Mitoza i mejoza

1. Mitoza i mejoza mgr Ilona Marciniak

2. Mitoza • Zachodzi w komórkach somatycznych, • Obejmuje jeden podział, • Powstają 2 komórki potomne, • Liczba chromosomów po podziale jest taka sama jak wyjściowa.

3. Cykl komórkowy Interfaza Kariokineza Cytokineza G2 G1 S

4. Cykl komórkowy • to okres trwający od momentu powstania komórki do końca podziału tej komórki na komórki potomne

5. Faza G1- wzmożona synteza białek budulcowych i enzymatycznych, synteza RNA (faza wzrostu komórki). • Faza G0- komórka zostaje wyłączona z cyklu komórkowego, różnicuje się na komórki specjalistyczne. • Faza S- replikacja DNA (w jądrze komórkowym) i synteza histonów (w cytoplazmie)- podwojenie chromosomów (które pozostają niewidoczne). • Faza G2- synteza białek potrzebnych do budowy wrzeciona kariokinetycznego, przygotowanie do podziału.

6. Przebieg mitozy • Profaza • Metafaza • Anafaza • Telofaza

7. Profaza- spiralizacja i kondensacja nici chromatynowych prowadzi do wyodrębnienia się chromosomów, z których każdy składa się z dwóch chromatyd połączonych centromerem. Pod koniec profazy znikają: jąderko i otoczka jądrowa. Zaczynają się organizować mikrotubule wrzeciona podziałowego.

9. Metafaza- chromosomy układają się centromerami w płaszczyźnie równikowej komórki wrzeciona kariokinetycznego

11. Anafaza- następuje podział centromerów, nici wrzeciona skręcają się i chromosomy potomne wędrują do przeciwległych biegunów komórki (jako chromosomy potomne).

13. Telofaza- Oba zespoły chromosomów potomnych zostają otoczone otoczką jądrową, chromosomy ulegają dekondensacji, tworząc nici chromatynowe, pojawia się jąderko. Następuje cytokineza.

15. Mejoza • Podział zachodzi w komórkach macierzystych gamet (u zwierząt) i zarodników (u roślin), • Obejmuje dwa cykle podziałowe, • Z jednej komórki macierzystej powstają cztery komórki potomne, • Komórki potomne mają zredukowaną liczbę chromosomów o połowę (z 2n do n).

16. Profaza I (leptoten, zygoten, pachyten, diploten, diakineza) • Metafaza I • Anafaza I • Telofaza I • Profaza II • Metafaza II • Anafaza II • Telofaza II

17. Profaza I • Leptoten- chromosomy wyodrębniają się jako długie cienkie nici, • Zygoten- łączenie chromosomów homologicznych (tworzą się biwalenty, albo tetrady chromatyd), • Pachyten Zachodzi zjawisko crossing-over, • Diploten- następuje skracanie i częściowe rozdzielanie się chromosomów, widoczne są chiazmy. • Diakineza- skrócenie i zgrubienie chromosomów w biwalentach, zanika otoczka jądrowa i jąderko. Tworzy się wrzeciono podziałowe.

19. Metafaza I • Ostateczne formuje się wrzeciono podziałowe, biwalenty układają się w płaszczyźnie równikowej komórki. • Włókienka wrzeciona kariokinetycznego łączą się z centromerami.

20. Anafaza I • Skracanie się wrzeciona podziałowego powodje rozejście się chromosomów homologicznych do naprzeciwległych biegunów komórki.

22. Telofaza I • Zanika wrzeciono podziałowe, • Chromosomy na przeciwległych biegunach zostają otoczone otoczką jądrową, • Chromosomy ulegają częściowej despiralizacji • Następuje cytokineza.

24. Profaza II • Chromosomy ulegają kondensacji • Zanika otoczka jądrowa

25. Metafaza II • Organizuje się wrzeciono podzialowe (zwykle prostopadle do pierwszego podziału), • Chromosomy z wyodrębnionymi chromatydami układają się w płaszczyźnie równikowej wrzeciona podziałowego.

27. Anafaza II • Podział centromerów. • Nici wrzeciona skracają się i chromatydy jako chromosomy potomne wędrują do przciwległych biegunów komórki.

29. Telofaza II • Wokół czterech grup chromosomów odtwarzają się otoczki jądrowe, • Powstają jąderka, • Chromosomy ulegają despiralizacji.

32. Zadanie domowe • Podaj znaczenie procesu crossing-over • Skonstruuj tabelę, w której porównasz mitozę i mejozę.

33. KONIEC