Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

1. Wydział Medycyny WeterynaryjnejUniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Wstęp do ortopedii małych zwierząt „ życie polega na ruchu i ruch jest jego istotą” Arthur Schopenhauer „ Agito ergo vivo - poruszam się więc żyję” Prof. dr hab. Piotr Silmanowicz 2009r.

2. Czynności układu mięśniowo-szkieletowego: • Ruch • Ochrona ważnych życiowo organów • Podtrzymanie ważnych struktur anatomicznych np. ściana jamy brzusznej • Homeostaza wapnia i fosforu oraz innych mikro- i makroelementów

3. Przyczyny chorób układu mieśniowo-szkieletowego: • Wrodzone • Metaboliczne • Infekcyjne • Nowotworowe • Intoksykacyjne • Urazowe

4. Badanie pacjenta: • Opis zwierzęcia – uwzględniając przyczynę, wiek, rasę, płeć zmniejsza się diagnozę różnicową • Zawsze przed badaniem ums wykonać badanie ogólne ! • W badaniu ortopedycznym zwrócić szczególną uwagę na: urazy, deformacje, zapalenia, atrofię, dysmetrię etc.

5. Dokumentacja i historia choroby:

6. Elementy badania klinicznego: • Ocena ruchu • Badanie ogólne • Badanie ortopedyczne – palpacja, ruchy bierne • Sprawdzenie układu nerwowego

7. Elementy badania klinicznego: Ad. 1. faza obarczania , faza unoszenia kończyny ( rodzaje chodów ) • Obserwacja zwierzęcia w spoczynku • Króliczy chód( bunny-hopping), opuszczanie głowy( head-bob)

8. Elementy badania klinicznego: Ad.2. • CTO; • Osłuchiwanie klatki piersiowej; • Omacywanie brzucha; • Badanie rektalne:

9. Elementy specyficznego badania ortopedycznego: • Staw skroniowo-żuchwowy • Kręgosłup: • Odcinek szyjny: zakres ruchu – dogrzbietowo, dobrzusznie, bocznie, palpacja wyrostków poprzecznych i mięśni – wzmożone napięcie , skurcz. • Odcinek piersiowo-lędźwiowy: palpacja wyrostków poprzecznych i kolczystych. • Odcinek krzyżowo-ogonowy: omacywanie strony grzbietowej, „lordosis test”

10. Elementy specyficznego badania ortopedycznego: 3.Kończyna piersiowa • badanie każdej struktury początkowo delikatnie • bolesność, obrzęk, niestabilność, chrobotanie/krepitacja, • Deformacja • pełen zakres ruchów w stawach stres/bolesność • opuszki, pazury • palce, trzeszczki palcowe ( greyhoundy, rottweillery)

11. Elementy specyficznego badania ortopedycznego: 3.Kończyna piersiowa e) nadgarstek – maksymalne zginanie palców do podramienia , wyprostowanie do 10 ˚. f) staw łokciowy – wyprost na siłę, zgięcie z przywodzeniem. g) staw ramienny – „ tug-of-war” , unikać manipulacji bolesnym stawem łokciowym, rowek międzyguzkowy – ścięgno mieśnia dwugłowego ramienia, wyciąganie do tyłu, kość łopatkowa

12. Elementy specyficznego badania ortopedycznego: 4.Kończyna miedniczna a)Ogólne zasady podobne b) Staw stępowy -więzadła długie (prostowanie) , krótkie (zginanie) c) ścięgno Achillesa d) staw kolanowy – więzadła , rzepka

13. Elementy specyficznego badania ortopedycznego: e) staw biodrowy - okolica krętarza większego :omacywanie, krepitacja. - pełen zakres ruchów stawu ( objaw Ortolaniego) - trójkąt rozpoznawczy: guz biodrowy, guz kulszowy, krętarz większy

14. Badanie stawów u małych zwierząt: 1.Choroby każdego wieku ( sztywność) 2.Badanie kliniczne - choroby przewlekłe, zmniejszony zakres ruchów - uszkodzenie struktur podtrzymujących, zwiększony zakres ruchów - wykrywanie obrzęków( balotowanie) i zwłóknień

15. Badanie stawów u małych zwierząt: - ekstremalny zakres ruchów - porównywanie stron, łokieć: pronatio, supinatio ( poprawka na temperament psa!!!)

16. Rutynowe badania laboratoryjne: 1.Badania hematologiczne (przed znieczuleniem) 2.Badania specyficzne ( borelioza, babesioza, noesporoza, toksoplazmoza) 3.artrocenteza- warunki: a) sedacja b) przygotowanie pola c) jatrogenna krew d) ocena makro – kolor, zmętnienia, lepkość e) badania mikroskopowe – rodzaj komórek f) badania mikrobiologiczne – TABELKA WSTAWIC Z BRISTOLA STR 8!!!!!

17. BADANIE RADIOGRAFICZNE +/- KONTRAST, 2 projekcje : • Obrzęk tkanek miękkich • Płyn w stawie • Osteofity • Entezjofity • Myszy stawowe • Skleroza podchrzęstna • Nadżerki • Zmiany szpary stawowej • Cysty podchrzęstne • Przemieszczenie struktur stawu

18. Artrografia: • Kontrast pozytywny – powierzchnia chrząstki, ciągłość torebki stawowej, położenie myszy stawowej, zrosty torebki np. staw ramienny 1-2 ml „ Omnipaque”.Staw ramienny z pochewką mięśnia dwugłowego : 5-6 ml,

19. Tomografia komputerowa: Raczej dla miękkich tkanek niż kości Ultrasonografia: Tkanki miękkie : ścięgna, więzadła , łąkotki, gojenie kości i chrząstki Scyntygrafia: Ogólne podanie radionuklidu (Technet 99), wymagana jest odpowiednia kamera. Technet łączy się z aktywnym hydroksyapatytem.

20. Rezonans magnetyczny MRI ( Magnetic Resonance Imaging): • Bardzo dobry / drogi • Zmiany w tkankach miękkich