İhracatta KDV istisnası

1. İhracatta KDV istisnası

2. Katma Değer Vergisinin uygulandığı her ülkede kabul edilmiş bir temel ilkeye göre bir mal hangi ülkede tüketilirse ve bir hizmetten hangi ülkede yararlanılırsa, bu mal ve hizmetlere ait KDV o ülkede uygulanır Varış ülkesinde vergilendirme de denilen bu ilke Türk KDV Kanunu tarafından da benimsemiş, buna paralel olarak Türk ekonomisi açısından büyük öneme sahip bulunan ihracat, KDV ‘den istisna edilirken, her türlü mal ve hizmet ithalatı KDV’ye tabi tutulmuştur

3. Buna bağlı olarak KDV Kanunu’nun ilgili maddelerinde bu hükme açıkça yer verilerek ihraç malının veya hizmetinin bünyesindeki Katma Değer Vergisinin tümüyle arındırılması suretiyle tam istisna uygulamasına olanak tanınmıştır. • Buna göre KDV Kanununda mal ihracatı, hizmet ihracı, ihraç kaydıyla teslimler, sınır ve kıyı ticareti, yolcu beraberi eşya ihracı ve bavul ticareti ihracat istisnası kapsamına alınmıştır.

4. İhracat Teslimlerinde KDV İstisnası • Katma Değer Vergisi Kanununa göre ihracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler ile yurt dışı müşteriler için yapılan hizmetler KDV’den istisnadır • Buna göre, bir firma ürettiği veya satın aldığı bir malı doğrudan kendi ihraç ederse yani ihracat faturasını kendi keserse, bu faturada KDV hesaplamayacaktır. Üretiminde kullandığı girdilere ait KDV’lerle mamul olarak satın aldığı mallara ait KDV leri ise; iç piyasaya sattığı mallar için hesaplanan KDV’den indirecek, indiremediği kalırsa bu kalanı vergi dairesinden iade olarak alacaktır

5. Ayrıca ihraç etmek üzere mal alıp ihraç eden ihracat şirketlerinin de ihracat hizmetleri nedeniyle yüklendikleri KDV’den arındırılmaları gerekir. Bu şirketler ihraç kaydıyla satın aldıkları malları için KDV ödememekte ve dolayısıyla ihraç edecekleri bu mallarla ilgili olarak herhangi bir KDV yükü yüklenmemektedirler. Ancak bu firmalar çeşitli nedenlerle katlandıkları giderlerle ilgili olarak KDV ödemektedirler. Örneğin, mallarını depolarına taşımak için nakliye gideri ödemektedirler ve bu nakliyeye ait faturalardaki KDV’leri İndirilecek KDV olarak hesaplarına almaktadırlar.

6. Buna göre ihraç edilmek şartıyla imalatçılar tarafından kendilerine teslim edilen mallara ait katma değer vergisi, ihracatçılar tarafından ödenmez. İmalatçılar tarafından tahsil edilmeyen ancak ilgili dönem beyannamesinde beyan edilecek olan bu vergi, vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilerek tecil olunur.

7. ihracat şirketi, bir imalatçıdan ihraç etmek şartıyla mal alırsa imalatçınin kendisine ihraç kaydıyla kestiği faturada gösterilen KDV’ni hiç dikkate almaz; KDV’ni hesaplarında bile göstermez. Sadece faturanın KDV hariç tutarı kadar satıcıyı alacaklandırır ve KDV hariç fatura tutarı kadar stoklarına giriş yapar. Malı ihraç ettiğinde ise, mal bedelinin üzerine kârını da koyarak belirttiği fiyat üzerinden ihracat faturasını keser. İhracat faturasının hem Türkçe hem de orijinal nüshalarında KDV hesaplanmaz ve gösterilmez

8. İhracatçıya ihraç kaydıyla mal teslim eden imalatçı ise ihraç kaydıyla kestiği faturada hesapladığı KDV’ni kayıtlarında Hesaplanan KDV olarak 391 nolu hesapta ve Tecil Edilebilir KDV olarak da 192 no lu hesapta gösterecektir

9. Bu durumda beyannamede Hesaplanan KDV, İndirilecek KDV’den fazla çıkarsa bu fazlanın ihraç kaydıyla kesilen faturalardaki KDV miktarı kadarını ödemeyecektir. Bu miktar tecil olunacak ve sonra da terkin olunacaktır. İmalatçı sadece aradaki farkı ödeyecektir. Fakat İndirilecek KDV Hesaplanan KDV’den fazla ise bu fazladan ihraç kaydıyla kesilen fatura KDV’leri kadar olan tutarı vergi dairesinden iade olarak alınacaktır.

10. Tecil terkin işlemleri Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca tanımı yapılan imalatçı kapsamına giren imalatçılarin, ihraç kaydıyla satışını yaptıkları mal teslimlerine uygulanacaktır. Diğer bir ifade ile imalatçının ihraç kaydıyla satışını yaptığı malın, ihraç edilen nihai mamul olması gerekir.

11. İhraç Kaydıyla Teslimlerde İade Edilecek KDV’nin Hesabı • Tecil Edilebilir KDV : Tecil edilebilir KDV, ihraç kaydıyla mal teslim eden işletmelerin hesaplayıp ihracatçı şirketlerinden tahsil etmedikleri Katma Değer Vergisidir. • Tecil Edilecek KDV: Bir vergilendirme döneminde ödenecek vergi tutarının tecil-terkin kapsamında teslim edilen mallara isabet eden kısmı, tecil edilecek KDV’dir. Ödenecek KDV yoksa, tecil edilecek KDV de olmayacaktır. • İade Edilecek KDV’nin Hesabı: KDV Kanununun 11/1-c maddesinde düzenlenen ihraç kaydıyla teslimlerde teslim bedeli üzerinden hesaplanan verginin tecil edilemeyen kısmı, ihraç kaydıyla teslim yapanlara iade edilebilmektedir. Ancak, bu şekilde iade edilebilecek tutar, ihraç kaydıyla teslim bedeli üzerinden hesaplanan vergiden fazla olamamaktadır.

12. Bu iade yönteminin mantığı, ihraç kaydıyla teslim bedeli üzerinden hesaplanarak tahsil edilmediği halde beyan edilen verginin, mükerrer vergilendirmeye neden olmaması açısından iade edilmesidir

13. I. DURUM Ödenecek KDV ihraç Kaydıyla satış KDV sinden büyükse ihraç kaydıyla yapılan satış KDV si tecil edilir, fark vergi dairesine ödenir II. DURUM Ödenecek KDV ihraç kaydıyla yapılan satış KDV sinden küçükse ödenecek olan kısım ödenmez, tecil edilir, tecil edilen tutar ile ihraç kaydıyla yapılan satış KDV si arasındaki fark vergi dairesinden iade alınır. III. DURUM Devreden KDV çıkarsa tutar ertesi döneme devreder ihraç kaydıyla yapılan satış KDV si vergi dairesinden iade alınır.

15. Katma Değer Vergisi Kanununda düzenlenen ihracat istisnası nedeniyle katma değer vergisi iadesinin doğabilmesi ve iadenin yapılabilmesi için bazı koşulların gerçekleşmesi gerekir. Bunlar aşağıdaki gibi sıralanabilir

16. İhracat fiilen gerçekleştirilmiş olmalıdır. İhracat istisnasında Katma Değer Vergisi iadesinin doğabilmesi için ihracatın gerçekleştirilmiş olması gerekir • İhracat nedeniyle yüklenilen vergilerin indirilmemiş olması gerekir: • İhracatın gerçekleştirilmiş olduğunun belgelenmesi ve iade için aranılan belgelerin eksiksiz olarak ibraz edilmesi gerekir. • İade edilecek Verginin doğru olarak hesaplanması ve muhasebe kayıtlarının buna elverecek şekilde tutulmuş olması gerekmektedir.

17. SERBEST BÖLGE • Serbest Bölgeler, bir ülkenin siyasi sınırları içinde olmakla birlikte; gümrük, vergi, kambiyo, fiyat, kalite ve standartlara ilişkin hükümlerin uygulanmadığı belirli alanlardır.

18. Serbest Bölgelerin amacı;· • Türkiye'de ihracat için yatırım ve üretimi artırmak, · • Ekonominin girdi ihtiyacını ucuz ve düzenli bir şekilde temin etmek, · • Yabancı sermaye ve teknoloji girişini hızlandırmak, · • Dış finansman ve ticari imkanlarından daha fazla yararlanmaktır.

19. Dünyada serbest bölgeler • II. Dünya Savaşı öncesi kurulan Singapur ve Hong Kong Serbest Limanları ile, daha sonra kurulan Panama, İrlanda, Tayvan ve Güney Kore Serbest bölgelerinin elde ettikleri büyük başarılar, serbest bölgeler fikrinin pek çok ülkece kabul edilmesine katkıda bulunmuştur. 1967 yılında serbest bölgelerin, Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal İlişkiler Komisyonunca gelişmekte olan ülkelerin ihracatlarını artırmada önemli bir araç olarak kabul edilmesinden Yakın çevremizde yer alan serbest bölge sayısı 25 civarında olup, bunlar İran, Suriye, Lübnan, Ürdün, Mısır, Libya, Kuzey Kıbrıs, Güney Kıbrıs, Yunanistan ve Romanya’da bulunmaktadır. • Bu gelişmelerin dinamiğini sağlayan unsur ise şu şekilde özetlenebilir: Gelişmiş ülkelerdeki işçi ve özellikle vasıfsız işçi ücretleri, gelişmekte olan ülkelerdeki işçilik ücretlerinin birkaç katıdır.

20. Serbest Bölge ile Türkiye'nin diğer yerleri arasında yapılacak ticaret, dış ticaret rejimine tabidir. Bu kapsamda, Serbest Bölgeden Türkiye’ye getirilen ürünler için ithalatta geçerli bütün vergisel yükler ve kontroller aranmakta, Türkiye’den Serbest Bölge’ye ihraç edilen bütün ürünler de dış ticaret rejimine tabi tutulmaktadır.

21. Serbest Bölgelerin Ülke Ekonomisine Katkıları • - Serbest Bölgedeki üretim faaliyetlerinde kullanılmak üzere iç pazardan ihraç edilen ham madde yarı işlenmiş ve mamul mallarla ülke üretiminin artmasına katkıda bulunur.- Sağladıkları avantajlarla ülke ihracatını ve döviz girdisini arttırır.- İthal girdi kullanarak üretim yapan yerli firmalara gümrük vergisiz ve KDV’siz mal giriş imkanı sağlayarak yurt dışındaki rakiplariyle aynı şartlarda üretim yapma olanağı yaratır.- Ülkede kullanılması düşünülen yeni ticari ve ekonomik politikaların denenebilmesini temin eder.- Yabancı Sermayeli firmaların risk faktörünün düşük karlılığın yüksek olduğu Serbest Bölgelere yatırım yapmalarını teşvik eder.Böylece ülaaae yeni teknolojilerin girmesini hızlandırır.- Serbest Bölgede yarattığı doğrudan istihdamın yanında bölgedeki üretim ve ticari faaliyetlerle ülke içindeki diğer faaliyetlere etki ederek dolaylı istihdam ayartır.- Büyük partiler halinde Serbest Bölgeye getirilen malların gerektiğinde küçük partiler halinde ülaaae ithal edilmesinisağlayarak üretim maliyetlerini düşürür.

23. Halen Ticari Faaliyette Bulunan Serbest Bölgeler ve Faalieyete Geçiş Yılları: • Mersin, Antalya (1987), • Ege, İstanbul Atatürk Havalimanı (1990), • Trabzon (1992), • İstanbul Deri ve Endüstri, Doğu Anadolu, Mardin (1995), • İzmir Menemen Deri, Rize, Samsun, İstanbul Trakya, Kayseri (1998) • Avrupa, Gaziantep, Adana-Yumurtalık (1999) • Bursa, Denizli, Kocaeli (2001) • Tübitak-Marmara Araştırma Merkezi Teknoloji (2002) • Sakarya İpekyolu (2007)  

24. Bakanlar Kurulu Kararı ile Yer ve Sınırları İlan Edilen Serbest Bölgeler:İstanbul Kıyı BankacılığıZonguldak-Filyosİpekyolu VadisiTübitak-Marmara Araştırma Merkezi TeknolojiKocaeli (3)

25. Serbest Bölgelerde Yapılabilecek Faaliyetler Üretim Alım-Satım Depo İşletmeciliği İşyeri Kiralama Montaj-Demontaj Bakım-Onarım Bankacılık Sigortacılık Kıyı Bankacılığı Finansal Kiralama ve Diğer Konular Olarak Belirlenmiştir.

26. Serbest Bölgede Faaliyette Bulunabilecek Avantajlı Sektörler •  Ülke içindeki vergisel nitelikli mali yüklerden ve bürokrasiden kurtulmak isteyen firmalar  İthal girdi kullanarak ürettiği ürünleri dış pazarlara satan firmalar  Emek yoğun sektörlerde faaliyette bulunan firmalar  Transit ticaret reeksport ve takas ticareti faaliyetinde bulunan firmalar  Dövizle işlem yapmak isteyen üreticiler toptancılar bankalar ve sigortacılar  Altyapısı hazır modern iş ortamı arayan firmalar

27. SERBEST BÖLGELERDE TEŞVİK VE AVANTAJLAR - Serbest Bölgelerde vergi resim harç gümrük ve kambiyo mükellefiyetlerine dair mevzuat hükümleri uygulanmaz. Firmalar bölgedeki faaliyetleri nedeniyle elde ettikleri gelirlerle ilgili olarak;gelir kurumlar ve KDV dahil bütün vergilerden muaftır.Ayrıca işçi ücretleri üzerinde gelir vergisi ödenmediği için işçilik maliyeti de düşüktür.- Serbest bölge faaliyetlerinden elde edilen kazanç ve gelirler hiç bir izne ve vergiye tabi olmaksızın yurt dışına veya Türkiye’ye transfer edilebilir.- Türkiye’deki tam ve dar mükellef gerçek ve tüzel kişilerin serbest bölgelerdeki faaliyetleri dolayısıyla elde ettikleri kazanç ve iratlar kambiyo mevzuatına uygun olarak Türkiye’ye getirilmesi halinde de gelir ve kurumlar vergisinden muaftır.

28. Serbest bölgeler gümrük hattı dışında sayıldığında serbest bölgeler ile Türkiye’nin diğer yerler arasında yapılan ticarette dış ticaret rejimi hükümleri uygulanır.Başka bir deyişle Türkiye’den serbest bölgeye satılan mallar ihracat rejimine serbest bölge kullanıcıları Türkiye’den ihraç fiyatına (KDV’siz) mal ve hizmet satın alabilirler.Diğer taraftan serbest bölge ile diğer ülkeler ve diğer serbest ülkeler arasında dış ticaret rejimi hükümleri uygulanmaz.

29. Fiyat kalite ve standartlarla ilgili olarak kamu kurum ve kuruluşlarına verilen yetkiler serbest bölgelerde uygulanmaz.- Serbest bölgedeki faaliyetlerle ilgili her türlü ödemeler dövizle yapılır. - Serbest bölgelerden Türkiye’ye yönelik mal satışına ve serbest bölge ile diğer ülkeler arasında yapılacak takas ticaretine kısıtlama getirilmemiştir. - Başvuru ve faaliyet süresince her türlü bürokrasi en aza indirilmiştir.Serbest bölgeler özel sektör şirketlerince işletilmektedir.- Serbest bölgeler; AB ve Orta Doğu pazarlarının yakınında Akdeniz Ege ve Karadeniz’deki büyük limanlara uluslararası havaalanlarına karayolu ağlarına kültür turizm ve eğlence merkezlerine yakın yerlerde kurulmuştur.- Serbest bölgelerin altyapısı gelişmiş ülkelerdeki benzerleri ile aynı standarttadır.Açık ve kapalı alan kiraları diğer ülkelere göre düşüktür.- Serbest bölge bankalarında %5 BSMV ödenmez; bankalardan düşük faizli kredi alabilme imkanı vardır.

30. SERBEST BÖLGELERDE MAL HAREKETLERİ 3218 sayılı Serbest Bölgeler kanunu’na göre Serbest Bölgeden Türkiye’ye sevk edilen mallar ithalat Türkiyeden Serbest Bölgelere sevk edilen mallar ise ihracat sayılmaktadır. Serbest Bölgelerle diğer ülkeler ve diğer Serbest Bölgeler arasındaki ticaret dış ticaret mevzuatına tabi değildir.Mallar Serbest Bölgeden Türkiye dışındaki ülkelere ve Türkiye’deki diğer serbest bölgelere ihracat rejimine tabi olmadan sevk edilir ve buralardan ithalat rejimine tabi olmadan Serbest Bölgeye getirilir.Bu durumda Serbest Bölgeden diğer ülkelere Türkiye üzerinden sevk edilen mallar ve yurt dışından getirilen Serbest Bölge adresli malların Türkiye’den geçişi transit rejimine tabidir.