FINANSE PUBLICZNE I SYSTEM FINANSOWY PAŃSTWA

1. FINANSE PUBLICZNE I SYSTEM FINANSOWY PAŃSTWA

2. FINANSE - to ogół zjawisk pieniężnych powstających w związku z działalnością gospodarczą i społeczną człowieka Finanse - to proces gromadzenia i wydatkowania realnego pieniądza i proces związany z jego kreacją. Finanse – to ogół zjawisk ekonomicznych, związanych z gromadzeniem i wydatkowaniem pieniądza. Termin finanse jest nierozerwalnie związany z pieniądzem.

3. WARUNKI ISTNIENIA FINANSÓW • GOSPODARKA RYNKOWA • PIENIĄDZ

4. FINANSE DZIELIMY NA: • FINANSE PUBLICZNE • FINANSE PRYWATNE

5. FINANSE PUBLICZNE Finanse publiczne - są to procesy związane z gromadzeniem i rozdysponowaniem środków publicznych, a w szczególności gromadzenie dochodów i przychodów publicznych, wydatkowanie środków publicznych, finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa, finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetów jednostek samorządu terytorialnego, zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne, zarządzanie środkami publicznymi, zarządzanie długiem publicznym, rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej.

6. FINANSE PRYWATNE Finanse prywatne - są to procesy związane z gromadzeniem i rozdysponowaniem środków finansowych prywatnych.

7. SYSTEM FINANSOWY System finansowy - to zespół logicznie ze sobą powiązanych form organizacyjnych, aktów prawnych, instytucji finansowych i innych elementów umożliwiających podmiotom nawiązywanie stosunków finansowych.

8. FUNKCJE SYSTEMU FINANSOWEGO Funkcja płatnicza - system finansowy powinien zapewnić sprawne działanie mechanizmu rozliczeń w transakcjach gospodarczych, zwłaszcza przy zakupie dóbr i usług. Funkcja płynności - w ramach której system finansowy umożliwia i ułatwia zamianę papierów wartościowych i innych aktywów finansowych na gotówkę.Funkcja oszczędności - polegająca na promowaniu warunków atrakcyjnego lokowania nadwyżek pieniądza przy umiarkowanym ryzyku.Funkcja akumulacji bogactwa-polegająca na przechowywaniu siły nabywczej danego podmiotu.

9. Funkcja kredytowa -polega na zapewnieniu nieprzerwanego dopływu kredytu dla przedsiębiorstw, gospodarstw domowych i rządu, w celu finansowania inwestycji i konsumpcji,Funkcja polityki gospodarczej- możliwości prowadzenie przez rząd polityki mającej na celu wzrost gospodarczy, niskie bezrobocie, walkę z inflacją i zachowanie stabilnej pozycji płatniczejwzględemzagranicy.

10. SYSTEM FINANSOWY PAŃSTWA System finansowy państwa to: zespół instytucji prawnych połączonych w sposób celowy i logiczny w całość, służący gromadzeniu środków pieniężnych i ich rozdysponowaniu. System ten powinno cechować poszanowanie i ochrona własności prywatnej oraz zasady wolności gospodarczej

11. System finansowy państwa obejmuje elementy:a) stałe - system budżetowy- system finansowy banku centralnegob) zmienne- systemy finansowe przedsiębiorstw publicznych (państwowych i komunalnych) oraz zakładów użyteczności publicznej- system finansowy instytucji publicznych o charakterze para fiskalnym (np. ZUS)

12. PODSTAWOWE TYPY SYSTEMÓW FINANSOWYCH I. Ze względu na rodzaj i obszar działania, wyróżnia się:1. system budżetowy:a) system budżetowy państwa,b) system budżetowy lokalny,2. system ubezpieczeń:a) społecznych,b) gospodarczych,3. system finansowy przedsiębiorstw, który dzieli się np.:a) według kryterium własności: na przedsiębiorstwa państwowe, prywatne,b) według przynależności do gałęzi gospodarki narodowej: na przedsiębiorstwa przemysłowe, handlowe, budowlane itd.,4. system bankowo – kredytowy:a) kredytowy,b) rozliczeń.

13. OGNIWA SYSTEMU FINANSOWEGO System budżetowy - ogół norm prawnych oraz struktur organizacyjnych regulujących funkcjonowanie budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego. System bankowy – zajmuje się tworzeniem i podziałem funduszy bankowych. Do podstawowych zadań systemu bankowego należą: emisja pieniądza, regulacja obiegu pieniądza, udzielanie kredytów, rozliczenia pieniężne między podmiotami gospodarczymi a ludnością, prowadzenie obrotu dewizami, gwarancje i poręczenia. .

14. System finansowy ubezpieczeń – fundusz ten tworzą składki wpłacane dobrowolnie i obowiązkowo przez ludność i podmioty gospodarcze. System finansowy podmiotów gospodarczych – głównym jego celem jest gromadzenie i dzielenie środków pieniężnych. Działanie komórek finansowych podmiotów gospodarczych regulowane jest przez normy prawne. Stopy procentowe, stawki podatkowe, kursy walut, prowadzenie ksiąg rachunkowych w systemie norm prawnych regulują samodzielność jednostek gospodarczych dążących do racjonalnego gospodarowania zasobami

15. System finansowy ludności – określa gromadzenie i wydatkowanie środków pieniężnych przez ludność.

16. POLITYKA FINANSOWA POLITYKA FINANSOWA - to działalność podmiotów, instytucji które dążą do osiągnięcia celów za pomocą narzędzi pieniężnych (finansowych). Polityka finansowa prowadzona jest w dwóch obszarach:• Monetarnym• Fiskalnym

17. CELE POLITYKI FINANSOWEJ • Wzrost gospodarczy (przyrost PKB) • Tworzenie miejsc pracy (walka z bezrobociem) • Stabilizacja gospodarki • Wspieranie konkurencyjności gospodarki • Zachowanie realnej wartości pieniądza (inflacja) • Bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne • systemu finansowego

18. POLITYKA MONETARNA POLITYKA MONETARNA zajmuje się kształtowaniem zjawisk finansowych w gospodarce kraju. Wpływa ona na relacje między podażą pieniądza a popytem na pieniądz. Za politykę monetarną odpowiedzialny jest przede wszystkim bank centralny.

19. CELE POLITYKI MONETARNEJ Cele strategiczne: • Utrzymanie stabilnego poziomu cen. • Kształtowanie wysokości stóp procentowych. • Oddziaływanie na wielkość podaży pieniądza. • Wpływanie na wielkość kredytów udzielanych przedsiębiorstwom i gospodarstwom domowym, a także na wielkość kredytów ogółem.

20. POLITYKA FISKALNA POLITYKA FISKALNA - to działalność państwa polegająca na wykorzystaniu instrumentów fiskalnych tj. podatków i innych danin publicznych, wydatków, deficytów budżetowych, długu publicznego, udzielanych gwarancji i poręczeń kredytów dla podmiotów gospodarczych itp., do osiągnięcia określonych celów, a zwłaszcza wysokiego stopnia wykorzystania mocy wytwórczych i stabilizacji cyklu koniunkturalnego.

21. INSTRUMENTY POLITYKI FINANSOWEJ Instrumenty monetarne- wykorzystywane przez władze monetarne do kształtowania podstawowych zjawisk w sferze pieniężnej. Do tych instrumentów należy zaliczyć: • Stopy procentowe • Kursy walutowe • Stopy rezerw obowiązkowych dla banków komercyjnych • Poziom gwarancji dla depozytów w bankach

22. INSTRUMENTY FISKALNE Instrumenty fiskalne- mają na celu zgromadzenie potrzebnych państwu dochodów w związku z pełnionymi przez to państwo funkcjami. Z punktu widzenia zakresu oddziaływania instrumenty te dzielą się na:

23. Instrumenty fiskalne makroekonomiczne. Oddziałują na całą gospodarkę.: 1. Dochody budżetu państwa2. Wydatki budżetu państwa3. Deficyty i nadwyżki budżetowe4. Dług publiczny

24. Instrumenty fiskalne mikroekonomiczne:1. Podatek2. Opłata3. Cło4. Dotacja5. Subwencja6. Bon skarbowy7. Obligacja skarbowa

25. USTAWAz dnia 30 czerwca 2005 r.o finansach publicznych Dz. U. z 2005 r.Nr 249, poz. 2104

26. Ustawa określa: • 1) zasady i sposoby zapewnienia jawności i przejrzystości finansów publicznych; • 2) formy organizacyjno-prawne jednostek sektora finansów publicznych; • 3) zasady planowania i dysponowania środkami publicznymi; • 4) zasady kontroli finansowej i audytu wewnętrznego w jednostkach sektora • finansów publicznych; • 5) zasady zarządzania państwowym długiem publicznym oraz procedury • ostrożnościowe i sanacyjne wprowadzane w razie nadmiernego zadłużenia; • 6) sposób finansowania deficytu i zasady operacji finansowych dokonywanych • przez jednostki sektora finansów publicznych; • 7) zakres projektowanych i uchwalanych budżetów opartych na dochodach • publicznych; • 8) zasady opracowywania projektów i uchwalania budżetów; • 9) zasady i tryb wykonywania budżetów; • 10) zasady i tryb gospodarowania środkami pochodzącymi z: • a) budżetu Unii Europejskiej,

27. Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowaniem, a w szczególności: 1) gromadzenie dochodów i przychodów publicznych; 2) wydatkowanie środków publicznych; 3) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa; 4) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu jednostki samorządu terytorialnego; 5) zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne; 6) zarządzanie środkami publicznymi; 7) zarządzanie długiem publicznym; 8) rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej.

28. Sektor finansów publicznych tworzą: 1) organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa, sądy i trybunały; 2) gminy, powiaty i samorząd województwa, zwane dalej „jednostkami samorządu terytorialnego”, oraz ich związki; 3) jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych; 4) państwowe i samorządowe fundusze celowe; 5) państwowe szkoły wyższe; 6) jednostki badawczo-rozwojowe; 7) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej; 8) państwowe i samorządowe instytucje kultury; 9) Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i zarządzane przez nie fundusze; 10) Narodowy Fundusz Zdrowia; 11) Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne;

29. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ