Psikologji komunikimi

Psikologji komunikimi Leksioni i trembëdhjetë

Spontaniteti • Miqesia e ngushte • Motivimi • Ndervaresia • Tensioni dhe balanca • Komunikimi i intimitetit Intimiteti

Ndeshkimi • Indiferenca • Empatia • Ngrohtesia Komunikimi mes femijeve dhe prinderve

Mesazhet mbrojtese • Mesazhet mbeshtetese (vleresim, lavderim, siguri, kompetence) • Mesazhet kontrolluese (urdherojne, efekt negativ, rritin agresivitetin, ulin vetevleresimin, krijimtarine, arritjet personale) Komunikimi mes femijeve dhe prinderve

Stili reaktiv: nena ndeshkon femijen • Stili proaktiv: nena parashikon sjelljen e pakenaqshme dhe perpiqet te shmange femijen prej saj • Roli i babait Komunikimi mes femijeve dhe prinderve

Shprehja e ndjenjave, të qenët i hapur • Konfirmimi i vetes • Rregulla per nderveprim • Pershtatja 4 faktore ne komunikimin cilesor familjar

Perkushtimi (i kushtezuar, i pakushtezuar) • Dialogu Elementet thelbesore te marredhenieve te mira

Rolet dhe pritshmerite jane te ndryshueshme dhe te rinegociueshme • Kostot dhe shperblimet Vleresimi i marredhenieve

Kritika dhe ankesa • 5 shenjestra te kritikes: - Aparenca • Performanca • Personaliteti • Stili i marredhenies • Vendimet, qendrimet Problemet komunikative

Kritika: vleresim negativ per tjetrin • Ankesa: shprehje pakenaqesie per nje sjellje, qendrim, besim, apo karakteristike te tjetrit • Ankesa ndryshon nga kritika sepse nuk i drejtohet domosdoshmerisht dikujt Problemet komunikative

Shmangia: refuzim per te bashkevepruar • Heshtja • Mos diskutimi i problemeve • Pala e trete Problemet komunikative

Agresiviteti: manifestim verbal apo fizik i forces • Agresiviteti pasiv ose indirekt Problemet komunikative

Komunikimi mbrojtes: mbrojtja e vetes ndaj sulmeve te tjetrit • Perqendrohemi tek vetja dhe nuk degjojme te tjeret • 6 kategori te komunikimit mbrojtes me strategji mbeshtetese: • Dallime mes vleresimit dhe pershkrimit • Dallime mes kontrollit dhe zgjidhjes se problemit • Dallime mes strategjise dhe spontanitetit • Dallime mes neutralitetit dhe empatise • Dallime mes superioritetit dhe barazise • Dallime mes sigurise dhe fteses per te degjuar Problemet komunikative

Te degjuarit empatik • Mesazhi ti/une • Qartesia Zgjedhje komunikimi ne marredhenie

Negocim per zgjidhje • 5 stade: • Vleresimi nderpersonal • Bashkepunim per nje percaktim te problemit • Diskutimi i qellimeve • Zgjidhje eventuale te mundshme te problemit • Diskutimi qellimeve kundrejt zgjidhjeve • Vleresimi i zgjidhjes pas njefare kohe Zgjidhja e konfliktit

Rishikim i herepashershem i komunikimit • Perdorimi i humorit • Te jesh i hapur, ndarja e eksperiencave Marredhenie funksionale

1. Pamundësia për të mos komunikuar • Nëse subjekti A nuk ka dëshirë të flasë me B, reagimet e mundshme janë 4: • - Refuzim i komunikimit • - Pranim pa kushte i komunikimit: A heq dorë për të biseduar me B • - Skualifikim i komunikimit: A i komunikon B-së që komunikimi i tij nuk vlen • - Simptoma si komunikim: subjekti A simulon çfarëdo lloj shkaku për të justifikuar jopranimin e komunikimit. Mesazhi komplet është: do të më pëlqente shumë të bisedoja me ty, por ka diçka, më të fortë se unë, që më pengon ta bëj Komunikimi patologjik

2.Në komunikim ekziston një nivel i përmbajtjes dhe një i lidhjes • Subjekti A i komunikon B “si e sheh”, jep një ide të tijën për veten, për rolin e tij dhe të llojit të lidhjes ekzistuese. Nga ana e B në planin e lidhjes mund të kemi 4 mundësi përgjigjeje: • - Konfirmim: B konfirmon përkufizimin që A ka dhënë për veten në lidhje • - Refuzim: B nuk pranon përkufizimin që A ka dhënë për veten, njësoj sikur i thotë “ e ke gabim”. • - Diskonfirmim: B mohon realitetin e A si dërgues i vetëpërkufizimit (vetëpërcaktimit), njësoj sikurt’i thotë “ti nuk ekziston”. • - Të diskutojë mbi lidhjen: B pranon përmbajtjen dhe përcaktimin që A ka dhënë për veten dhe lidhjen dhe në të njëjtën kohë hap një tratativë mbi përcaktimin e roleve, me qëllim spostimin e lidhjes nga përplotësuese në simetrike, nga rolet tek personat Komunikimi patologjik

Shembulli i shoferit dhe policit rrugor • Një shofer do të parkojë makinën e tij në një vend të ndaluar, në prezencë të një polici rrugor. Kur polici i tregon në cilin vend mund të parkojë, shoferi reagon: • - Duke pranuar përkufizimin e lidhjes: ok, po largohem menjëherë (respektim i rregullave). Në këtë rast përgjigjja e shoferit konfirmon përkufizimin që polici jep për veten, për rolin e tij dhe për tipin e lidhjes ekzistuese. Dmth., pranon dhe njeh për të vërtetë atë që tjetri ka thënë për veten ose për një argument. Konfirmimi i vetes është shtylla kryesore e garancisë për një lidhje të ekuilibruar • - Duke refuzuar përkufizimin, duke propozuar një tjetër: une po e lë këtu, ti bëj ç’të duash. Ky mesazh mohon atë që tjetri ka thënë për veten ose për një argument. Në mohim ka megjithatë një pranim të ekzistencës së tjetrit edhe pse nuk ka dakordshmëri me atë që ai thotë. Ndonjëherë refuzimi mund të jetë edhe konstruktiv kur janë përballë persona me autostimë të ulët për veten. Komunikimi patologjik

- Duke diskonfirmuar tjetrin duke bërë gjoja që ai nuk ekziston: shoferi ynë vazhdon manovrën e parkimit. Në këtë mënyrë përgjigjja nuk konsideron çfarë ka thënë tjetri për veten ose për një argument. Ky lloj mesazhi është potencialisht më i rrezikshmi sepse mohon ekzistencën e tjetrit: ”ti nuk ekziston”, bën të lëkundet sensi i identitetit personal i tjetrit, nuk ndihemi të pranueshëm dhe të konfirmueshëm në planin e ekzistencës. • - Duke diskutuar mbi lidhjen: shoferi ynë do të argumentojë që nuk ka parkime në të gjithë zonën dhe do të kërkojë të evitojë gjobën. Ky mesazh pranon, njeh tjetrin, rolin e tij dhe karakteristikat e lidhjes dhe në të njëjtën kohë përpiqet të spostojë komunikimin nga rolet në personat. Komunikimi patologjik

3. Pikëzimi i shkëmbimeve komunikuese • Në rastet kur kemi një mospërputhje pikëzimesh mund të krijohet “dyshimi” mbi atë që mund të konsiderohet si efekti apo shkaku. Një aspekt tipik i konfliktit të pikëzimeve është që bashkëbiseduesi beson se po reagon ndaj këtyre sjelljeve dhe jo se po i provokon. Në të vërtetë në perspektivë, të besosh tek marrëdhënia, shkaku-efektinuk janë koncepte të ndara. Në bazë të konflikteve të pikëzimeve është bindja e bashkëbiseduesit që ekziston vetëm një realitet: bota ashtu siç e shoh unë. Një fenomen tipik i pikëzimit është “profecia që vetërealizohet”. Për shembull, shoferi ynë mund të pikëzojë sekuencën e ngjarjeve duke pasur parasysh rolin e tij social, duke u ngurtësuar në pozicionin e tij “Up”, dmth., të mos ta lërë shoferin të parkojë. Ose ndryshe të mund të dëgjojë pikëpamjen e tjetrit, duke pranuar modelin e botës së propozuar nga automobilisti. Komunikimi patologjik

4. Komunikimi numerik dhe analogjik • Kur mungon koordinimi midis këtyre dy kanaleve ose kur ka mospërputhje mes V dhe jo V, bashkëbiseduesi mund të ketë vështirësi në kuptimin e mesazhit. • “Dopio lidhja” (mesazhi paradoksal): është një lloj komunikimi që ndodh në brendësi të një konteksti relacional jashtëzakonisht domethënës (psh., prind-fëmijë), që është i karakterizuar nga 2 rregulla të lidhur nëpërmjet të njëjtit mesazh paradoksal. Shembull: një baba i thotë fëmijës së vet të mos ketë frikë nga errësira (pohon diçka): megjithatë kur djali bën naze “e kërcënon” duke i thënë se nëse nuk pushon do ta mbyllë në një dhomë të errët (pohon diçka në kontrast me pohimin e tij të mëparshëm). Kjo kontradiktë në komunikimin e babait nuk lejon një rrugëdalje sepse për të respektuar «kërcënimin» atëror, djali duhet të tregojë bindje. Nëse djali pranon të mos bëjë naze (pra, pranon pohimin e dytë) tregon se ka frikë nga errësira dhe kështu dhunon pohimin e parë. Komunikimi patologjik

“Profecia qe vetërealizohet” – shembull. • Imagjinojmë që një fëmijë beson se nuk i pëlqen askujt dhe sillet në mënyrë mbrojtëse ose agresive. Me shumë mundësi ai do të ngjallë tek tjetri përgjigjet e refuzimit dhe antipatisë që i konfirmojnë fëmijës se nuk i pëlqen askujt. Ky rreth vicioz quhet “profecia që vetërealizohet”. • Shembulli 2. Nëse e klasifikojmë një fëmijë si “inteligjent”,edhe informacionet e mëpasshme mbi të do të jenë të asimilueshme në këtë kategori, ndërsa gabimet do të minimizohen. Studiues të ndryshëm kanë vërtetuar që pritshmëritë pozitive të mësuesve influencojnë pozitivisht rezultatet shkollore të nxënësve të tyre. Komunikimi patologjik

5. Lidhjet simetrike dhe përplotësuese • Në komunikim simetria dhe përplotësueshmëria vetë nuk janë normale apo patologjike, por bëhen nëse dy bashkëbiseduesit nuk janë më në gjendje të pranojnë këto pozicione duke u ngurtësuar në rolet e tyre. Patologjia e lidhjes simetrike do të jetë:a)refuzim i tjetrit (e ke gabim), b)kompetitivitet (të tregoj që kam të drejtë). Lidhja simetrike bëhet jashtëzakonisht konfliktuale kur secili nga bashkëbiseduesit kërkon të mbajë kontrollin e lidhjes. Kështu disakordi mbi përmbajtjen është në të vërtetë i lidhur me divergjencat mbi përkufizimin që secili jep për veten dhe për lidhjen. Patologjia e lidhjes përplotësuese çon në diskonfirmimin e tjetrit “ti nuk ekziston”. Komunikimi patologjik

Psikologji komunikimi