Doornakkers Gezond!

1. Doornakkers Gezond! Paula Dijkema Onderzoeksfunctionaris GGD Brabant-Zuidoost p.dijkema@ggdbzo.nl of 08800-31 431

2. Aanpak slechte gezondheid • In Eindhoven drie Krachtwijken, experiment alleen in de wijk Doornakkers. • In 7 andere krachtwijken / buurten in Eindhoven sinds 10 jaar wijkgezondheidsproject ‘Gezond in de buurt’. • Gezondheid is één van de drie krachtwijkthema’s in Doornakkers (andere thema’s: ‘Aanpak Werkloosheid’ en ‘Achter de Voordeur’)

3. Drie ambities • Gezonde bewoners door gezonde leefstijl: meer mensen kiezen voor een gezonde leefstijl; meer beweging door mensen uit risicogroepen • Gezonde en veilige sociale en fysieke leefomgeving: groenere leefomgeving, beweegvriendelijker en uitnodigend voor ontmoeting te maken (pilot i.k.v. Gezonde Slagkracht). • Beschikbare en toegankelijke zorg: inzet van Turkse zorgconsulent, wijkverpleegkundige (Zichtbare Schakel), gebruik van glasvezel voor ict en zorg.

4. Doornakkers Gezond! betekent activiteiten….. • Vanuit ‘t Trefpunt Doornakkers Gezond! (gevestigd in Gezondheidscentrum de Akkers) • Informatie en adviesfunctie • Consultatie: o.a. leefstijladviseur, Turkse zorgconsulent, diëtiste • Beweegprogramma’s • Voorlichtingen, cursussen en workshops • In Doornakkers zelf….(Gezond in de buurt) • Voorlichtingsactiviteiten, beweegactiviteiten, publieksactiviteiten, activiteiten op school, activiteiten inzake fysieke leefomgeving, etc.

5. Organisatie • Coördinatie vanuit GGD Brabant-Zuidoost in samenwerking met Gezondheidscentrum de Akkers • Intensieve samenwerking o.a. met gemeente, welzijnswerk, sportorganisaties, bewoners(organisaties), woningcorporaties, brede school, thuiszorg… • Gemeente Eindhoven is opdrachtgever.

6. Wie wonen er in Doornakkers? • ± 6400 inwoners; 3000 huishoudens • Relatief veel jonge mensen • Veel mensen met lage SES • 35% niet-actieven (uitkering) • 400 wajong-ers (1/3 totaal Eindhoven) • 4 op 10 inwoners is allochtoon (29% niet-westers) • 1 op 7 is van Turkse afkomst

7. Doelgroep Alle inwoners van Doornakkers, met speciale aandacht voor: - risicogroepen wat hun gezondheid betreft, zoals chronisch zieken; - bewoners met een allochtone achtergrond; - ouderen; - (ouders van) kinderen in de leeftijd tot 19 jaar.

8. Gezonde bewoners en participatie Wat verstaan we hier onder?  Empowerment • Participatieladder van Pretty

9. Participatieladder van Pretty

10. Participatie in onze praktijk Tot nu toe vooral: • Meedoen (passief) • Meedenken (informeren, consulteren) Soms: • Meebeslissen (functionele en interactieve participatie, bijv. werkgroepen) • Eigen initiatieven (zelfmobilisatie)

11. Hoe geven we vorm aan bewonersparticipatie? Vraag- én aanbodgericht werken • Onderzoek onder bewoners / luisteren naar bewoners • Aansluiten bij initiatieven van bewoners(organisatie) • Aansluiten bij activiteiten van andere professionele organisaties (die in meerdere of mindere mate participatief werken met bewoners) • Bij aanbodgericht werken ook stapje voor stapje toewerken naar actieve(re) bewonersparticipatie • Betrokken in wijkoverleg van bewoners en professionals

12. Voorbeelden van bewonersparticipatie Onderzoek: • “Actie-onderzoek” door studenten Fontys Hogeschool bij start van Doornakkers Gezond! aanknopingspunten voor opbouwen netwerk met intermediairs en actieve bewoners • Focusgroep-onderzoek naar informatie- en advies-behoeften van bewoners m.b.t. gezondheid weinig belangstelling voor focusgroep; beperkte interesse in gezondheidsinformatie

13. Voorbeelden van bewonersparticipatie Interventieonwikkeling: • Senioren: praktische zorgmarkt, lentelunch • Allochtone vrouwen: koffieochtenden met gezondheidsvoorlichtingen en EHBO-cursus • Mensen met chronische ziekten: beweegprogramma + vervolgactiviteiten • Allochtone en autochtone ouderen: wandelgroep • Volwassenen: beweegprogramma met Activity Monitor

14. Voor-beeld 1: de wandelgroep

15. Voor-beeld 2: bewegen met de Activity monitor

16. Succesfactoren • Enthousiaste vrijwilligers die graag iets voor anderen willen doen • Waardering uiten voor de vrijwilligers, bijv. door een leuk artikel in de (wijk)krant -(Budget voor) ontmoetingsruimte in de buurt voor overleg met bewoner (dus voldoende faciliteiten) - Voldoende tijd voor goede ondersteuning van vrijwilligers.

17. Knelpunten • Het thema (preventieve) gezondheid is voor veel bewoners geen prioriteit • Actieve vrijwilligers / sleutelfiguren zijn vaak dezelfde mensen • Groepsproces: in een werkgroep van bewoners zijn sommigen (te) dominant • Vrijwilligers vergeten soms afspraken of komen deze niet na • Lastig om mensen te prikkelen om zelf met ideeën te komen voor nieuwe activiteiten. • Empowerment blijft grote uitdaging, zowel op persoonlijk als op groepsniveau

18. Dilemma • Professionals vinden gezonde leefstijl belangrijk. • Bewoners komen niet direct zelf in actie om hun leefstijl te veranderen. • Hoe bewoners “verleiden” om hun gezondheid te verbeteren, terwijl individuele leefstijl toch hun eigen keuze is?

19. Tot slot Vragen? Suggesties: hoe kan het beter ?