Przewodnik po Gminie Gietrzwałd

1. Przewodnik po Gminie Gietrzwałd

2. Gmina Gietrzwałd Przewodnik

3. Zapraszamy do obejrzenia przewodnika po Gminie Gietrzwałd Przygotowali : • Anna Szymańska • Paweł Turowski • Bartosz Robak • Adrianna Zakrzewska • Eliza Ostrowska • Kamil Kawula • Patryk Wilewski

4. Spis treści : 1.Gietrzwałd 2.Unieszewo 3.Sząbruk 4.Naterki 5.Biesal 6.Jadaminy 7.Salminek 8.Parwółki 9.Łajsy 10.Cegłowo 11.Kudypy 12.Barwiny 13.Pęglity 14.Siła 15.Tomaryny 16. Rentyny

5. Gietrzwałd Wieś lokowana na 70 łanach na prawie chełmińskim . W miejscu zwanym Gudikus 19 maja 1352 r. przez kapitułę Warmińską. Zasadźcą był sołtys. Od jego nazwiska utworzono niemiecką nazwę wsi Dietrichswalde , spolszczona następnie na Dietrzwałd , Jetrzwałd i w końcu na Gietrzwałd . Polska nazwo pojawiła się w dokumentach w XVII wieku . W Gietrzwałdzie powstał pomysł utworzenia ,, Gazety Olsztyńskiej ‘’ . W latach ( 1840 – 1928 ) żył tu Andrzej Samulowski , założyciel pierwszej księgarni na warmi . W 1878 r. Księgarnia i tablica pamiątkowa przetrwały do dzisiaj. Poczta Urząd Gminy Dom Kultury Kościół

6. Unieszewo W 1347 r. biskup i kapituła warmińska nadali akt lokacyjny tej wsi. A w latach 79 XIX wieku powstała biblioteka zorganizowana przez Towarzystwo Oświaty Ludowej w Poznaniu .Była to jedna z dwóch placówek jakie powstały na Warmii. Podczas plebiscyty z roku 1920 , mieszkańcy Unieszewa opowiedzieli się za przynależnością do Niemiec (282 głosy)odrzucając chęć włączenia się do Polski (161 głosów) W 1927 roku , wieś znalazła się w granicach Prusów Remiza OSP Unieszewo ,dawniej Szafałd – wieś położona na Warmii w Gminie Gietrzwałd

7. Sząbruk Sząbruk to miejscowość położona o 13 km od Olsztyna. Nie dawno obchodziła 650-lecie jest tu las jezioro szkoła i przedszkole można się rozwijać pod względem sportowym i agroturystycznym. Jest organizowane dużo imprez okolicznościowych i sportowych. Sząbruk –Polska wieś położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Gietrzwałdzie W tej wsi znajduje się szkoła podstawowa. W Sząbruku znajduje się także , Wiejski Dom Kultury powstał w 1994 r . w nowym budynku. Ochotnicza Straż Pożarna znajduje się również w tym samym budynku co dom kultury. Kościół parafialny powstał pod koniec XV w. w Sząbruku jest łącznie 7 kapliczek katolickich Najciekawsza jest kapliczka przy Dworku Hermanów, z którą związana jest legenda. cmentarz ze starymi mogiłami. Orlik Szkoła Podstawowa

8. Naterki Jezioro Naterskie Pole golfowe piękna wieś położona koło Olsztyna w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Gietrzwałd. We wsi znajdują się m.in.: tartak, stolarnia, pole golfowe (jedno z większych w Polsce), skansen maszyn rolniczych (m.in. z bogatą kolekcją kieratów - ponad 100 egzemplarzy oraz wiatrakiem typu koźlak). Co roku w miejscowości urządzane są festyny i eventy. Do ważniejszych należy organizowany co roku mecz piłkarski "Polska-Niemcy" między drużynami z Naterek i reprezentacją dawnych mieszkańców wsi z Niemiec. Nazwa wsi pochodzi od pruskiej nazwy żmii Wieś powstała w 1349r.w 1876 r. wybudowano stację kolejową Skansen

9. Biesal Schronisko Dom kultury Biesal – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim w gminie Gietrzwałd. W miejscowości mieszka 930 osób. Do 1954 r. miejscowość była siedzibą gminy Biesal kościół stacja Szkoła i orlik

10. Jadaminy Jadaminy –wieś położona w województwie, Warmińsko-mazurskim w Gminie Gietrzwałd

11. Salminek Salminek – Wieś położona w woj. Warmińsko-Mazurskim w Gminie Gietrzwałd

12. Parwółki – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w gminie Gietrzwałd Parwółki Jezioro Helgut Jezioro Parwółki - wieś położona w lesie pięć kilometrów od StarychJabłonek, z którymi łączył ją zachowany do dziś zabytkowy buk Helgut- tuż za Parwółkami, granica Gminy Gietrzwałd Agroturystyka

13. Łajsy –Wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim w gminie Gietrzwałd Nazwa pochodzi od pruskiej nazwy wsi: Laisen. Zabytki: pałac przy dawnym folwarku, zabytkowy spichlerz zbożowy , krzyż przydrożny obok dawnej szkoły - zabytki te wskazują na dawne zasiedlenie wsi przez społeczność warmińską. Miejscowy przemysł/gospodarka: gospodarstwo rolne o profilu produkcji zboża, stolarnia, hurtownia chemiczna Łajsy Pałac Tama Łajsy Osiedle

14. Cegłowo Cegłowo – niewielka wieś znajdująca się w Gminie Gietrzwałd Niegdyś należąca do wsi Unieszewo

15. Kudypy Kudypy - w Kudypach znajduje się arboretum które powstało w 1998r. znajduje się tam dużo krzewów drzew itd. Osada leśna w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim w gminie Gietrzwałd. Nadleśnictwo Kudypy Leśne Arboretum

16. Barwiny Barwiny – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim,, w gminie Gietrzwałd. W roku 1973, jako niezamieszkany przysiółek, Barwiny należały do powiatu morąskiego, gmina i poczta Małdyty. Kapliczka przy samym jeziorze Nowy Hotel Jezioro

17. Pęglity Jest to mała ale piękna wieś w Polsce , położona w województwie warmińsko-mazurskim , w powiecie olsztyńskim , w gminie Gietrzwałd. Miejscowość ta w latach 1975-1998 należała do województwa olsztyńskiego. Wieś lokowana 20 maja 1350 r. kiedy to Prus Nenozodis otrzymał 9 łanów na prawie magdeburskim z obowiązkiem jednej służby konnej w zbrojnej . Kapliczka

18. Siła Copernikus Siła jest małą wioską, większą jej część zajmują ,,domki letniskowe… ‘’ .. Nową atrakcją w tej wsi jest Hotel Marina Golf Club ***** W Sile znajduje się Ośrodek wypoczynkowy UWM .. Siła jest położona na brzegach Jeziora Wulpińskiego … Jest otoczona lasami… Jezioro Wulpińskie Hotel Marina Golf Club *****

19. Tomaryny Tomaryny są położone w Gminie Gietrzwałd nieopodal Biesala. Znajdują się tam zabytkowe wieże obronne. Bunkry Gospodarstwo

20. Rentyny Letnisko Zalesie Rentyny – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Gietrzwałd. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Agroturystyka Kapliczka Jezioro

21. Koniec Dziękujemy za obejrzenie naszego przewodnika po Gminie Gietrzwałd