YENİDOĞAN VE ÖZELLİKLERİ

1. YENİDOĞAN VE ÖZELLİKLERİ Doç. Dr. Ömer ERDEVE Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Neonatoloji BD

2. Yenidoğan • 0-28 gün • Anne rahmindeki yaşamdan doğal ortama geçiş süreci • Birçok sistemde değişim

3. İdeal Transport

5. N doğum ağırlığı: 2500-4000 • <2500 g düşük doğum ağırlıklı bebek • >4000 g ağır bebek

6. Term bebek: 38-42 hafta • Preterm bebek; tamamlanmış 37 haftadan önce doğan bebek

7. Yaşa özel normal durumlar • Dudaklarda emme yastıkları • Şaşılık • Memelerde şişkinlik • Memelerden süt benzeri salgı • Göbek fıtığı • Fimozis • Vajinal akıntı-kanama

8. Mongol lekeleri • Sakral ve gluteal bölgede en sık görülen keskin sınırlı mavimsi-mor maküllerdir, spontan geriler. • Ekimozlarla karıştırılmamalıdır.

9. Vasküler lezyonlar İnfantil hemanjiomlar ve vasküler malformasyonlar olmak üzere iki farklı grup içinde yer alır. İnfantil hemanjiomlar doğumda veya neonatal dönemde en sık baş-boyun bölgesinde görülür.

10. Genellikle bir yaşa kadar hızla büyür. 7-9 yaşa kadar spontan gerilerler. Görme, beslenme, işitme engeli, kanama ve enfeksiyon gibi sorunlar gelişmedikçe sadece takip önerilir.

11. Kutis marmorataKutis marmorataGövde ve ekstremitelerde çevre ısısınındüşük olmasına bağlıdır.Sıcak ortamda kendiliğinden kaybolanmavi-mor ağsı görünümde renk değişikliğidir.Sıcak ortamda geçmeyen, koyu mor retiküler görünüm “kutis marmorata telenjiektatika konjenita”yı düşündürür.

12. Harlequin (Palyaço) renk değişikliği • Genellikle prematür bebeklerde görülür. Bebeğin yattığı taraftaki deri bölgesi kırmızı, diğer kısım soluktur ve vücudun ortasında keskin bir sınır vardır. • Pozisyon değiştirmekle eritem ve solukluk yer değiştirir. • Birkaç dakikadan 20 dakikaya kadar devam edebilir.

14. Renk değişiklikleri • Yaygın kızarıklık • Akrosiyanoz • Genital hiperpigmentasyon • Sarılık

15. Neonatal Deskuamasyon • Postmatür bebeklerde daha belirgindir. • Ellerde, ayak bilekleri ve ayaklarda lokalizedir. • Deskuamasyonun şiddetli olduğu durumlarda iktiyozisler, X’e bağlı resesif hipohidrotik displazi,konjenital sifiliz düşünülmelidir.

16. Verniks kazeoza • Geç gebelik döneminde sebase ve epidermal lipitlerden ve gelişmekte olan deskuame fetal korneositlerden oluşmuş, fetusu çevreleyen koruyucu bir tabakadır. • Fiziksel bariyer • Antioksidandır, yara iyileşmesini kolaylaştırır.

17. Lanugo • Medullasız vellus karakterinde tüylerdir. • Sırtta, omuzlarda ve yüzde yoğun olarak bulunur. • Pretermlerde daha belirgindir. • Yaşamın ilk haftasında kaybolur, yerini belirgin vücut kılları alır.

18. Steril Geçici Papülopüstüler Döküntüler • Eritema Toksikum Neonatorum • Geçici püstüler melanozis • Miliyarya • Milia, Bohn ve Epstein incileri • Sebase Hiperplazi • Akne neonatorum • Emme bülleri ve kallusları

19. Geçici püstüler melonazis Eritema toksikum neonatorum

21. Milia Ebstein Bohn

22. Akne neonatorumSebaseglandhiperplazisi

23. temizlik • İlk günler silme banyoları • Göbek bakımı • Bebek banyosu • Bezleme sıklığı • Cilt bakımı

24. giyim • Mevsime ve ortama uygunluk • Doğum sonrası en yüksek ısı kaybı baştan • Bebeğin konforu

25. Uyku düzeni • Baş kontrolü 1. aydan sonra • Beslenme dönemleri haricinde uyku • Yatış pozisyonları • Sırt üstü • Yan • Gözetim altında yüz üstü

26. Ağlama nedenleri • Açlık (en sık) • Aşırı uyaran • Huzursuzluk • Fiziksel temas gereksinimi • Hastalıklar….

27. beslenme • Sadece anne sütü • Ek hiçbir ihtiyaç yok • Regurjitasyon-kusma • Gazın alınması • Kolik • Reflü

28. İnfantil Kolik 3 ler kuralı < 3 ay Haftanın 3 günü 3 hafta >3 saat ağlama %10-30 bebek etkilenir %5 organik neden (inek sütü allerjisi, laktoz intoleransı, fissür, herni, SSS patolojileri) Etyoloji: aerofaji, intraluminal gaz oluşumu, motilin

29. Emzik kullanımı Avantajları Dezavantajları Alışkanlık…ileri yaş Uyanma sebebi Hijyen Damak gelişimine etki • Sakinleştirir • Uyumaya yardımcı • Anne konforu

30. Pişik • Bez değiştirme sıklığı • Temizlikte dikkat edilecek hususlar • Bakım ürünleri • Medikal tedavi

31. ACİL DURUMLAR

32. Pozisyon • Sırtüstü • Koklama pozisyonu

33. Yanlış pozisyonlar

34. Canlı aktif bebek • Spontan solunumu var • Kas tonusu iyi • Kalp atım hızı 100 atım/dakika üzerinde

35. Aspirasyon işlemi • Önce ağız • Sonra burun

36. Yeniden pozisyon verilmesi

37. Uygun uyaranlar • Ayak tabanına şaplak ya da fiske • Bebeğin sırtının sıvazlanması

38. En fazla 2 kere! 2 kez taktil uyarana yanıt yoksa: Ventilasyon

39. Değerlendirme • Solunum • Kalp atım hızı • Oksijenlenme

40. ! İç çekme tarzındaki solunum etkisizdir ve hiç solunum olmaması (apne) gibi değerlendirilmelidir.

41. Kalp atım hızı • 6 saniye süreyle sayılır • Atım/dakika olarak belirlenir • Yöntem • Umbilikal kordon: Hızlı ve kolay • Kalp tepe atımı: Daha güvenilir • Bu iki yöntem işe yaramazsa: 3. bir kişi nabız oksimetresiden

42. Solunumu olmayan ya da kalp atım hızı 100 atım/dakika altında olan bir bebeğe serbest akış oksijen vermek ya da taktil uyaran vermeyi sürdürmek, işe yaramayacağı gibi uygun tedavinin başlamasını da geciktirir. Solunum yoksa ya da kalp atım hızı 100 atım/dk altındaysa PBV !

43. ! Etkilenmiş bir yenidoğanın canlandırmasında en etkili ve önemli işlem, ventilasyondur.

44. Ventilasyon endikasyonları Apne ya da iç çekme tarzında solunum Kalp hızının 100 atım/dakika altında olması %100 konsantrasyonda serbest akış oksijene karşın yetersiz oksijen satürasyonu Doğum Gestasyon term mi? Solunum var ya da ağlıyor mu? Kas tonusu iyi mi? Hayır Isıtın, gerekiyorsa hava yolunu temizleyin, kurulayın, solunumu uyarın KAH <100 ya da solunumu yok ya da iç çekme tarzında solunum? 30 sn Evet PBV, Spo₂ izlemi 60 sn

45. Uygun boyutta balon

46. Başarılı bir canlandırmanın göstergeleri: Kalp atım hızının yükselmesi (En önemli gösterge) Nabız oksimetresinde yeterli oksijenlenme

47. Maskeler • Yastıklı-yastıksız • Yuvarlak-anatomik biçimli

48. Önce çene üzerine yerleştirilir Sonra uygun biçimde yüze yerleştirilir Maskenin yüze yerleştirilmesi

49. Maskenin tutulması • Başparmak, işaret ve/veya orta parmak maskeyi “C” biçiminde tutar • Yüzük ve küçük parmaklar çeneyi öne doğru kaldırır

50. Yapılmaması gerekenler • Maske yüze aşırı güçle bastırılmamalı (bebeğin yüzü zedelenebilir) • El ya da parmaklar, trakea ve gözlere bası yapmamalı (vagal yanıt oluşabilir)