiste moment hebben is moeilijker! Plato: stel paarden Aristoteles als vader van de emotionele intelligentie !!! Emoties hebben is gemakkelijk. Ze op het juiste moment hebben is moeilijker! Plato: stel paarden

55. Zich goed voelen is een natuurverschijnsel, gelukkig zijn is een kunstwerk. Goed voelen overkomt je = leuk, maar broos! Gelukkig zijn is een creatie, een kunstwerk Goed voelen overkomt je = leuk, maar broos! Gelukkig zijn is een creatie, een kunstwerk

56. J'ai d�cid� d'�tre heureux,c'est meilleur pour la sant�. VOLTAIRE (1694-1778)

57. De gedachte manifesteert zich in het woord, het woord manifesteert zich in de daad, de daad ontwikkelt zich tot een gewoonte, en de gewoonte verhardt zich tot een karakter. Sla dus acht op de gedachte en waar ze u brengt, en laat haar voortkomen uit liefde ontstaan uit begaanheid met alle wezens. Zoals de schaduw het lichaam volgt, zo worden wij wat we denken. DE BOEDDHA

58. �Zou je mij kunnen zeggen hoe ik van hieruit verder moet gaan?" vroeg Alice. "Dat hangt er vanaf waar je heen zou willen,� zei de kat. "Och, dat maakt eigenlijk niet zoveel uit...� zei Alice. "Dan maakt het ook niets uit hoe je verder gaat,� zei de kat. LEWIS CARROLL, Alice in Wonderland

59. Als je een schip wil bouwen, roep dan niet de mensen bij elkaar om plannen te maken, het werk te verdelen, gereedschap te halen en hout te kappen, maar breng ze het hartstochtelijk verlangen naar de wijde, eindeloze zee bij. Dan bouwen ze het schip zonder hulp. ANTOINE DE SAINT-EXUP�RY

60. Grote mensen praten over idee�n; gewone mensen praten over gebeurtenissen; kleine mensen praten over anderen. HYMAN RICKOVER

61. Mensen worden het meest bedrogen door hun eigen meningen. LEONARDO DA VINCI (1452-1519)

62. Een vooroordeel is moeilijker te splitsen dan een atoomkern. ALBERT EINSTEIN (1879-1955)

63. Wees de verandering die je in de wereld wil zien gebeuren. MAHATMA GANDHI (1869-1948)

64. Je bent het resultaat van alle vroegere afbeeldingen die je van jezelf geschilderd hebt, en je kunt altijd nieuwe schilderen.DR. WAYNE DYER Je emoties zijn altijd bepaald geweest door je denken over jezelf! Je emoties zijn altijd bepaald geweest door je denken over jezelf!

65. Since what we experience is reality as far as we are concerned, we can transform reality to the extent that we influence what happens in consciousness and thus free ourselves from the threats and blandishments of the outside world. MIHALY CSIKSZENTMIHALYI

66. Wat ons mensen werkelijk uniek maakt tegenover andere diersoorten is de mogelijkheid om onszelf te veranderen door gebruik te maken van onze geest en onze gedachten. Geluk hangt niet af van wie je bent of wat je hebt, het hangt alleen af van wat je denkt. DALE CARNEGIE

67. Als we niet gelukkig zijn met wat ons overkomt, betekent dat nog niet dat wat ons overkomt geen geluk is. THOMAS D�ANSEMBOURG

68. It is by being fully involved with every detail of our lives, whether good or bad, that we find happiness, not by trying to look for it directly. MIHALY CSIKSZENTMIHALYI

69. Het is de tijd die ik aan mijn roos besteed heb, die ze zo belangrijk maakt. ANTOINE DE SAINT-EXUP�RY (1900-1944) Alles wordt interessant als je er liefde aan geeft. Liefde is alleen maar aandacht. Er valt niets anders te geven. Zelfs geen geven: een vorm van zijn Liefde is een manier van zijn Geluk is een manier van zijn Dala� Lama: geluk komt als men liefde investeert Alles wordt interessant als je er liefde aan geeft. Liefde is alleen maar aandacht. Er valt niets anders te geven. Zelfs geen geven: een vorm van zijn Liefde is een manier van zijn Geluk is een manier van zijn Dala� Lama: geluk komt als men liefde investeert

70. Geluk kan niet worden nagestreefd. Het is het ongewilde bijproduct van toewijding aan een doel dat groter is dan jezelf. VICTOR FRANKL

71. Als iemand de straat veegt om in zijn levensonderhoud te voorzien, moet hij vegen zoals Michelangelo schilderde, zoals Beethoven componeerde, en zoals Shakespeare schreef. MARTIN LUTHER KING JR. (1929-1968)

72. Zolang je leeft en kunt ademenis er meer goed met je dan er mis is. JON KABAT-ZINN

73. Als we ons voeden met de energie van al wat goed gaat, hebben we de kracht om het hoofd te bieden aan al wat minder goed gaat. THOMAS D�ANSEMBOURG

74. Ik aanvaard de seizoenen van het hart zoals ik de seizoenen van het veld aanvaard. RAINER MARIA RILKE (1875-1926)

75. Leerling aan Boeddha: �Meester zijn er nog verlichten zoals u?� Boeddha: �Alle mensen zijn verlicht, maar de meesten zijn verstrooid.�

76. J'ai d�cid� d'�tre heureux,c'est meilleur pour la sant�. VOLTAIRE (1694-1778)

77. Meer documentatie op de website www.gelukkigerleven.be