Sociale innovatie: vernieuwing van organisatie en arbeidsverhoudingen

1. Sociale innovatie: vernieuwing van organisatie en arbeidsverhoudingen Ton de Korte VOKVOA november 2011

2. Inhoudsopgave • Wat is sociale innovatie? • Waarom is het belangrijk? • Voorbeelden, trends en ontwikkelingen • Discussie

3. Sociale innovatie: enkele quotes ‘Verbeteren van arbeidsproductiviteit, beter benutten van talent binnen organisaties en verhogen van werkplezier’ ‘Een stimulerend werkklimaat verhoogt zowel het werkplezier als de performance van medewerkers’ ‘ Als je inspraak aan medewerkers geeft, bijvoorbeeld over hun roostertijden, dan verbetert de performance van de organisatie’ ‘ Een organisatie werkt samen met partners (leveranciers, klanten, kennisinstellingen) aan innovatie

4. Sociale innovatie, een definitie: Sociale innovatie is een vernieuwing in de arbeidsorganisatie die innovatie stimuleert en leidt tot verbeterde prestaties van de organisatie door ontplooiing van talenten en meer plezier in het werk. Sociale innovatie wordt gekenmerkt door een participatieve aanpak en betrokkenheid van de werkvloer.

5. Waarom is sociale innovatiebelangrijk? Omdat innovatie de primaire kracht is voor vooruitgangen welvaart; Omdat Nederland excelleert in technologische innovatie en kennisontwikkeling, maar de toepassing in de praktijk achterblijft; Omdat het succes van innovatie voor 75% wordt bepaald door niet-technologische factoren (Volberda); Omdat potentiële productiviteitsgroei en welvaartsgroei onbenut blijven.

7. Prestatiemaatstaf Omzetgroei Winstgroei Innovatie Productiviteit Aantrekken van nieuwe klanten Groei van marktaandeel Reputatie Sociaal-innovatieve t.o.v. niet sociaal-innovatieve organisaties 15% hoger 14% hoger 37% hoger 22% hoger 19% hoger 20% hoger 12% hoger Prestaties van sociaal-innovatievet.o.v. niet sociaal-innovatieve organisaties Bron: Innovatie- en concurrentiemonitor EUR 2009

8. Actie: een actiecentrum met visie en focus Thema’s: slimmer werken, duurzaam meedoen, organiseren van innovatie en nieuwe arbeidsverhoudingen Kennis: een bevlogen kenniscentrum Activiteiten: Website, kennisbank, seminars, jaarlijkse event, kennistafels, leergang en publicaties. • Alliantie: een divers samengestelde netwerkorganisatie • Opstarten van lerende netwerken, deelname aan eenEuropees netwerk en samenwerkingsverbanden aangaan Werkwijze NCSI

11. Het Nieuwe Werken

12. Trends en ontwikkelingen (1)Het Nieuwe Werken: • Plaats- en tijdonafhankelijk werken • Onbeperkte toegang tot kennis en informatie • Arbeidsrelatie op basis van vertrouwen en verantwoordelijkheid • Prestaties en resultaten in plaats van aanwezigheid Opm. : bizarre, brede coalitie

13. Gevolgen (1) • Nieuwe afspraken voor Arbo- en ATW-vraagstukken • Nieuwe arbeidsvoorwaardenarrangementen • Nieuwe arbeidsrelaties • Aanpassing managementstijl en managementpraktijk • Van verticale naar horizontale sturing en coördinatie • Nieuweverdelingsvraagstukken

14. Hoe ga je hier mee om…………..?

15. Trends en ontwikkelingen (2):Werknemer 2.0 De werknemer 2.0

16. Werknemer 2.0 • Kenmerken: • Opgegroeid in de overvloedige jaren negentig, in wereld vol mogelijkheden • Virtueel samenwerken, communiceren, kennis delen & netwerken • Sociale en flexibele houding, persoonlijke groei, teamplayer, creativiteit, multi-tasken en een uitstekende werk-privé balans

17. Gevolgen (2) • Nieuwe vormen van werven, boeien en binden • Willen werken met up-to-date (IC)technologie • Passen niet binnen gesloten (ICT) bedrijfssystemen • Nieuwe arrangementen voor werken, leren, ontspannen

18. Ontwikkelingen en trends (3) :Vervagende organisatiegrenzen

19. Gevolgen (3) • Wie hoort er bij en wie niet? • Kerstpakketten, bedrijfsuitjes, bedrijfsvoetbaltoernooi, • Wie doet er mee en wie niet? • Werkoverleg, medezeggenschap, arbo-aspecten, (bedrijfs)opleidingen, HR-beleid • Waar trekken we de grens? • CAO, teambeloning, sociaal plan, pensioenen, verzekeringen, aansprakelijkheid, • Hoe maak je optimaal gebruik van de competenties en netwerken van ‘niet-eigen’ medewerkers? • Businessmodel, open innovatie, intellectueel eigendom

20. Opdracht 1: Een organisatie voert Het Nieuwe Werken in; medewerkers werken op kantoor, thuis, bij de klant; volgens afspraak en naar eigen inzicht. Er vindt geen tijdregistratie plaats, medewerkers bepalen zelf wanneer ze hun werk doen. Neem als voorbeeld een interne stafmedewerker. Afspraken in de cao over de gemiddeld 38 urige werkweek, dagvensters tussen 08.00 uur en 18.00 uur; toeslagen voor inconveniente uren (avond/nacht/weekend) verliezen hun betekenis; verlofregelingen (doktersbezoek etc.) verliezen hun waarde. Welke afspraken kan je als werkgever maken over de hoeveelheid tijd die een medewerker moet besteden/de hoeveelheid werk die hij moet verrichten?

21. Opdracht 2: Een kleine/middelgrote organisatie bestaat uit eigen medewerkers, uitzendkrachten/pay-rollers en voor langere tijd ingehuurde zzp’ers. Welke arbeidsvoorwaarden vind je van belang voor uitsluitend de eigen medewerkers, en welke ook voor de ingeleende/ingehuurde medewerkers? Denk aan bv. loon, sociale zekerheid, pensioenen, arbeidstijden, opleidingen, Arbo/gezondheid&welzijn; medezeggenschap, bonussen, bedrijfsuitjes, bedrijfsmiddelen (telefoon, laptop etc).

22. Opdracht 3: Een organisatie voert Het Nieuwe Werken in; medewerkers werken op kantoor, thuis, bij de klant; volgens afspraak en naar eigen inzicht. Er vindt geen tijdregistratie plaats, medewerkers bepalen zelf wanneer ze hun werk doen. Neem als voorbeeld een interne stafmedewerker. Omdat de werktijden en werkomstandigheden zich voor een deel buiten de invloedssfeer van de werkgever bevinden, kan deze zijn verplichtingen uit de Arbowet en Arbeidstijdenwet niet meer nakomen. Welke nieuwe afspraken kan de werkgever met de werknemers maken om misschien niet de regels van de Arbowet en ATW, maar wel de doelstellingen: ‘gezond en veilig werken’ resp. ‘bescherming tegen overmatig of te onregelmatig werken’ na te komen?