Download
1 / 35
420 likes | 1.24k Vues
ŻYWNOŚĆ DIETETYCZNA. Żywność dietetyczna to takie produkty, które ze względu na skład i sposób przygotowania są przeznaczony do żywienia ludzi w przypadkach określonych chorób lub określonych stanów fizjologicznych i są wprowadzone do obrotu z oznaczeniem „dietetyczny środek spożywczy”
E N D
Żywność dietetyczna to takie produkty, które ze względu na skład i sposób przygotowania są przeznaczony do żywienia ludzi w przypadkach określonych chorób lub określonych stanów fizjologicznych i są wprowadzone do obrotu z oznaczeniem „dietetyczny środek spożywczy” Termin dieta pochodzi od greckiego słowa diaitia, które oznacza sposób życia, a w szczególności sposób odżywiania się.
Podział diet • dieta podstawowa ( lekko stawna ) • dieta bogatobiałkowa ( wysokobiałkowa ) • dieta małobiałkowa ( niskobiałkowa) • dieta małotłuszczowa ( niskotłuszczowa ) z ograniczeniem • błonnika • dieta małowęglowodanowa ( niskowęglowodanowa ) • dieta małoenergetyczna ( niskokaloryczna) • dieta oszczędzająca z ograniczeniem substancji pobudzających • wydzielanie soku żołądkowego i błonnika • dieta z modyfikacjami składników mineralnych • dieta z modyfikacjami konsystencji.
Historia Do końca lat 40. Diety nie były układane przez specjalistów. Obiecywały szybkie chudnięcie przy objadaniu się ulubionymi smakołykami. Diety były wysokobiałkowe i wysokotłuszczowe praktycznie bez węglowodanów. Skuteczność żadna.
Lata 50. W tym czasie rozsławiły się dwie diety: dieta dr Alfreda Penningktona, który twierdził, że można jadać dowolne ilości tłuszczu, z wyłączeniem węglowodanów w myśl zasady "tłuszcz spali tłuszcz" i druga dieta Hollywood. Dieta hollywodzka stosowana przez Elizabeth Taylor, Marylin Monroe, pozwala zgubić 6 kilogramów w ciągu 18 dni. Dostarcza 650 kcal, bardzo dużo białka, mało tłuszczu i węglowodanów. Jej podstawą były grapefruity, jajka, steki i zielona sałata.
Lata 60. To dieta szybkiego spadku wagi dr Stilmana. Jest to dieta wysokobiałkowa i uboga w węglowodany. Pozwala na zjadanie nielimitowanych ilości jajek, mięsa, ryb. Zabronione są przetwory mleczne i mleko. Zalecane jest wypijanie 8 szklanek płynów dziennie. Rezultat: szybki spadek wagi spowodowany odwodnieniem. Z powodu braku węglowodanów dieta działa ketogenicznie. Przewidywany spadek wagi: 2,5-7 kg tygodniowo.
Lata 70. Najmodniejszą dietą stała się dieta dr Atkinsa. Dieta ta zalecała nieograniczone spożycie białka i tłuszczów z wyłączeniem węglowodanów. Rezultat: spadek wagi do 10 kg. Wywoływała efekty uboczne w postaci osłabienia organizmu, arytmii serca, kwasicy ketonowej, nudności. W latach 70-tych pojawiły się po raz pierwszy substytuty posiłków, które zapoczątkowały erę diet płynnych i niskokalorycznych np. koktaile proteinowe Herbalife, Slim Fast.
Lata 80. Przebojami są krótkie jednostronne diety: ryżowa, spoghetti, owocowe, warzywne o niskiej kaloryczności, do krótkiego stosowania.Lata 90. To histeryczna obawa przed każdą dodatkową spożytą kalorią. Otyłość stała się synonimem słabego charakteru i niemożliwości osiągania sukcesów wżyciu. co druga kobieta się odchudza, każdy liczy kalorie. Pojawia się anoreksja, bulimia, gigantyczna otyłość i zaburzenia w odżywianiu na tle psychicznym.
Dziś dostępna jest ogromna ilość diet o bardzo zróżnicowanych efektach i mechanizmach działania. Są to m.in.: Dieta 1000 kcal, Dieta amerykańska, Dieta Andersona, Dieta Atkinsa, Dieta bioskładnikowa, Dieta błyskawiczna, Dieta Cambridge, Dieta chronometryczna, Dieta Colette Lefort, Dieta dla niecierpliwych, Dieta dobrych kalorii, Dieta doktora Haya, Dieta energetyzująca, Dieta hinduska, Dieta księżycowa, Dieta makaronowa, Dieta makrobiotyczna, Dieta Mayo, Dieta mleczna, Dieta Montignaca, Dieta oczyszczająca, Dieta optymalna dr Kwaśniewskiego, Dieta pozwalająca przytyć, Dieta Pritkina, Dieta punktowa, Dieta Rosemary Conley - beztłuszczowa, Dieta Stillmana, Dieta strażników wagi, Dieta surówkowa, Dieta śródziemnomorska, Dieta wegetariańska, Dieta witaminowa, Dieta zestawiana, Głodówka 24h, Monodieta pszeniczna.
Celiakia Celiakia to glutenozależna choroba jelita cienkiego. Gluten to białko, które występuje w ziarnach zbóż, takich jak: żyto, pszenica, jęczmień, owies. Klinicznie objawia się zanikiem kosmków w błonie śluzowej jelita cienkiego. Towarzyszą jej silne bóle brzucha, wzdęcia, okresowe biegunki, zaparcia i nietolerancja laktozy.
Produkty dozwolone w diecie bezglutenowej: Mleko płynne i w proszku Sery, twarogi, śmietana Sery żółte Wszystkie mięsa i wędliny Podroby-wątroba, płuca nerki Jaja Wszystkie owoce Wszystkie warzywa Ryż, kukurydza, soja, tapioka, gryka Wszystkie tłuszcze Cukier, miód Przyprawy, sól, pieprz Kawa Herbata Kakao Pieczywo, ciasta i desery muszą być przygotowywane z produktów nie zawierających glutenu Produkty zabronione w diecie bezglutenowej: Kasze: manna, jęczmienna, owsiana Mąki z owsa, jęczmienia, żyta i pszenicy Przetwory zawierający ww. rodzaje zbóż Produkty gotowe zawierające wyżej wymienione składniki Słodycze zawierające dodatki z mąki i ww. zbóż Wszystkie przetwory zawierające dodatki z zawartością glutenu Produkty w diecie bezglutenowej
Cukrzyca Cukrzycę wywołuje zbyt duża ilość cukru we krwi. Zdarza się tak, gdy trzustka produkuje zbyt mało insuliny - hormonu pobudzającego komórki do wchłaniania i przetwarzania cukru. Rozróżniamy dwa typy cukrzycy - I i II. U osób powyżej 40lat występuje typ II, leczony przy pomocy tabletek i odpowiedniej diety. Zdarza się, że z czasem tabletki nie skutkują i wówczas istnieje konieczność podawania insuliny.
Dieta w cukrzycy Dieta w cukrzycy ma za zadanie:dostarczyć organizmowi odpowiedniej ilości energii i niezbędnych składników odżywczychutrzymać należną masę ciaławyrównać cukrzycęzapobiec jej wczesnym i późnym powikłaniom (np. uszkodzenie wzroku, uszkodzenie nerek, miażdżyca tętnic, niedokrwienna choroba serca, zawał serca, zaburzenia czynności układu nerwowego ).
DIETA WĄTROBOWA Sposób żywienia zależy od rodzaju i stanu choroby, a także od stopnia wydolności wątroby. W chorobach wątroby w okresie jej wydolności zaleca się dietę bogatą w białko. Natomiast w chorobach przebiegających z niewydolnością tego narządu obowiązuje ograniczenie białka /20-30 g/ a w stanach bardzo ciężkich nawet przejściowe wykluczenie białka /dieta kiełkowa/. Jeżeli równocześnie występuje zaburzenie w krążeniu, ogranicza się sód, a zwiększa podawanie potasu.
Dieta wątrobowa Zasada diety: Stosuje się dietę bogatą w białko i węglowodany z ograniczeniem tłuszczu i błonnika. Białko podaje się w ilości od 1,5 do 2 g na l kg masy ciała na dobę. Tłuszcze podaje się w ilościach od 0,5 do l g na l kg masy ciała na dobę. Stosuje się tłuszcze łatwo strawne jak: masło, oliwa, olej słonecznikowy. Węglowodany podaje się w ilości uzupełniającej zapotrzebowanie. Dieta powinna zawierać odpowiednią ilość witamin, składników mineralnych. Z diety należy wyłączyć pokarmy ciężkostrawne i wzdymające oraz ostre przyprawy i używki. Nie podaje się cebuli i czosnku. Ogranicza się pokarmy zawierające większe ilości kwasu szczawianowego jak: szpinak, szczaw, rabarbar. Posiłki podaje się często, natomiast w mniejszych objętościach około 5 razy dziennie. Potrawy podaje się ciepłe.
Choroba wrzodowa Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy polega na miejscowym ubytku błony śluzowej, na skutek upośledzenia mechanizmu obronnego śluzówki przed działaniem kwaśnego soku żołądkowego. Przyczyny: infekcja bakteryjna Helicobacter Pylori, stres, nadużywanie leków przeciwbólowych.
Produkty dopuszczalne: twarożki chude, gotowane mięso kisiel, galaretki kasza ciasto, nie zawierające tłuszczów jasne, czerstwe pieczywo Kawa zbożowa (kawa "Inka") Produkty nasilające dolegliwości: kawa, herbata, napoje gazowane potrawy ciężkostrawne cebula pikantne przyprawy smażone oraz tłuste potrawy Należy zaprzestać palenia palenia papierosów - utrudnia gojenie wrzodu i powoduje zwiększone ryzyko jego nawrotu Dieta w chorobie wrzodowej żołądka
Nadciśnienie tętnicze Nadciśnienie tętnicze to choroba układu krążenia, która charakteryzuje się stale podwyższonym ciśnieniem tętniczym krwi Nadciśnienie tętnicze pierwotne występuje szczególnie często przy towarzyszącej nadwadze i gdy inni członkowie rodziny cierpią na to schorzenie. Nadużywanie soli kuchennej w codziennej diecie, regularne spożywanie alkoholu i przyjmowanie niektórych leków, np. "pigułek" antykoncepcyjnych lub preparatów zawierających sterydy, może wpłynąć na wystąpienie nadciśnienia.
Dieta przy nadciśnieniu tętniczym Zalecenia w diecie • zmniejszenie wagi ciała • ograniczenie spożycia soli kuchennej • unikanie alkoholu w nadmiernych ilościach (małe ilości obniżają ciśnienie) • suplementacja magnezu, potasu, wapnia(wraz z witaminą D) • zażywanie herbaty lub ekstraktów z owoców/kwiatostanu głogu, rumianku, miłorzębu japońskiego • spożywanie produktów bogatych w kwasy tłuszczowe omega-3 (tłuste ryby, tran, orzechy włoskie, siemię lniane) • jedzenie czosnku • zapewnienie sporej podaży witaminy C pochodzącej z owoców i warzyw • dostarczanie produktów zawierających flawonoidy(np. aronia, czarna porzeczka), które rozszerzają naczynia krwionośne • unikanie tłuszczów zwierzęcych
Miażdżyca Jest to choroba całego organizmu, spowodowana zmianami w tętnicach: w ścianie tętnicy w błonie wewnętrznej (najbliżej światła naczynia) odkłada się cholesterol, inne tłuszcze i substancje np. sole wapnia. w świetle tętnicy , w pobliżu zniekształconej ściany, tworzą się zakrzepy krwi. Zmiany te powodują zgrubienie i stwardnienie ściany tętnicy oraz zwężenia a nawet zamknięcie jej światła. Skutkiem tego jest zmniejszenie dopływu krwi do tej części organizmu, którą zaopatruje dana tętnica.
Produkty zakazane w diecie spożywanie takich produktów, które zawierają mało tłuszczu i cholesterolu. fasola, groch, bób, soczewica, kapusta, grzyby; potrawy smażone tłuste i słodkie ciasta, torty, kremy, bita śmietana, słodkie budynie, kisiele, lody czekolada, kakao, kawa ziarnista, napoje słodkie, napoje alkoholowe Produkty zalecane w diecie tłuste ryby (makrela, łosoś,) jogurty, kefir ciemne pieczywo, surowe warzywa i owoce orzechy laskowe, włoskie, arachidowe, migdały, ziarna słonecznika czosnek i cebula selerjabłka, jagody, morele, pigwa, grejfruty, marchew Dieta w miażdżycy
Dieta 1000 kalorii Dieta jest najbardziej znana i najbardziej polecana jako skuteczny sposób odchudzania. Na początku zanim na dobre zacznie się stosować dietę przez tydzień powinniśmy zapisywać wszystko co zjadamy, każdy posiłek i przekąskę. W diecie tej zaleca się zmniejszenie ilości produktów zawierających tzw. "puste kalorie" i "bomb kalorycznych", czyli duże ilości tłuszczu, słodycze, tłuste mięsa, wędliny i sery (szczególnie żółte), piwo, alkohol. Wszystko kroimy na cienkie plasterki - stwarza to pozory obfitości. Wyłączamy ostre przyprawy, ponieważ pobudzają apetyt. Jemy na małych talerzykach, oszukujemy w ten sposób wzrok. Po każdym kęsie odkładamy kanapkę na talerzyk. Sięgamy po nią gdy będziemy mieć puste usta. Wypijamy szklankę wody przed posiłkiem. Jemy powoli i dokładnie przeżuwamy. Nie zjadamy czegoś tylko dlatego, że mogłoby się zmarnować. Usuwamy skórkę z drobiu. Śmietanę zastępujemy kefirem lub jogurtem.
Dieta Atkinsa Według Atkinsa, lekarza z Nowego Jorku, aby skutecznie zwalczać otyłość i nadwagę, nie trzeba ograniczać ilości jedzenia, a tłuszcz jest konieczny do zachowania zdrowia. Zgodnie ze swoją teorią zaleca on inne komponowanie posiłków, przede wszystkim spożywanie pokarmów z dużą zawartością tłuszczu i białka, a unikanie tych z cukrami prostymi i złożonymi. Głównym powodem tycia, według Atkinsa, jest właśnie mieszanie tłuszczów z węglowodanami i białkami. Dieta Atkinsa składa się z 4 etapów. Każda faza trwa 2 tygodnie. W pierwszej, zwanej wprowadzającą, ogranicza się spożycie węglowodanów do 20 g dziennie. Po 2 tygodniach przechodzimy do następnej fazy. W tym czasie stopniowo zwiększamy ilość przyjmowanych węglowodanów do 30-50 g dziennie. W trzeciej i czwartej fazie je się tyle węglowodanów, by nie przybywało na wadze. W trakcie całej diety jada się 3 główne dania i 1-2 przekąski.
Głodówka lecznicza To metoda stosowana w medycynie alternatywnej polegająca na okresowym całkowitym zaniechaniu spożywania wszelkich pokarmów (przyjmuje się tylko płyny). Z medycznego punktu widzenia nie jest to metoda korzystna i prowadzona nieumiejętnie lub zbyt długo może stanowić zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia głodującego. Według propagatorów tej metody ma ona prowadzić do pewnego rodzaju oczyszczenia organizmu, na skutek pozbawienia organizmu bieżących dostaw pożywienia, zmuszając go do przestawienia się na zgromadzone zapasy. W trakcie głodówki początkowo dochodzi do spalenia zapasów glikogenu w wątrobie. Następnie spalaniu ulegają tłuszcze oraz białka. Organizm rozpoczyna syntezę glukozy na drodze glukoneogenezy, w której wykorzystywane są zgromadzone w organizmie aminokwasy. Tłuszcze ulegają procesowi spalaniu w procesie β-oksydacji. Na skutek przedłużającej się głodówki zwiększa się spalanie aminokwasów pochodzących z rozkładu białek krwi i tkanki mięśniowej. Zwiększa się znacznie ryzyko wystąpienia hipoglikemii, na którą szczególnie wrażliwa jest tkanka mózgowa. Zwiększony rozpad triacylogliceroli, wzrost stężenia wolnych kwasów tłuszczowych we krwi oraz nasilona ketogenezę, prowadzi do wzrostu stężenia ciał ketonowych, konsekwencją czego może być kwasica ketonowa
Dieta doktora Haya Dietę opracował amerykański lekarz William Hay. Dzienna racja pokarmowa to 1000 kcal, w 1 posiłku nie łączy się białek z węglowodanami. Każdy obiad i kolacja muszą zawierać przynajmniej 1 tzw. ekstraspalacz tłuszczu, czyli witaminę C, magnez, żelazo, wapń, karytyninę, jod i chrom. Doktor Hay podzielił produkty na 3 grupy: neutralna (N) to m.in. warzywa (wyłączając ziemniaki), nasiona (słonecznik, orzechy), miód i słodzik, oleje i oliwa, kawa i herbata, soki warzywne i owocowe, woda, zakwaszone produkty mleczne, wędzone na zimno mięso i ryby; białkowa (B) to gotowane mięso, ryby, drób, wędliny, mleko, sery zawierające mniej niż 50 proc. tłuszczu, owoce (bez bananów), warzywa strączkowe; węglowodanowa (W) to pieczywo, ryż, ciastka, makaron, kasze, ziemniaki, suszone owoce, banany, cukier, kukurydza, muesli. Codziennie jadasz 5 posiłków, przy czym drugie śniadanie i podwieczorek powinny mieć do 100 kcal. Składniki z grupy B (białko) i W (węglowodany) możesz łączyć tylko ze składnikami z grupy N (neutralnej). B i W nie mogą być spożywane w 1 posiłku!
Dieta Cambridge Dieta Cambridge jest gotową formąbardzo niskoenergetycznej diety prowadzącej do skutecznego obniżenia masy ciała oraz jej długotrwałego utrzymania. Dieta Cambridge została opracowana i przetestowana klinicznie w 1970 r. przez naukowców z Cambridge w Wielkiej Brytanii jako pierwsza w świecie dieta bardzo niskokaloryczna. Obecnie diety bardzo niskokaloryczne uznane zostały jako efektywne metody odchudzania szczególnie w tych przypadkach, w których inne diety i metody tradycyjne nie odnosiły skutków.
