Podstawy prawne prowadzenia działalności usługowej

1. Podstawy prawne prowadzenia działalności usługowej

2. Podstawy prawne: Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz.U. Nr 88, poz. 439 ze zm.) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie sposobu i metodologii prowadzenia i aktualizacji rejestru podmiotów gospodarki narodowej, w tym wzorów wniosków, ankiet i zaświadczeń, oraz szczegółowych warunków i trybu współdziałania służb statystyki publicznej z innymi organami prowadzącymi urzędowe rejestry i systemy informacyjne administracji publicznej (Dz.U. Nr 69, poz. 763) Obecnie podstawowym aktem regulującym funkcjonowanie przedsiębiorstw w Polsce jest Ustawa o swobodzie gospodarczej z dnia 2 lipca 2004 roku. Ustawa ta określa zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej w Polsce. W całości jej przepisy obowiązują od 1 stycznia 2007 roku.

3. Działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy Prawo działalności gospodarczej jest działalność: • wytwórcza • handlowa • budowlana • usługowa prowadzona w celach zarobkowych w sposób ciągły i zorganizowany, a także postępowanie polegające na: • poszukiwaniu, • rozpoznawaniu, • eksploatacji zasobów naturalnych.

4. Wykonywanie niektórych rodzajów działalności usługowej może wymagać: • posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych, • uzyskania koncesji, • uzyskania zezwolenia lub koncesji.

5. Jeżeli obowiązujące przepisy określają, że do wykonywania danej działalności konieczne są określone uprawnienia zawodowe, to przedsiębiorca – o ile sam nie posiada takich uprawnień - ma obowiązek dopilnowania, aby osoba, która tą działalność wykonuje, posiadała odpowiednie uprawnienia zawodowe.

6. Innym ograniczeniem wspomnianej wyżej swobody jest obowiązek zapewnienia, że prace będą wykonywane przez osoby posiadające określone i wymagane kwalifikacje. Przedsiębiorca zobowiązany jest zapewnić, aby określone prace były wykonywane przez osoby posiadające niezbędne przygotowanie. Wymóg posiadania określonych kwalifikacji wynika z szeregu szczegółowych ustaw.

7. Tytułem przykładu można wskazać następujące zawody: • adwokaci i aplikanci adwokaccy, • radcowie prawni i aplikanci radcowscy, • biegli sądowi i tłumacze przysięgli, • rzecznicy patentowi, • biegli rewidenci, • doradcy podatkowi, • maklerzy, • aktuariusze, agenci lub brokerzy ubezpieczeniowi, • kierownicy aptek oraz hurtowni farmaceutycznych, • personel lotniczy, • lekarze i lekarze stomatolodzy, • lekarze weterynarii, • nauczyciele, • nauczyciele akademiccy.

8. W ustawie Prawo działalności gospodarczej zostały wymienione rodzaje działalności wymagające uzyskania koncesji. Uzyskania koncesji wymaga m.in. działalność w tych dziedzinach, które mają szczególne znaczenie na: • bezpieczeństwo państwa, • bezpieczeństwo obywateli , • oraz ważny interes publiczny.

9. Ograniczenia - koncesja Nie we wszystkich przypadkach podjęcie działalności gospodarczej zależne jest jedynie od warunków panujących na rynku i od wyboru przedsiębiorcy. Nie w każdej dziedzinie gospodarki mamy dowolność wyboru. Zgodnie z przepisami prawa działalności gospodarczej, stosownymi ustawami czy innymi rozporządzeniami, w niektórych przypadkach możemy spotkać się z obowiązkiem uzyskania koncesji na dany rodzaj przedsiębiorczości.

10. Koncesja oznacza specjalne zezwolenie i jest udzielana na czas oznaczony, nie krótszy niż dwa lata i nie dłuższy aniżeli 50 lat. Udzielenie koncesji lub odmowa jej udzielenia leży w gestii ministra właściwego ze względu na przedmiot działalności podlegającej koncesjonowaniu. Koncesja - akt administracyjny upoważniający osobę fizyczną, prawną do wykonywania określonej działalności.

11. Koncesja, zezwolenie władz administracyjnych na prowadzenie działalności gospodarczej, która wg obowiązującego w danym kraju ustawodawstwa nie może być prowadzona bez takiego zezwolenia. Celem wprowadzenia przymusu koncesyjnego może być dążenie do niedopuszczenia wykonywania określonej działalności przez osoby nie posiadające odpowiednich kwalifikacji, zastrzeżenie określonej działalności dla osób posiadających zasługi wobec państwa itp. Koncesja, stanowiąc jeden z elementów reglamentowania działalności gospodarczej, wymaga bardzo ograniczonego stosowania, szczególnie w warunkach gospodarki rynkowej.

12. O wprowadzeniu koncesji na dany rodzaj działalności gospodarczej w Polsce decyduje Rada Ministrów. Ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej Rozdział 3: Koncesjonowanie działalności gospodarczej (Art. 14 - 26)

13. Koncesji będzie wymagała działalność gospodarcza w zakresie: • poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bez zbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych, • wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym, • wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią, • ochrony osób i mienia, • transportu lotniczego oraz wykonywania innych usług lotniczych, • budowy i eksploatacji autostrad płatnych, • rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych.

14. Wniosek o udzielenie koncesji powinien zawierać: • oznaczenie przedsiębiorcy, jego siedzibę i adres, • numer w rejestrze przedsiębiorców, • określenie rodzaju i zakresu wykonywania działalności gospodarczej, na którą ma być udzielona koncesja, • informacje określone w przepisach odrębnych ustaw.

15. Ograniczenia - zezwolenia Przepisy zawarte w odrębnych ustawach określają rodzaje działalności wymagające zezwolenia. Wydanie zezwolenia, odmowa jego wydania lub cofnięcie zezwolenia następuje w drodze decyzji administracyjnej wydanej przez upoważniony organ, po stwierdzeniu, czy zostały spełnione wszystkie wymagane prawem warunki prowadzenia tego rodzaju działalności. Niektóre rodzaje działalności usługowej wymagają uzyskania licencji. Stanowi ona decyzję administracyjną, którą wydaje właściwy minister albo uprawniony organ samorządu terytorialnego. Przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie licencji powinien spełniać podstawowe kryteria jakościowe dotyczące m. In. Kompetencji zawodowych (tzw. certyfikat kompetencji zawodowych).

16. Zezwolenie to następne ograniczenie swobody podejmowania działalności gospodarczej. Obowiązek uzyskiwania zezwoleń obejmuje bardzo wiele dziedzin działalności gospodarczej. Wynika on z szeregu przepisów szczegółowych. Przykładem działalności wymagającej zezwolenia może być prowadzenie prac konserwatorskich albo wykopaliskowych .

17. Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy Prawo działalności gospodarczej jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz nie mająca osobowości prawnej (ale posiadająca zdolność prawną - spółka prawa handlowego), która zawodowo i we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą. Przedsiębiorcami są także wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

18. W znowelizowanej ustawie o działalności gospodarczej słowo „przedsiębiorstwo” zostało zastąpione słowem „przedsiębiorca”. Wszystkie przedsiębiorstwa charakteryzują się: • samodzielnością prowadzenia działalności gospodarczej, • równością wobec prawa, • zarobkowym i rentownym celem swojej działalności, • posiadaniem bazy materialnej niezbędnej do prowadzenia działalności, • zarządzaniem przez uprawnione osoby lub organy.

19. Osoba fizyczna to człowiek występujący jako podmiot prawa. Osobą prawną jest wyodrębniona jednostka organizacyjna, na mocy odpowiednich przepisów wyposażona w zdolność zawierania umów, posiadania praw i obowiązków oraz występowania jako strona.

20. Osoba fizyczna i osoba prawna mają jedną wspólną cechę – posiadają zdolność prawną. Oznacza to, że mogą być podmiotem prawa, czyli przysługują im pewne prawa i obowiązki. • zdolność prawna osoby fizycznej trwa od urodzenia aż do śmierci, • zdolność prawna osoby prawnej trwa od chwili jej powstania do likwidacji.

21. Różnicą pomiędzy osobami prawnymi i pozostałymi formami przedsiębiorstw jest sposób opodatkowania działalności gospodarczej. • osoby prawne płacą podatek dochodowy od osób prawnych, • pozostali przedsiębiorcy podatek dochodowy od osób fizycznych lub podatek zryczałtowany.

22. Ustawa Prawo działalności gospodarczej wprowadza także podział przedsiębiorców na małych, średnich i dużych. Za podstawowe kryterium tego podziału przyjęto: • wielkość średniego zatrudnienia, • osiągnięty w roku obrotowym przychód netto z odpłatnego świadczenia usług, oraz • kryterium niezależności wobec większych firm (oznacza to, że w ustawie określony został procent wkładów, udziałów lub akcji, jakie w firmie małej lub średniej mogą posiadać przedsiębiorcy, których nie zalicza się do małych lub średnich.

23. Przedsiębiorstwa można podzielić według różnych kryteriów:

24. Ze względu na rozmiar prowadzonej działalności wyróżnia się: • mikroprzedsiębiorców, zatrudnia mniej niż 10 pracowników i osiąga roczny przychód ze sprzedaży nieprzekraczający równowartości 2 milionów euro lub suma wartości jego majątku nie przekracza równowartości 2 milionów euro. • małe przedsiębiorstwa, zatrudnia mniej niż 50 pracowników oraz osiąga roczny przychód ze sprzedaży nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro lub suma wartości jego majątku nie przekracza równowartości w złotych 10 milionów euro. • średnie przedsiębiorstwa, zatrudnia mniej niż 250 pracowników oraz osiąga roczny przychód ze sprzedaży nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro lub suma wartości jego majątku nie przekracza równowartości w złotych 43 milionów euro. • duże przedsiębiorstwo, jest to takie które zatrudnia 250 i więcej pracowników lub osiąga roczny przychód ze sprzedaży przekraczający równowartość w złotych 50 milionów euro lub suma wartości jego majątku przekracza równowartości w złotych 23 milionów euro.

25. Ze względu na formę własności wyróżnia się: • sektor publiczny, do którego należą przedsiębiorstwa będące własnością państwa i przedsiębiorstwa komunalne • sektor prywatny, do którego należą przedsiębiorstwa będące własnością prywatną. Ze względu na rodzaj prowadzonej działalności grupuje się przedsiębiorstwa w określonych działach i branżach gospodarki narodowej w Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD).

26. Działalność PKD obejmuje gospodarkę narodową. Struktura Polskiej PKD ustala: • symbole, • nazwy, • Zakres, poszczególnych grupowań klasyfikacyjnych na pięciu różnych poziomach (z jednym dodatkowym poziomem pośrednim dla niektórych sekcji): • sekcji (podsekcji), • działów, • grup, • klas, • podklas.

27. Sekcja (poziom pierwszy) dzieli ogólną zbiorowość na 17 grupowań rodzajów działalności gospodarczej oznaczonych kolejno literami od A do Q (usługi występują w 11 sekcjach od G do Q)

28. W praktyce większość jednostek (podmiotów gospodarczych) prowadzi różne rodzaje działalności. Identyfikacja podstawowego, głównego rodzaju działalności jest niezbędna w celu zakwalifikowania jednostki do określonego poziomu (grupowania) PKD.

29. Wyróżniamy trzy rodzaje działalności ze względu na cele grupowań: • podstawowa – jednoznacznie dominująca, • drugorzędna – każdy inny rodzaj poza podstawową, • pomocnicza – to działalność, bez której nie może być wykonywana działalność główna (transport, księgowość, magazynowanie, zaopatrzenie, promocja).

30. Przedsiębiorstwa muszą być w określony sposób zorganizowane i występować w ustalonej formie prawnej. Według systematyki opracowanej przez Główny Urząd Statystyczny podstawowe formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw to: • osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, • osoby prawne, • jednostki organizacyjne, które nie mają osobowości prawnej (spółki osobowe – mają jedynie zdolność sądową tzn. mogą zawierać umowy i być stroną w sądzie).

31. Wybór formy prawnej

32. Decydując się na założenie własnej firmy, stajemy przed dylematem wyboru jej formy prawnej. Wybór ten pociąga za sobą konsekwencje własnościowe, podatkowe, kosztowe czy związane z odpowiedzialnością za zobowiązania. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, którą formę prawną najlepiej wybrać, nawet przy określonym rodzaju działalności. Każda z nich ma pewne zalety i wady oraz pewną specyfikę.

33. Przy wyborze działalności należy brać pod uwagę przede wszystkim: • rodzaj działalności, • liczbę wspólników, • skalę działalności, • odpowiedzialność za zobowiązania firmy, • formę opodatkowania/rodzaj prowadzonej księgowości, • wpływ na podejmowanie decyzji, • koszty założenia, • sposoby pozyskiwania kapitału.

34. Spośród wymienionych elementów kieruj się tymi, które mają dla ciebie największe znaczenie. Pierwsze pytanie, na które musisz sobie odpowiedź to czy chcesz działać samodzielnie czy w spółce. Dla osób pragnących działać samodzielnie najprostszą formą jest firma jednoosobowa, prowadzona na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Jeżeli jednak chcesz prowadzić firmę ze wspólnikiem lub wspólnikami, wybierz jedną ze spółek.

35. W Polsce można zakładać: • Spółki osobowe • cywilną, • jawną, • partnerską, • komandytową, • komandytową – akcyjną, • Spółki kapitałowe • z ograniczoną odpowiedzialnością, • akcyjną.

36. Powstanie i działalność spółki cywilnej reguluje kodeks cywilny. Podstawą funkcjonowania pozostałych spółek jest Kodeks Spółek Handlowych; spółki te muszą być zgłoszone do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS).

37. Firma jednoosobowa – wpis do ewidencji działalności gospodarczej

38. Jest to najłatwiejszy, najtańszy i najpowszechniejszy sposób na założenie firmy, godny polecenia dla osób stawiających pierwsze kroki w biznesie. Koszt rejestracji takiej formy prawnej to tylko 100 złotych, rozmiar planowanej działalności nie jest niczym ograniczony, łatwo też taką działalność w razie potrzeby rozszerzyć lub zlikwidować

39. Największą jej zaletą jest sposób zarządzania. Przedsiębiorca jest jedynym właścicielem firmy i to on podejmuje wszelkie decyzje. Z punktu widzenia prawa przedsiębiorca i firma to jeden podmiot. Nie ma też żadnej różnicy między pieniędzmi firmy i pieniędzmi przedsiębiorcy. Dochód firmy to dochód przedsiębiorcy i odwrotnie.

40. Największym minusem jest odpowiedzialność za zobowiązania powstałe w wyniku prowadzonej działalności całym swoim majątkiem osobistym, jak również wspólnym majątkiem małżonków (zarówno obecnym, jak i przyszłym). Dotyczy to nie tylko długów wobec kontrahentów, ale także zobowiązań podatkowych i należności wobec ZUS-u. W tym wypadku długi firmy to długi właściciela.

41. ZALETY • najniższy koszt założenia • brak uciążliwych formalności przy zakładaniu, rozszerzaniu i likwidacji działalności (czynności te wykonywane są w urzędzie gminy lub urzędzie miasta) • możliwość wyboru dowolnej formy opodatkowania (dowolność ta jest czasem ograniczona rodzajem wybranej działalności) • elastyczność jednoosobowego zarządzania

42. WADY • odpowiedzialność za zobowiązania firmy całym majątkiem osobistym • brak możliwości pozyskania kapitału przez przyjęcie nowego wspólnika

43. Spółka cywilna

44. Jeśli chcesz prowadzić działalność ze wspólnikiem, najprostszą formą spółki jest spółka cywilna. Do 31 grudnia 2000 roku spółki cywilne istniały jako samodzielne podmioty gospodarcze. Obecnie nadal możliwe jest związanie spółki cywilnej, ale wszyscy wspólnicy rejestrują się oddzielenie jako osoby prowadzące działalność gospodarczą. Powstaje więc sytuacja podobna do małżeństwa – jest dwóch oddzielnych przedsiębiorców tworzących spółkę, która jednak nie jest traktowana jako samodzielny podmiot gospodarczy.

45. Jeśli chcesz prowadzić działalność ze wspólnikiem, najprostszą formą spółki jest spółka cywilna. Do 31 grudnia 2000 roku spółki cywilne istniały jako samodzielne podmioty gospodarcze. Obecnie nadal możliwe jest związanie spółki cywilnej, ale wszyscy wspólnicy rejestrują się oddzielenie jako osoby prowadzące działalność gospodarczą. Powstaje więc sytuacja podobna do małżeństwa – jest dwóch oddzielnych przedsiębiorców tworzących spółkę, która jednak nie jest traktowana jako samodzielny podmiot gospodarczy.

46. Jako wkład możesz wnieść do spółki własność rzeczy lub prawo ich używania, inne prawa lub obowiązek świadczenia na rzecz spółki określanych usług (np. pracy). Do prowadzenia praw spółki jest uprawniony (a także zobowiązany) każdy ze wspólników. Podobnie jak w jednoosobowej działalności gospodarczej, w spółce cywilnej nie występuje wynagrodzenie dla wspólników, a jedynie udział w zyskach.

47. Spółka cywilna nadaje się do prowadzenia działalności gospodarczej w stosunkowo niewielkim rozmiarze. Jeżeli przychody netto spółki ze sprzedaży towarów lub świadczenia usług w każdym z dwóch kolejnych lat wyniosą równowartość w walucie polskiej 800 tys. euro, istnieje konieczność przekształcenia spółki cywilnej w spółkę jawną. Istnieje również możliwość przekształcenia spółki cywilnej w inną dowolną spółkę handlową.

48. Wadą spółki cywilnej jest odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki całym majątkiem. Jest to tzw. odpowiedzialność solidarna, co oznacza, że wierzyciel może dowolnie wybrać wspólnika lub wspólników, od których będzie dochodził swoich należności, tak więc może się zdarzyć że to ty będziesz musiał pokryć wszystkie długi spółki. Oczywiście możesz wówczas żądać zwrotu części pieniędzy od pozostałych wspólników, ale to nie zawsze się udaje (np. w sytuacji, kiedy nie będą oni posiadali żadnego majątku). Odpowiedzialności solidarnej nie można włączyć ani ograniczyć w umowie spółki, dlatego też ta forma prawna nadaje się do działalności tylko w gronie osób, które mają do siebie zaufanie.

49. ZALETY • niski koszt założenia • brak uciążliwych formalności przy zakładaniu, rozszerzaniu lub likwidacji działalności (czynności te wykonywane są w urzędzie gminy lub miasta ) • możliwość wyboru dowolnej formy opodatkowania (dowolność ta jest czasem ograniczona rodzajem wybranej działalności ) • duża dowolność w kształtowaniu postanowień umowy spółki • brak wymogów prawnych co do rodzaju i wielkości wnoszonych wkładów

50. WADY • solidarna odpowiedzialność wspólników za zobowiązania firmy całym majątkiem osobistym • brak możliwości zaciągania zobowiązań i nabywania uprawnień przez spółkę (mogą to robić poszczególni wspólnicy)